Презентация артаюды молекулалы генетикалы дегейі

Орындаған: Біләл Ғ. Факультет: ЖМ 06-1К Қабылдаған: Тарақова Қ.

Жоспар I. Кіріспе II. Негізгі бөлім 2. 1. Қартаю және өлім 2. 2. Қартаю механизмі 2. 3. Қартаю кезіндегі организмнің өзгерістері 2. 4. Қартаю кезіндегі жүйелердің өзгерістері 2. 5. Қартаю кезіндегі жасушалардың өзгерістері III. Қорытынды IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Қартаю барлық тірі ағзаларға тән жалпы биологиялық құбылыс болып саналады. Қартаю-онтогенез қорытындысы, ағзада ерекше құрылымдық, қызметтік және биохимиялық өзгерістердің пайда болуымен сипатталатын құбылыс. Қартаю проблемаларын зерттейтін ғылымды геронтология деп атайды. Гератрия-қарт адамдарда аурудың даму ерекшеліктерін, ағымын, емін және алдын алу шараларын зерттейді. Герантология қартаю құбылысының негізгі заңдылықтарын молекулалық және жасушалық деңгейінде анықтайды, оның даму ерекшеліктерін, емдеу және аурудың алдын алу проблемаларын зерттейді.

Қартаю және өлім Қартаю-барлық тірі жандарға тән, адам ағзасы «қартаюының» жалпы биологиялық заңдылығы. Қарттылық-өліммен аяқталатын, онтогенездің ақырғы табиғи сатысы. Геронтология-қарттылық жөніндегі ғылым, ол қартаюдың негізгі заңдылықтарын зерттейді. Гератрия-қарт адамдарда аурудың даму ерекшеліктерін, ағымын, емін және алдын алу шараларын зерттейді. Геронтологияның басты міндеті адам өмірін ұзартумен қатар, қарт адамдардың еңбекке және қоғамдық қызметтерге белсене араласуына мүмкіндік беру болып табылады. Қартаю барысында қартаюға дейін бұрынырақ басталатын және функциональдық бейімдеу мүмкіндіктерінің біртіндеп шектелуіне әкеліп соқтыратын жас шамалық өзгерістер заңды түрде өтеді. Қарттылық бұл емдейтін ауру емес, ол әрбір адамның жеке даму сатысы. Қартаюға байланысты туындайтын өзгерістер күнтізбектік жас шамасына байланысыты болуымен қатар, әлеуметтік факторлерге де байланысты болады.

Қартаю механизмі-бұл генетикалық, реттеу және трофикалық өзгерістердің күрделі өзара әсерлесу нәтижесі. ► 1. Генотикалық және генетикалық программаланған механизмдер : ► а) еркін радикалды қосатын антиоксиданттар системасы; ► б. Бауырдың микросомалды қышқылдануы, токсикалық заттардың залалсыздануы ; ► 2. Фенотикалық механизмдер , ол өмірдің барлық процестерінде өзін өзі реттеу арқасында және организмдегі адаптациялық әрекеттердің сақталуына себепкер болады : ► а) көп ядролы клеткалардың пайда болуы, ► б)Басқалардың кішірейуінен митохондрияның көлемінің ұлғайуы , ► в) Кейбір клеткалардың гипертрофия мен гиперфункцияның жағдайнда жоғалуы ,

Қартаю кезіндегі организмнің өзгерістері Тұтас организм деңгейінде қартаю кезінде шаш ағарып, түсе бастайды, көздің көруі, құлақтың естуі нашарлайды, тіс түседі. Тері жұқарып, құрғайды. Сол себептен ол қатпарланып, бетте әжім пайда болады. Сонымен бірге адамның қол жұмысын атқаруға қабілеті төмендейді. Бұл кезде адамның қоршаған орта жағдайларына бейімделу мүмкіншіліктері азаяды. Сондықтан бір себептен болмаса, екінші бір себептен кәрі адамның көз жұмуы сөзсіз. Өйткені олардың ішкі ортасының тұрақтылығын қадағалау мүмкіншіліктері бұзылады

Қартаю кезіндегі жүйелердің өзгерістері Қартаю кезіндегі мидың сыртқы қыртысының жүйке жасушалары азайып, глия жасушалары көбейеді. Бұл кезде мидың басқа аумақтарында елулі өзгерістер болмайды. Нейрондардың денесінде липопусцин жиналады. Осыдан келіп олардың функциялық қасиеті өзгереді, серпінділердің жүйкелер арқылы өткізілу жылдамдығы баяулайды, туйіспелерде жүйкелік медиаторлардың түзілуі және ркфлекстер әлсірейді. Сонымен бірге қартаю кезінде жадыда сақтау қабілеті бұзылады, оқуға құштарлық азаяды. Бірақ бұрынғы қалыптасқан әдет, сөз қоры, алынған білім жастың ұлғаюына қарай көп өзгермейді. Бұл кезде мидың біршама құрылымдары әртүлі өзгерістерге ұшырайды. Соның ішінде гипоталамустың өзгерістері дербес жүйке жүйесі мен эндокриндік жүйенің өзгерістеріне әкеліп, адамның қартаюына бірталай ықпал етеді.

Қартаю кезіндегі жасушалардың өзгерістері Жасушалар өсіп-өніп көбеюі, тіршілігін жоғалтқанда жасушалардың орнын толтыру үшін олардың тектік құралдарындағы ақпарат бойынша ДНҚ, РНҚ, нәруіздар түзіліп тұруы керек. ал , қартайған организмдерде олардың түзілуі , жасушалардың жаңаруы қатты азаяды. Хейфлик лимиті

Қартаюдың дәстурлі көзқарастары ► 1Қартаю бұл жобаланған генетикалық процесс, яғнигенетикалық аппаратағы дамудың программалық заңдылықтарының қорытындысы. Бұл жағдайда, қартаю темпіне қоршаған ортаның факторлары мен ішкі ортаның әсері өте төменсатыда болады.

► 2. Қартаю бұл организмнің өмір сүру кезіндегі қозғалыстар нәтижесіндегі бұзылуы – стохастикалық анық процесс. ► Адаптациялық қалыптасқан теорияға сәйкес, қартаю бұл генетикалық прораммаланбаған процесс, яғни организм биологиялық ерекшекліктерімен генетикалық детерминацияланған. Басқаша айтқанда қартаю анық бұзылу процесі, ол организмдегі жоспарланған генетикалық белгілер нәтижесі.

Прогерия

Қорытынды Қорыта келе, қартаю және ұзақ өмір сүру мәселелері барлық уақытта ғалымдарды ойландырып келген мәселе. Қарттылық өзгерістер ең алдымен адамның сыртқы келбетінен біліне бастайды: дене сымбаты және пішіні өзгереді, ақ шаш пайда болады, терінің серпінділік қасиеті жоғалады, көздің көру және есту қабілеті нашарлайды, есте сақтау қабілеті төмендейді.

Пайдаланылған әдебиеттер 1. Стамбеков C. Ж. Петухов В. Л. Молекулалық биология, Новосибирск: Семей МУ 2003 2. Қуандықов Е. О. Әбілаев С. А. “Медициналық және генетика” 3. Қазақ ұлттық энциклопедиясы 4. Интернет www. asik. kz

Назар аударғандарыңызға рахмет!