Презентация Бейспецификалы факторларды азадаы тратылыысырты жане ішкі барерлері Фагацитоз.

. А. Ясауи атында ы Халы аралы Қ ғ қ қ аза -т рік университеті қ қ ү Факультет: Медицина абылда ан Қ ғ : Байт рсынов ұ Қ Орында ан: Шыналиева А. ғ Тобы: ЖМ —

Бейспецификалы факторларды қ ң а зада ы т ра тылы ы ғ ғ ұ қ ғ , сырт ы қ жане ішкі барерлері Фагацитоз. Киллер жасушалары жане жедел а уыз қ фазалары. Гуморальды бейспецификалы ор аныс қ қ ғ факторларыны а заны ң ғ микробтардан ор ауы қ ғ. Цитокиндер жане интерферондар

А заны бейспецификалы ғ ң қ т ра тылы ыны факторлары ұ қ ғ ң – Ағзаның бейспецификалық т ұ рақтылығын сақтауда тері, шырышты қабықша, ферменттер, фагоциттер, комплемент, интерферон, және қан сарысуының тежеуші ақуыздары негізгі рел атқарады.

imm_gal Активация наивных CD 8 Т-клеток

Тері ж не шырышты абы шалар ә қ қ (механикалы ор аныс) қ қ ғ Сау теріні к п абатты эпителясы микробтар ң ө қ мен макромолекулалар шін механикалы ү қ кедергі болып саналады. Біра , микро қ жара ат, ж ндіктер ша ан орын, к йікке қ ә ққ ү шалды ан тері ж не шырышты абы ққ ә қ қ микробтар мен макромолекулаларды адам ң денесіне ту м мкіншілігін тудырады. ө ү Вирустар мен бакгерияны кейбір т рі ң ү макроорганизмдерге жасуша арасында ы ғ са лау, жасуша ар ылы, не фагоциттерді ң қ ң к мегімен шырышты абы тан а за а енуі ө қ қ ғ ғ м мкін. ү

Т ра тылы ты бейспецификалы ұ қ қ ң қ факторларына жататындар : — механикалы қ (тер і , шырышты абы тар қ қ ) — физико-химиялы қ ( ферменттер , ортаны ң реакциясы т. б) — алыпты имунды емес жасушалармен Қ ( фагоциттер таби и киллерлер ғ ) жане гуморальды компоненттер ( компонент интерферон анны кейбір а уыздары қ ң қ ) жузеге асырылатын иммундыбиологиялы ор аныш қ қ ғ

созылмалы ас ыну — қ Цитокин

Цитокин

Физикалы -химиялы қ қ ор аныс қ ғ Таза ж не за ымдалма ан теріде микробтар ә қ ғ саны аз, йткені тер ж не май бездері ө ә бактериоцидты қ заттарды (сірке, мырс а қү қ ж не с т ыш ылдары) немі шы арып ә ү қ қ ү ғ отырады. Ауыз уысы ар ылы енген қ қ бактериялар а, вирустар а, антигендерге ғ ғ ас азан к рделі кедергі жасайды, йткені олар қ ү ө ас азанны ыш ыл с йы ымен, қ ң қ қ ұ ғ ферм енттермен залалдансыздырылады Ішекте залалдансыздыру факторларына ішекті ң калыпты микробтары б ліп шы аратын ө ғ ферменттер, бактериоциндер, трипсин, панкреатин, липаза, амилаза ж не т жатады. ә ө

Цитокиндер

Иммунды биологиялы қ ор аныс Фагоцитоз қ ғ Фагоцитоз (грек. р аgos- обимын, ж тамын. суіоз — һ ұ жасуша), организмді б где заттардан ор ауды ө қ ғ амтамасыз ететін негізгі е бір уатты фактор. Б л қ ң қ ұ фактор ал ашында ішек уыстыларда рыл ан ғ қ құ ғ ертеде пайда бол ан иммунды кор анысты бір т рі. ғ қ ғ ң ү былысты И. И. Мечников ашып зерттеген. Құ Фагоцитоз процесін арнайы мамандал ан фагоцит ғ деп аталатын жасушалар ат арады. Фагоцитоз — қ фагоциттерді б где затты обып, орытып ж не ң ө қ ә залалдансыздыруына негізделген. И. И. Мечников фагоцитозды ат аратын жасушалар а макрофагтар қ ғ мен микрофагтарды жат ыз ан қ ғ

азіргі уа ытта фагоцитозды ат аратын Қ қ қ барлы фагоциттер т рі мононуклеарлы қ ү қ ж йе деп аталатын топ а жина тал ан. Ол ү қ қ ғ топ а тін макрофагтары (альвеоларлы , қ қ перитонеалды т. б. ), Лангерганс ж не қ ә Гренстейн жасушалары (теріні ң эпидермоциттері), Купфер жасушалары (ж лдызша ретикулоэндотелио- циттер), ұ эпителиодты жасушалар, нейтрофилдер мен анны эозинофилдері ж не баска қ ң ә жасушалар кіреді.

Фагоциттерді негізгі ң функциясы 1) лген : мен оларды рылыс ө ң құ рамын а задан шы арады құ ғ ғ (эритроцит-тер, атерлі ісікті қ ң жасушалары); 2 ) р жолмен еніп орытылма ан ә қ ғ органикалы емес заттарды тыс а қ қ шы арады (мысалы, тыныс жолдарымен ғ енген к мірді б лшектері, минералды ө ң ө қ ж не бас адай ша ); ә қ ң

3) микробтарды (бактериялар, са ырау ла тар) оларды ң құ қ ң алды тарын жояды ж не қ қ ә заласыздандырады; 4) организмні т зімділігін амтамасыз ң ө қ ететін биологиялы белсенді заттарды қ б ліп шы арады (комплементті кейбір ө ғ ң комплементтері лизоцим, интерферон, интерлейкиндер т. б. ); 5) иммунды ж йені реттелуіне қ ү ң атынасады; қ

Фагоциттер бір жа ынан а заны ғ ғ таби атына арамастан тегі б где ғ қ ө заттардан’ «сыпырындыны жыйнаушы» болса (бейспецификалы функ-циясы), қ екінші жа ынан спецификалы ғ қ иммунитетке антигендерді иммунды-компетентті жасушалар (Т-хелперлерге) танысу ж не ә белсенділігін реттеу ар ылы қ атынасады. қ

Фагоцитозды ту ң ө сатылары. Фагоцитоз процесі, я ни б где затты ж туы, деуі, ғ ө ү өң бірнеше сатыдан т рады: ұ 1) фагоцитті ж тылатын зат а жа ындауы ң ұ қ қ (хемотаксис); 2) ж тылатын затты фаго абыр асына жабысып ұ ң қ ғ онуы (адсорбция, адгезия); қ 3) жасуша мембранасыны жасуша ішіне; затпен ң бірге кіру ар ылы фагосомада протопласта рылуы қ құ (вакуольдер мен лбіректер); ү 4) фагос лизосомамен осылып фаголизсома а қ ғ айналуы; 5) лизосоманы белсендірілген ферментгерні кох ң ң фаголизосоманы ішінде затты орытылуы ң ң қ

Фагоцит физиологиясыны ң ерекшеліктері Фагоциттерді рамына тоты тар мен ион ң қү қ орыту а атынасатын ферменттер жина ы қ ғ кіреді. Иондар мен тоты тар фагоцитоз қ процесін кол Фагоциттерді цитоплазмалы ң қ мемебранасында комплементтермен, иммунды глобулиндерді гистамин ж не та ы ң ә ғ да бас а заттармен байланысатын қ рецепторлар бар. Жасушаны ң лизосомаларында андай да болмасын қ заттарды орытатын 100-ден астам қ ферменттер т рі кездеседі ү

Фагоциттер те жылжө ымалы. Ол ар биологиялы ерекше белсенді заттар — қ хемоаттракта концентрациясына с йкес ә фагоцитоз а т сетін объектіні ба ытына ғ ү ң ғ арай белсенді жылжиды қ. Фагоциттерді ң жылжу т рі хемотаксис деп аталды (грек. ү с етеіа — металл бал ыту нері ж не һ қ ө ә орналастыру, салу). Хемотаксис құ жиырылатын а уыздар актин, миозин қ атынасуымен АТФ-т уелді процесс. қ ә Хемоаттрактанттарды атарына комплемент ң қ компонентіні кейбір б лімдері (СЗа, С 5а), ң ө лимфокиндер, мен бактерияларды ыдыра ан ң ғ заттары жатады

Затарды фагоцитті абы ына онуы ң ң қ ғ қ лсіз химиялы байланыстар есебінен ә қ бейспецификалы жолмен немесе қ арнайы рецепторлармен байланысу ар ылы ат арылады. Фагоцитоз қ қ процесін т рлі олдап жасушаларда ү қ айтарылмас зиянды згерістер қ ө тудырады.

Фагоциттерге жабыс ан заттарды қ ң «ж тылуы, обуы» эндоцитоз к рнісімен теді. ү ө ө Б л т уелді процесс, ж не де актин, ұ ә ә миозинні атынасуымен тіп фагосома ң қ ө рылуымен ая тала Фагосоманы ішінде құ қ ң ж тыл ан ж не актин, миозинні ұ ғ ә ң атынасымен тіп фагосома рылуымен қ ө құ ая талады. Фагосома лизосомамен осыл ан қ қ ғ кезде лизосоманы ферменттері ң белсендіріліп ж тылып заттарды зіні ұ ө ң ажетіне жарайтын б ліктерге дейін қ ө ыдыратады. Егерде ферменттер фагоцитті ң сырт а шыгатын болса ол кезде заттарды қ ң орытылуы фагоциттен тыс жерде де қ жал аса береді. ғ

Әдетте фагоцитоз жұтылған заттардың толық қорытылуымен аяқталады. Оны аяқталган фагоцитоз деп атайды. Кейбір уақытта фагоцитоз толық қорытылумен аяқталмайды, өйткені жеке микробтар’ (оба қоздырушысы, гонококк, АИВ-вирусы) фагоциттің ферментерінің белсендірілуін тежейді. Адъюванттар, комплемент, иммуно- цитокиндер тағы басқа факторлар фагоцитозға дем береді. Оны механизмінің негізінде фагоциттердің бетіндегі рецепторлардың қабылетін көтермелеп фагоцитоздиы ң өтуін жеңілдету болады. Фагоциттерді есептелсе, ал опсонды-фагоцитарлық индекс- иммуынды, не иммунды емес сарсулармен өткен фагоцитоздың көрсеткіштерін салыстыру арқылы анықталады. Клиникалық тәжрибеде опсонды- фагоцитарлық индекс дербестің (әрбір адамның) иммундық статусын анықтауға қолданылады.

. Интерферон иммунды ж йені ма ызды а уыздарыны қ ү ң ң қ ң атарына жатады. Ол 1957 жылы ашыл ан. А. Аизекс ж не қ ғ ә Ж. Линдеман вирустарды интерференция корнісін зертеу ң кезінде (лат. іпіег- аралы Іегепз — тасмалдаушы) т менгідей қ ө былысты бай а ан. Жануар а не жасуша сіндісіне вирусты құ қ ғ ғ ө ң т рімен ж тыр ан кезде, оларда вирусты екінші т рін ү ұқ ғ ң ү ж тырмау а т зімділік пайда болады. к рністі негізінде ұқ ғ ө ө ң вирустан ор айтын сипаты бар а уыз синтезделінетін қ ғ қ і аны тал ан. Б л а уыз интерферон деп атал ан еді. азіргі қ ғ ұ қ ғ Қ кезде интерферон рылысы жанжа ты зерттелген, ж не де құ қ ә медицина т жірибесінде емдеу, немесе ауруды алдын алу ә ң шін ке олданылады ү ң қ

Интерферон химиялы рамы гликопротеид, молекулалы салма ы қ құ қ ғ 15-70 ке дейінгі т ымдасты а жататына зат. Ол иммунды ж йені ұқ ққ қ ү ң ж не д некерлеу лпасыны жасушаларымен синтезделеді. андай да ә ә ұ ң Қ т рімен синтезделуіне байланысты интерферонны ш т рі бар. ү ң ү ү Альфа-интерферонды лейкоциттер сонды тан оны лейкоцитарлы деп қ қ атайды. Бета-интерферонды фибробласты дейді, йткені ол д некер қ ө ә лпасыны жасушасы фибробластарымен синтезделеді. ұ ң Гамма-интерферон иммунды деп аталады, йткені ол белсендірілген Т қ ө лимфоцитер, макрофагтар, я ни таби и, иммунды жасушалармен ғ ғ қ т зіледі. А зада зілісіз т зіліп отырады да, оны анда ы м лшері ү ғ ү ү ң қ ғ ө біраз де гейінде болады. А за а вирустар енген кезде, не болмаса ң ғ ғ интерферон демеушілеріні (индукторлары) серінен (мысалы РН , ң ә Қ ДН , полимерлер) интерферонны т зілуі ас ындайды. Қ ң ү қ Интерферонны ондай демеушілері интерфероно деп аталды. ң Интерферонны вирустар а арсы серінен бас а атерлі ісікті суін ң ғ қ ә қ қ ң ө тежеу, иммун д режесін к термелеу ж не та ы ба а пайдалы асиеттері ә ө ә ғ қ қ бар.

Интерферонды алу шін екі ү жа ты т сіл олданылынады: қ ә қ а) Адам а, не адам лейкоциттеріне ауіпсіз вирус т рін ғ қ ү ж тырып, оларды интерферон т зуіне м жб р ылады, ұқ ү ә ү қ содан кейін интерферонды деп, ажетті препараттарды өң қ дайындайды; б) Гендік-инженерлік діс. Белгілі бір микроб т ріні ә ү ң (псевдомонада — немесе ішек тая шасы) ДН -да қ Қ интерферонны генін жал астырады. згерген микроб ң ғ Ө арнайы ортада сіп, интерферон т зеді. Интерферонны ө ү ң б л т рі рекомбинантты деп аталады. Оны Ресейде ү ү ң алын ан т ріні ресми аты «Реаферон». Реаферон ғ ү ң медицина т жірибесінде е олданылады. ә қ ң қ