Та ырыбы: қ Десмургия. Та ыш т рлері.

Та ырыбы: қ Десмургия. Та ыш т рлері. ңғ ү Орында ан: Изтлеу Е ғ Тобы: 123 ЖМ абылда ан: Ахатаева М. Б Қ ғ. А Ясауи атында ы аза т рік халы аралы Қ ғ қ қ ү қ қ университеті С Ж Ө

Жоспар. І. Кіріспе ІІ. Негізгі б лімө 1. Десмургия жайлы т сінік , та у материалдары. ү ң 2. Та у: т рлері мен дістері. ң ү ә 3. Та ыштарды пайдалану. Мейірбикелік рдіс. ңғ ү ІІІ. орытынды. Қ ІV. Пайдаланыл ан дебиеттер ғ ә.

Десмургия -/ греч. desmos байланыс, та у, ergon ө ң ө ж мыс, іс/ — та у салу дістері , та ыш ү ң ә ң ңғ материалдарыны асиетін, т рлерін о ытып, ң қ ү қ йрететін хирургияны саласы. ү ң Та ыш материалдын к рамы , денені ңғ ұ ң ң за ымдал ан б лігіне салынаты затты та у деп қ ғ ө ң ң айтады, оны басты ма саты жара б ліндісі не ң қ ө ң емдік серді сі іру о ан тынышты , ысым ж не ә ң ғ қ қ ә ор аныс беру. К птеген та улар екі б ліктен қ ғ ө ң ө ралады: за ымдану орынымен с йкесететін ішкі құ қ ә ж не оны стап т ратынт сырт ы. Та ыш ә ұ ұ қ ңғ материалдар алуан т рлі. Оларды басым ү ң к пшілігіне ойылаты талаптар: ж мса тылы ы ө қ ң ұ қ ғ гигроскопиялы ы /ауа, дым ыл сі іру асиеті/, ғ қ ң қ иілгіштілігі.

Десмургияны жалпы мазм ны. ң ұ 1. Та у т рлері ж не денені т рлі б ліктері: бас, ол-ая ң ү ә ң ү ө қ қ жаралан анда стерильденген та уды ережесі ғ ң ң 2. Та у т рлері ж не денені рт рлі б ліктері: кеуде, іш- рса , шат ң ү ә ң ә ү ө құ қ жаралан анда зарарсыздандырыл ан та у ережелері ғ ғ ң 3. Денені т рлі б ліктер-бас, ая — ол, кеуде, іш, б т жаралан анда ң ү ө қ қ ұ ғ зарарсыздан ан та уды салу ж ніндегі практикалы саба ғ ң ө қ қ 4. С йек сынуы туралы т сінік ж не оларды белгілері. Сыну т рлері, ү ү ә ң ү оларды ас ынуы. Жара апан естен тану ж не одан алдын ала ң қ қ ә са тану амалы қ 5. Ая — ол сынуы жа дайында рсаулауды табельді ж не қ қ ғ құ ң ә оластында ы к ралдарымен ал аш ы медициналы к мек қ ғ ү ғ қ қ ө к рсетуді ережелері ө ң 6. Бас, бет с йектері, омырт а сынуы жа дайында рсаулауды ү қ ғ құ табельді ж не к мекші ралдармен ал аш ы медициналы к мек ә ө құ ғ қ қ ө к рсетуді ережелері ө ң

«Шапочка Гиппократа»

Гигроскопиялы д ке/ tela hydroscopicum/ қ ә Десмургияда олданылаты қ ң ажеті материал. Б л сирек т йнекті, сирексіз тар атыл ан жіптерден қ ұ ү қ ғ ралаты ма та мата ткані, фармакопия за ы бойынша 1 см-ге. 12 х12 құ ң қ ө ң жіптерден т зелеуі керек. Оны к п м лшерде ыл ал сі іргіш ж не ү ң ө ө ғ ң ә гигроскопиялы асиеті бар. Д ке барлы та у материалдарыны ішіндегі ан қ қ ә қ ң ң қ мен ірінді ен жа сы сі іреті зат. 5 х5 см. к лемдегі гигроскопиялы д ке қ ң ң ө қ ә и ымы су а 10 сек. кем уа ытта батуы ажет. Б нымен атар ат ыл д ке де қ қ ғ қ қ ұ қ қ қ ә болады, ол сары о ымен айырылады да беткейлік та улар а олданылады. ң ң ғ қ Ма та/ gossypium/ қ ма та сімдігіні талшы тары. Емдік ма сатта оны қ ө ң қ қ ң екі т рі олданылады: компрессті ж не ү қ ә гигроскопиялы /майсыздандырыл ан/. Компресстісін шеткері орган қ ғ иммобилизациясы жылу компресстері т. б. кездері олданады қ.

«Чепец»

2. Гигроскопиялы ма та қ қ к п м лшерде ыл ал сініргіштігімен, ө ө ғ талшы тылы ымен ма та шира ын /шарик/ су а салу ар ылы тексереді: 1 қ ғ ғ қ г. р а ма таны тор а салып, су а сініреді де лшейді, 18 -21 грамм болуы құ ғ қ қ ғ ғ ө керек. Ол жара беткейімен тікелей жанаспауы керек, сол шін т рлі ү ү ма та д ке тампондары жасалады. қ ө ә Алигнин /alignum/ жал ан аты лигнин ж п ж а сар ыш д некерлі ғ ұ ө ұқ ғ ә а аз жапыра шалары. Сініргіш асиеті бар /су а сі ген 1 г. алигнин, 5 қ ғ қ қ ғ ң минут бойы суы а ыл аннан со 14 грамм болуы керек/. Кемшілігі тез ғ ғ ң ө нта талып ыл ында. Б ны да д кеге орап тампон т рінде олданады. ұ қ қ ұ ұ ә ү қ Пакля зы ыр, есірткі саба тарыны ал аш ы деудерінен со ы ө ғ қ ң ғ қ өң ңғ алды тары , т я а та у сал анда т сеніш материалы ызметін ат ырады. қ қ ұ ққ ң ғ ө қ қ Целлофан /сылдыр а аз/ алы ды ы , мм. Целлюлозадан қ ғ ө қ ң ғ қ қә жасалатын материал. Оны ыл ал ткізбеуі шін компресс, жараны ор ау ғ ө ү қ ғ кездері олданады. қ

Та ыш материал пішіндері. ңғ Тампон ма та шиыршы ы к лемі 10 х10 см. д кеге орайды. Егер оны қ ғ ң ө ә конверт т рінде жасаса, шы ып т р ан жіп шеттері жара а тиммейтіндей ү ғ ұ ғ ғ етіп орындалуы керек. Салфетка /с лгіме/, лонгет, орамал т рлі пішіндегі /квадрат, ү ү сопа ша, шб рышты/ д ке и ымдары. қ ұ ұ ә қ қ Праща -сопа ша шеттері кесілген д ке и ымы. қ ә қ қ Бинт к біне д ке, сирек жа дайларда фланель, трикотаж ө ә ғ маталарынан жасалынаты десмургияда жиі олданылатын та ыш ң қ ңғ материал. Стандартты жиі тара ан бинт т рі — зынды ы 7 метр, ені — 10 ғ ү ұ ғ см. Онда денесін /б ктелген б лігі/, бос шеттері мен ар асын /сырт ы ұ ө қ қ беткейін/ ж не б иірін /ішкі беткейін/ айырады. ә ү Та уды келесі т рде жіктеуге болады: сініреті , ысатын компрессті, ң ү ң қ бинтті, арнайы.

Крестообразна я повязка на затылочную область Повязка на один и два глаза

Суы компресс кезінде андай да бір мата и ымын /фланель, қ қ трикотаж/ суы су а малып, за ымдал ан жерге салады да оны бинт қ ғ не зге та ыш материалымен бекітеді. рбір 10 -15 минут сайын ө ңғ Ә сулап отырады. Жылытатын компресс кезінде ал аш ы абатын су, ғ қ қ спирт не антисептикалы ерітіндіге малады да сы ып за ымдал ан қ ғ жерге салады. Оны бетіне клеенка, целлофан, сосын ма таны ң қ бірінен асып т ратындай етіп саладыда бинт, орамал т. б. ө ұ материалмен бекітеді. Компрессті 4 -6 са атта алмастырады. ғ ымтап орау та ыш материалды су а малып, сы ады да Қ ңғ қ ғ ғ за ымдал ан жерге салады. Оны беткейін жылу стан ыш қ ғ ң ұ ғ абатпен ымтап орайды / майсыздан ан ма та, ж н, фланель т. б. /. қ қ ғ қ ұ Компрессті та улар. ң

Бинтті та уларды к біне шеткері органдар мен ы айлы дене ң ө ңғ б ліктеріне салады. Бас а да та улар т різді олар а да келесі ө қ ң ә ғ талаптар ойылады: ан мен лимфа айналымына кедергі болмауы қ қ ажет, біркелкі жетуі, оз алып кетпеуі керек. Бинтті олдан анда қ қ ғ оны денесін о олда стайды да бос шетін сол олмен ар асын ң ң қ ұ қ қ дене беткейіне келтіріп салады. Кез келген бинтті та уда бинт ң шын бірінші айналымда басатындай етіп, салады да рі арай ұ ә қ ажеті ба ытта жал астырады. Бол ан со шын ортасынан екіге қ ғ ғ ғ ң ұ б ле иып шеттерін за ымдал ан жерге келмейтіндей етіп ө қ қ ғ байлайды. Бинтті та улар. ң

Повязки на кисть Повязки на нижнюю конечность Повязки на верхнюю конечность и туловище Повязки на грудную клетку

Циркулярлы та уң Спиральды та у ң Сегіз т різді та у ә ң Орамал т різді та у ә ңБинтті та у т рлері: ң ү

Арнайы т ріні з т рлері бар каркасты, желімді, ү ң ө ү ө иммобилизациялы. Иммобилизациялы ты з қ қ ө алдына шиналы ж не гипсті деп б луге болады. қ ә ө -Сініретін р а ж не ыл алды болуы м мкін, құ ғ қ ә ғ ү олар жара б ліндісін микрофлора ж не б зылу ө ә ұ німдерімен оса сі ірулері тиіс. ) р а та у ш ө қ ң ұ ғ қ ң ү абаттан ралады сі іретін р а д ке қ құ ө ң ө құ ғ қ ә с лгішесі, абылдап алатын гигроскопиялы ү қ ө қ ма та, қ -Ыл алды сал анда абылдап алатын б лігін, ғ ғ қ ө натрии хлориді, сульфат магнии т. б. гипертоникалы ерітінділерімен ыл алдайды. қ ғ ысатын та уларды ан а улары ж не сі ір, Қ ң қ ғ ә ң буын т. б. жіті абынулары кезінде салады. қ Зы ымдал ан жерге ой ойлары толтыра ма та қ ғ ө ң қ салады да ан айналуы б зылмайтындай етіп ысып қ ұ қ та ады. Оны 12 -24 са аттан со арасына 2 -3 са ат ң ғ зіліс беріп, алмастырады. Оны компрессті ж не ү ң ә ымтап байлау т різді т р згешеліктері болады қ ә ү ө.

Циркулярлы та у — пішіні цилиндр т різді дене б лімдеріне салынады. ң ә ө Бинт айналымдары толы ы мен бірін-бірі басып т руі керек. ғ ү Спиральды — ен ке тара ан т рі. Оны айналымдарын біріне ң ғ ү ң жартылай басып т ратындай етіп, не штен бірін, салу керек. Бинт ты ыз ұ ү ғ жатпаса оны б рап салады да р айналымда айталап отыру а болады. ) ұ ә қ ғ йыры ты бинттегенде айналып араларына ыл жіберіп отырады. ұ қ қ Жор ала ан та у ал аш ы абатты не т сеніш материалын бірден бекіту ғ ғ ң ғ қ қ ө шін салынады. Айналымдарды бірін бірі жаппайтындай ылып салады. ү қ Орамал т різді та у бас, ая , мойын т. б. жерлерге салынады. Д ке не ә ң ө қ ә бас а матадан негізі 180 см. , зынды ы 65 см. орамал жасалынады. Жа сылап қ ұ ғ қ бекіту шін штарына жіп салынады. ү ұ

Косыночные повязки

* Жара аттануды т рлеріқ ң ү * К йік сік Сыны Улану ан кету ү Ү қ Қ * 1. К йік-теріге айнап т р ан су, те ысты бу, ыз ан металл ү қ ұ ғ ө қ қ ғ б йымдары, шарпы ан от, сондай-а электр то ы сер еткенде ұ ғ қ ғ ә пайда болатын к йік жара ат т рлеріне жатады. ү қ ү

* К ү йік * Термиялы Химиялық қ * Термиялы к йік-к птеген арулар: от шаш ыш, ртенгіш бомба қ ү ө қ қ ө ж не бас а да т рлерімен жараланудан пайда болады. Тері ж не ә қ ү ә тері асты абатыны за ымдану тере дігіне арай 4 д режеге қ ң қ ә б лінеді: ө * Химиялы к йік-теріге ыш ылдар (концентрлі қ ү қ қ сірке, азот, т з, фосфор ыш ылдары), сілтілер (к йдіргіш ұ қ қ ү натрий, к діргіш калий, с ндірілмеген к)ж не бас а да ү ө ә ә қ заттарды серінен пайда болады. ң ә

* -І д режесі к йік-орныны ызаруы, кішкене ә ү ң қ ісінуі, ызаруы, к йген жерді ауруымен сипатталады. 3 -5 к ннен қ ү ң ү кейін тері абы танып жазылуы басталады. қ қ * -ІІ д режелі к йік-сар ыш, т ссіз с йы ты тол ан б ртпелерді ә ү ғ ү ұ қ қ ғ ө ң пайда болуы ж не теріні ісінуімен сипатталады. ІІ д режелі ә ң ә к йіктерді жазылуы 10 -15 к нге созылады. ІІ д режелі ү ң ү ә к йіктерді тек медициналы мекемелерде емдеу ажет. ү қ қ * -ІІІ д режелі к йік-барлы за ымдал ан теріні бір б лігіні ә ү қ қ ғ ң ө ң немесе толы ымен жансыздануымен сипатталады. К йікті бетін ғ ү ң ара немесе с р т сті абырша жабады. қ ұ ү қ қ * -ІV д режелі к йік-тері, сонымен атар тері асты май ә ү қ абаты, сі ір, б лшы ет, кейде с йекті де жансыздануымен қ ң ұ қ ү ң сипатталады. К йік беті ара т сті абырша пен жабылады. ІІІ ү қ қ ж не ІV д режелі к йік кезінде ірі деу процесі атар ә ә ү ң қ ж реді. Жансыздан ан лпалар (некроз) б лініп, 15 -20 к нде т се ү ғ ұ ө ү ү бастайды. К йікті жазылуы баяу ж не те созылмалы болады. ү ң ә ө

* К йген кезде к рсетілетін ал аш ы к мек-І-ІІ де гейдегі к йік ү ө ғ қ ө ң ү кезінде к мек суланып ісінуге арсы ба ыттал ан болуы ө қ ғ ғ керек, б л шін к йген жерді суы сумен, м збен сал ындату ұ ү ү қ ұ қ керек, кейін р а атты та ышпен та ып тастау ажет. ІІ-ІІІ құ ғ қ қ ңғ ң қ д режелі к йік кезінде вазелині бар стерильді та ышпен та ып ә ү ңғ ң тастау керек. ІV д режелі к йік кезінде стерильді та ыш та ып ә ү ңғ ң дереу емхана а немесе к йік орталы ына жеткізу керек. ғ ү ғ * Химиялы к йік ал ан кезде к йікті к п м лшердегі сумен қ ү ғ ү ө ө немесе марганецті ыш ыл калийді лсіз ерітіндісімен жуу қ қ ң ә керек. ыш ылдардан бол ан к йіктерді ас содасыны лсіз Қ қ ғ ү ң ә ерітіндісімен, ал сілтілерден бол ан к йікті-бор ыш ылыны ғ ү қ қ ң 2 -4%-ды ерітіндісімен немесе сірке суыны лсіз ерітіндісімен ң ә жу ан д рыс. ғ ұ

* 2. сік-адам атты аяз кезінде шалды ады. сіресе, денені ашы Ү қ ғ Ә ң қ жерлері: ая — ол, м рын, ла , бет сікке к бірек шалды ады. Б л қ қ ұ құ қ ү ө ғ ұ жа дайда сіген жерлердегі тері а арады ж не шымырлайды. ғ ү ғ ә * сікті 4 д режесін аны тайды. Ү ң ә қ * -І д режелі сік-жылын аннан со атты аурумен сипатталады, тері ә ү ғ ң қ ара-к к немесе ош ыл- ызыл т сті болады ж не ісік пайда қ ө қ қ қ ү ә болады. Жа дайды т зілуі 2 -3 к ннен кейін ана болады. ғ ң ү ү ғ * -ІІ д режелі сік-тері ара-к к немесе о ыр- ош ыл т сті ә ү қ ө қ ң қ қ ү болады, оны стінде 2 -3 к н бойы м лдір с йы ты тол ан ң ү ү ө ұ қ қ ғ к піршіктерді пайда болуымен сипатталады. ө ң * -ІІІ д режелі сік-теріні ж не о ан жа ын лпаларды ә ү ң ә ғ қ ұ ң жансыздануымен сипатталады. * ІV д режелі сік-теріні ж не ж мса лпалар мен б лшы еттерді ә ү ң ә ұ қ ұ ұ қ ң ж не с йектерді жансыздануымен сипатталады. ә ү ң * сіген кезде к рсетілетін ал аш ы к мек- сіген адамды дереу Ү ө ғ қ ө ү жылы б лмеге кіргізіп, жылыт ыш ойып немесе жылы ванна а ө қ қ ғ отыр ызу керек, б ларды температурасы ал ашында +22+25 ғ ұ ң ғ градустан аспауы керек.

* 3. Сыны -б л кенеттен атты бір к шті серінен с йекті қ ұ қ ү ң ә ү ң жартылый немесе толы ымен т тасты ымен ғ ұ ғ б зылуы, детте, с йек сын ан кезде к шті серінен оны ұ ә ү ғ ү ң ә ң айналасында ы ж мса лпалар за ымданады. Сі ірлерді , ж йке ғ ұ қ ң ң ү тамырларыны зілуі де болады ж не айналасында ы барлы ң ү ә ғ қ ж мса лпалар за ымданады. ұ қ

Сынықта р Ашы Жабы Толы Жартылыйқ қ қ * Сын ан кезде к рсетілетін ал аш ы ж рдем-е бастысы зардап ғ ө ғ қ ә ң шегушіні толы тыныштандырып, денесіні за ымдан ан б лігін қ ң қ ғ ө оз алмайтындай етіп байлау керек. Ол шін та ыш ала , ал ол қ ғ ү ңғ қ қ болмаса олда бар мата, та тай олшатыр, бір бау шыбы алып қ қ оларды бинтпен орайды да, солар ар ылы оз алтпайтындай қ қ ғ жа дай жасайды. ғ * Жара ат-тері т тасты ы б зылмай, лпалар мен м шелерді қ ұ ғ ұ ұ ү ң за ымдануы. Ол адам денесіні белгілі бір айма ына қ ң ғ жара аттанушы факторды тез ж не ыс а уа ытта сер етуінен қ ң ә қ қ қ ә пайда болады.

* 4. Улану-к бінесе газдан улану, пеш жа анда улану, т рлі ө ққ ү заттардан улану, т рмысты улы химиялы ұ қ қ т ншы тыр ыш заттардан улану, улы сімдіктермен ұ қ ғ ө улану, са ырау ла тардан улану ң құ қ болып табылады. 5. ан кету деп-за ымдан ан ан тамырлардан анны Қ қ ғ қ қ ң а уын айтамыз. ан кету к бінесе адам бейнесіні ғ Қ ө ң б ліктері немесе м шелері механикалы за ымдан аннан ө ү қ қ ғ кейін болады

ан кетуҚ * ол а тамырдан ан кету , к к тамырдан ан кету, ыл тамырдан Қ қ қ ө қ қ ан кету, паренхиматозды болып б лінеді. қ қ ө ан кетуді то тату т сілдері: Қ қ ә * — ысып т рып байлам салу қ ұ * -жгут салу * — ол а тамырды барма пен с йекке ысып стау қ қ қ ү қ ұ * — ол-ая ты буыннан барынша б гу (егер жара буынны жанында қ қ ү ң болса) * -жаралан ан жерді к терінкі орналастыру. ғ ө

Пайдаланыл ан дебиеттерғ ә 1. Общая хирургия, В. К. Гостищев 2. Интернет www. google. kz 3. С. В. Петров — Общая хирургия 2002 г 4. Т. асенов . Д рм нов, Жалпы хирургия, 1992 жыл. Қ Қ ү ә Алматы.

Назарлары ыз а ң ғ рахмет!!!