Жүрек пен қантамырлардың балалардағы ерекшеліктері

Жүрек пен қантамырлардың балалардағы ерекшеліктері абылда ан: Бегалиев. БҚ ғ Орында ан: Айнабекова. А ғ ЖМ-

Жаңа туған сөбидің жүрегі көлденең орналасқан. 1 жасқа жақындағанда отыру мен төй-тәй басып түруына байланысты диафрагма (көк ет) төмен түседі де, қиғашталады және жүрек сөл бүрылып, кеуде қабырғасына жүректің оң жақ қарыншасының беті жақындайды. Сөйтіп 2 -3 жасқа жеткенде жүректің үшы У-ші қабырғаға дейін жетеді де, 10 жаста ересек адамдардағыдай болады. Жүректің салмағы дененің жалпы массасымен салыстырғанда үлкен: 0, 63 -0, 80 %, ал ересек адамда 0, 48 -0, 52 %. Алғашқы жылда жүрек тез өседі: 8 айдың ішінде оның салмағы 2 есе артады, 3 жаста үш есе, 5 жаста төрт есе, 16 жаста 11 есе үлғаяды. Ер балалардың жүрегінің салмағы бірінші жылда 110 -127 г қыздардың жүрегінің салмағынан 108 -120 г артық. Жыныстық жетілу басталған кезде қыздардың жүрегі тезірек өсіп, ер балалардың жүрегінің салмағынан артық болады: ер балаларда — 130 -134 г, қыздарда — 140 -143 г, бірақ 15 -16 жаста олардың жүректерінің салмағы теңеседі де кейіннен жігіттердің жүрегі салмақтырақ болады: қыздарда -190 -200 г, жігіттерде 16 —

Адам өмірінде жүректің дамуы басқа ішкі мүшелерден, әсіресе жүйке жүйесі мен қаңқаның дамуынан екі рет артта қалады. Бірінші рет, 6 -7 жаста жүрек пен қан тамырларының өсуі кешігеді, ал жүректің нервпен қамтамасыз етілуі бүлшық еттердің дамуынан озады. Сондықтан бүл мезгілде балалардың дене еңбегін гигиеналық талаптарға сай мөлшерлеу аса маңызды. Екінші рет, жүрек күшінің қоры бүлшық еттер мен жүйке жүйесінің қызметімен 50 жастың мөлшерінде сәйкес келмейді. Сондықтан 50 жастан асқан адам спортпен өте белсеңді шүғылданып, көп күшті қажет ететін жарыстарға қатысқанда жүрегі шыдай алмай, инфаркт болып қалған жағдайлар спорт тарихында кездеседі. Жасына лайық мөлшерленген спорт адам организміне пайдалы, бірақ өр нөрсенің шегі бар, сол шектен шықпаған жөн.

Баланың қан айналыс жолдары Үлкен және кіші қан айналыс жолдары. Денедегі қан үлкен жөне кіші кан айналыс жолдары арқылы тасымалданады. Сол жақ қарыншаның қуысынан ү л -кен қан айналыс жолы басталады Қан қарыншадан қолқаға, одан үлкенді-кішілі артериялар мен артериолаларға, олардан артериялық капиллярларға айдалады. Артериялық капиллярлар үлпалардың клеткаларына тарап, қанның қүрамындағы қоректік заттар мен оттегін клеткааралық сүйықтарға қүяды да зат алмасуынан пайда болған көмірқышқыл газын қосып алып, веналық капиллярлар арқылы үлкенді-кішілі веналаларға, олардан жоғарғы жөне төменгі қуыс веналарына қосылып, қанды оң жақ жүрекшенің қуысына әкеледі. Оң жақ жүрекшеден оң жақ қарыншаға айдалады. Оң жақ қарыншадан кіші қан айналыс жолы басталады. Мүның басты қызметі қанды оттегіге қанықтыру. Сондықтан оң жақ қарыншадан өкпе артериясына айдалады. Өкпе артериясы екіге бөлініп, оң жөне сол жақ өкпеге барады. Өкпе қуысында қанның қүрамындағы көмірқышқыл газын шығарып, оттегімен байытылады да, артериялық қан өкпе веналары арқылы сол жақ жүрекшеге келіп қосылады.

Үш орталығын ажыратады. 1. Автоматиялық функцияның бірінші орталығы синусты жүрекше түйін , электр импульсын минутына 60 -80 өндіреді. 2. Атриовентрикулярлы байланыс , Гис будасы 3. соңғы гис будасының тарамдары , ең төменгі қасиетке ие минутына 25 -45 импульсты өндіреді

анны Қ ң систолалы қ к лемі, мл ө 2, 5 10, 0 10, 2 20, 6 25, 0 33, 4 41, 4 60 ж не одан к п ө ө 27, 0 31, 6 38, 5 55 -65 Жасы Жа а ту ан 1 -2 ай ң ғ бай 1 жас 2 жас 5 -6 жас Ер балалар 8 жас 10 -12 жас 15 -16 жас Ересек ыз Қ балалар 8 жас 10 -12 жас 15 -16 жас Ересек Ж регініц со у ү ғ жиілігі, рет/мин 120 -168 132 -171 120 -150 103 -150 96 -135 83 -119 50 -93 53 -86 50 -77 55 -75 67 -99 60 -89 55 -85 60 -75 Баланы жрегіні согу жиілігі мен анны ңү ң қң систолалы клемі қө

Артериялық қысымның жасқа байланысты озгеруі Минимальды 55 60 60 62 62 70 72 70 80 80 -90 Жасы, жас 5 7 8 9 10 12 15 16 18 Ересек 60 -70 Максимальды 83 88 90 91 93 103 110 113 115 120 130 —

Бала жүрегі мен қан тамырларының қызметі Жүректің қызметі мен оның жас ерекшеліктері. Жүрек еті ырғақты жиырылады: жүрек қуыстары кезекпен жиырылып, босайды, содан соң толық демалыста болады. Жүрек етінің жиырылуын с и с т о л а, босауын д и а с -т о л а, демалуын п а у з а деп атайды. Жүректің бір рет жиырылып жөне босап, демалуын жүрек циклы деп атайды. Орта есеппен алғанда ересек адамның жүрегі 1 минөтте 70 -75 рет жиырылады, яғни бүкіл цикл 0, 8 с. Жүректің бір циклы 3 кезеңнен түрады: а) жүрекшенің систоласы 0, 1 с; ә) қарыншаның систоласы 0, 3 с; б) жалпы пауза 0, 4 с. Ауыр дене еңбегі кезінде жүрек жиі соғады. Жаңа туған сәбидің жүрегінің соғу жиілігі жоғары: 1 минөгге 120 -168 ретке дейін (12 -кесте). Содан соң біртівдеп азаяды. 8 жасқа дейін жыныстық айырмашылық онша емес, ал 8 жастан бастап айтарлықтай айырмашылық бар. Жүректің соғу жиілігіне сыртқы ортаның өсерінің күшті ықпалы бар: дене еңбегі кезінде, эмоцияда, тауға көтерілгенде т. б. жавдайларда жүректің соғу жиілігі артады, үзақ уақыт спортпен шүғыдданған адамның жүрегінің соғу жиілігі азаяды.

Балалардағы ЭКГ-ң маңызды ерекшеліктері.

Балалардағы ЭКГ-ң маңызды ерекшеліктері: • Неғұрлым бала кіші болса, соғұрлым оның қарыншасы басым болады. • Неғұрлым бала кіші болса, ЭКГ тісшелері қысқа болады. • Жүрекше көлемі үлкен болғандықтан Р тісшесі жоғары болады. • Неғұрлым бала кіші болса, кеуде тіркемелерінде Т тісшелері көп болады. • Кеуденің үшінші стандартты тіркемесінде Q тісшелері терең болады

Дені сау жаңа туылған нәрестелердегі ЭКГ ерекшеліктері. Неонатальдық кезеңде нәрестенің жүрегінде, қанайналымында күрделі қайта қалыптасу процесі жүреді, Бұл нәрестенің ЭКГ-да анық байқалады. Олардың ЭКГ –сы өзгермелі болады. Нәрестелер дүниеге келгенде жүректің жиырылу жиілігі 157 –ге ал кіндігін кескен кезде 142 -ге қысқарады.