Зерттеу дістері. ә Гинекологиялы ауруларды қ ңГинекологиялы

Зерттеу дістері. ә Гинекологиялы ауруларды қ ңГинекологиялы ауруларды қ ң пропедевтикасы Лектор: № 2 акушерия ж әә не не гинекология кафедрасыны доценті ң C C а ова Р. С. қ қ

Гинекология — — б л йел туралы ылым, йелдерді р ұ ә ғ ә ң ә т рлі жас кезе іне байланысты а засында ү ң ғ болатын алыпты ж мыстарын, қ ұболатын алыпты ж мыстарын, қ ұ ауруларын зерттеп о ытады. қ йелдерді р т рлі жаста ы денсаулы ы Ә ң ә ү ғ ғ мы ты қмы тық болуы шін ауруларды алдын ү ң алуын о ытатын қалуын о ытатынқ ылым. ғ

азіргі кезде гинекология саласында д рыс Қ ұ диагноз ою шін тексеру дістері к п. қ ү ә ө Анамнез жинау: ша ымдары, ғ (anamnesis vitae), (anamnesis morbi). Объективті арау дістері (сырт ы арау, іш қ ә қ қ пальпациясы, с т бездерін пальпациялау, үпальпациясы, с т бездерін пальпациялау, ү айна к мегімен гинекологиялы тексеру, ө қайна к мегімен гинекологиялы тексеру, ө қ бимануалды тексерулер) Инструменталды (арнайы техника к мегімен) өк мегімен)ө лабораториялы. қ

Ша ымдары: ғ Б лінділерге ө ауру сезіміне ан а у қ ғ жыныс ж йесі ж мысыны б зылысы ү ұ ң ұ сырт ы жыныс м шелеріні ышынуы қ ү ң қ

Негізгі йел конституциясыны т рі: 1 — инфантильді; 2 — гиперстениялы ; 3 ә ң ұ қ — интерсексуалды; 4 — астеникалы қ- интерсексуалды; 4 — астеникалық

йелді репродуктивтік жаста ДСИ 20 -26 -ке те. Ә ң ң ДСИ 30 -дан жо ары болса — орташа д режелі ғ ә метаболикалы б зылысына ауып бар, ал 40 тан қ ұ қметаболикалы б зылысына ауып бар, ал 40 тан қ ұ қ жо ары — жо ар ы д режелі метаболикалы ғ ң ғ ә қжо ары — жо ар ы д режелі метаболикалы ғ ң ғ ә қ б зылысына ауып бар болып табылады ұ қб зылысына ауып бар болып табыладыұ қ

гипертрихоз (hypertrichosis)- йел ә типтес тек аса ада, лкен жыныс қ ғ ү ернеуінде, олты астында к п қ қ ө м лшерде т ктер бай алады. ө ұ қм лшерде т ктер бай алады. ө ұ қ — гирсутизм (hirsutismus) – еркек типтес т ктену-бетінде, емшек ү шында, ішті орта сызы ында ұ ң ғ т ктер ай ын бай алады. ұ қ қ — вирилизм (virilismus) андрогендерді ңандрогендерді ң серінен еркекке т н белгілер орын ә ә алады.

Б лінділер. ө Жыныс м шелер безіні секреторлы ұ ң ж мысыны б зылуыны ұ ңж мысыны б зылуыны ұ ң н тижесінде пайда болады. Б л ә ұ гинекологиялы ауруларды ішіндегі қ ң е жиі кездесетін симптом. Б лінділер ң ө этиологиялы себептері р алуан: қ әэтиологиялы себептері р алуан: қ ә

1. Гениталды т р ыдан: ұ ғ Гениталия айма ында ы ж палы аурулар ғ ғ ұқ н тижесінде ән тижесіндеә Жыныс а заларыны д рыс емес рылысы ғ ң ұ құ (жыныс уысыны ашы болуы) (мысал а: қ ң қ ғ(жыныс уысыны ашы болуы) (мысал а: қ ң қ ғ ынап шырышты абы ыны жынысты қ қ ғ ң қынап шырышты абы ыны жынысты қ қ ғ ң қ уыс а б лтиып шы ып т руы. ) Ол жерде қ қ ұ ғ ұ орналас ан бездерден патологиялы қ қорналас ан бездерден патологиялы қ қ шырышты шы уына келеді. ң ғ ә

Жа адан пайда бол ан т зіліс ң ғ ү Жатырды ж не жатыр мойныны ң ә ңЖатырды ж не жатыр мойныны ң ә ң гиперпластикалы рдістері. қ үгиперпластикалы рдістері. қ ү Механикалы тітіркендіру (б где зат). Мысал а: қ ө ғМеханикалы тітіркендіру (б где зат). Мысал а: қ ө ғ ынап а ойыл ан са иналар, б лар егде қ қ қ ғ қ ұ жаста ы йелдерге ынапты ж не жатыр ғ ә қ ң ә т суіні болдырмауы шін оыл ан. ү ң ү қ ғт суіні болдырмауы шін оыл ан. ү ң ү қ ғ химиялы , термиялы рекеттер (ысты сумен, қ қ ә қхимиялы , термиялы рекеттер (ысты сумен, қ қ ә қ маргенцті ою ерітіндісімен шаю н тижесінде. ) ң қ ә

Паразитарлы себептері: трихомониаз, глисті инвазии ж не т. б. . ә Са ырау ла ты аурулар (кандидоз). ң құ қСа ырау ла ты аурулар (кандидоз). ң құ қ

Б лінділерө т рлері: ү т тікті – т тікті секрециясына байланысты. ү ү ңт тікті – т тікті секрециясына байланысты. ү ү ң катаралды – жатыр эпителиясыны ңкатаралды – жатыр эпителиясыны ң секрециясына байланысты. Мойынды жал ы – жатыр мойныны ж не қ қ қ ң ә цервикалды каналды бездік эпителиясыны ң ңцервикалды каналды бездік эпителиясыны ң ң секрециясына байланысты ынапты қ қынапты қ қ Вестибулярлы ( ынапты кіре берісіндегі қ ң жал ы тар). қ қжал ы тар). қ қ

Т тіктік б лінділер: ү ө — жатыр т тіктеріні безді эпителиалды ү ң т сеніштеріні , тамырларыны трансудациясы ж не ө ң ң ә секрециясы н тижесінде пайда болады. Т тіктерді ә ү ңсекрециясы н тижесінде пайда болады. Т тіктерді ә ү ң кез келген абынуна жауап ретінде патологиялы қ қкез келген абынуна жауап ретінде патологиялы қ қ шырыш б лінеді. Ал аш ы кезде абыну а жауап ө ғ қ қ ғ болып ісіну, гиперемия, ауру сезімі, температура, шырыш кейін сулы, ал одан кейін ірі ді сипат алуы ң м мкін. үм мкін. ү

Катаралды б лінділер өКатаралды б лінділер ө –– р т рлі ә ү сипатта болуы м мкін, б л ү ұ оздыр ышты ай флора а енгеніне қ ғ ң қ ғ байланысты болады, алыпты қ жа дайда жатырды анатомиялы ғ ң қжа дайда жатырды анатомиялы ғ ң қ б ліктеріні салдарына байланысты: ө ңб ліктеріні салдарына байланысты: ө ң жатыр мойныны екі сфинктерлі болуы ң (сырт ы ж не ішкі ернеу) жатыр қ ә стерилді келеді.

Мойынды б лінділер : қ ө — жатыр мойныны цервикалды ң каналында ы бездерді секрециясы ғ ң н тижесінде пайда болады. Кейде ә бездер кисталар а, б лікті бездерге ғ ө айналады. Жатыр мойны зрозиясы кезінде болатын жал ы тар ынапты қ қ қ ңкезінде болатын жал ы тар ынапты қ қ қ ң ортасын згертеді. ө

ынапты жал ы : Қ қ қ қ те жиі кездесетін ша ым Ө ғ (к п, аз, шырышты т. б. ) жынысты ө атынас кезінде т сетін микроб қ ү оздыр ышына байланысты: алдын ала қ ғ гонококктар, трихоманадалар.

Вестибулярлы жал ы тар. қ қ ынапты кіребеірісінде орналас ан: Қ ң қынапты кіребеірісінде орналас ан: Қ ң қ терлі, майлы, кіреберіс безі, Бартолин безі, парауретралды без зекшелеріні ө ңбезі, парауретралды без зекшелеріні ө ң р дайым ашы болу себебі олар ынап ә қ қ кіреберісіні ыл алдау шін ж мыс ң ғ ү ұ істеп т рады, ал осыны б зылысы ұ ң ұ вестибулярлы жал ы ты пайда қ қ ң болуына келеді. ә

Ауру сезімі Эндо ж не экзогенді факторларды ә ң серіне байланысты. Ауру сезімін ә инфекциялы оздыр ыш а атысты қ қ ғ қ қ жауап деп тану а болады. К бінесе ауру ғ ө сезімі шаншып ішті т менге жа ында, ң ө ғсезімі шаншып ішті т менге жа ында, ң ө ғ белде болады. ( абыну рдісі кезінде) қ үбелде болады. ( абыну рдісі кезінде)қ ү

Ауру сезімі Жедел, приступ т різді; ә Ауру тол а т різді сипатта болуы ғ қ ә м мкін; үм мкін; ү Ауру т нде ж не тістелейтін болуы ү ә м мкін. ү

ан кету. Қ ан кету гениталді ж не Қ ә экстрагениталды факторлерді серінен ң ә болуы м мкін. ү Гениталды себептеріне: етеккір б зылыстарыны барлы т рлері ұ ң қ ү жатады. Б ндай ан кетулер циклді ұ қ (циклге байланысты) немесе ациклді болуы м мкін. үболуы м мкін. ү

Гениталды себептері: абыну ауруларыҚ Жа адан пайда бол ан т зіліс: мысал а ң ғ ү ғ жатыр миомасы кезінде ан кету е басты қ ң симптом болып табылады. б л кездегі ан ұ қ кету сипаты р т рлі аз м лшерден бастап, ә ү өкету сипаты р т рлі аз м лшерден бастап, ә ү ө лімге келетін м лшерге дейін болуы ө ә ө м мкін. ү Гениталий жара аттары: ереже бойынша қ к рт ан кетулер ж не бірлескен ү қ ә жара аттар, рса артыны қ құ қ ңжара аттар, рса артыны қ құ қ ң гематоларымен, сыны тармен ж не т. б. қ әгематоларымен, сыны тармен ж не т. б. қ ә

Экстрагениталды себептері: Ауыр гипертония кезінде, мысал а ғ менопауза кезіндегі йелді жатырынан ә ң ан кету қан кетуқ Ауыр инфекциялар: гепатит (ауыр интоксикация ан юыны қ ұ ңинтоксикация ан юыны қ ұ ң б зылысына, ан тамырларларыны ұ қ ңб зылысына, ан тамырларларыны ұ қ ң сын ышты ына келеді. ғ ғ әсын ышты ына келеді. ғ ғ ә р т рлі улармен ауыр улану Ә ү

Зерттеу дістері ә Анамнез жинау. Б ан аса к іл б лінеді ұғ өң ө себебі анамнезді д рыс жинамау салдарынан ұ жатырдан тыс ж ктілік диагнозын оюда ү қ ателіктер жиі кетеді. Анамнезді жинауда қ негізгі функциялар аны талады: қ етеккірлік генеративті жынысты (сексуалді) ж не йел а засымен қ ә ә ғ ж йесі салыстырылады. үж йесі салыстырылады. ү

Арнайы зерттеулер: арау қ Айнамен арау қ Бимануалды ынапты , ректалды қ қ тексеру. Б л жа дайда гинеколог ұ ғ мынадай бес с ра а жауап беру керек: ұ ққмынадай бес с ра а жауап беру керек: ұ ққ к лемі, пішіні, консистенциясы, өк лемі, пішіні, консистенциясы, ө оз ал ышты ы, жатыр ж не жатыр қ ғ ғ ғ ә осал ыларыны ауру сезімталды ы. қ қ ң ғосал ыларыны ауру сезімталды ы. қ қ ң ғ

3. Арнайы дістер: ә ынаптан, цервикалды каналдан, уретрадан Қ гонококк ж не флора а алын ан жа ындылар. ә ғ ғ ғгонококк ж не флора а алын ан жа ындылар. ә ғ ғ ғ Б ларды жыныс жолдары ар ылы ж атын ұ қ ұғ инфекцияларды тексеретін орта а себуге де ғ болады. Флора а байланысты ынапты тазалы ғ қ ң қФлора а байланысты ынапты тазалы ғ қ ң қ д режесін аны тау ш д режеге б лінеді: ә қ ү ә өд режесін аны тау ш д режеге б лінеді: ә қ ү ә ө 1 -21 -2 тазалы д режесінде дигностикалы ж не қ ә қ ә хирургиялы іс шараларды істеуге болады, ал қ шінші тазалы д режесінде болмайды ү қ әшінші тазалы д режесінде болмайдыү қ ә

ынапты ш тазалы Қ ң ү қ д режесі әд режесі ә 1 д режесі: рамында Дедерлейн тая шасы, Гр — ә құ қ ж не Гр + коккарды к п емес м лшері, ә ң ө өж не Гр + коккарды к п емес м лшері, ә ң ө ө лейкоциттерді болмауымен сипатталады. . ңлейкоциттерді болмауымен сипатталады. . ң 2 д режесі: рамында Дедерлейн тая шалары к п ә құ қ ө емес, Гр — ж не Гр + кокктар флорасы, лейкоциттер ә болуымен сипатталады. 3 д режесі: рамында Дедерлейн тая шалары жо , ә құ қ қ 3 д режесі: рамында Дедерлейн тая шалары жо , ә құ қ қ лейкоциттер к п м лшерде, кокктар флорасы ж не ө ө ә арнайы патологиялы оздыр ыштарды болуымен қ қ ғ ң сипатталады.

. . Цервикальды цитощетка қ мен цервикальды шпатель қмен цервикальды шпательқ

Цитологиялы зерттеу: қ Жатыр мойнынынан алын ан шырышты ғ ырындыны микроскопиялы арау. қ қ қырындыны микроскопиялы арау. қ қ қ ырындыны гинекологиялы тексеру Қ қ кезінде арнайы асы пен аладыда одан қ қ оны шыны а жа ып лаборатория а ғ ғ ғ жібереді.

ынапты тазалы де гейіҚ ң қ ң

УДЗУДЗ Б л зерттеу дісі д рігерге кіші жамбас ұ ә ә астауында ы а залар туралы, атерлі ғ ғ қ ісік диагностикасы, абыну аурулары, қісік диагностикасы, абыну аурулары, қ пісіп жетілу аномалиялары, ж ктілік ү а ымы туралы к птеген м ліметтер ғ ө ә береді.

УДЗ Жатырдан тыс, егіз ж ктілікү

Жатырды зондтау: Б л дісті диагностикаларда: ұ ә миоматозды т йінде, жатыр уысыны ү қ ңмиоматозды т йінде, жатыр уысыны ү қ ң зынды ын лшеу, т сік жасар алдында, ұ ғ ө үзынды ын лшеу, т сік жасар алдында, ұ ғ ө ү жатыр шырышты абатын ыр анда қ қ ғ диагноз ою ма сатымен олданады. қ қ қ Зондтауды арнайы б лінділері бар ө ж мса металдан жасал ан зондпен ұ қ ғ ж ргізеді. үж ргізеді. ү

Жатырды зондтау:

Диагностикалы ыруқ қ Б л дісті жатырды атерлі ісігіне ұ ә ң қ к м ндан анда ж не жатырдан ү ә ғ ә жиілеген ан а уларда олданады. Б л қ ғ қ ұ процедураны т сік жаса анда ы а ү ғ ғ ғ сас. ұқ ырудан кейін алын ан материалды Қ ғ гистологиялы зерттеуге жібереді. қ

О ты ыс ышқ қ қ қ

Биопсия Жыныс м шелеріндегі атерлі жа а ү қ ң т зілістерге к м ндан анда ү ү ә ғ жасалынады. К м н келтіретін ауданнан ү ә скальпельмен кесіп алып материал гистологиялы зерттеуге жіберіледі. қгистологиялы зерттеуге жіберіледі. қ Ереже бойынша гистологиялы қЕреже бойынша гистологиялы қ зерттеуге жіберілген материал к м ндан ан ала нан ж не сол жердегі ү ә ғ ң ә згермеген тінмен оса алынады. ө қ

Жатыр мойныны биопсиясың

Эндоскопиялы дістерге: қ ә кольпоскопи, диагностикалы қкольпоскопи, диагностикалы қ лапароскопия, гистероскопия кіреді.

Кольпоскопия Б л тексеру дісі тінді отыз есе ұ ә л айтып к рсететін оптикалы рал ұ ғ ө қ құ кольпоскоп ар ылы жатыр мойнын қ тексеруге арнал ан. ғтексеруге арнал ан. ғ Жатыр мойныны ынапты б лігі ң қ қ ө люголь ерітіндісімен делгенде ол өң жердегі алыпты жасушалар ою о ыр қ қ қ ң т ске, ал патологиялы жасушалар ү қ боялмай т ссіз болып алады. ү қ

Лапароскопия Б л діс кезінде рса іші ж не кіші ұ ә құ қ ә жамбас астауында ы а заларды к руге ғ ғ ө болады. Жоспарлы ж не ш ыл лапороскопия ә ұғ к рсеткіші; ө

Гистероскопия Оптикалы рал гистерескоп қ құ ар ылы жатыр уысын арау а қ қ қ ғ болады. Гистероскопия операция болып есептеледі, сонды тан мынадай қ операция алдында ы: ішектерді, ғоперация алдында ы: ішектерді, ғ уы ты босату, сырт ы жыныс қ қ қ жолдарын антисептикалы деу қ өң сия ты дайынды тар жасалу керек. қ қ

Гистероскопия Б л дісті субмукозды миоманы, ұ ә бедеулікті, жатырды диагностикалы ң қбедеулікті, жатырды диагностикалы ң қ ісіктерінде патологиялы ж не жиі ан қ ә қ кетуде, ЖІС алыа таста анда, кесар ғ тілігі операциясынан кейін жатыр уысын арау, емдеу ж не қ қ ә диагностикалау шін олданады. ү қ

Гормоналды зерттеу Б л дісті етеккір б зылысы бол анда, ұ ә ұ ғ гирсутизмде, бедеулікте, эндокринді ж йе ауруларында олданады. Осы ү қ ма сатта анда ы гормон м лшерін қ қ ғ ө аны тайды. қ

— гинекология саласында ы маманны этаптары ғ ң мен рдістері (тексеру, гинекологиялы патологиясы ү қ бар нау астарды м селесін шешу, акушерка ісін қ ң ә жоспарлау реализациялау ж не ол жеткен м реге ә қ ә ба а беру); ғ — акушерияда ы деонтология арты шылы ы; ғ қ ғ — акушерия-гинекологилы патологияларды қ ң — акушерия-гинекологилы патологияларды қ ң азіргі кездегі алдн алу дісі мен емі; қ ә

Гинекологиялы аурулары бар нау астар а қ қ ғ к мегі мен ма саты ө қк мегі мен ма сатыө қ Гинекология саласында ы маманны этапы ғ ң мен рдісі: үмен рдісі: ү Гинекологиялы патологисы бар нау асты қ қ ңГинекологиялы патологисы бар нау асты қ қ ң м селесін аны тау ж не тексеру, ә қ ә істі жоспары ңісті жоспарың реализация ол жеткен м реге ба а беру Қ ә ғол жеткен м реге ба а беруҚ ә ғ

д рігер ісіні ма саты: ә ң қ Акушерияда ы деонтология ғ ерекшеліктері ; акушерия-гинекологияда ы ғ патологияларды азіргі кездегі алдын ң қ алу дісі мен емі; ә

йелдердегі онкологиялы ауруларды ә қ ң алдын алу ж не атерлі ісікті ерте ә қ ң диагностикалауына к ілб лу өң өдиагностикалауына к ілб луөң ө Жатыр мойны, с т бездеріні ү ңЖатыр мойны, с т бездеріні ү ң обырыны , жатыр ж не жатыр ң ә осал ыларыны ісік т різді т зілісіні , қ қ ң ә ү ңосал ыларыны ісік т різді т зілісіні , қ қ ң ә ү ң жатырдан тыс ж ктілікті , «жедел іш» ү ңжатырдан тыс ж ктілікті , «жедел іш» ү ң ж не т. б. , жа дайларды ерте ә ғ ң симптоматикасын аны тау. қ

йелдер ке есінде тіркелген ж кті ә ң ү йелдерді арау ерекшеліктері; ә қ Дені сау ж не гинекологиялы аурлары ә қ бар йелдерді диспансеризациялауды ә ж ргізу. ү

йелдер ке есінде ж не ә ң ә гинеколлогиялы стационарларда қ санитарлы эпидемиологиялы т ртіп қ ә ерекшеліктері. Реанимация, интенсивті терапия палатасыны , операция б ліміні рал ң ө ң құ жабды тарыны жабды талу қ ң қ ерекшеліктері; ыз балаларда ы гинекологиялы Қ ғ қыз балаларда ы гинекологиялы Қ ғ қ аурулар.

гинекологиялы ауруларды қ оперативті емдеудегі негізгі дістер; ә Операция а дейінгі дайынды ғ қОперация а дейінгі дайынды ғ қ ж не операциядан кейінгі к тім ә ү ерекшеліктері.

жан яны жоспарлау ж не азіргі ұ ә қ заманда ы контрацепция; ғ Жыныс жолдары ар ылы берілетін қ аурулар, ЖИТС.

Зейін ойып қ ты да андары ыз а рахмет! ң ғты да андары ыз а рахмет!ң ғ