Семей Мемлекеттік Медицина Университеті Д лелдеу медицина ж

Семей Мемлекеттік Медицина Университеті Д лелдеу медицина ж не Фармакология кафедрасыә ә СӨЖ Тақырыбы: Д витаминіні уытты тиімділігі ң Орында ан: Базарова С. М ғ ЖМФ. 302 -топ Тексерген: Мендыбаева Г. Ж Семей 2014 ж

D витамині (кальциферол) адамны терісінде ң к нні ультрак лгін с улелеріні серінен т зіледі. ү ң ү ә ң ә ү Ол кальций мен фосфорды ішектен б лінуін жылдамдатып, ң ө с йек лпасыны мы тылы ына сер етеді. ү ұ ң қ ғ ә

XVIII асырды ортасында Глиссон деген а ылшын ғ ң ғ д рігері ә Лондон аласында т ратын жас балаларды қ ұ ң арасында кездесетін ауру туралы жаз ан болатын. Б л ғ ұ аурумен ауыр андарды с йектері ғ ң ү деформацияланатынды ы аны талды, кейіннен оны ғ қ ң мешел (рахит) ауруы я ни та амда Д витамині ғ ғ жетіспеушілігі салдарынан екендігі белгілі болды.

1936 жылы Брокман Д 3 витаминін балы майынан б ліп оны қ ө холестерин туындысы екендігін аны тайды. қ алым Виндаус 1937 жылы шош а терісіні сті гі абатынан Ғ қ ң ү ң қ 7 -дегидрохолестеринді б ліп, оны ультрак лгін к н с улесіні ө ң ү ү ә ң серінен активті Д ә 3 витаминіне айналатынды ын аны тайды. ғ қ Д 3 витаминіні синтезделу процесі т мендегідей: ң ө Е витамині (токоферол, антистерильдік)

Ультракүлгін күн сәулесінің әсерінен Эргостерол мен холестерол провитаминдерінің В сақинасындағы 9 -шы және 10 -шы көміртек атомдары арасындағы байланыстың үзілуі арқылы активтеліп, синтезделеді.

• Д 2 ж не Дә 3 витаминдері д мсіз, т ссіз, иіссіз ә ү кристалдар, 115 -117°-та бал иды. қ • Органикалы еріткіштерде: хлороформда, бен золда, қ эфирде, ацетонда, спиртте жа сы ериді де, су мен қ глицеринде ерімейді. • Б л витаминдер тоты тыр ыштарды серінен В ұ қ ғ ң ә са инасында ы 7 -ші ж не 8 -ші к міртек атомдары қ ғ ә ө арасында ы ос байланыстары зіліп, те тез ғ қ ү ө б зылады. ұ • Д 3 витамині ас ар ылы т спесе де, организмде тиісті қ ү провитаминнен синтезделе береді. • Д — авитаминозы к бінесе солт стік жа та, ыста ө ү қ қ кездеседі.

Д витамині организмде фосфор мен кальцийды ащы ң ішекті сілемей абатыны клеткаларында сорылуына ң қ ң сер етеді. ә анда кальцийды фосфор а атынасы 2: 1 (Ca/P=2/1) Қ ң ғ қ болатынды тан, осы тепе-те дікті са тайды, с йекті қ ң қ ү ң беріктігін амтамасыз ететін фосфор- альций қ қ т здарыны т зілуіне атысады, ал анша безі ні ұ ң ү қ қ қ ң функциясына сер етеді. ә Кальциферол анны белоктарымен кешен т зе отырып қ ң ү тасымалданады. Б л кешен Д витаминін биологиялы ұ қ тоты удан са тайды. ғ қБиомедициналық қызметі

Д витамині та амда ғ жетіспегенде балалар – мешел (рахит; грек. zhachіs – ар а ыры, омырт а қ қ қ ба анасы), ересектер – ғ остеомаляция (ostean – с йек, malatіa – ж мсару), ү ұ немесе остеодистрофия, ал б где адамдар остеопороз ө (грек. poros – са ылау, тесік) ң ауруларына шалды ады. ғ

Мешел ауруына шалды ан балаларды ққ ң а асы д рыс қ ңқ ұ алыптаспайды. қ Ая с йектері дене қ ү салма ыны серінен ғ ң ә майысады, с йек баяу ү дамиды, й ысы ашады. ұ қ қ Ж палы аурулармен к п ұқ ө ауырады. Сондыктан жас с билерді мешел ауруына ә ң шалды пауы шін к н қ ү ү с улесіне шы арып ә ғ шыны тырады. қ

Ауруды себептері: ң азы та Д витаминіні жетіспеуі, қ ң арбалас ал анша бездері ызметіні б зылуы, азы пен қ қ ң ұ қ суда кальций мен фосфор т здарыны азды ы, к н с улесіні ұ ң ғ ү ә ң жетіспеуі.

Д витаминдері балық майында, сары майда, жұмыртқа сарысында, бауырда, сүтте көп болады. D витаминінің қажетті тәуліктік мөлшері 2, 5 мг.

Организмге Д витамині к п т скен кезде ө ү гипервитаминоз орын алады. Б л жа дайда ұ ғ ішкі органдарда кальций т здары к бейеді, с йек ұ ө ү ерте минералданады, балаларды суі ң ө тежеледі.

1. Балалар энциклопедиясы, III-том 2. «Қазақстан» : Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 IV том 3. Биология: Жалпы білім беретін мектептің 8 -сыныбына арналған оқулық. Алматы: Атамұра, 2008. 4. Патологиялық анотомия терминдерінің орысша – латынша – қазақша түсініктеме сөздігі. — Ақтөбе. 5. Шаңырақ: Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы: Қаз. Сов. энцикл. Бас ред. , 1990 ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР: