Rodzaje firm i struktury organizacyjne Rodzaje organizacji Kryteria

Rodzaje firm i struktury organizacyjne

Rodzaje organizacji Kryteria własności i celu działalności: Prywatne Publiczne Państwowe Non-profit + Organizacje przestępcze  PJATK 2015/16

PJATK 2015/16 Rodzaje organizacji Kryteria podziału - formy organizacyjno-prawne Źródło prawa: Jednoosobowy przedsiębiorca Spółki prawa cywilnego Spółki prawa handlowego Podstawa ekonomiczna: Spółki osobowe Spółki kapitałowe Źródło: www.autoprzetarg.com.pl,

PJATK 2015/16 Wybór formy prawnej Czynniki: rozmiar działalności wielkość posiadanych zasobów kapitałowych możliwości pozyskania wspólników odpowiedzialność wspólników czas niezbędny na uruchomienie przedsiębiorstwa koszty prowadzenia ewidencji finansowo-księgowej wybór formy zatrudnienia w swojej firmie posiadane kwalifikacje Źródło: mrsvierkant.wordpress.com

PJATK 2015/16 Indywidualna działalność gospodarcza Właściciel = Decydent  Brak wymagań dotyczących minimalnej wielkości kapitału  Łatwość założenia/zamknięcia Niskie koszty założenia (po najnowszych zmianach zakładanie działalności jest wolne od opłat ) Całkowita niezależność decyzyjna Pozyskiwanie całego zysku Źródło: www.anikino.pl

PJATK 2015/16 Indywidualna działalność gospodarcza  Brak osobowości prawnej Nieograniczona odpowiedzialność właściciela Ograniczenia odnośnie zwiększania rozmiarów firmy Konieczność liczenia wyłącznie na własne siły Źródła: msp.money.pl, www.clipartof.com

PJATK 2015/16 Indywidualna działalność gospodarcza Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. Zachorowałam. Najpierw miałam 180 dni zwolnienia lekarskiego - ciągłość. Przedłużono mi je przez orzeczenie ZUS o dalsze 3 miesiące, w sumie 270 dni. Wystąpiłam poprzez ZUS o świadczenie rehabilitacyjne. Niestety, lekarz orzecznik ZUS nie przyznał mi tego świadczenia. Tak się nieszczęśliwie stało, że w ostatnim dniu zwolnienia uległam wypadkowi, doznałam urazów , m.in. skręcenie ręki i inne . Nie byłam w stanie dalej prowadzić działalności z uwagi na schorzenia poprzednie jak i powypadkowe. Dostałam zwolnienie lekarskie z powodu nowego schorzenia - wypadku, oddałam je do ZUS-u , jednak ZUS nie uznał mi tego zwolnienia , powiadomił mnie po miesiącu ,że z uwagi na wyczerpanie okresu zasiłkowego - 270 dni nie mam prawa do zasiłku chorobowego. Mam oczekiwać na okres ponownego osiągnięcia zasiłku , nie informując mnie jaki to jest okres czasu. Jestem nadal niezdolna do działalności na schorzenia, bez środków do życia/ samotnie wychowuje dziecko/ i proszę mnie poinformować kiedy mogę " iść na ponowne zwolnienie lekarskie", poprzedni okres zasiłku 270 dni skończył się 19 grudnia 2012 roku.

PJATK 2015/16 Spółki Podział: ekonomia Zrzeszenie osób lub kapitału w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Spółki osobowe Spółki kapitałowe Źródło: 522 x 400 - 20k - jpg

PJATK 2015/16 Spółki I. Spółki osobowe: Spółka cywilna + Niektóre spółki handlowe: - Spółka jawna - Spółka partnerska - Spółka komandytowa - Spółka komandytowo-akcyjna Źródło: www.kriw.com.pl

PJATK 2015/16 Spółki I. Spółki osobowe: Działalność oparta na osobistej pracy wspólników Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki: Spółka cywilna: solidarna odpowiedzialność wspólników (także majątkiem osobistym) Wybrane spółki handlowe: odpowiedzialność subsydiarna Majątek spółki – własność wszystkich wspólników Ułomna osobowość prawna Źródło: www.no-debt-solutions.com, www.inet-trust.org

PJATK 2015/16 Spółki II. Spółki kapitałowe: Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka akcyjna Źródło: www.jehzlau-concepts.com

PJATK 2015/16 Spółki II. Spółki kapitałowe: Skład osobowy może się zmieniać Stały czynnik – kapitał (nie osobiste cechy wspólników) Wspólnicy oddziałują na sprawy spółki pośrednio Prawa i obowiązki wspólników zależą od ilości posiadanych przez nich udziałów Za zobowiązania spółka odpowiada swoim kapitałem, oddzielonym od majątku wspólników Mają osobowość prawną Źródło: abolicja.wordpress.com

PJATK 2015/16 Spółki Podział: źródło prawa Kodeks cywilny: Spółki prawa cywilnego (spółki cywilne) Kodeks spółek handlowych: Spółki prawa handlowego (spółki handlowe): - spółka jawna - spółka partnerska - spółka komandytowa - spółka komandytowo-akcyjna - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - spółka akcyjna Źródło: zakonkregumagowognia.foreo.pl

PJATK 2015/16 Spółki cywilne Wkład wspólnika: ŚWIADCZENIE PRACY, pieniądze, maszyny, nieruchomość, prawa z najmu i dzierżawy Prowadzenie spółki – wszyscy wspólnicy (bez wynagrodzenia) Zysk: przy rozwiązaniu spółki lub na koniec roku obrachunkowego Nikt nie może być wyłączony z udziału w zyskach Solidarna i osobista odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki całym majątkiem Źródło: sklep.abc.com.pl

PJATK 2015/16 Spółki cywilne : Łatwość założenia Niskie koszty założenia Większe możliwości pozyskania kapitału (w porównaniu do indywidualnej działalności gospodarczej)

PJATK 2015/16 Spółki cywilne : Brak osobowości prawnej Nieograniczona odpowiedzialność właścicieli Źródło: kraj24.pl

PJATK 2015/16 Spółki cywilne „Proszę o poradę. W kwietniu 2012 r. zawiązałam spółkę cywilną. Od początku między mną a wspólnikiem była ustna umowa że to on opłaca mi ZUS. Ja niestety musiałam wyjechać i nie było mnie na miejscu. Pytany o ZUS odpowiadał że jest opłacany więc byłam spokojna. Niestety spółka ta przynosiła same straty a mnie osobiście kosztowała wiele nerwów dlatego z dniem 1.10.2012 r. zamknęłam swoją działalność gospodarczą. I właśnie wtedy się dowiedziałam, że jestem winna ZUS prawie 4 tysiące zł. za nieopłacane składki. Jestem osobą bezrobotną, studiuję, mieszkam z rodzicami i jestem na ich utrzymaniu. Nie mam żadnych swoich dochodów. Mój ojciec jest na rencie, a matka pracuje jako pracownik fizyczny. Z powodu ciężkiej choroby ojca większość dochodów rodziny jest przeznaczana na lekarstwa ojca, a ja jestem bez widoków na pracę. Napisałam do ZUS prośbę o umorzenie zadłużenia jednakże dostałam odmowę umorzenia ponieważ w moim przypadku nie stwierdzono całkowitej i trwałej nieściągalności. Proszę o poradę w tej tragicznej dla mnie sytuacji.”

PJATK 2015/16 Spółki cywilne Spółka cywilna. Na skutek oszustw wspólnika nie został odprowadzony mój podatek dochodowy i VAT firmy za 2011 r. Nie liczę na dzień dzisiejszy na przedawnienie i umorzenie. Zabrzmi to śmiesznie- czy prawnie istnieje możliwość, żeby cofnąć się w przeszłość i przy dobrej woli wspólnika który mnie oszukał "odkręcić" sprawę? Aneks do umowy, przyznanie się wspólnika do tego, że oszukał mnie, szantażował i groził abym podpisał niekorzystne dla siebie zeznania podatkowe? Czy można skorygować zeznanie podatkowe z roku 2011- przerzucając ciężar zobowiązań na wspólnika przy jego zgodzie?

PJATK 2015/16 Spółki handlowe Spółka jawna: Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem osobistym Prawo i obowiązek prowadzenia spółki – wspólnicy (ale mogą ustanawiać pełnomocników) Źródło: www.abc.biz.pl

PJATK 2015/16 Spółki handlowe Spółka jawna: Pomimo braku osobowości prawnej może występować w obrocie gospodarczym jako odrębna organizacja Stosunkowo niskie koszty założenia (w porównaniu z innymi spółkami handlowymi) Odpowiedzialność subsydiarna

PJATK 2015/16 Spółki handlowe Spółka partnerska Kodeks spółek handlowych (a w sprawach nieuregulowanych przepisy dotyczące spółki jawnej) Główny wyjątek: partner nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne błędy w sztuce popełnione przez pozostałych wspólników Źródło: slimak.onet.pl

PJATK 2015/16 Spółki handlowe Spółka partnerska Wolny zawód (lista określona w art. 88 ksh) Art. 88. (21) Partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego. Źródła: www.ringjordan.com, willowspringsbirth.com, psglib.files.wordpress.com, www.maluchy.pl, www.jumper.waw.pl

PJATK 2015/16 Spółki handlowe Spółka partnerska : Nieobciążanie odpowiedzialnością poszczególnych partnerów za stany, które nie są od nich zależne Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego zawodu  Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów Źródło: www.bodyelecheals.com

PJATK 2015/16 Spółki handlowe Spółka komandytowa Przynajmniej jeden ze wspólników (komplementariusz) odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem Przynajmniej jeden ze wspólników (komandytariusz) odpowiada za zobowiązania spółki do wysokości tzw. sumy komandytowej Źródła: g.infor.pl, foto.otwarty.pl

PJATK 2015/16 Spółki handlowe Spółka komandytowa : Możliwość prowadzenia przedsięwzięcia gospodarczego w większym zakresie niż np. spółka cywilna (możliwość pozyskania kapitału dostarczonego przez inwestorów pasywnych – komandytariuszy)

PJATK 2015/16 Spółki handlowe Spółka komandytowa : Wstępujący do spółki w charakterze komandytariusza odpowiada za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru handlowego Źródło: g.infor.pl

PJATK 2015/16 Spółki handlowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością: Cel: skupienie kapitału Odpowiedzialność wspólników – do wysokości wniesionych wkładów (z wyjątkiem odpowiedzialności za zobowiązania powstałe przed powstaniem spółki oraz za zobowiązania podatkowe i składki ZUS) Udział w zyskach i stratach spółki – proporcjonalny do liczby udziałów Odpowiedzialność członków zarządu – nieograniczona Minimalny kapitał: 5000 zł (zmiany? 1 zł + 50 tys. kapitału zapasowego?) Źródła: www.airport-poznan.com.pl, www.superstock.com

PJATK 2015/16 Spółki handlowe Spółka akcyjna: Osoba prawna, odpowiedzialna za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem, wyłączając majątek osobisty wspólników Minimalny kapitał: 100 000 zł Źródło: www.muratorplus.pl

PJATK 2015/16 Przedsiębiorstwo spółdzielcze Spółdzielnia – dobrowolne zrzeszenie o nieograniczonej liczbie członków, zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, prowadzącym działalność gospodarczą w celu zaspokojenia potrzeb swoich członków. „jeden członek, jeden głos” Udziały – charakter imienny (nie mogą być przedmiotem obrotu prawnego) Zakaz konkurencji Źródło: www.wispals.org

PJATK 2015/16 Przedsiębiorstwo spółdzielcze Źródło: http://www.spolem.org.pl/informacje-o-spolem/hymn,7,.html, www.musi.lublin.pl, www.koscian.net, www.majsterpol.pl Robert Owen

PJATK 2015/16 Koncerny i holdingi Koncern – zgrupowanie prawnie samodzielnych przedsiębiorstw prowadzonych pod jednym kierownictwem. Źródło: www.sobelmedia.com, money-hawk.com, www.engr.pitt.edu, www.automobilklub.suwalki.pl

PJATK 2015/16 Koncerny i holdingi Koncerny poziome + + Koncerny pionowe + + Źródła: www.thedieline.com, www.biology.pl, kartony-info.blogspot.com

PJATK 2015/16 Koncerny i holdingi Holding: Jedno z przedsiębiorstw zdobywa pozycję dominującą na skutek nabycia kontrolnego pakietu akcji Źródło: nastolatkowesprawy.bloog.pl

PJATK 2015/16 Koncerny i holdingi

PJATK 2015/16 Koncerny i holdingi

PJATK 2015/16

PJATK 2015/16

PJATK 2015/16 Koncerny i holdingi Kartel – porozumienie gospodarcze zawierane między przedsiębiorcami tej samej branży, prowadzące do uzgodnionego działania na określonym rynku. Cel: ograniczenie/wyeliminowanie konkurencji. Syndykat – utworzenie wspólnego biura zakupu lub sprzedaży. Źródło: www.reflex.cz

PJATK 2015/16 Koncerny i holdingi Konglomerat – luźny związek kapitałowy różnorodnych przedsiębiorstw  Przedsiębiorstwa mają możliwość daleko posuniętej specjalizacji Istnieje większa szansa przetrwania dekoniunktury w określonej dziedzinie Źródło: grupy.mystock.pl

PJATK 2015/16 Koncerny i holdingi Konsorcjum – porozumienie dotyczące wspólnego (kosztownego/ryzykownego) przedsięwzięcia Źródło: eurolog2012.pl

PJATK 2015/16

PJATK 2015/16

PJATK 2015/16 Koncerny i holdingi Spółka joint-venture – połączenie kapitałów dwóch lub więcej podmiotów gospodarczych, pochodzących z różnych krajów w celu realizacji określonego przedsięwzięcia gospodarczego. Źródło: www.poojabuilders.com

PJATK 2015/16 Koncerny i holdingi  Ekonomie skali  Dyzekonomie skali  Monopolizacja Źródło: consilience.typepad.com

PJATK 2015/16 Koncesje? Zezwolenia? Koncesje (przykłady): Poszukiwanie złóż kopalin Wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią Ochrona osób i mienia Rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych Przewozy lotnicze Źródła: www.dailymail.co.uk, cokupic.pl, www.zrodlo.net

PJATK 2015/16 Koncesje? Zezwolenia? Zezwolenia (przykłady): Obrót napojami alkoholowymi Loterie fantowe Prowadzenie giełdy Wykonywanie rybołówstwa morskiego Wykonywanie działalności pocztowej Źródła: vitalia.pl, www.przyjacielehelu.pl, www.text.bci.pl

Struktury organizacyjne

PJATK 2015/16

PJATK 2015/16

PJATK 2015/16 Determinanty struktury Misja działania Charakter działalności (złożoność funkcjonowania) Wiek i historia Strategia Wielkość organizacji Geograficzny zakres działalności Technologia Otoczenie (potencjał, złożoność, niepewność) Przywództwo i gra o władzę między uczestnikami Złożoność kulturowa i kultura organizacyjna

PJATK 2015/16 Typy struktur organizacyjnych Według kryterium rozpiętości kierowania struktury płaskie struktury smukłe

PJATK 2015/16 Cechy struktur płaskich Mała liczba szczebli zarządzania Duża rozpiętość kierowania Mała częstotliwość kontaktu kierownika z podwładnymi Wysoki stopień delegowania uprawnień Wymagane wysokie kwalifikacje podwładnych Duża samodzielność pracowników Małe zagrożenie zniekształceniem przekazywanych informacji (krótkie kanały informacyjne)

PJATK 2015/16 Cechy struktur smukłych Duża liczba szczebli zarządzania Duże możliwości awansu pionowego Mała rozpiętość kierowania Możliwość dokładnej i bieżącej kontroli pracy podwładnych Duża częstotliwość kontaktu kierownika z podwładnymi Niski stopień delegowania uprawnień Kwalifikacje podwładnych nie muszą być wysokie Duże zagrożenie zniekształceniem przekazywanych informacji (długie kanały informacyjne) Możliwość przerwania sztywnej struktury łańcucha

PJATK 2015/16 Typy struktur organizacyjnych Według kryterium dominujących więzi organizacyjnych: - struktury liniowe (o przewadze zależności liniowych) - struktury funkcjonalne (o przewadze zależności funkcjonalnych) - struktury mieszane/sztabowe/liniowo-sztabowe (o równowadze więzi hierarchicznych i funkcjonalnych)

PJATK 2015/16 Struktura liniowa Podstawa: faylowska zasada jedności rozkazodawstwa Źródło: www.plock.chs.pl

PJATK 2015/16 Struktura liniowa  Zalety: łatwość w przekazywaniu dyspozycji wyraźny podział władzy, kompetencji i odpowiedzialności prostota i przejrzystość konstrukcji warunki do szybkiego podejmowania decyzji i egzekwowania ich realizacji łatwość utrzymania dyscypliny

PJATK 2015/16 Struktura liniowa  Wady: rozbudowana hierarchia zarządzania brak możliwości pogłębiania specjalizacji w zakresie wszystkich aspektów zarządzania daną komórką lub jednostką organizacyjną wysoka centralizacja

PJATK 2015/16 (Klasyczna) struktura funkcjonalna

PJATK 2015/16 Struktura funkcjonalna  Zalety : specjalizacja funkcji kierowniczych możliwość bezpośrednich kontaktów ze specjalistami, którymi są przełożeni funkcjonalni większa elastyczność funkcjonowania przedsiębiorstwa zdolność szybkiego reagowania na zmiany w organizacji

PJATK 2015/16 Struktura funkcjonalna  Wady: trudności w rozliczaniu kompetencji i odpowiedzialności kierowników funkcjonalnych trudności w rozgraniczaniu zakresu władzy i stanowisk funkcjonalnych (konfliktogenność ) dezorientacja wykonawców spowodowana występowaniem sprzeczności decyzyjnych manipulowanie poleceniami przez podwładnych duża liczba kierowników „dyrygujących” podwładnymi

(Współczesna) struktura funkcjonalna PJATK 2015/16

PJATK 2015/16 Struktura liniowo-sztabowa S S = sztab

PJATK 2015/16 Struktura liniowo-sztabowa  Zalety: Możliwe są jednocześnie: zachowanie zależności hierarchicznej i zasady jednoosobowego kierownictwa specjalizacja funkcjonalna w sferze zarządzania wykorzystanie zasady rady kompetentnej możliwość wykorzystania tej struktury nawet w dużych organizacjach jednoznacznie określony podział pracy, kompetencji i odpowiedzialności prostota i przejrzystość konstrukcji zachowanie autorytetu kierowników liniowych

PJATK 2015/16 Struktura liniowo-sztabowa  Wady: tendencja do formalizacji i biurokracji możliwość sporów kompetencyjnych między kierownikami liniowymi i sztabowymi bezkrytyczny stosunek/ignorowanie opinii pracowników sztabu przez kierownictwo liniowe

PJATK 2015/16 Elastyczne struktury organizacyjne  zadaniowe („project management”) macierzowe (pluralna postać struktury zadaniowej)

PJATK 2015/16 Struktura macierzowa

PJATK 2015/16 Struktura macierzowa  Zalety: łączy zalety struktur funkcjonalnych i liniowych Źródła: netfan.pl, encyclopedia2.thefreedictionary.com

PJATK 2015/16 Struktura macierzowa  Wady: złamanie zasady jedności rozkazodawstwa ( konflikty kompetencyjne między kierownikami, walka o władzę) zwiększenie liczby stanowisk kierowniczych wymaga dużych umiejętności interpersonalnych duże koszty wdrożenia

Podejście funkcjonalne? PJATK 2015/16

Podejście procesowe vs podejście funkcjonalne PJATK 2015/16

Podejście procesowe  PJATK 2015/16

PJATK 2015/16 Struktura formalna i nieformalna Źródła: www.infovark.com, puppet2puppet.tripod.com

PJATK 2015/16 SIECI - ku nowym strukturom Współpraca  IT 

PJATK 2015/16 Outsourcing Outside-resource-using Outsourcing = wydzielenie, wyodrębnienie, wykorzystanie zasobów zewnętrznych Typy outsourcingu Outsourcing kapitałowy Outsourcing kontraktowy Źródło: www.matsol.co.in

PJATK 2015/16 Zasada outsourcingu Ze struktury organizacyjnej należy wydzielić takie działalności, które można nabyć od organizacji trzecich.

PJATK 2015/16 Outsourcing Outsourcing kapitałowy jest przedsięwzięciem restrukturyzacyjnym polegającym na wydzieleniu ze struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa macierzystego części jego działalności gospodarczej i utworzeniu na bazie realizującego ją zespołu pracowników wraz z potencjałem materialnym spółki zależnej kapitałowo od przedsiębiorstwa macierzystego - tzw. spółki-córki

PJATK 2015/16 Outsourcing Outsourcing kontraktowy jest przedsięwzięciem restrukturyzacyjnym polegającym na wydzieleniu ze struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa macierzystego części jego działalności gospodarczej i przekazaniu jej do wykonania niezależnemu podmiotowi gospodarczemu na podstawie kontraktu, przy czym zespół pracowników i potencjał materialny związane z prowadzeniem wydzielonej działalności gospodarczej podlegają likwidacji

PJATK 2015/16 Istota outsourcingu

PJATK 2015/16 Motywy outsourcingu Obniżka kosztów Poprawa jakości realizacji funkcji Zmniejszenie ryzyka Specjalizacja i koncentracja zasobów na „core business”

PJATK 2015/16