Презентация Лек каз АГ

АРТЕРИАЛЬДЫҚ ГИПЕРТЕНЗИЯ № 1 Ішкі аурулар Кафедра меңгерушісі м. ғ. д. , профессор Тукешева Б. Ш.

АРТЕРИАЛДЫ ГИПЕРТЕНЗИЯҚ АГ –артериалды ысымыны қ қ ң к терл і. ө ү Дамуына екі фактор сер етеді: ә ж рек жиірлы ышты ыны к ші ү ғ ғ ң ү (СА ); Қ шеткі са артерияларды ан ұ қ ң қ а ысына арсы сері ғ қ ә (ДА ). Қ

Этиологиясы Бірінішілік – эссенциалды АГ (ЭАГ) 85-90% (екіншілік АГ табылма ан кездерде ойылады)ғ қ Г. Ф. Ланг бойынша нейрогендық теориямен байланысы бар (стресс алу әсерінен орталық нерв жүйсінде тұрақты түрінде дамитын қан айналу орталығының бұзылыстары ) Екіншілік АГ — (симптоматикалы ) қ 5-23 %

Патогенез • • ЭАГ негізгі оз ыш фактор – симпатоадреналдык нерв ж йесіні қ ғ ү ң (САЖ) белсенділігіні жо арлауы ң ғ • Вазоспазм (б йрек тамырларыны ) ү ң • • ЮГА-ны стимуляциясы ң • • РЕНИН-протеаза • • АНГИОТЕНЗИН -11 • • Na. Cl гиперволемия а байланысты АГ ғ • • •

АГ ауып атер қ қ факторлары : Т ым уалаушылы ұқ қ қ Дене салма ы ғ Метаболикалы синдром қ — андроидты семіру (алма т різдес — іштік ше беріні сан ше беріне атынасын ә ң ң ң қ аны тайды), қ инсулинге резистентлігі, гиперинсулиемия, гипергликемия (глюкоза а толеранттылы ы т мендеуі), ғ ғ ө май алмасуыны б зылуы ң ұ (дислипопротеидемия –ТЖЛП т мен ө де гейі ж не ТГ жо ары де гейі) ң ә ғ ң Алкогольды сері ң ә Ас т зын арты олдану ұ қ қ Психосоциальды стресс ж не физикалы қ ә қ белсенділіктін т мендігі ө

КАТЕГОРИЯСЫ САҚ ДАҚ Оптимальды А қ Қ <120 <80 алыпты Қ <130 180 >110 О шаулан ан қ ғ систоликалы гипертония қ >140 <90Артериальды ысым де гейі бойынша жіктел і қ ң ү (ДД , 1999 ж. ) ұ

Нысана м шелерде за ымдалу белгілері: ү қ • Ж рек ү : • Ж рек жетіспеушілігі (сол арыншаны диастолалы , ү қ ң қ систолалы дисфункциясы); қ • Ж рек ишемиялы ауру (стенокардия, миокард ү қ инфаркты); • Ми : • — гипертензивтік энцефалопатия; • ми ан айналымыны б зылуы (транзиторлы қ ң ұ ишемиялы шабуылдар, инсульт); қ • — тамырлы деменция; қ • К з т бі ө ү : • к ру нерв дискісіні ісінулер, экссудатты згерістер; ө ң қ ө • ан уйылуы; қ қ • Б йрек : ү • нефропатия; • — б йрек жетіспеушілігі; ү • Тамырлар : • шеткі артерияларды окклюзивтік за ымдалуыны ң қ ң клиникалы к ріністері; -ыдырау а шыра ан ол а қ ө ғ ү ғ қ қ аневризмасы.

АГ клиникалы к рінісіқ ө • Басты ауруы ң – к п жа дайларда желке жа ында, зді ө ғ ғ қө ң артында орналасуы, ло суымен осарлануы қ қ • • Бас айлану — тамыр тонустарыны б зылыстары ң ұ • ула шуылы Қ қ – тамырларда ы атеросклероз ғ згерулерімен байланысты ө • • Астено-невротикалы қ – шарша ышты , озу, уй ыны ғ қ қ қ ң б зылыстары, ж рек а у, ж рек аурсыну, сол жа та ұ ү қ ғ ү қ жатуды олайсыз болуы. ң қ • • Никтурия — з рді т гі уа ытта б лін і, олигурия, ә ң үң қ ө ү анурияны дамуы (б йрек жетіспеушілігі). ң ү • • К з алдында ө «шыбындарды ушыуы» , к зді к р ң ө ү абылетіні нашарлауы қ ң

Визуалдық Андроидты т рде «метаболикалы семіру» , келесі жа дайлармен қ ү қ ғ корелляциялан ан: ғ — Инсулинге резистенттылы , қ — гиперинсулинемия, — гипергликемия, — Май алмасу б зылыстары, ұ — А к терлуі ҚҚ ө Пальпация — Шыбы артерияда пульс атай ан қ қ ғ — Журек шыны т рткісі к шейген, к тері кі ұ ң ү ү ө ң — Ке ейген ол аны мойын айма ында пульсациясы ай ындалады ң қ қ ң ғ қ Перкуссия Журек шегараларыны екі жа а ке еюі ң ққ ң Аускультация — ол а стілік 2 тонны акценті, диастолалы шуылды кейбір Қ қ ү ң қ ң нау астарда аны талуы қ қ — Журек ушында систолалы шуылды пайда болуы қ ң (аускульта-цияны 1 н ктесінде). ң ү — Галоп ыр а пен осымша тондарды осылуы – миокардты ғ қ қ ң функциональды жетіспеушілікті белгілері. қ ң Диагности калы зерттеулер қ Физикалды зерттеу қ

Лабораторлы зерттеулерқ • Жалпы з р анализы ә (протеинурия, меншікті салма , тунбасыны қ ң микроскопиясы); • Биохимикалы анализдер қ ( ант, мочевина, креатинин де гейлері); қ ң • Зимницкий сынамасы (гипоизостенурия, никтурия, олигурия) • Реберг сынамасы (б йрек жетіспеушілікті белгілері). ү ң

Инструменталды зерттеулерқ • ЭКГ – сол арынша гипертрофияны белгілері қ ң • Эхо. КГ – миокардты гипертониялы ң қ ремоделдеумен байланысты згер лер ө ү • Б йрек ж не б йрек сті безіні УЗИ ү ә ү ү ң • К з торшасы ө — к з т біні згерістеріө ү ң ө • Рентгеноангиографиялы қ – вазоренальды АГ, ол а коарктациясы, эндокринды АГ аны тау қ қ • •

АГ жіктелуі мен стратификациясы А де гейіҚҚ ң ауып атерді Қ қ ң категориясы Диагностикалы критерийлері қ 1 де гей ң СА Қ 140-159 мм с. б. ДА Қ 90-99 мм с. б. Ф 1 ҚҚ ауып т мен Қ ө Ф, ҚҚ нысана а заларыды за ымдалуы, ғ ң қ ан-тамырлар ж йесіні ас ынулары қ ү ң қ ж не ассоциялан ан аурулар жо. ә ғ қ 2 де гей ң СА Қ 160-179 мм с. б. ДА Қ 100-109 мм с. б. Ф 2 ҚҚ ауып орташа қ 1 ж не т. б. Ф бар ә ҚҚ Нысана а заларды за ымдалуы, ғ ң қ ан-тамырлар ж йесіні ас ынулары қ ү ң қ ж не ассоциялан ан аурулар жо ә ғ қ 3 де гей ң СА >1 Қ 8 0 мм с. б. ДА > 1 Қ 1 0 мм с. б. Ф 3 ҚҚ ауып жо ары қ ғ Ф ҚҚ Нысана а заларды за ымдалуы, ғ ң қ ассоциялан ан аурулар бар ғ 1-3 де гей ң Ф 4ҚҚ ауып те жо ары қ ө ғ Ф ҚҚ Нысана а заларды за ымдалуы, ғ ң қ ан-тамырлар ж йесіні ж не қ ү ң ә ассоциялан ан аурулар ас ынулары ғ қ бар. + ант диабеті қ

АРТЕРИАЛДЫ ГИПЕРТОНИЯНЫ ЕМДЕУДІ ДІСТЕРІҢ Ә Диуретиктер Β-адреноблокаторлар Ангиотензин-айналдырушы ферменттер ингибиторлары Ангиотензин-ІІ рецепторыны блокаторлары ң Баяу кальций каналдарыны блокаторлары ң Орталы сер ететін препараттар қ ә α 1 -адренорецепторларды блокаторларың Комбинирленген препараттар

Диуретиктер • Тиазидтік (гипотиазид, индапамид (арифон), хлорталидон, бринальдикс и др. ) • Ілмектік диуретиктер (фуросемид, урегит, буринекс и др. ) олдануды схемасыҚ ң • Гипотиазидті ң бастап ы т уліктік дозаны (12, 5 мг) керек қ ә бол ан кезде максимальды доза а жеткізеді (50 мг). ғ ғ • Индапамид 2, 5 г х 1 рет т улігіне к нсайын (созылмалы б йрек ә ү ү жетіспеушілігінде сері са талынады) ә қ • Креатинин клиренсі 35 мл/мин т мен ж не шума ты ө ә қ қ фильтрацияны жылдамды ы ң ғ 25 мл/мин т мендесе ө Гипотиазид диуретиктерді сері жо алады. Сол себептен ң ә ғ фуросемидке к ш керек ө ү 40 мг х 1 рет т улігіне, аптасына 1-2 ә рет.

Β-адреноблокаторлар АГ кезінде о серіні механизмі: ң ә ң • ЖСЖ б сендейді (журек жийырлу к ші мен жиілігі ә ү т мендейді); ө • Ренинні секрециясын шектейді; ң • Симпатикалы белсендлігін т мендетеді; қ ө • ан тамыр абыр асында простагландиндерді де гейін Қ қ ғ ң ң ж не бароререптор сезімталды ын к тереді ә ғ ө. Б лінеді ө : • Селективсіз ( пропранолол, соталол, пиндолол, надолол ж не т. б. ә ) • Селективті — метопрололдар ( атенолол, эгилок ), бисапролол ( конкор ), ж не т. б. ә • Ішілік симпатомиметикалы белсенділігімен қ ( вискен , ацебуталол, окспренолол ж не т. б. ә ) • α-β-адреноблокаторлар ( лабеталол, карведилол ж не т. б. ә )

Ангиотензин айландурышы ферментіні ң ингибиторы (ААФИ) АТ-І ден АТ-ІІ айлануын тежейді – плазмада ы ғ реннингі белсенділігі жо арылайды ж не АТ-ІІ ң ғ ә мен альдестеронны де гейлері т мендейді. ң ң ө Екіншілік курделі механизмі простагландиндерді ң гипотензивтік фракцияны жо арлауымен. ң ғ ААФИ гипотензивті сері шеттегі артериоларды ә ң дилатациямен байланысты. ААФИ нефропротективтік серімен байланысты ә шума ішілік гипертензияны ж не қ ң ә протеинурияны мендеуы. Б л жа дай ант ң ө ұ ғ қ диабетпен ауратын нау астра а те жа ымды. қ ғ ө ғ Жанама сері ә : р а ж телқұ ғ қ ө

Кейбір ААФИ т улік дозалары мен олданылатын ә қ дістері ә Препарат Орта дозасы (мг) Т улігіне ә колданылатын жиілігі (рет т улігіне) ә Каптоприл (капотен) 50-100 2-3 Периндоприл (престариум) 4-6 1 Фозиноприл (моноприл) 10-40 1-2 Эналаприл (ренитек) 10-20 1-

Ангиотензин-11 рецепторды ң блокаторлары ан тамыр абыр а блокаданы Қ қ ғ ң екілік механизмні ң болуы: • Норадреналинні шы уын тежейді ң ғ • Синапс са ылауында ң α 1-адренорецептор — ларды серін ң ә тежейді Жанама серлер жо. ә қ Препарат Теветен 600 мг х 1 рет\т ул. ә

Баяу кальций каналдарыны блокаторларың Са++ иондарыны миоцит ішіне кір ін тежейды, ол ң ү жа дай оларды босансуын (дилатацисын) ша ырады. ғ ң қ Кальций антагонистер келесі топтар а б лінеді: ғ ө • фенилалкиламины ( верапамил, изоптин ж не т. б. ); ә • бензодиазепины ( дилтиазем, кардил ж не т. б. ); ә • дигидропиридины ( коринфар, исрадипин, амлодипин, нитрендипин, фелодипин ж не т. б. ). ә Дигидроперидиндерде вазодиляциялы сері е қ ә ң басымды болады.

α 1-адренорецепторларды ң блокаторлары Празозин, доксазозин ж не т. б. ә Т келей емес вазодилататорлар, серді механизмі: ә ә ң • синапстан кейінгі α 1-адрено-рецепторларды тежейді, • бул жа дай жалпы шеткі кан тамырлы ғ қ арсыласуды т мендетеді, қ ө • Біра , рефлекторлы тахикардияны ша ырмайды. қ қ қ Емді аз дозадан бастайды (1 мг/т ул. ), кейіннен ә ептеп дозаны 10 мг/т ул. дейін жеткізеді. ә

Орталы сері бар қ ә препараттар Орталы серіні н тижесінде α 2-адренорецепторларды қ ә ң ж не Ј1-имидозолин рецепторларды стимуляциясы ә ң жатыр : • Б йрек стілік жасушаларды катехоламин секрециясын ү ү ң тежейді; • Симпатикалы нервн ж йе белсенділігін т мендетеді; қ ү ө • Вагус нерв тонусын жо арлатады ғ Атал анны барлы ы жалпы ан тамырлы арсыласуды, ғ ң ғ қ қ қ журек жиырлуын ж не жийілігін т мендетеді. ә ө Орталы α 2-адреномиметиктерге жатады қ — клофелин 0, 0075-0, 015 мг . Жанама сері – ауз ур ау, уй ышылы. ә қ ғ қ қ Жа а классты кілдері атал ан серлерден арыл ан – ң ң ө ғ ә ғ орталы қ имидазолин рецепторлардың агонисттері (моксонидин келесі препараттар т рінде: ү цинт немесе физиотенз 0, 2-0, 4 мгх1 рет\т ул. ж не т. б. ). ә ә

Екіншілік АГ клиникалы қ ерекшеліктері • Ал аш рет 20 жас немесе 60 жастан ғ лкен жас шамасында басталуы ү • Кенеттен пайда болган ж не те жо ары ә ө ғ А к рсеткіштері, тез демелі атерлі ҚҚ ө ү қ а ым ғ • Симпато-адреналды озу клиникасымен қ к рінетін криздерді болуы ө ң • Т ым уалаушылы ты немесе б йрек ұқ қ қ ң ү ауруыны болмауы ң • Медикаментозды терапия а қ ғ т ра тылы ұ қ қ

Бүйрек аурулары Паренхиматозды бүйрек аурулары ( гломерулонефриттер , нефриттер) Созылмалы пиелонефриттер Бүйрек поликистозы Диабеттік нефропатия Гидронефроз Бүйректің туа пайда болған гипоплазиясы Бүйрек жарақаты Реноваскулярлы гипертония Ренин түзуші ісіктер Ренопривті гипертония

Реноваскулярная гипертензия (РВГ) – повышение АД, обусловленное сужением почечной артерии или ее ветвей.

Механизм развития ВРГ и её осложнений. РААС – ренин-ангиотенизиновая система; СНС – симпатическая нервная система. По Dubel G. J. and Murphy T. P. «The role of percutaneous revascularization for renal artery stenosis» , Vascular Medicine, 2008; 13; 141]

Қолқа коарктациясы

Эндокриндік аурулар Акромегалия Гипотиреоз Гиперкальциемия Бүйрек үсті безінің аурулары ( Кушинг синдромы, бірінішілік альдостеронизм – Кон синдромы , феохромацитома

Акромегалия

Гипотиреоз

Дәрі-дәрмектер немесе экзогенді заттар Гормоналды контрацептивтер Кортикостероидтар Симпатомиметиктер Кокаин Құрамында тиамині бар заттар Стероидты емес қабынуға қарсы препараттар Екіншілік АГ (ВОЗ, 1996 )

Неврологиялық аурулар Бас ми сүйегінің ішіндегі қысымның жоғарлауы Ми ісігі Энцефалит Ұйқы кезіндегі апноэ Аяқ-қолдың толық параличі Жедел порфирия Қорғасынмен улану Гийен-Барре синдромы