Презентация Копия Табии срыптау эволюциясыны баыттаушы факторлары

Таби и с рыптау ғ ұ эволюциясыны ба ыттаушы ң ғэволюциясыны ба ыттаушы ң ғ факторлары • Тобы Бг-232 • Орындаған Пернебай Б. • Қабылдаған Құнанбаева Э.

Саба ты та ырыбы: қ ң қ Таби и с рыптау ғ ұ эволюциясыны ба ыттаушы факторлары ң ғ Саба ты ма саты: қ ң қ 1. Эволюцияны басты ң ба ыттары мен негізгі ғ за дылы тары туралы ң қ білімдерін тере дету ң 2. з бетімен о ып білу Ө қ да дыларын дамыту ғ 3. О ушыларды д ниетанымын қ ң ү ке ейту ң

Эволюция – т менгі сатыдан жо ары саты а, арапайымнан ө ғ ғ қ к рделіге арай дамитын процесс. Сонды тан да академик ү қ қ А. Н. Северцов органикалы д ниені даму тарихында қ ү ң биологиялы прогрес пен биологиялы регресс болатынын қ қ ерекше атап к рсетті. ө Академиктер А. Н. Северцов пен И. И. Шмальгаузен эволюцияны прогреске келетін 3 ба ытын аны тады: ң ә ғ қ 1. Ароморфоз(морфологиялы прогресс немесе арогенез. ) қ 2. Идиоадаптация (аллогенез). 3. Дивергенция(катагенез). Северцов Алексей Николаевич (1866 – 1936) Шмальгаузен Иванович (1884 – 1963)

Эволюцияны басты ң ба ыттары ғ • Биологиялы прогресс. қ — орша ан орта а Қ ғ ғ организмдерді ң бейімделушілігіні ң артуы. — Т рлер саныны артуы. ү ң — Ареалды ке ейуі ң ң. • Биологиялы регресс. қ — орша ан орта а Қ ғ ғ организмдерді ң бейімделушілігіні кемуі. ң — Т рлер саныны азаюы. ү ң — Ареалды тарылуы ң.

Биологиялы прогрессқ Ароморфоз Идиоадаптация Дегенерция

Биологиялы прогресті жолдарық ң

Жануарларда ы ароморфоздарғ Омырт алылар қ класыны ң кілдері ө Сырт ы қ жабындары Тыныс алу м шелері ү Ж регіні ү ң рылысы құ

Архей эрасында ы ароморфоздарғ Фотосинтез О шаулан ан ядро қ ғ Архей эрасы (прокариоттар) Оттегімен тыныс алу. Ароморфоз-организмдерді жалпы рылым де гейін ң құ ң к рделендіріп, жо ары саты а к теру ү ғ ғ ө

Ірі ароморфоздар Латиметрия (Сауса анатты ққ балы ) қ Ихтиостега ( рлы а құ ққ шы ты) қ

Идиоадаптация -организмдерді жеке ң бейімделу шешімін арттырады, біра организмні рылым қ ң құ де гейінде еш андай згеріс болмай сол алпында са талады. ң қ ө қ қ

Дегенерация — дараларды рылым де гейін т мендетіп, ң құ ң ө — биологиялы регреске қ К ртыш ан ө қ Европалық протей Аскаридалар

Эволюцияны негізгі жолдары мен ба ыттарың ғ

• Эволюция екі бағытта жүреді олар: биологиялық регресс (түрдің жойылуына апарады) және биологиялық прогресс. . Биологиялық прогрес үш түрлі жолмен жүреді: • Ароморфоз — — даралардың құрылым деңгейі күрделеніп тіршілік етуге бейімділігі арта түседі Мысал: Организмдердің судан құрлыққа шығуы, тірі туу, сүрқоректілердің дене температурасының тұрақтылығы. • Идиоадаптация — — биологиялық құрылым деңгейінт күрделендірмей өзгертпей тіршілік үшін күресте организмдердің өзіне пайдалы белгілі бір орта жағдайына бейімделушілігі Мысал: Жануарлардағы қорғаныш рең. • Дегенерация –– немесе морфофизиологиялық регресс эволюциялық дамуында қарапайымдала түсу деген ұғымды білдіреді . . Мысал: жерасты жануарлары(көртышқан), үңгір(протей), терең су асты организмдері.

Дивергенция – ( « divergo ”-кері шегінемін ) б л туыс ұ формаларда ы белгілерді ғ ң ажырауы

Дивергенция мысалдары Алоэ Кактус Монстера Т иы ұңғ қ

Дивергенция мысалдары Ескекая тылар қК ртыш ан ө қ ас ыр Қ қ Жар анат ғ

Дивергенция гомологиялы қ м шелерді т зілуіне келіп ү ң ү ә со ады ғ • Гомологиялы м шелерқ ү — рылысы мен құ шы у тегі бір, біра ат аратын і ызметтері ғ қ қ қ р т рлі м шелер ә ү ү

Гомологиялы м шелерге мысалқ ү Буна дене оректі қ қ сімдік ө Б рі ара ат пен ө қ қ кактусты ң тікенектері Б рша ты ұ қ ң м ртшасы ұК дімгі жапыра ә қ

Тамыр т йнектеріү Тыныс алу тамырлары Ауа тамырлары жемтамырлар. Гомологиялы м шелерге қ ү мысал

Гомологиялы м шелерге мысалқ ү (Парашют) ба -ба қ қ ( анатша) йе кі қ ү ң Шиені с йегі ң ү Емен жа а ы ңғ ғ Картоп т йнегі ү Жау азынны қ ң пиязшы ы ғ

• 1. Ж гіру (таракан), ү • 2. Ж зетін (жук-плавунец), ү • 3. азатын (медведка). Қ • 4. Секіретін (шегіртке), • 5. армайтын (д уіт). Қ әБуна денелерді ая ы: қ ң ғ Гомологиялы м шелерге мысал қ ү

Гомологиялы м шелерге мысалқ ү • Ж гіретін ( ас ыр), ү қ қ • Ж зетін (ескекая тылар), ү қ • азатын (к ртыш ан). Қ ө қ • Секіретін (кенгуру), • шатын (жар анат), Ұ ғ • рмелейтін (енжар). ӨС т оректілерді ү қ ң ая тары қ :

Конвергенция –( conergo — сас ұқ болу ) деп туысты жа ынан алыс қ ғ бол аныментіршілік ортасы ғ бірдей, сырт ы пішініні қ ң бір-біріне сас болуын айтады ұқ

Конвергенция мысалдары Крокодил Ба а қ

Конвергенция аналогиялы қ м шелерді т зілуіне келіп ү ң ү ә со ады ғ • Аналогиялы м шелер – рылысы мен қ ү құ шы у тегі р т рлі, біра сас ызмет ғ ә ү қ ұқ қ ат аратын м шелер. қ ү

Аналогиялы м шелерге мысалқ ү Жар анатты анаты ғ ң қ К белекті анаты ө ң қс анаты Құ қ

Аналогиялы м шелерге мысалқ ү Кактусты тікенегі ң Кірпіні тікенегі ң

Аналогиялы м шелерге мысалқ ү Балы тарды ж збе қ ң ү анаттары қДельфинні ая тары ң қ

Параллелизм — « атар ж ру» )- қ ү деп туысты жа ынан те қ ғ ө жа ын организмдерді сас қ ң ұқ белгілеріні бір-біріне т уелсіз ң ә дамуын айтады

Параллелизм мысалдары Китт різділер ә Ескекая тыларқ Тіршілік ортасы су – ескекая тарыны бейімделуі қ ң