Прэзентацыя на тэму «Іван Чыгрынаў. Дзівак
prezentacyya.pptx
- Размер: 1.7 Мб
- Автор:
- Количество слайдов: 19
Описание презентации Прэзентацыя на тэму «Іван Чыгрынаў. Дзівак по слайдам
Прэзентацыя на тэму «Іван Чыгрынаў. Дзівак з Ганчарнай вуліцы» Гардзіевіч Наталля 11 «Б»
Іван Чыгрынаў Іваа н Гаўрыа лавіч Чыгрыа наў ( 21 снежня 1934 , вёска Вялікі Бор Касцюковіцкага раёна Магілёўскай вобласці — 5 студзеня 1996 ) -беларускі пісьменнік , драматург , перакладчык , публіцыст. Народны пісьменнік Беларусі (1994 г. ).
Біяграфія Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. Бацька— Гаўрыла Чыгрынаў быў старшыней сельсавета. Маці— Хадоска Ігнатаўна была звычайнай працаўніцай-калгасніцай. У дзяцінстве перажыў Вялікую Айчынную вайну. На вайне загінуў яго бацька. У 1940 годзе пайшоў у першы клас Вялікаборскай сямігодкі. Нямецкая акупацыя перапыніла вучобу, але пасля вызвалення Магілеўшчыны ад фашыстаў будучы пісьменнік зноў сеў за школьную парту і ў 1949 годзе паспяхова скончыў сямігодку. Далей вучыўся ў Саматэвіцкай сярэдняй школе, якую скончыў у 1952 годзе. Пасля школы паступіў на аддзяленне журналістыкі філалагічнага факультэта БДУ. Пасля заканчэння ўніверсітэта (1957) працаваў рэдактарам, загадчыкам рэдакцыі літаратуры і мастацтва ў выдавецтве Акадэміі навук БССР. У 1965— 1975— рэдактар аддзела публіцыстыкі і нарыса ў часопісе «Полымя» . З 1975 года намеснік старшыні, а ў 1976— 1986 гадах— сакратар праўлення Саюза пісьменнікаў БССР. У 1987 годзе абраны старшынёй праўлення Беларускага фонду культуры. З 1989 года— галоўны рэдактар часопіса « Спадчына » . У 1978 годзе ў складзе дэлегацыі БССР удзельнічаў у рабоце XXXIII сесіі Генеральнай Асамблеі ААН. Дэпутат Вярхоўнага Савета БССР (1986— 1990), старшыня пастаяннай камісіі Вярхоўнага Савета БССР па нацыянальных пытаннях і міжнацыянальных адносінах (1988— 1990). У 1988 г. ўваходзіў ў склад Дзяржаўнай камісіі па расследванні злачынстваў у Курапатах. Народны пісьменнік Беларусі (1994 г. ).
Творчасць У друку дэбютаваў вершам «Сон трактарыста» у 1952 годзе, як празаік— у 1958 годзе (газета «Чырвоная змена» ). Аўтар кніг апавяданняў і аповесцей «Птушкі ляцяць на волю» (1965), «Самы шчаслівы чалавек» (1967), «Ішоў на вайну чалавек» (1973), «Ці бываюць у выраі ластаўкі? » (1983). Найбольш вядомы як аўтар пенталогіі раманаў: «Плач перапёлкі» (1972), «Апраўданне крыві» (1977), «Свае і чужыя» (1984), «Вяртанне да віны» (1992), «Не ўсе мы згінем» (1996). Аўтар п’ес— «Дзівак з Ганчарнай вуліцы» (1986), «Следчая справа Вашчылы» (1988), «Чалавек з мядзвежым тварам» (1988), «Звон— не малітва» (1988), «Толькі мёртвыя не вяртаюцца» (1989), «Ігракі» (1989), «Прымак» (1994), кнігі крытыкі і публіцыстыкі— «Новае ў жыцці, новае ў літаратуры» (1983), «Паміж сонцам і месяцам» (1994). У 1984 годзе выйшлі выбраныя творы ў 3 тамах. Адзін з аўтараў сцэнарыя шматсерыйнага тэлевізійнага фільма «Руіны страляюць…» (пастаўлены ў 1973). Пераклаў з рускай мовы « Аптымістычную трагедыю (руск. ) бел. » У. Вішнеўскага (руск. ) бел.
Прызнанне Лаўрэат Літаратурнай прэміі імя А. Фадзеева (1979) за раманы «Плач перапёлкі» , «Апраўданне крыві» , Дзяржаўнай прэміі БССР (1974) як сааўтар сцэнарыя тэлефільма «Руіны страляюць…» .
Апавяданне «Дзівак з Ганчарнай вуліцы»
У нядзелю раніцай стаяў я на падворку і слухаў, як гудуць каля дзядзькавых вулляў пчолы. — Дземідзёнак ідзе, — пачуліся раптам галасы.
Я азірнуўся і ўбачыў незнаёмага старога, які шыбаваў з клеткай у руцэ сярэдзінай вуліцы.
Ён быў невысокага росту, згорблены, з белай бародкай і такімі ж белымі валасамі, што выбіваліся з-пад саламянага брыля. На незнаёмым была вылінялая сацінавая кашуля з манішкай, падпяразаная поясам з кутасамі, а на рубчыкавых штанах віднелася некалькі невялікіх латак.
— А стары ён аказаўся ўвішны. . . Гэта я ўсё пра Дземідзёнка, — сказала яна, калі вярнулася. — Дык я кажу: Дакулісе на кватаранта пашэнціла. Бывае, дзянёк бегае вакол хаты, корпаецца то ў гародчыку, то двор падчышчае, ды і на вуліцы насупраць Дакуліхінай хаты не тое што ля іншых, — чыста. Здаралася мне заходзіць да іх. Ветлівы Дземідзёнак гэты. Толькі чамусьці неразгаворлівы. Панурыцца і маўчыць. Нібы кляймо на ім якое. Усё ж адзін ды адзін дзень пры дні. Але гэта б нішто яшчэ. Маўклівых на свеце таксама набярэцца, і, можа, больш чым гаваркіх. Ды прыспічыла яму па нейкай патрэбе пайсці ў нядзелю на рынак. То ніколі не хадзіў туды, а тут раптам пацягнула. Можа, што хацеў купіць сабе або Дакулісе. І вось якраз з таго часу чалавека быццам падмянілі. А ўсё з-за птушак. І хто іх там надумаў прадаваць, — сама не ведаю, бо ніколі ж раней я не заўважала, каб хто прыносіў птушак на рынак наш. Ну, там малако, яйкі, а то ж птушкі! Гандляваць птушкамі!. . Смяхоцце адно. Але ж ён купіў іх. І потым зачасціў на рынак. Убачыць птушку і купляе.
Насупраць нашай хаты Дземідзёнак спыніўся. Ён пастаяў крыху непадалёку ад лаўкі, на якой я сядзеў, затым павярнуўся на Калгасную вуліцу. Тады я і рашыўся пайсці следам. Але ўсю дарогу, пакуль плёўся за ім, адчуваў, што раблю нешта не тое, і мне было сорамна.
Накіроўваўся ён за гарадок. Выпускаў Дземідзёнак купленых птушак кіламетры за тры, там, дзе пачынаецца Зінкевічаў луг.
Там я і даведаўся пра самае галоўнае. . Да вайны Дземідзёнак жыў пад Вітунём, там, дзе Лясныя Дачы.
Але аднойчы ў старожку ўварваліся немцы. — Партызан? Дземідзёнак паціснуў плячамі. — Дзе хаваюцца партызаны? Не ведаю. — Тады збірайся. — А як яна? Адна застанецца? — Дземідзёнак паказаў на Аленку. — Будзеш разумны, то не застанецца, — адказалі яму. Старога пасадзілі на сані і павезлі ў Вітунь, а Аленку замкнулі ў старожцы.
Два тыдні яго вадзілі на допыт. — Дзе партызаны? — пыталі кожны раз. Дземідзёнак маўчаў. Тады яго кідалі на падлогу і білі.
Калі ж яго нарэшце выпусцілі на волю, то ён не знайшоў у сваёй халоднай старожцы ўнучкі. На падлозе ляжала адна скалелая сініца. . . Калі і як яна заляцела сюды, — Дземідзёнак не ведаў.
. . . Дні праз два я паклікаў да сябе хлапчукоў і расказаў ім усё, што ведаў пра Дземідзёнка.
Падышоў час мне ад’язджаць, і я зайшоў развітацца з Дземідзёнкам. У сенцах мяне сустрэла Дакуліха. — Ты можаш не заходзіць, — з дакорам зашаптала яна. — Чалавек вунь перажывае. А ўсё праз цябе. І навошта было гаварыць каму? Ён жа гэтымі птушкамі і жыў адно апошні час.
. . . Я хацеў памагчы чалавеку загаіць рану. І так няўмела ўзяўся за гэта. Лепш бы не брацца зусім. Бо не кожная рана паддаецца лекам. Асабліва калі на душы. . .