Презентация Мрат А. срс

«Астана Медицина Университеті» АҚ Радиология № 1 кафедрасы С Ж Ө Та ырыбы қ : Тыныс алу патологиясы бар ж кті ү йелдерде, балаларда, арт адамдарда ы визуальді ә қ ғ диагностика ерекшеліктері. Орында ан: Турлыбаева Ж. К. ғ Топ: 317 ЖМ Тексерген: Астана 2015 жыл

Жоспар І. Кіріспе ІІ. Негізгі б лім: ө Тыныс алу ж йесіні рентгенологиялы зерттеу дістері ү ң қ ә Ж кті йелдердегі с улелік диагностикалы зерттеу ү ә ә қ дістеріні ерекшеліктері ә ң Балаларда ы с улелік диагностикалы зерттеу ғ ә қ дістеріні ерекшеліктері ә ң арт адамдарда ы с улелік диагностикалы зерттеу Қ ғ ә қ дістеріні ерекшеліктері ә ң ІІІ. орытынды Қ IV. олданыл ан дебиеттер Қ ғ ә

КІРІСПЕ азіргі уа ытта т жірибе ж зінде к птеген с улелік диагностиканы дістері Қ қ ә ү ө ә ң ә олданылады. Олар а иын да, ымбат та дістер кіреді. Я ни компьютерлік қ ғ қ қ ә ғ томография, магнитті-резонансты томография, ангиопульмонография. Б ан ұғ арамастан, заманауи медицинада бірде бір д рігер рентгенологиялы діссіз на ты қ ә қ диагноз оя алмайды. кпе – с улелік диагностиканы е к п зерттелетін объектісі. қ Ө ә ң ң ө Кеуде уысы ауруларыны негізгі белгілері: қ ң Ж тел; ө Ентігу; а ыры б ліну; Қ қ қ ө Кеуде уысында ы ауырсынулар; қ ғ Тыныс алуды иындауы; ң қ Тыныс шы аруды иындауы; ғ ң қ

Ж кті йелдердегі с улелік диагностикалы зерттеу ү ә ә қ дістеріні ерекшеліктері ә ң Радиация а те сезімтал болып – б лініп ғ ө ө жат ан жасушалар табылады. Жасуша қ б лініп жат ан кезде сырт ы факторлар а ө қ қ ғ те т ра сыз. Ересек адамда м ндай ө ұ қ ұ жасушалар аз м лшерде болады, сонды тан ө қ организмге сері атты к рінбейді. Ал ана ә қ ө рса ында ы бала жасушалары ар ынды құ ғ ғ қ қ т рде б лініп жат анды тан, ауыт улар а ү ө қ қ қ ғ алып келуі м мкін. ү

Венозды тромбозды жо ар ы ауіпімен ж не кпелік ң ғ ғ қ ә ө эмболияны потенциальды ауіпті ас ынуларымен ң қ қ байланысты тромбоэмболия а к м ні бар бол ан ғ ү ә ғ кезде, б л диагноз на тылануы тиіс. Біра клиникалы ұ қ қ қ диагноз на ты емес, себебі к птеген ж кті йелдерде қ ө ү ә ж ктілікке байланысты ая ты ісінуі, ентікпе ж не ү қ ң ә здерін олайсыз сезінеді. Ая тарды тере ө қ қ ң ң тамырларыны тромбозы ң инвазивті емес дістеріменә диагностикасын ткізу е бірінші ж ргізілуі тиіс. ө ң ү Себебі б л ры а с улелік седі т суін алдын ұ ұ ққ ә ә ң ү алады. Осы дістерге: импедансты плетизмография, ә ультрадыбысты допплерография ж не дуплексті қ ә ультрадыбысты сканирлеу жатады. қ

Нау астар мен д рігерлер радиографиялы қ ә қ тромболэмболияны диагностика а жиі бар ысы ң ғ ғ келмейді. Ginsberg ж не соавт. ры а радиологиялы ә ұ ққ қ шаралар кезіндегі с улені ж ктеме м лшерін ә ң ү ө ба ала ан. Б л топ с улеленуді т мен м лшерде ғ ғ ұ ә ң ө қ тератогенді серін ба алау ма сатында (5 рад арты ә ғ қ қ емес) медициналы дебиетке шолу жаса ан. Оларды қ ә ғ ң кеуде уысыны радиографиясыны с улелік сері қ ң ң ә ә ры а 0, 0001 рад. аны талды. Бір жа ты ұ ққ қ қ флебография сері 0, 05 рад. кпе ангиографиясы ә Ө жамбас артериясы ар ылы сері 0, 221 – 0, 374 рад, ал қ ә б ана артериясы ар ылы — 0, 05 рад –тан т мен. ұғ қ ө

кпені комбинирленген вентиляционды-перфузионды сканнирлеу Ө ң (ВПСЛ) 99Tc ж не 133Xe олданылуымен с улеленуді 0, 022 – 0, 037 рад ә қ ә ң келеді. Осы шолу ж мысты 11 ж мысын Ginsberg ж не соавтторлары ә ұ ң ұ ә рса ішілік кезінде 5 рад. арты емес с улелік серге т скен балаларда ы рак құ қ қ ә ә ү ғ аупін зерттеген. Б ндай балаларда ы рак аупі 1, 2 – 2, 4. Балалы ша та қ ұ ғ қ қ қ ракты абсолютті аупі т мен бол анды тан, рса ішілік с улелену серге ң қ ө ғ қ құ қ ә ә т ссе де, ол т мен болып алады. ү ө қ Егер кпелік эмболия а ауіп болса, кеуде уысыны рентгенограммасы ө ғ қ қ ң ентікпе мен кеуде дискомфорты сия ты себептерін ай ындау шін қ қ ү олданылады. Егер кеуде уысыны рентгенограммасы алыпты жа дайда қ қ ң қ ғ болса, кпені вентиляционды-перфузионды сканнирлеуі, сіресе кпелік ө ң ә ө эмболияны жо ары аупінде ж ргізіледі. Кеуде уысыны рентгенограммасы ң ғ қ ү қ ң алыпты болса, вентиляционды-перфузионды сканнирлеу алыпты болуы қ қ бірталай. Сонды тан да клиницист б ны к ре білуі тиіс ж не де бас а ажетті қ ұ ө ә қ қ диагностикалы тесттер олданлуы тиіс (Спиральды КТ, кпе ангиографиясы қ қ ө ж не т. б. ) ә

Ж ктілікті ал аш ы аптасында “барлы ы не еште е ү ң ғ қ ғ ң емес” принципі ж реді. Осы уа ытта ры а сырт ы ү қ ұ ққ қ фактор, радиация сер етсе, ж ктілік дамымайды. Кейде ә ү бай аусызда ж ктілік кезде флюорография жасалынуы қ ү м мкін, біра флюорографиядан ры та ауыт у саны ү қ ұ қ қ жо арылайды деген м ліметтер жо. Ж ктілік кезінде ғ ә қ ү рентгенодиагностиканы тек ата клиникалы қ ң қ к рсеткіштер кезінде олданады. ө қ Егер де ж кті йелде ауыр патологияларды айталамалы ү ә қ т рде рентгенологиялы зерттеу ажет болса, д рігер ү қ қ ә ж ктілікті зу ажет екенін айтуы ажет, себебі ү ң ү қ қ айталанып ж ргізілген рентгенологиялы зерттеулер қ ү қ ры ты ауыт уларына алып келеді. ұ қ ң қ

Балаларда ы с улелік диагностикалы зерттеу дістеріні ерекшеліктері: ғ ә қ ә ң Балаларда тыныс алу а залары е сезімтал болып табылады. ғ ң Респираторлы ауруларды клиникалы диагнозын иын емес. Біра б л абыну қ ң қ қ қ ұ қ рдісіні бар екенін к рсетіп ана ояды. сіресе кпені физикальды теріс ү ң ө қ қ Ә ө ң за ымдануы кезінде, оны за ымдану сипаты мен орналасуын на ты қ ң қ қ к рсетпейді. Сонды тан да, педиатрияда на ты диагноз ою шін, ө қ қ қ ү рентгенологиялы зерттеу дісіне с йенеді. қ ә ү

Негізгі зерттеу дістеріә Олар а рентгенография ж не рентгеноскопия жатады, біра ғ ә қ баланы с улеленуі салыстырмалы жо ары бол анды тан, ң ә ғ ғ қ со ысын осымша діс ретінде олданады. ңғ қ ә қ Рентгеноскопияны беретін а паратты ма ыздылы ына ң қ ң ң ғ байланысты, оны кемшілігін елемеуге м жб рлейді. ң ә ү Сонымен атар, баланы жасы кішкентай бол ан сайын, қ ң ғ рентгеноскопия экраныны р сат етілген м мкіндігі мен ң ұқ ү рентгенографиялы пленкамен салыстыр анда, қ ғ рентгенография арты шылы ы зор. са оша тар, ауалы қ ғ Ұ қ қ қ уыстар, б ліктік ателектаздар рентгеноскопияда қ ө бай алмауы м мкін. қ ү

азіргі кезде УДЗ-ді дамуына байланысты Қ ң рентгенологиялы зерттеулер кейбір жа дайда қ ғ УДЗ-мен алмастырылады. Жа а туыл ан балаларда, ң ғ 3 ай а дейінгі балаларда с йектер лі алыптаспай, ғ ү ә қ шеміршек к йінде бол анды тан, рентгенде д рыс ү ғ қ ұ суреті к рінбейді. ө

Балаларды тыныс алу а заларын зерттеу кезінде, ң ғ вертикальды орналасуыны фиксаторларыны барлы ң ң қ м мкін жа дайлары олданылады. Рентгенограмма детте ү ғ қ ә екі зара перпендикуляр проекциясында орналасады. ө Кеуде уысыны тік рентгенограммасы баланы қ ң ң вертикальды орналасу жа дайында т сіріледі. Н рестелер ғ ү ә мен ерте жаста ы балаларда кеуде аралы ы кеуде ғ ғ уысыны жартысын алып жатады, ал қ ң анатом-физиологиялы дифференцировкасы н тижесінде қ ә диафрагма де гейі жо ары бол анды тан, ң ғ ғ қ рентгенографиямен келісуге болмайды. Сонды тан, қ вертикальды жа дайдан горизонтальды жа дай а ғ ғ ғ ауыс анда, кеуде аралы ты к ле кесі ке ейеді, ал қ қ ң ө ң ң диафраграма рса ішілік ысым н тижемінде, одан құ қ қ ә сайын к теріледі. ө

Б дан бас а, айырша без бен ж ректі орналасуына ұ қ ү ң байланысты, алды ы кеуде аралы та осымша кеуде ңғ қ қ аралы к ле кені ке еюі бай алады. Осы ан сас қ ө ң ң ң қ ғ ұқ згерістер диафрагма к мбезіні к ріністері береді. Кеуде ө ү ң ө уысыны рентгенограммасы тере тыныс алу фазасында қ ң ң ж не тынысты стап т рып орындалуы керек. Біра ә ұ ұ қ балаларды барлы ы да тере дем алып, тынысын за ң ғ ң ұ қ стап т ра алмайды. Сонды тан ерте жаста ы балалар а ұ ұ қ ғ ғ ай айлап жыла анда, тере дем алу кезінде сурет қ ғ ң т сіріледі. ү

Бронхоскопия

Трахеобронхиалды а ашты даму ғ ң а аулы тары, созылмалы айталанбалы кпе қ қ қ ө ауруларында, за а созыл ан ателектаздар, ұ ққ ғ созылмалы кпе абсцессі (2 айдан к п), кпе ө ө ө резекциясынан кейінгі ас ынулар ж не қ ә пульмонэктомия (бронхиальды жыланк здер) ө кезінде бронхография к рсетілген. ө Бронхографияны ерте ж не балалы кезде, ә қ бронхоскопиялы тыныс ар ылы қ қ бас арылатын т тікшемен жалпы қ ү жансыздандырады.

Бронхоэктаздар

Ангиопульмонография тыныс алу а заларыны ғ ң а ауларын диагностикалауда олданылады. қ қ Педиатрияда рентгенография ж не ә бронхографияны диагностикалы ма ызы зор. ң қ ң Бас а дістер айтарлы тай с улеленумен ж не қ ә ә адекватты м ліметтерді бермейді. Б л тек ә ұ осымша мен арнайы дістерге ана тиісті емес, қ ә ғ сонымен атар рентгеноскопия да жатады. Санды қ қ рентгенодиагностикалы аппараттарды енуімен, қ ң рентгеноскопияны ма ыздылы арта т сті. ң ң ғ ү

Ангиография

арт адамдарда ы с улелік диагностикалы зерттеу Қ ғ ә қ дістеріні ерекшеліктері ә ң кпе эмфиземасымен к бінесе ересек адамдар ауырады, сіресе 40 Ө ө ә жастан ас ан ер адамдар. Жалпы популяцияда эмфиземамен қ ауратындар 4% райды, ал аутопсия м ліметтері бойынша айтыс құ ә қ бол андарды 60% ер адамдар, 30% йел адамдарды тіркейді. кпе ғ ң ә Ө эмфиземасын диагностикалауда рентгенологиялы зерттеу ма ызды қ ң р л ат арады. Е. Соколов ж не соавт. (2000) эмфиземаны б кіл ө қ ә ң ү рентгенологиялы семиотикасын т рт топ а б леді: кеуде қ ө уысыны згеруі, диафрагманы згеруі, ж рек ж не қ ң ө ү ә тамырларды згерісі. Б л зерттеуде кпе ала ы ке ейген, оны ң ө ұ ө ң ң ң м лдірлігі жо арыла ан. Дем алып, дем шы ар анда, тінні ө ғ ғ ң м лдірлік градиенті т мендеген. ө ө Томограммада кпе перифериясында ы са тамырларды ө ғ ұ қ ң калибріні кішіреюі аны талады. кпе т бірі кпе артерия ң қ Ө ү ө ж йесіні гипертензиясы н тижесінде ке ейеді. ү ң ә ң

орытындыҚ Рентгенологиялы зерттеуде бірнеше ережелерді ата са тау қ қ ң қ ажет. Баланы зерттелмейтін айма тары рентген с улесін ж тушы қ ң қ ә ұ ор асын а сас рамды дисперсті заттармен аптал ан ор анышпен қ ғ ғ ұқ құ қ ғ жабылуы ажет. Кеуде уысыны рентгенографиясын жаса анда, іш пен қ қ ң ғ ая — олдарын жабу керек. Баланы сатп т р ан адам а арнайы ор аушы қ қ ұ ұ ғ ғ қ ғ ол ап беріледі. Рентгенологиялы зерттеулер балалар а кез-келген жаста қ ғ жасалады, б л зерттеулер на ты диагнозды бас а же іл зерттеулер ұ қ қ ң ар ылы ою а м мкін болма ан кезде ана та айындалады. Зерттеуге қ қ ғ ү ғ ғ ғ міндетті т рде д рігерді жолдамасы болуы ажет. Баланы ата-аналары ү ә ң қ ң арсы бол ан жа дайда белгілі іс- а аздар а ол ойылуы тиіс. қ ғ ғ қ қ Тірек- имыл аппараты аурулары бар немесе жо ын міндетті т рде қ ғ ү рентгенологиялы зерттеумен расталады. Балаларда к п жа дайда тыныс қ ө ғ алу ж йесі патологиясы болады. Ауруды клиникалы диагнозын ою ү ң қ қ киын а со пайды, біра ас ынулар рентгенографияны ажет етеді. ғ қ қ

олданыл ан дебиеттер: Қ ғ ә Х. білк рім «С улелік диагностика» Алматы Ә ә ә 2010 Л. Д Линденбратен Л. Б Наумов «Медицинская рентгенология» Магнитный резонанс в медицине. Основной учебник Европейского форума по магнитному резонансу + СД / пер. с англ. под ред. В. Е. Синицына. – М. 2003. – 256. Розенштраух Л. С. , Рыбакова Н. И. , Виннер М. Г. Рентгенодиагностика заболеваний органов дыхания. Москва « Медицина» 2004 г. С. 9-52. Интернет желісі