Презентация 15 дріс Тырыса Кампило Хеликобакт КАЗ

ҚазҰМУ Микробиология, вирусология және иммунология ЖАЛПЫ МЕДИЦИНА факультет іі Тырыс а ты қ қ ң микробиологиялы қмикробиологиялы қ диагностикасы. Тырыс а вибрионы. қ қТырыс а вибрионы. қ қ Кампилобактериялар Геликобактериялар ДД ріскер: доц. Таурбаева Н. Т. ә

Жоспары 1. Вибриондар – Классификациясы – Морфологиясы – Да ылды асиеттеріқ қ қ – Ферментативті асиеттері қ – Антигендері – Лабораториялы талдау схемасы, дифференциациясы қ – Патогенділік факторлары – Клиникасы – Профилактикасы, емі 2. Кампиллобактериялар Классификациясы – Морфологиясы – Да ылды асиеттері қ қ қ – Ферментативті асиеттері қ – Антигендері – Лабораториялы талдау схемасы, дифференциациясы қ – Патогенділік факторлары – Клиникасы – Профилактикасы, емі 3. Хеликобактериялар Классификациясы – Морфологиясы – Да ылды асиеттері қ қ қ – Ферментативті асиеттері қ – Антигендері – Лабораториялы талдау схемасы, дифференциациясы қ – Патогенділік факторлары – Клиникасы – Профилактикасы, емі

Вибриондар

• Тырыс а — те ауіпті ж палы ауру, ащы қ қ ө қ ұқ ішекті за ымдалуымен, су-т з алмасуыны ң қ ұ ң б зылуымен ж не жалпы интоксикациямен ұ ә сипатталады. • Тырыс а вибрионын 1883 жылы Кох ашты. қ қ • Індетті Vibrio cholerae О 1 ж не О 139 ә серологиялы топтарыны кілдері қ ң ө тудырады. • 1906 ж – У. Готшлихтер Эль-Тор вибрионын ашты.

Классификациясы • Т ымдасты ыұқ ғ : VIBRIONACEA Е — 4 туысы • Туыс : Vibrio • Т рі ү (21 түрі) • Аса ма ызды ң : — V. cholerae — V. parahaemolyticus — V. vulnificus V. anguilarum V. fischeri

Биоварианттары • — V. cholerae classic • V. cholerae eltor

МОРФОЛОГИЯСЫ • тір Ү т різді иілген тая шалар, ә қ са тауұ қ. • оз алмалы Қ ғ ( монотрих ) • Спора (-) • Капсула (-) • Полиморфизм т н ә. Ескі да ылдарда – қ д ндер, шарлар, колбот різдес л аю, ә ә ұ ғ L- пішін.

Тырыс а вибрионық қ

Тырыс а вибрионны қ қ ң морфологиясы

ДА ЫЛДЫ АСИЕТТЕРІҚ Қ Қ • оректік орталар а тал амсыз Қ ғ ғ • арапайым оректік орталарда жа сы седі Қ қ қ ө • Сілтіге т зімді ө • Аэроб тар немесе факультатив ті анаэроб тар • Колони ялары аспан к к т сті, са ө ү ұ қ • Тез седі ө ( с йы орталардаұ қ – 6-8 са. ғ ) • 1% пептон ды суда – н зік к гілдір абы ша т зіп лайлану ә ө қ қ ү • Сырт ы ортада т зімді қ ө – т менө температура да — 4-6 апта Электив ті орталары • 1. Пептон ды су — 6 сағаттан кейін қабықша пайда болады. • 2. Сілтілі агар — ұсақ, аспан көк түсті колониялар түзеді. • 3. TCBS агарында сары түсті колониялар түзейді.

Тырыс а вибрионны колонияларық қ ң (S ж не ә R- формалар)

Биохимиялы асиеттері қ қ • Көмірсулар – ыш ыл т зіп қ қ ү ферменттейді • Желатинді ыдыратады • Казеинді гидролиздейді • Нитраттарды қалпына келтіру және индолды негізде түзу (+) нитроза-индолды сынамасы — тырыс а -рот реакциясы қ қ. •

Хейберг триадасы Биохимиялық қасиеттері бойынша тырысқақ қоздырғышының 2 биоварын анықтайды: • V. cholerae — классикалық • V. cholerae eltor – Эль-Тор Хейберг барлық тырысқақ вибриондарды 8 топқа бөлді: — Тырысқақ вибрионы бірінші топқа жатады. Манноза, сахароза – оң, арабиноза – теріс.

АНТИГЕНДІК РЫЛЫМЫҚҰ • Н- Аг- т рспецификалы , ү қ барлы т рлері шін ортақ ү ү қ • О-АГ- типоспецификалы (139 қ серотоп). • тырыс а қ қ оздыр ышы қ ғ 0 1 топ а жатадық О 1 АГ: 3 компоненттен т рады — А, В, С ү — Огава серовары – А В — Инаба серовары – А С — Гикошима серовары — А В С А гглютин ацияланбаушы вибриондар О 1 сарысуына арсы қ — агглютин ацияланбайды С ер о топ вибриондары 02, 03, 04- энтерит тер мен гастроэнтерит терді оздыр ыштары ң қ ғ.

ПАТОГЕНДІЛІК ФАКТОРЛАРЫ 1. Экзотоксин — холероген (цитотоксикалы қ сер к рсетеді) ә ө 2. Эндотоксин (жасуша абыр асыны қ ғ ң рамында ы ЛПС), фагоцитоздан құ ғ ор айды. қ ғ 3. Агрессия ферменттері (лецитиназа, фибринолизин, гиалуронидаза, нейраминидаза)

ТВ ( талшы , муциназа ферменті )→қ энтероциттерге → колонизация ( энтероциттерге енбейді ). Холероген — функционалды тос ауыл. қ Холероген 2 суббірліктен т рады — А ж не ұ ә В. Ішек уысында суды ж не хлоридтерді қ ң ә ң гиперсекрециясын туды-рады. Na кері сі ірілуін б зады. Н тижесінде диарея ң ұ ә а заны сусыздануына келеді. ғ ң ә

Холероген А (токсикалы ы)ғ ↓ аденилатциклазаны ң активациялануы ↓ ц. АМФ к беюі ө ↓ су-т з алмасуыны б зылуы ү ң ұ → сусыздану (к ніне 30л). ү АТФ-аза → жасуша ішілік транспортты б зылуы ң ұ → сусыздану ж не жасушааралы атынастарды ә қ қ ң б зылуы. ұ

Ауру фазалары 1 фаза- энтерит ( оздыр ыштарды энтероциттерге қ ғ ң адгезиясы ж не колонизациясы; н жіс ә ә айнатыл ан к ріш сорпасына сас қ ғ ү ұқ ) 2 фаза- гастроэнтерит ( су мен н жісті б лінуі л аяды құ ә ң ө ұ ғ ); сусыздану басталады. 3 фаза- тырыс а ты қ қ қ алгид а заны толы сусыздануы. ғ ң қ

Дегидратациялы синдром. қ Теріні тез за ымдалуы ң қ

Негізгі инфеция к зі ө нау ас адам қ немесе бактерия тасымалдаушы болып табылады. • Эль-Тор тырыс а ында за бактерия қ ғ ұ қ тасымалдаушылы бай алады. қ қ • Ж у жолдары ұғ су ж не азы -т лік ә қ ү ар ылы. қ • Таралу жолдары : фекалды-оральді, арым- атынасты қ қ қ • Эндемиялы айма тар- қ қ Индияда Ганга ж не Брахмапутра зендеріні ә ө ң бассейні.

Микробиологиялы қ диагностикасы • Барлы ж мыстар арнайы қ ұ лабораторияда здіксіз т улік ү ә бойы атал режимде қ ж ргізіледі. ү • 1. Бактериологиялы қ — негізгі діс ә • — • 2. Жедел-диагностика- ИФР, ИФТ, ПТР, 3. Молекулярлы-генетикалы қ діс ә

1 кезең • 1. Грам дісімен бояу ә • 2. люминесцентті микроскопия • 3. 1% пептонды су а себу ғ • 4. сілтілі агары бар таба шалар қ • Монсур оректік ортасы қ • Тиосульфатцитраттысахарозалы агар (ТСЦС)

2 кезең • 6 — 8 са аттан со ғ ң • Сілтілі суда ы суді зерттеу ғ ө • 2-ші пептонды су а айталап егу қ ғ қ • Грам дісімен бояу ә • Ілінген тамшы ( оз алысы) қ ғ

3 кезең • 12-14 са кейін ғ • Колонияларды зерттеу • Сілтілі агарда – S пішінді, аспан к к ө т сті, м лдір. ү ө • Монсур ортасында – с р- ара ұ қ • ТСЦС – сары колониялар • Грам дісімен бояу ә

4 кезең • 18-24 са аттан кейін ғ • таза да ылды асиеттерін зерттейді қ ң қ • АР О-тырыс а сарысуымен ж не типтелген қ қ ә сарысулармен (Огава ж не Инаба т. б. ) ә 5 кезе ң • Идентификациялау шін да ылдарды та дау ү қ ң 6 кезе ң • 36-48 са аттан кейін ғ • Тырыс а вибрионыны серотобын мен қ қ ң биовариантын аны тау қ

ЕМІ • 1. Регидратация – жойыл ан с йы тар ғ ұ қ мен электролиттерді алпына қ келтіру (ма ызды) ң • 2. Этиотропты – ке спектрлі ң антибиотиктер (тетрациклиндер, фторхинолондар, хлорамфеникол)

Алдын алуы 1. лі тырыс а вакцинасыӨ қ қ 2. Біріктірілген тырыс а вакцинасы қ қ (холероген – анатоксин + тырыс а қ қ вибрионыны О антигені ң ) 3. Холероген-анатоксин 4. Вакцина егу эпидемиялы к рсеткіштер қ ө бойынша ж ргізіледі. ү

Тырыс а т різдес қ қ ә вибриондар • Vibrio parahaemolyticus – Жапонияда жедел диарея оздыр ышы. қ ғ • Инфекция к зі – су та амдары, те із ө ғ ң суы. Диарея 24 са аттан со басталады. ғ ң Ауру спонтанды т рде басылады. ү

• Vibrio vulnificus – Тыны ж не Атлант қ ә м хитыны жылы суларында ұ ң мекендейді. Екі абатты қ моллюскаларды (мидиялар) ң а засында шо ырланады. ғ ғ • Та аммен олдан анда септицемия ғ қ ғ туады, иммунитеті т мендеген адамдар ө за ымдал ан терімен жанас анда ірі ді қ ғ қ ң процесстер болады.

Campylobacter.

Жіктелуі Ту ымдасты ы: қ ғ Campylobacteriaceae Туыс Campylobacter зіне 5 т рді біріктіреді ө ү Адам а патогенділері: ғ • C. jejuni — ма ызы зор ң • C. fetus • C. coli C. pylori кейін Helicobacter туыстасты ына ғ біріктірген Антигендері: О-, Н 60-дан аса сероварлары бар.

МОРФОЛОГИЯСЫ • Жі ішке иілген тая шаларң қ “S” рібіне ә сас, ұқ немесе “ ша ала анатығ қ ” т різді ә орналасады • те Ө оз ал ыш – лофотрихтар қ ғ ғ талшы тары қ жасушаны 1 не 2 басында ң • Винт т різді оз алыстармен сипатталады. ә қ ғ • Грам (-) • Спора (-) • Капсула (-) • МИКРОАЭРОФИЛДЕР

Т ЗІМДІЛІГІӨ • Сырт ы ортада к беюге бейім, сіресе су қ ө ә оймаларында. қ • Жо ар ы температура а сезімтал. ғ ғ ғ • Т менгі температурада за са талады, ө ұ қ қ м здатыл ан етте бірнеше ай а дейін. ұ ғ ғ • Б лме температурасында рт рлі заттарда 2 ө ә ү апта а дейін са талады. ғ қ • Ас азан с ліне ж не тке т зімді, осы асиет қ ө ә ө ө қ кампиллобактерлерге ас азан барьерін тіп қ ө ас орыту жолында са талу а м мкіндік қ қ ғ ү береді.

ДА ЫЛДЫ АСИЕТТЕРІҚ Қ Қ • оректік орталар а тал амды: Қ ғ ғ — ж лынды агар ұ — шоколадты агар • Колониялары: — т ссіз, м лдір ү ө — томпай ан ғ • Да ылдандыруды қ микроаэрофильді жа дайларда ғ ткізедіө.

анды агарда суіҚ ө

Биохимиялы асиеттеріқ қ • К мірсу ө Амин ыш ылық қ Желатин Мочевина ↓ ↓ ыдыратпайды ыдыратады гидролиздемейді (-) (+) (-) каталаза ж не оксидазалы активтілігі бар ә қ Патогендік факторлары : Э кзотоксин (термолабилді) → колония т зеді ү Эн дотоксин (термостабилді) → цито — ж не ә жалпы токсикалы сер етеді. қ ә

Патогенезі • Кампиллобактериялар — ауыз уысы – қ ас азан – ашы ішек – жабысу – қ колонизациялану – инвазия – ішек эпителийі бойымен оз алу а м мкіндік – қ ғ ғ ү абынуды дамуы – шырышты абы ты қ ң қ қ ң ісінуі – токсиндерді б лінуі: ң ө • Энтеротоксин – термолабильды. сер ету Ә механизмі холероген т різді. ә • Термостабильды – эндотоксин т різді ә

• Цитотоксин – эрозиялар, жаралар, шырышты абы ты ойылуық қ ң

ИНФЕКЦИЯ К ЗІӨ : Ауру жануарлар (мысы , ит, тоты стар, стар) қ құ құ • Ж у жолы: ұғ — алиментарлы — жанасу • Ауру сипаты : — маусымды қ (жаз-к зде)ү — клиникалы к ріністері рт рлі қ ө ә ү

АУРУ ФОРМАЛАРЫ 1. Ішектік — энтероколит диарея синдромымен 2. Генерализациялан анғ (ішектен тыс)- ішектік форманы ас ынуынан (ішекті ң қ ң лимфалы тос ауылын б зып, ан а теді) қ қ ұ қ ғ ө 3. Перинатальды – ж ктілік кезінде ү (т сіктер, ү туу патологиялары ж не н рестелердегі ә ә патология) 4. Ауыз уысыны қ ң кампилобактериозы 5. Кампилобактериоз – гингивит ж не ә стоматит т рінде ү

ИММУНИТЕТІ • Иммунитет- гуморальды. Біра қ т зілетін АД ай ын протективті ү қ асиеттерге ие емес. қ

Диагностикасы 1. Бактери оскопиялы діс (Грам дісі, ілінген қ ә ә тамшы) 2. Серодиагностикасы (КБР, ПГАР, ИФТ) 3. Бактериологиялы зерттеу (баяу су) қ ө А)д ст рлі діс ә ү ә Б) с згіштер дісі – к/б ү ә d 0, 45 мкм с згіш ү ар ылы туіне негізделген. қ ө

С згіштерді агар бетіне АБ-сіз ү орналастырады, н жістен ә дайындал ан эмульсияны 5-6 ғ ң тамшысын тамызады. Емдеуі- АБ Арнайы са тандыруы жо. қ қ

Кампиллобактериялар • Кампиллобактерияларлды ң токсикалы ы секрецияланатын ғ энтеротоксиндерге (функционалды қ тос ауылдар) байланысты→ су-т з қ ұ алмасуыны б зылуы ң ұ • Иммунитет- гуморальді. Біра қ т зілетін антиденеде ор аныс ү қ ғ асиеттері жо. қ қ

Диагностикасы 1. Иммуноиндикация ( негізгі діс)ә 2. Серодиагностика 3. Бактериологиялы қ зерттеу ( суі баяу)ө Емі — АБ Спецификалы профилактикасы қ — жоқ

Хеликобактериялар • Хеликобактериялар Helicobacter туыстасты ынағ жатады. • Т рі: ү H. pylori МОРФОЛОГИЯСЫ • са , грам теріс, иілген бактериялар. Ұ қ • Капсула (-) • Спора (-) • оз ал ыш, бір полюсінда 1-6 талшы ы болуы Қ ғ ғ ғ м мкін. ү • ДА ЫЛДАНУЫ Қ • Микроаэрофилдер, оректік орталар а тал амды. қ ғ ғ

Таралу механизмі: Фекалді-оральды, ластан ан су ж не ғ ә к к ністер ар ылы ж ады. Ас азанды ө ө қ ұғ қ тексеру ж не эндоскопия ж ргізген ә ү кезде таралуы м мкін (ятрогенді ауру) ү ЛАБОРАТОРИЯЛЫ ДИАГНОСТИКАСЫ Қ 1. Бактериологиялы қ 2. Серологиялы қ 3. Генді молекулярлы діс ә

Емі: АБ (метранидазол, кларитромицин ж не т. б. )ә Профилактикасы : жо қ