ПАТША КІМЕТІНІ Ү Ң ОТАРШЫЛДЫ ОНЫС Қ

ПАТША КІМЕТІНІ Ү Ң ОТАРШЫЛДЫ ОНЫС Қ Қ АУДАРТУ САЯСАТЫ ПИШЕНБАЕВ ДАРХАН

• XIX асырды 60 -90 -жылдарында ж ргізілген кімшілік ғ ң ү ә реформалар аза тарды жерін т гелдей қ қ ң ү мемлекетті меншігі деп жариялады. Ол ң реформалар аза станды шаруалар ар ылы ке к лемде Қ қ қ ң ө отарлап алу а берік негіз алады. Орыс шаруаларын шикі ғ қ Ресейден оныс аудару к п жа дайда аза тарды қ ө ғ қ қ ежелгіатамекенінен, онысынан жаппай уу ж не е нарлы қ қ ә ң құ жерлерін к штеп тартып алу ар ылы жузеге асырылды ү қ.

XIX асырды ортасына дейін аза стан а к бінесе Ресейден скери топ пен казактар ана ғ ң Қ қ ғ ө ә ғ оныс аударып келсе, асырды екінші жартысынан бастапжа дай т бегейлі згерді. Ресей қ ғ ң ғ ү ө шаруаларын аза даласына б рын-со ды болып к рмеген ке к лемде жаппай оныс аудару қ қ ұ ң ө қ ісі мемлекеттік т р ыда ол а алынды. М ны бір атар себептері болды ұ ғ қ ғ ұ ң қ. Біріншіден, 1861 жылы Ресейде шаруаларды басыбайлы езгіде стау жойылды. Шаруалар ұ басыбайлыт уелділіктен тылды. Біра олар жаппай жерсіз алды немесе лтара тай ша ын жерге ә құ қ қ ұ қ ғ ана ие болды. ғ Екіншіден, Ресей империясы оныс аударушы шаруалар есебінен аза лкесіні аума ында зіні қ қ қ ө ң ғ ө ң сенімді тірегін алыптастыруды ма сат етті. қ қ Т ртіншіден, патша кіметіні жергілікті халы ты христиан дініне енгізу ж не орыстандыру ө ү ң қ ә ж нінде арам пи ылы да болатын. ө ғшіншіден, патша кіметі орыс шаруаларын жаппай оныс аудару ар ылы аза тардыегіншілікпен Ү ү қ қ айналысатын отыры шы мір салтына к шіруді ойлады. қ ө ө

Шаруаларды жаппай оныс аудара бастауың қ 1866 жылы Батыс Сібір бас армасы шаруаларды аза стан аума ына қ ң Қ қ ғ з беттерінше оныс аударуына р сат етті. Ал аш ы оныс аударушылар ө қ ұқ ғ қ қ Сібірді р т рлі алаларында ы мещандар ж не. Тобыл губерниясында ы ң ә ү қ ғ ә ғ ор ан ж не Есілокругтарында ы шаруалар болды. Олар. К кшетау Қ ғ ә ғ ө округыны аума ында ы Саумалк л деген жерге келіп орналасты. оныс ң ғ ғ ө Қ аударушыларды бір б лігі казак станицаларына жай асты. XIX асырды ң ө ғ ғ ң 70 -80 -жылдарында олар жергілікті аза тарды жерлерін жал а алып, з қ қ ң ғ ө беттерінше орналаса бастады.

аза хал ыны занды ы ын м лде елеп-ескермеуді бір белгісі Қ қ қ ң құқ ғ ү ң онысаударушы шаруалар саныны одан рі арта т суі болды. Б л ретте қ ң ә ү ұ жергілікті халы ты кілдерімен алдын ала ке есу, а ылдасу деген атымен қ ң ө ң қ бол ан жо. 1906 жылы Ресей Министрлер Ке есіні т ра асы П. А. Столыпин ғ қ ң ң ө ғ шаруаларды Ресейді азиялы б лігіне жаппай оныс аудару туралы шешім ң қ ө қ абылдады. қ

аза стан а оныс аудару ж ніндегіреформа Қ қ ғ қ ө Столыпинні аграрлы реформасы деп ң қ аталды. Б л реформаны к здеген негізгі ба ыты ұ ң ө ғ оныс аударушы шаруалар оз алысыны қ қ ғ ң ке інен етек алуын амтамасыз ету болатын. ң қ

Жергілікті халы жа дайыны нашарлай т суіқ ғ ң ү Ішкі Ресейдегі шаруаларды ң аза стан аума ына Қ қ ғ оныс аудару қ тас ыны м нда ы қ ұ ғ байыр ы халы ты ғ қ ң жерін жаппай тартып алу а ласты. ғ ұ Отаршылды саясат қ келімсек орыс шаруалары мен жергілікті аза тарды қ қ ң арасында ана емес, ғ аза тарды з қ қ ң ө араларында да жанжалды дау-дамайлар тудырды. Тартып алын ан ғ жерлерді е ң ң жо ары м лшері ғ ө аза станны Қ қ ң солт стік ү айма тарында ы қ ғ не рлым ғұ нарлыжерлер еді құ М селен, оныс аударып келген ә қ шаруалар орына деп Омбы уезінде б кіл қ ү жерді 52%-ы, останай уезінде — 54%-ы, ң Қ А мола уезінде — 73%-ы тартып алынды. қк шпелі ж не ө ә жартылай к шпелі ө шаруашылы тарды қ к йзелтті ү

XIX асырды аяына арай ғ ңғқ жататарды алалар мен казактар қңқ поселкелеріне арай аылуы кшейді. қғ ү Осыан байланысты патша кіметіні ғ ү ң жергілікті кімет билігі Дала ө генерал-губернаторыны алдына ң оларды брыны трын орындарына ұғұғ айтару мселесін ойды. қ ә қК н к ру, тіршілік ету ж не ү ө ә здеріні жерлерін аман са тап ө ң қ алу ма сатымен аза тар қ қ отыры шы мір салтына к шуге қ ө ө м жб р болды. ә ү

НАЗАРЛАРЫ ЫЗ А РАХМЕТ!!!Ң Ғ