СОҢҒЫ МИ. МИ ЖАРТЫ ШАРЫНЫҢ СЫРТҚЫ ҚҰРЫЛЫМЫ Орындаған:

СОҢҒЫ МИ. МИ ЖАРТЫ ШАРЫНЫҢ СЫРТҚЫ ҚҰРЫЛЫМЫ Орындаған: Такибаева Ж. Топ: 213 ЖМ Тексерген: Күзенбаева А. О.

Жоспар: I. КІРІСПЕ II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ Соңғы ми Ми жарты шарының құрылысы III. ҚОРЫТЫНДЫ IV. ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТ

МИ Ми—латын тілінен encephalon деп аталады. Сүтқоректілерде мінез-құлыққа жауапты орталық нерві жүйесінің меңгеру торабы. Ми баста бассүйек қуысында орналасады. Ол мынадай бөлімдерден тұрады: сопақша ми, ми көпірі, мишық, ортаңғы ми, аралық ми және үлкен ми сыңарлары.

Миды пайда болу, құрылымдық және қызметтік ерекшеліктеріне байланысты үлкен үш бөлімге бөледі: бағаналы (сопақша ми, ми көпірі, мишық, ортаңғы ми), қыртысасты (аралық ми, алдыңғы мидың ми сыңарлары) және алдыңғы ми сыңарларының қыртысы. Мидың бағаналы және қыртысасты бөлімдері ертеден пайда болған. Ал ми қыртысы кейіннен пайда болған бөлім. Ми ұрықтың даму ерекшелігіне байланысты 5 бөлімнен тұрады: сопақша ми; мишық (артқы ми); ортаңғы ми; аралық ми; алдыңғы ми сыңарлары.

Соңғы ми (конечный мозг); (лат. telencephalon) — сүйелді, күсті дене арқылы байланысқан екі жартышардан немесе үлкен ми сыңарларынан тұратын үлкен ми бөлігі. Ми жабыны жоғарғы сатыдағы сүтқоректі жануарларда, әсіресе адамда өте жақсы жетілген. Онда организмнің барлық тіршілік әрекетін реттейтін жоғарғы дәрежелі жүйке орталықтары орналасады. Ми жабыны милық сүрзаттан және ақзаттан тұрады. Сүрзат ми жабынының сыртында орналасып, үлкен ми қыртысын, ал ақзат оның ішкі жағында орын теуіп, өткізгіш жолдарды түзеді

Ми қыртысы сыртынан ішіне қарай алты қабаттан: молекулалы сыртқы дәнше пирами- далы ішкі дәнше ганглионды полиморфты нейроциггер қабаттарынан тұрады. Ми қыртысының ақзаты миелинді жүйке талшықтарынан және олардың аралықтарындағы нейроглиядан құралған. Олар қызметі әр түрлі өткізгіш жолдарды (ассоциативтік, комиссуральды) түзеді. Жолақты денеде жоғарғы қыртысасты орта- лықтар орналасқан, бүйірлік ми қарыншалары қуыстарында ми сүйығы болады. Соңғы мидын иіс миы бөлігіне мүрын қуысынан иіс жүйкесі енеді

Соңғы ми үлестері: Маңдай үлесі – орталық мидың алдында жатқан бөлік; Самай үлесі — латеральді жүлгеден сыртқары жатады; Төбе үлесі – орталық жүлге мен төбе-шүйде жүлгеренінің арасында; Шүйде үлесі – төбе-шүйде жүлгенің артындағы бөлік Аралшық – латеральді жүлгенің тереңдігінде орналасады

Эмбриональді даму кезі

Соңғы мидығ тұрақты жүлгелері мен саңылаулары: Мидың бойлық саңылауы(fissura longitudinalis cerebri) Мидың көлденең саңылауы(fisuura transversa cerebri) Латеральді жүлге(sulcus lateralis) Орталық жүлге(sulcus centralis) Төбе-шүйде жүлгесі(sulcus patietooccipitalis)

Ми жарты шарының құрамы: Жамылғы (pallium)-сүр және ақ заттектен тұрады Иіс сезу миы (rhinencephalon) Негіздік ядролар( nucleus basales) Соңғы мидың қуысы – бүйір қарыншалар, олар алдыңғы ми көпіршігінің бастапқы бөлімінің қалыңдығы.

Ми жарты шарының сыртқы құрылысы

Ми жарты шарының беттері Жоғарғы латеральді беті Медиальді беті Төменгі беті

Ми жартышарының жоғарғы латеральді бетінің жүлгелері мен қатпарлары

Төбе үлесі ( lobus parietalis ) 1. жүлгелері: Sulcus postcentralis Sulcus infraparietalis 2. қатпарлары: Gyrus postcentralis Lobus patietalis superior Lobus parietalis inferior

Шүйде үлесі ( lobus occipitalis) 1. Жүлгелері Sulci occipitales superiores Sulci occipitales lateralis 2. қатпарлары: gyri occipitales superiores

Аралшық (insula) 1. жүлгелері: Sulcus circularis insulae Sulcus centralis insulae 2. қатпарлары: Gyrus longus insulae Gyri brevis insulae

ҚОРЫТЫНДЫ