Презентация Темірлі А.1-кредит

ММ едициналы биофизика, информатика ж не математика қ ә кафедрасы Статистикалы зерттеулерді йымдастыру қ ұСтатистикалы зерттеулерді йымдастыруқ ұ ПРЕЗЕНТАЦИЯ Орындаған: Темірәлі А. Тобы: 302 «А» МПД Қабылдаған: Мауленова А.

Жоспар І Кіріспе ІІ Негізгі б лімө 1. 1. Медициналы -биологиялы т жірибені кезе дері. қ қ ә ң ң 2. 2. М ліметтерді деуді статистикалы дісін ә өң ң қ ә та дау. ң 3. 3. Биостатикада ы заманауи есептеу техникасын ғ олдану. қ 4. 4. Статистикалы пакеттерді жіктелуі ж не қ ң ә олар а ойылатын заманауи талаптар. ғ қ ІІІІІІ орытынды Қ орытындыҚ IV IV Пайдалан ан дебиеттер тізімі ғ әПайдалан ан дебиеттер тізіміғ ә

Кіріспе ылыми медициналы -биологиялы зерттеулер Ғ қ қ ж ргізу кезінде андай міндеттер ойыл анына ү қ қ ғ арамастан, ол белгілі реттілікпен орындалуы тиіс. қарамастан, ол белгілі реттілікпен орындалуы тиіс. қ Зерттеуді ма саты мен міндеттері аны талады: ң қ қ Зерттеуді ма саты ң қ медициналы ылым мен қ ғ денсаулы са тауда ы т жірибеге зекті болуы тиіс. қ қ ғ ә ө (зерттеулер неліктен ж ргізіледі? ). ү Зерттеуді міндеттері ң – б л ай ындал ан, ұ қ ғ ке ейтілген аны тал ан ма сатты аны тамасы ң қ ғ қ ң қ (ма сат а алай ол жеткізуге болады? ). қ қ қ қ

Медициналық-биологиялық тәжірибенің негізгі кезеңдері: 1) жоспар және бағдарлама жасау; 2) статистикалық мағлұмат жинау (статистикалық бақылау); 3) жиналған мағлұматты өңдеу; 4) алынған мәліметерге талдау жасау.

I кезең. Жоспар ж не ба дарлама ру. ә ғ құ Зерттеу жоспары: Зерттеу нысаны тау – сол туралы м ліметтер жиналатын статистикалы қ ә қЗерттеу нысаны тау – сол туралы м ліметтер жиналатын статистикалы қ ә қ жиынты. қжиынты. қ Зерттеу орнын аны тау — айма , мекеме. қ қ Зерттеу ж ргізу уа ытын (мерзімін) аны тау. ү қ қ Ба ылауды т рін (бір жол ы, а ымды ) ж не дісін (т тас, т тас емес) аны тау. қ ң ү ғ ғ қ ә ә ұ ұ қ Зерттеуді орындаушылар ж не басты ы ә ғ Зерттеуді ңЗерттеуді ң техни калы рал жабды пен амтамасыз етілуі қ құ қ қ Зерттеуді нын ба лалау. ң құ ғЗерттеуді нын ба лалау. ң құ ғ Зерттеуді ба дарламасы: ң ғЗерттеуді ба дарламасы: ң ғ Статистикалы жиынты ты, жиынты бірліктерін, зерттеу бірліктерін аны тау. қ қСтатистикалы жиынты ты, жиынты бірліктерін, зерттеу бірліктерін аны тау. қ қ Зерттеу ба дарламасын аны тау, я ни тіркеуге тиісті белгілер тізімі бар ал аш ы ғ қ ғ ғ қ статистикалы жатты аны тау. қ құ қстатистикалы жатты аны тау. қ құ қ М ліметті деу ба дарламасын аны тау, я ни м ліметті топтауды та дау ж не ә өң ғ қ ғ ә ң ә белгілерді т рлі топтамалары жасал ан нделген кестені лгісін растыру. ң ү ғ ө ң ү құбелгілерді т рлі топтамалары жасал ан нделген кестені лгісін растыру. ң ү ғ ө ң ү құ

II кезең. Статистикалы м ліметтерді жина тау қ ә қ (статистикалы қ ба ылау). қ Статистикалы ба ылау – б л зерттелетін бірліктерді арнайы қ қ ұ медициналы есеп жатында тіркеу. қ құ Статистикалы ба ылауды жіктелуі: қ қ ң жинты бірліктерін амтуыны толы ты ына арай қ қ ң қ ғ қжинты бірліктерін амтуыны толы ты ына арайқ қ ң қ ғ қ уа ыт ішіндегі факторларды есебіне арай қ ң қуа ыт ішіндегі факторларды есебіне арайқ ң қ зерттеу т сілдерінне арай ә қзерттеу т сілдерінне арайә қ Статистикалы ба ылауды жіктелуі қ қ ңСтатистикалы ба ылауды жіктелуіқ қ ң Жіктелу белгілері Зерттеу т рлері үЗерттеу т рлеріү Уа ыт ішіндегі факторларды есебі қ ңУа ыт ішіндегі факторларды есебіқ ң А ымды ғ қА ымдығ қ ( ( т ра тыұ қ )) Бір жол ы ғ (( бір с ттікә )) Жинты бірліктерін амту қ қ толы ты ы қ ғтолы ты ық ғ Т тас ұТ тасұ Т тас емес ұТ тас емесұ Зерттеу дісі ә Тікелей ба ылау қТікелей ба ылауқ С рау ар ылы, деректерді белгілі бір ұ қ ң б лігін жина тау ө қб лігін жина тауө қ

III кезең. . Жинал ан м ліметтерді деу: ғ ә өң Жинал ан м ліметтерді есеп жаттарында толы ты ы мен толтыру д рысты ына тексеру, к шірме ғ ә құ қ ғ ұ ғ ө н с асын жою. ұ қ рбір белгіні жанына шартты белгі ою жолымен шифрлау (кодтау). Ә ң қ Шифр а с йкес карталарды топ бойынша жайып салу р топта ы картаны санау. ғ ә ә ғ Жалпы м лімет растыру, я ни салыстырмалы ж не жалпылама к лемін алу шін алдын ала ә құ ғ ә ө ү растырыл ан кесте лгісіне есептеу н тижесін енгізу. құ ғ ү ә IV кезе. ң Алын ан м ліметтерге талдау ж ргізуғ ә ү Талдау ретті : : к рсеткіштерді есептеу ө (( орташа ж не салыстырмалы шамаларә ); ); алын ан м ліметтерді к рсететін сызбалы бейнелерді (суреттерді) растыру; ғ ә ө қ құ зерттеу н тижелерін салыстыру; ә берілген зерттеу бойынша т жырым, орытынды ж не сыныстар жасау. ұ қ ә ұ Б л кезе де арнайы статистикалы дістер олданылады: ұ ң қ ә қБ л кезе де арнайы статистикалы дістер олданылады: ұ ң қ ә қ стандартау дісі, әстандартау дісі, ә корреляция дісі, әкорреляция дісі, ә дисперсиялы талдау, қдисперсиялы талдау, қ дискриминантты талдау ж не т. б. ә

Медициналы -биологиялы зерттеу қ қ дерістерінде, те жиі на ты м селені ү ө қ ә шешуге ажетті статистикалы дісті қ қ ә та дау иын а со ады. ң қ ғ ғ ММ едиеди циналы қциналық -биологи ялы есептерді қ шешуге олданылатын статистикалы қ қшешуге олданылатын статистикалы қ қ дістер: ә

М селе ә Статисти калы к рсеткішқ ө діс Ә Тиістілігін ба алау. . . ғ та дау н с алары ң ұ қ «М» -орташа арифметикалы ж не «х» — жеке қ ә н с а м ні ұ қ ә Стьюденттің t- белгісі Айырмашылы ты ай ындылы ын ба алау. . . қ ң қ ғ ғ белгі к лемі бойынша екі ө та дау ң «М» — орташа арифметикалық Стьюдент ті ң t — белгісі бойынша, орташа арифметикалы ты қ салыстыру белгіні былмалылы ы ң құ ғ бойынша екі н с а ұ қ дисперсия, стандарт ты ауыт уқ , вариаци я коэффициент і Фишерді F-белгісі бойынша, ң дисперсияны салыстыру жалпы екі н с а ұ қ шендер U -Уилкоксонны ж не Q ң ә -Розенбаумні белгілері бойынша, ң н с а реттігіні д режесін ұ қ ң ә салыстыру э мпири ялы ж не қ ә теор иялы қ лестірім ү н с аны кездесу жиілігіұ қ ң χ 2 – Пирсон белгісі бойынша лестірім жиілігін салыстыруү Ы палды сенімділігін ба алау қ ң ғ … факторды белгі шамасына ң факториал ді ж не кездейсо дисперсия, ә қ ы пал ету қ ші к шү F -Фишер ді белгісі бойынша, ң д исперси ялы талдау қ бір белгіні екінші белгіге ң регресси я коэффициент і F-Фишерді ж не t- Стьюдент ң ә белгілері бойынша, регрессиялы қ талдау Екі белгіні біріне ң ( рекеттетік) ә корреляция коэффициент і t-Стьюдент белгісі бойынша, корреляциялы талдауқ

К шті математикалы дістерді алай болса солай олдану жал ан ү қ ә қ қ ғ т жырым а келеді. ұ ғ әт жырым а келеді. ұ ғ ә Осы ан с йкес т рлі статистикалы пакеттер сынып отыр ан ғ ә ү қ ұ ғ барлы м мкін болатын белгілерді ішінен с йкес келетін белгіні қ ү ң ә та дау, алын ан н тижелерді д рыс т сіндіруде зекті м селе ң ғ ә ң ұ ү ө ә болып т р. ұ М ліметтерді талдау шін статистикалы пакеттерді ішінен ә ү қ ң келесі ш ба дарлама т рі жиі олданылады: ү ғ ү қ 1)1) к сіби пакет – ә те ау ымды м ліметтерді талдау а немесе тар ө қ ә ғ ау ымды мамандандырыл ан дістерді олдану а арнал ан; қ ғ ә қ ғ ғау ымды мамандандырыл ан дістерді олдану а арнал ан; қ ғ ә қ ғ ғ 2)2) мбебап пакет – ә статистикалы дістерді ке ау ымына ие, қ ә ң ң қ т рлі п н салаларына талдау жасау а олданылады (Statistica 6. 0, ү ә ғ қт рлі п н салаларына талдау жасау а олданылады (Statistica 6. 0, ү ә ғ қ Stat. Soft); 3) 3) арнайы пакет – детте на ты п н саласында жиі олданылатын ә қ ә қ азда ан статистикалы дістерді райды. (Med. Stat, Biostat, CIA). ғ қ ә құазда ан статистикалы дістерді райды. (Med. Stat, Biostat, CIA). ғ қ ә құ

Әмбебап пакеттер үлкен күшке, кәсіби интерфейске ие, оның әмбебаптығы сәйкес белгіні таңдап алуда және нақты пән саласындағы терминдерді дұрыс түсіну үшін пайдаланушыдан математикалық статистика саласынан жеткілікті дайындықты талап етеді. Арнайы пакеттер түпкі пайдаланушыға дәл бағытталған, дегенмен олар есептердің тар шеңберіне арналған. Кейбір әмбебап статистикалық пакеттердің сипаттамасына тоқталайық. 1) 1) SAS жүйесі 1976 жылдан белгілі, кез келген операциялық жүйенің басқаруында жұмыс істеуге қабілетті. Олар бір бірімен «ақпаратты жеткізу құралы» арқылы біріктірілген 20-дан астам түрлі бағдарламалық өнімдерден тұрады. SAS негізгі артықшылығы әмбебап пакетер ішінен статистикалық алгоритм жинақтауда озық жоғары қуатты болып табылады. Сонымен қатар, SAS пайдаланушыға жеке өзінің алгоритмін қосуға мүмкіндік береді. Бірақ, жүйенің қымбат құны мен аз таралуы, оның Қазақстанда өмір сүру сапасын зерттеумен айналысатын отандық мамандар арасында аз танымал етіп отыр. 2) 2) SPSS пакеты ең алдымен статистик- кәсіби мамандарға арналған. . Оның құрамында қуаты бойынша SAS-пен бірдей өлшенетін статистикалық талдаудың дамыған құрылғысы бар.

Қорытынды Дегенмен, отанды нары та б л пакетті танымал болуына септігін тигізіп қ қ ұ ң отыр ан Statsoft фирма- зірлеушіні жо ар ы белсенділігінен танымал болып ғ ә ң ғ ғ отыр. К птеген авторлар ө Statistica пакетін « уаттылы /ы айлылы » атынасында қ қ ңғ қ қ жа сы те естірілген пакет деп санайды. қ ңжа сы те естірілген пакет деп санайды. қ ң ызметтік алгоритмдерді жеткілікті ке спектрі болуы статистик-мамандар Қ ң ң шін оны о тайлы етеді. ү ңшін оны о тайлы етеді. ү ң Оны рамында параметрлік емес талдау дісі ж не к п лшемді талдау ң құ ә ә ө ө дістері бар. әдістері бар. ә Statistica пакетінде бастап ы деректерді айлалы рекет қ ә (манипулирование) амалдары жа сы дамы ан, м ліметтер же іл деледі. қ ғ ә ң өң(манипулирование) амалдары жа сы дамы ан, м ліметтер же іл деледі. қ ғ ә ң өң Пакетті мы ты жа ы сызба ж не сызбалы м ліметтерді деу амалдары ң қ ғ ә қ ә өң болып табылады. Пакетте сызбылардын, матрица мен пиктограммаларды ж здеген т рі берілген. ң ү үПакетте сызбылардын, матрица мен пиктограммаларды ж здеген т рі берілген. ң ү ү Сызбаны зіндік жобасын жасау м мкіндігі бар. ң ө ү

Пайдалан ан дебиеттерғ ә : : Савилов Е. Д. Эпидемиологический анализ: Методы статистической обработки материала / Е. Д. Савилов, В. А. Астафьев, C. Н. Жданова, Е. А. Заруднев. – Новосибирск: Наука-Центр, 2011. – 156 с. Ивантер Э. В. , Коросов А. В. Элементарная биометрия: Учеб. пособие / Э. В. Ивантер, А. В. Коросов; Петр. ГУ. –– Петрозаводск, 2005. –– 104 с. Лях Ю. Е. , Гурьянов В. Г. , Хоменко В. Н. , Панченко О. А. Основы компьютерной биостатистики: анализ информации в биологии, медицине и фармации статистическим пакетом Medstat / — Д. : Папакица Е. К. , 2006. — 214с.