останай облысы Қ Жангелдин ауданы Аралбай ауылы Жангелдин

останай облысы Қ Жангелдин ауданы Аралбай ауылы Жангелдин орта мектебіні ң Химия-биология п ні м алімі ә ұғ Естайла А г л қ қ ү Абуса ит ызы ғ қ

Ашылу тарихы Бензолды ал аш ал ан ғ ғ неміс химигі Иоганн Глаубер. Ол 1649 жылы б л осылысты ұ қ тас-к мір осылысын ө қ айдау кезінде алды. Біра осылысты қ қ ң аты да, рылысы да құ белгісіз болды.

Екінші рет ашылуы Бензолды 1825 ж. М. Фарадей жары қ газын зерттей отырып, соны ңотырып, соны ң рамынан тап ан. құ қрамынан тап ан. құ қ

Жа адан алынуың Неміс физико-химигі Эйльгард Митчерлих 1834 ж. бензой ыш ылын р а қ қ құ ғ қбензой ыш ылын р а қ қ құ ғ қ айдау ар ылы бензолды ал ан. қ ғайдау ар ылы бензолды ал ан. қ ғ Осыдан бензол атауы шы ан. ққ

Бензолды рылысың құ Кекуле 1865 ж. бензолды ң циклді формуласын сынды. Кекуле бойынша ұ бензол молекуласы осарлан ан ш қ ғ ү байланысы бар циклогексатриенді т йы ұ қ ж йе: ү Б л формуланы ұ азіргі к нге дейін қ ү олданып ж р. қ ү ыс артыл ан формуласы Қ қ ғКекуле формуласы

Бензол молекуласында байланыстарды ң т зілу сызбан с асы ү ұ қ

Квантомеханикалы теория ж не қ ә бензол молекуласы Неміс химигі Э. Хюккель ароматты қ осылыстар а квантомеханикалы қ ғ қ теорияны олданып бензолды алты қ ң п-электроны ке істікте орналасып, ң т йы электрон б лты пайда ұ қ ұ болатынын к рсетті ө

Физикалы асиеттеріқ қ Бензолды гомлогты атарыны т менгі кілдері, негізінен ң қ қ ң ө ө с йы ты болады. Оны молекулалы массасы скен сайын ұ қ қ ң қ ө айнау температурасы да, артады, орта-изомерлер, детте, қ ә пара-изомерлерге ара анда жо ары температурада қ ғ ғ айнайды. қ Бензолды айнау температурасы (80, 10 С) гексанны айнау ң қ температурасынан (68, 80 С) жо ары. ғ Симметриялы рылысты изомерлерді бал у температурасы құ ң қ жо арыра болып келеді. Екі орынбасарлары изомерлерді ғ қ ң ішінде-пара-изомер е жо ары температурада бал иды. ң ғ қ Май атары мен алициклді атар к мірсутектерден қ қ ө ты ызды ы ж не жары сындыру к рсеткіштері ана рлым ғ ғ ә қ ө ғұ жо ары. ғ Бензол атарында ы ароматты к мірсутектер судан же іл, қ ғ ө ң суда ерімейді, ал к птеген органикалы еріткіштерде жа сы ө қ қ ериді. Оларды буымен за уа ыт тыныс ал анда адам ң ұ қ қ ғ уланады.

Химиялы асиеттеріқ қ 1. Бензолды жануы: ң 2 С 6 Н 6 + 15 О 2 = 12 СО 2 + 6 Н 2 О 2. Орынбасу реакциясы: С 6 Н 6 + Br 2 C 6 H 5 Br + HBr 3. Галогенді осып алуы: қ С 6 Н 6 + 3 Cl 2 C 6 H 6 Cl

4. Нитрленуі: С 6 Н 6 + НО N О 2 С 6 Н 5 N О 2 + Н 2 О 5. Гидрленуі: С 6 Н 6 + 3 Н 2 С 6 Н

Алынуы Бензолды тас к мір шайырын ө айдап алады азіргі уа ытта бензолды Қ қ м найдан алады. ұ Бензолды жасанды жолмен алады

Алыну жолдары С 6 Н 14 С 6 Н 6 + Н 2 С 6 Н 12 С 6 Н 6 + 3 Н 2 3 С 2 Н 2 С 6 Н

Таби и шикізаттарығ : Таби и ж не серік газдар ғ ә М най ұ Тас к мір ө

олданылуыҚ