С ЖӨ Та ырыбы: Ж мыс орнында ы

С ЖӨ Та ырыбы: Ж мыс орнында ы инфрадыбыстарды сер қ ұ ғ ң ә етуіні алдын алу шаралары ң Орында ан: дайбергенов Т. . ғ Құ Қ Топ: 504 — ДС Қ Тексерген: Мукашева К. М. Астана, 2017 ж

Жоспар: I. Кіріспе II. Негізгі бөлім 1. Инфрадыбыс III. Қорытынды IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе: Инфрадыбыс (лат. іnfra – төмен, астында) – жиілігі адам еститін дыбыс толқыны жиілігінен төмен (16 Гц-тен төмен) серпімді толқын. Амплитудасы үлкен И-тар жер сілкіну, су асты, жер асты қопарылыстары, қатты дауыл кезінде, цунами толқындарынан, т. б. пайда болады. Алайда инфрадыбыстардың бірнеше жүздеген километрге таралу мүмкіндігі оның әскери мақсатта, балық аулау кәсібінде пайдаланылуына жол ашты. Теңізде туындайтын инфрадыбыстарды медуза, су шаяны тәріздес теңіз жәндіктері жақсы қабылдайды.

Негізгі бөлім: Инфрадыбыстарды ерекшеліктеріне тол ындарды лкен зынды ы ж не аз ң қ ң ү ұ ғ ә м лшердегі тербеліс жиілігі жатады. Ауада инфрадыбыстарды ж т луы аз ө ң ұ ұ бол анды тан олар ауада аз энергияны жо алтумен жа сы таралады. ғ қ Инфрадыбыстарды осындай физикалы асиеттері шуды де гейін т мендетуде ң қ қ ң ң ө иынды тарды тудырады. қ қ

Өндірістік инфрадыбыстар Акустикалы тербеліс айма ы 20 қ ғ Гц т мен. ө ндірістік орындарды Ө ң кез келген аппаратыны барлы ң қ спектрлерінен инфрадыбыс б лінеді, кей жа дайларда есту ө ғ диапазоныны жиілік де гейін ң ң жо арлатады ғ , Кей жа дайларда дыбыс ғ ысымыны максималды де гейі қ ң ң 8, 16, 31, 5 Гц райды құ

Инфрадыбыс көздері: Су ж не ауа ә транспорттары айналмалы б лшектері ө бар ауыр машиналар мартеновты ж не электрлі ә до алы пештер ғөздігінен жүретін машинала рдизелді двигател дер вибрациялы қ ала дар ң өндірістік вентиляторл ар транспорттар да ы ғ инфрадыбыс тарды ңкомпрессорл ар қазіргі кездегі өндірістерде гі кондиционерлер

Инфрадыбысты а за а серің ғ ғ ә Адам а засы т мен жиіліктердегі дыбыстарды тербелісіне сезімталды тары жо ары болып ғ ө ң қ ғ саналады. Тітіркендіргіштерге жауап ретінде с йкес рецепторларда, тері, есту ә анализаторлары, нерв импулстары пайда болады, олар бас миыны ыртысты орталы ына е ң қ ғ ң алдымен таламиялы орталы а т седі. Адам а засында зіне т н тербеліс жиіліктері қ ққ ү ғ ө ә бол анды тан, инфрадыбыстарды селері кезінде, а зада жа ымсыз сезімдер туу м мкін. ғ қ ң ә ғ ғ ү Инфрадыбыстар а зада ы ж йке, ж рек тамыр, тыныс ж йелеріні , сонымен атар ғ ғ ү ү ү ң қ кохлеовестибулярлы анализаторлар ызметтеріні б зылулары инфрадыбыстарды сер ету қ ң ұ ң ә за ты тарына, жиілігіне, де гейіне байланысты. ұ қ қ ң Инфрадыбыстарды за уа ыт сер ету н тижесінен астения, е бек ету абілетіні т мендеуі, ң ұ қ қ ә ә ң қ ң ө вегетоневротикалы симптомдар пайда болады: тітркенгіштік, ж рек айну. Инфрадыбыстарды қ ү ң есту боса асы т мен де гейде орналасуына арамастан, инфрадыбыстарды тербелістеріні ғ ө ң қ ң ң жо ары де гейлері есту а засымен абылданады. Осы абылдау орта ы ла та ғ ң ғ қ қ ңғ құ қ инфрадыбыстарды сер етуі кезіндегі дыбыс жиіліктеріні гармониктеріні орналасуына ң ә ң ң байланысты. К птеген зерттеушілерді айтулары бойынша инфрадыбыстарды тербелістері вестибулярлы ө ң ң анализаторлар а сер етеді. Тексерілген адамдарда бас айналу ж не тепе те дікті б зылулары ғ ә ә ң ң ұ аны тал ан. қ ғ Инфрадыбыстарды сері кезіндегі ж рек тамыр ж йесі жа ында ы згерістерге ж ректі ң ә ү ү ғ ғ ө ү ң жиырылу жиіліктеріні б зылыстары, к бінесе брадикардаия, диастолалы ысымны ң ұ ө қ қ ң жо арлауы жатады. ғ Осы ан байланысты инфрадыбыс жалпы биологиялы тітіркендіргіш болып табылады. ғ қ Сенсорлы ж йені вестибулярлы, ж йке ж не ж рек тамыр ж йесі инфрадыбыстар а те ү ң ү ә ү ү ғ ө сезімтал болып табылады.

Инфрадыстарды адам естімейді, біра қ зардаптары адам а засына олайсызды ғ қ қ тудырады.

Профилактикалық іс-шаралар Жұмыс орындағы инфрадыбыстар деңгейі гигиеналық тиалаптарға сәйкес болу керек. Міндетті түрде жеке бас қорғаныс заттарын қолдану кеерк. Терапевт, невропатолог, оториноларинголог дәрігерлерінің қатысуымен 24 айда бір рет кезеңді түрде медициналық қараудан өту керек. Жұмысқа қабылдаған кездегі медициналық қарсы көрсеткіштеріне жатады: құлақтың сүлелі аурулары, вестибуллярлы аппараттың қызметінің бұзылыстары, наркомания, токсикомания, гипертониялық аурулар

Инфрадыбыстарды ң серінен ор ану ә қ ғ жолдары рт рлі Ә ү рыл ыларды құ ғ ң ата ды ы қ ң ғ арттырылады Резонансты қ Камералы қ с ндіргіш өДыбысты естілетін жиіліктер айма ына ғ к шіру ө

Қорытындылай келе б л дыбыстарды адам ла ы Қ ұ құ ғ абылдамайды, біра олар белгілі бір д режеде қ қ ә адам организміне сер етеді. Мысалы, 5 Гц-тен 9 ә Гц-ке дейінгі жиілік аралы ында инфрадыбыстар ғ бауырды , ас азанны , к кбауырды тербеліс ң қ ң ө ң амплитудаларын арттырады, к кірек уысында ө қ ауыртпалы ту ызады, ал 12— 14 Гц жиіліктерде қ ғ ла та шуыл пайда болады. Инфрадыбыстарды құ қ ң адам организміне кері сері бол анды тан, олар ә ғ қ техникада ке інен олданыс таппа ан. ң қ ғ

Пайдаланған әдебиеттер 1. . Утепов Е. Б. , Лидтке В. Ю. , Мякотин В. Н. , Утепов Т. Е. // Снижение шума в направляющих трубах токарных автоматов. – Алматы: ЧП «Шевченко» , 1998. б. 72. 2. Утепов Е. Б. , Утепова А. Б. , Ерконыр А. К. и др. Влияние производственного шума на организм человека //Сборник научных трудов «Безопасность жизнедеятельности (охрана труда, защита человека в чрезвычайных ситуациях, экология, валеология, токсикология, экономика и организация производства)» , Алматы, 2005, Вып. 2, б. 43 -50. 3. Утепов Е. Б. , Актаев Б. Г. , Актаева Д. У. , Утепов Т. Е. Применение «тихих» сплавов в технике борьбы с шумом: / -Алматы, 1998, 78 с. 4. Литейное производство. Под ред. И. Б. Куманина. М. , «Машиностроение» , 1971, 320 б. 5. Испытание материалов. Справочник Х. Блюменауэр, Х. Ворх, И. Гарц и др. Под ред. Х. Блюменауэра, пер. с нем. – М. : Металлургия, 1979, 448 с. 6. Общетехнический справочник /Е. А. Скороходов, В. П. Законников, А. Б. Пакнис и др. Под общ. ред. Е. А. Скороходова – 3 -е изд. Перераб. и доп. – М. : Машиностроение, 1989. – 512 с. 7. ГОСТ 1778 -70. Сталь. Металлографические методы определения неметаллических включений. – М. : Госстандарт, 1970. – 16.

Назарлары ыз а рахмет!ң ғ