Орында ан: марбекова Н. Еғ Құ абылда

Орында ан: марбекова Н. Еғ Құ абылда ан: ожекенова Ж. А. Қ ғ Қ Топ: 10 -011 -02 қ Факультет: жалпы медицина. Та ырыбы: қ Медициналы қ са тандыру қКафедра: о амды денсаулы са тау қ ғ қ қ қ КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С. Д. АСФЕНДИЯРОВА

Кіріспе Медициналы са тандық қ ру – леуметтік са тандыруды бір б лігі ә қ ң ө ретінде о амды атынастарыны қ ғ қ қ ң денсаулы ын ор ау ма сатында ғ қ аралатын медициналы қ қ категорияларды бірі. Са тандыру ң қ сферасы адам міріні , денсаулы ыны ө ң ғ ң ж не леуметтік жа дайыны барлы ә ә ғ ң қ жа ын амтиды ғ қ

• Медициналы са тандыру – денсаулы са тауда ы қ қ ғ халы ты м ддесін леуметтік ор ауды т рі, қ ң ү ә қ ғ ң ү медициналы к мек ажет еткенде са тандырыл ан қ ө қ қ ғ жа дай бойынша нау ас а жина ан аржы кепілдік ғ қ қ ғ қ болады. Са тандыру қ шарттарын азаматтар жеке зі жасайды немесе олар са тандыру жарнасын ө қ к сіпорынны , йымны , та ыда бас а пайдасынан ә ң ұ ң ғ қ т леу жолымен жымды нысанда жасалуы ө ұ қ м мкін. үм мкін. ү

Е бекшілерді з аражатынан т ленетін ерікті ң ң ө қ ө медициналы са тандыру бойынша не рлым жо ары қ қ ғұ ғ де гейде медициалы к мек к рсету к зделеді. ң қ ө ө өде гейде медициалы к мек к рсету к зделеді. ң қ ө ө ө Са тандыру шарты бойынша бір талап (са танушы) қ қ са ты сыйа ыларын т леуге міндеттенеді, ал екінші қ қ қ ө талап (са тандырушы) са ты жа дайы пайда бол ан қ қ қ ғ ғ кезде са танушы а немесе оны пайдасын шарт қ ғ ң жасал ан зге де т л а а (пайда алушы а) шартта ғ ө ұ ғ ғ ғ белгіленген соманы (са ты сомасыны ) шегінде ң қ қ ң са ты темін т леуге міндеттенеді қ қ ө ө

аза стан Республикасыны Азаматты кодексі Қ қ ң қ бойынша мыналар са тандыруды нысандары қ ң болып табылады: міндеттілік д режесі ә бойынша са тандыру қ объектісі бойынша са ты темді қ қ ө ж зеге асыру ү негіздері бойынша ерікті ж не ә міндетті; жеке ж не ә м ліктік ү жина тау қ шы ж не ә жина тау қ шы емес

Медициналы са тандыруды екі т рі бар: қ қ ң ү міндетті ерікті

Міндетті медициналы са тандыруқ қ за намалы актілер талаптарына орай ж зеге ң қ ү асырылатын са тандыру. Ол са танушыны қ қ ң есебінен ж зеге асырылады. Міндетті ү са тандыруды рбір т рі са тандыруды жеке қ ң ә ү қ ң (б лек) сыныбы болып табылады. . Міндетті ө медициналы са тандыру бойынша барлы қ қ қ аза стан республикасыны азаматтары Қ қ ң жынысына, жасына, денсаулы ына, ғ т р ылы ты жеріне, жеке табыс де гейіне ұ ғ қ ң арамай, мемлекеттік ба дарлама а кіргізілген қ ғ ғ тегін медициналы ызметті пайдалану а ы қ қ ғ құқ бар

Міндетті медициналы са тандыру ж йесін дамы ан елдерді барлы ы қ қ ү ғ ң ғ дерлік пайдаланады. Ал е ал аш ы міндетті медициналы са тандыру ң ғ қ қ қ ашан ж не кімні бастамасымен пайда болды. қ ә ң Медициналы са тандыру тарихы. Германияда Отто фон Бисмарк қ қ т сында ж мысшы тап а міндетті леуметтік са тандыруды ж зеге ұ ұ қ ә қ ү асыратын ы ты нормативтік актілерді жасау ол а алынады. құқ қ ғ Германияда 1871 жылы ндірісте жазатайым жа дайдан са тандыратын ө ғ қ леуметтік са тандыру енгізіледі, 1880 жылы медициналы к мекті ә қ қ ө аржыландыру ж зеге асырылып, 1883 жылы ауру а шалды ан кезде қ ү ғ ққ ж рдема ы берілетін болды. 1883 жылы канцлер Отто Фон Бисмаркты ә қ ң бастамасымен Германияда міндетті медициналы са тандыру туралы за қ қ ң шы арылады. Б л за бойынша белгілі бір ндірісте ж мыс істейтін ғ ұ ң ө ұ ызметкерлер ауыру жа дайына са тану а міндетті бол ан. Са тандыру қ ғ ғ қ фондтары ж мысшыларды ж не оларды ж мыс берушілері міндетті ұ ң ә ң ұ т лемдері ар ылы аржыландырылатын. леуметтік са тандыруды осы ө қ қ Ә қ ң т ріне тарихта «Пруссиялы социализм» немесе «Бисмарк моделі» атау ү қ берілген. Кейін леуметтік са тандыруды осы моделін бас а европа елдері ә қ ң қ де олданыс а енгізеді. 1887 жылы Австрияда, 1898 жылы Францияда, 1894 қ қ жылы Норвегияда, 1900 жылы Жа а Зеландияда, 1901 жылы Швецияда. ң Бисмарк кіметіні денсаулы са тау саласына байланысты абылда ан ү ң қ қ қ ғ бірнеше за намалары леуметткік са тандыруды дамуына лес осты. ң ә қ ң ү қ Міндетті медициналы са тандыру а неігзделген денсаулы са тау қ қ ғ қ қ ж йесін кейін «Бисмаркты денсаулы ж йесі» деп атап кеткен. ү ң қ ү

Ерікті медициналы са тандыруқ қ • тараптарды еркін білдіруіне орай ж зеге ң ү асырылатын са тандыру. қ Ерікті медициналы қ са тандыру- азаматтарды денсаулы ына қ ң ғ медициналы ызмет к рсетуде толы немесе қ қ ө қ жартылай шы ындарын жабу ма сатында ғ қ ж ргізілетін са тандыру йымыны формасы. ү қ ұ ң Са тандыруды б л т рінде р азамат зіні қ ң ұ ү ә ө ң еркіндігіне байланысты денсаулы ын жа сарту ғ қ ма сатындаса тандыру компаниясын, ққ қ са тандыру полисін та дау а ы бар. қ ң ғ құқ

Медициналы са ты ор ауды қ қ қ қ ғ ң ж йелері үж йелеріү жымды ұ қжымды ұ қ (сапалы ) қ жеке (жекеше) о амды қ ғ қ (мемлекетт ік)

Медициналы са тандыру орларына қ қ қ са ты жарналарын т леуде ж мыс қ қ ө ұ берушілерді міндетті атысуы за намада ң қ ң арастырыл ан. Са ты орларын қ ғ қ қ қ алыптастыру, ызметтер к рсету сия ты, қ қ ө қалыптастыру, ызметтер к рсету сия ты, қ қ ө қ са таушыларды табыстарына, ор қ ң қ мекемесіні м ртебесіне, кейде ң ә са тандырыл андарды жасына арай қ ғ ң қ сараптан ан. ғ

Медициналы са тандыруды қ қ йымдастыруды ж мыс істеуі ұ ң ұ медициналы ызмет к рсетуді қ қ ө ңмедициналы ызмет к рсетуді қ қ ө ң рыногын тудырады, онда б л ызметтер ұ қ к рсетуді жасаушыларды — ө ң медициналы мекемелерді , оларды қ ң ңмедициналы мекемелерді , оларды қ ң ң ж мыскерлеріні , жеке машы танушы ұ ң қ д рігерлерді на тылы ба алауы ә ң қ ғ болатын з е бегіні саны мен сапасына ө ң ң тікелей м дделігі пайда болады. үтікелей м дделігі пайда болады. ү

аза станда ы медициналы Қ қ ғ қ са тандыру де гейі қ ң • аза станда 90 -жылдары міндетті медициналы са тандыруды ж зеге асыру жолдары да Қ қ қ қ ү арастырылып, осы ма сатта (ФОМС) Міндетті медициналы са тандыру фонды рыл ан. қ қ құ ғ Алайда фондты басшысы зіні ызмет д режесін пайдаланып, фонд аражатын ң ө ң қ ә қ жым ырып, шетел асып кеткені белгілі. Н тижесінде міндетті медициналы са тандыру қ ә қ қ фонды ж мысын то татады, ал халы медициналы са тандырусыз алады. рине, осындай ұ қ қ қ Ә жа дайлардан кейін б гінгі к ні халы ты міндетті медициналы са тандыру а к м нмен ғ ү ү қ ң қ қ ғ ү ә арауын т сінуге болады. қ ү « аза стан медициналы са тандыру ж йесін енгізуге 2014 -2015 жылдар а арай дайын Қ қ қ қ ү ғ қ болады» деген пікірді Денсаулы са тау вице-министрі Ерік Байж нісов айт ан болатын. қ қ ү қ Медициналы т р ыда міндетті са тандыру елімізді ешбір за намасында арастырылма ан. қ ұ ғ қ ң ң қ ғ Т рлі сыр ат а шалды ан б лдіршіндер жан-жа тан к мек іздеп, халы а ала ан жаю а ү қ қ ққ ү қ ө ққ қ ғ м жб р болып отыр. Шетелдерде ота жасалу тікелей мемлекеттік квота ар ылы ж ргізіледі. ә ү қ ү Квоталар сыр ат балаларды біріне б йырса, енді біріне жете бермейді. Статистика қ ң ұ агенттігіні м ліметтері бойынша, жасы 14 -тен ас ан балаларды т рлі ауру а шалды уы ң ә қ ң ү ғ ғ артып барады. М селен, д л осы жаста ы 100 мы баланы ауруды негізгі т рлеріне ә ә ғ ң ң ң ү шалды уы 2003 жылы 87, 6 %- а л айса, 2009 жылы б л к рсеткіш 103, 6%- а арт ан. Ауыр ғ ғ ұ ө ғ қ сыр ат а шалды ан кей б лдіршіндерге д рі алу м селесі иынды тудырады. қ қ ққ ү ә ә қ қ

аза станда ы ерікті Қ қ ғ медициналы са тандыру қ қ де гейі ң • азіргі кезде к птеген са тандыру йымдары ерікті Қ ө қ ұ са тандыру ызметтерін сынып отыр, ол азаматтарды жеке қ қ ұ ң т тыныстарын есепке ала отырып осымша медицинаалы ұ қ қ ызметтерді мейлінше лайы ты н с аларын амтамасыз ете қ ң қ ұ қ қ алады. аза станда ы Са тандыру нары ында ерікті Қ қ ғ медициналы са тандыру а деген с раныс т мен. Бар жо ы қ қ ғ ұ ө ғ 2%-ды райды екен. Са тандыру нары ында ы мамандарды құ қ ғ ғ ң ойынша б л к рсеткіш 1 -2 жылда згере оймас. Ерікті ұ ө ө қ медициналы са тандыру міндетті медициналы са тандыру қ қ ж йесіне толы тыру болып табылады ү қ

• Ерікті медициналы са тандыруды (ЕМС) дамыту қ қ аза стан Республикасыны денсау-лы са тау Қ қ ң қ қ саласын дамытуды 2011 – 2015 жылдар а арнал ан ң ғ ғ «Саламатты аза стан» мемлекеттік Қ қ ба дарламасында атап к рсетілгендей, денсаулы ғ ө қ са тау секторы шін осымша ресурстарды қ ү қ ж мылдыруда ы ж не з денсаулы ы шін ұ ғ ә ө ғ ү жауапкершілікті арттыруда ы ба ыттарды бірі ғ ғ ң болып табылады. Бізді елімізде медициналы ң қ са тандыруды ерікті т рін пайдаланады. Біра қ ң ү қ халы ты к пшілігі медициналы са тандыруды қ ң ө қ қ ң не екенін біле бермейді

• Дамы ан елдерді т жірибесі к рсетіп отыр андай, е д рысы міндетті ж не ғ ң ә ө ғ ң ұ ә ерікті медициналы са тандыруды йлесімі болып табылады. Мысалы, қ қ ң ү А Ш-та «Медикор» ж йесі — егде адамдар шін, «Медикэйд» ж йесі — Қ ү ү ү кедейлер, ж мыссыздар мен м гедектер шін; ГФР-де — сыркатты са тандыру. ұ ү ү қ Медициналы са тандыруды шетелдік ж йелері, деттегідей, зін- зі қ қ ң ү ә ө ө са тандыру а идатында (ж мыс берушілерді , ж мыскерлерді ж не қ қ ғ ұ ң ә мемлекетті негізінен т менгі кімшілік буынны атысуы) ж мыс істейді ң ө ә ң қ ұ ж не нысандары мен дістеріні сан алуанды ымен ерекшеленеді. А Ш-та ә ә ң ғ Қ ерікті медициналы са тандыру мен а ылы медициналы к мек ерекше қ қ ө дамы ан. А Ш-ты ден-саулы са тау моделі бас а ешбір елде таза т рінде ғ Қ қ қ ү пайдаланылады деп айту иын а со ады қ ғ ғ

Ерікті медциналы қ са тандыру қса тандыруқ

азіргі та да Ресейде Қ ң Ерікті медциналы са тандыру қ қ ж йесі ү олданылуда. Медициналы қ қолданылуда. Медициналы қ қ мекмелерден тегін медициналы қмекмелерден тегін медициналы қ к мек к рсетілуіне кепілдік береді. ө өк мек к рсетілуіне кепілдік береді. ө ө мысалы: диагностикалы тексерілу, қмысалы: диагностикалы тексерілу, қ д рігер консультациясы т. б әд рігер консультациясы т. бә

Медициналы са тандырулық қ қ к мек ө Болуы м мкін, ол нау асты келісім ү қ ң шартты т ріне ж не медициналы ң ү ә қшартты т ріне ж не медициналы ң ү ә қ емделуді к леміне байланысты ң өемделуді к леміне байланыстың ө. жартылай к мек өк мекө Толы қ к мек ө

ДМС са тандыру б ліміқ ө ДМС са танушы адамдарды категория қ бойынша абылдайды: қ корпоративті клиенттер Ж кті йелдер ү ә Жас балалар Егде жаста ы арттар ғ қ Ересек адамдар

К рсетілетін к мектін а ысыө ө қ К рсетілетін к мек клиенттерді ө ө ң денсаулы жа дайына ж не қ ғ ә категориялы жіктелуіне қ байланысты. Мысалы: Ж кті ү йелдер әйелдерә , , жас балалар, егде жаста ы ғ арттарды са тандыру а ысы қ ң қ қ жо ары болады. ғ

Са тандыру клиенттері қ к мек ала алады: ө — са тандырыл ан медициналы қ ғ қ орталы та ; қ — поликлиника, больница; -денсаулы са тау органдарыны қ қ ң мекемелерінде; -мемлекет арауында ы медициналы қ ғ қ орталы тар. қ

Са тандыру полюсіқ Келісім шарт жасал ан к ннен ғ ү бастап салын ан аражаттар, келісім ғ қ шартты уа ыты, аржыныы су ң қ қ ң ө формасы, аржыны кайтарып алу қ келісімдері к рсетіледі ж не келісім ө ә шартты б з ан жа дайда ы т лем ұ ғ ғ ғ ө а ылар м лшер к рсетілген. қ ө өа ылар м лшер к рсетілген. қ ө ө

Са тандыру полюсінен бас а қ қ арбитражды келісім болады. Егер екі жа ты келіспеушілік бол ан қ ғ жа дайда Ресей Федерациясыны ғ ң жа дайымен шешу. ғ

Са тандыру компаниясыны қ ң міндетіне кірмейді. • Клиентті алауы бойынша к рделі операциялар ң қ үКлиентті алауы бойынша к рделі операцияларң қ ү • Стандартты медициналы к мектен жо ары болса қ ө ғСтандартты медициналы к мектен жо ары болсақ ө ғ • РФ кепілдік жо аурулар а ауруларды емдеу қ ғРФ кепілдік жо аурулар а ауруларды емдеуқ ғ

орытындық медициналы са тандыру қ қ са тандыру ж йесіні ма ызды рамды қ ү ң ң құ буыны болып табылады ж не о амды ндіріс ті аса ма ызды факторы ә қ ғ қ ө ң ң – – медициналы денсаулы ты дайы толы тырылуыны қ қ ң ұ қ ң денсаулы ты дайы толы тырылуыны қ қ ң ұ қ ң леуметтік-экономикалы дерістерінде оны р лі салма ты. ә қ ү ң ө қлеуметтік-экономикалы дерістерінде оны р лі салма ты. ә қ ү ң ө қ Медициналы са тандыруды ж мыс істеуі медициналы ызмет к рсету қ қ ң ұ қ қ ө саласынды нары ты атынас тудырады. Б л з кезегінде, медициналы қ қ қ ұ ө қ ызмет к рсететін — медициналы мекемелерді , оларды қ ө қ ң ң ызметкерлеріні , жеке машы танушы д рігерлерді е бегіні саны мен қ ң қ ә ң ң ң сапасына на ты ба а беруге м мкіндік тудырады. Бас а жа ынан, қ ғ ү қ ғ нау астар емдеу-профилактикалы мекеме мен на тылы д рігерді та дау қ қ қ ә ң ы ы пайда болады. Б л міндетті медициналы са тандыру оры құқ ғ ұ қ қ қ тарапынан емделушілерді м ддесін ор аумен осарланады: ол ң ү қ ғ қ медициналы ызметтер к рсетуді сапасы мен к леміне сарапты ба а қ қ ө ң ө қ ғ бере алады, емдеу н тижелеріне кін рат-талап та а алады, ал ажеттік ә ә ғ қ кезінде емдеуші мекемеге немесе жеке машы танушы д рігерге қ ә экономикалы санкциялар олдана алады. Жалпы ал анда, медициналы қ қ ғ қ са тандыруды дамуы азіргі кездегі денсаулы са тау ж йесіндегі қ ң қ қ қ ү кемшіліктерді азайтып, ж йесіз ж рген істерді біршама ж йелеуге жол ү ү ү ашады

Б л р л медициналы са тандыру ұ ө қ қ орларыны ж мыс істеуні а идалы қ ң ұ ң қ ғ қорларыны ж мыс істеуні а идалы қ ң ұ ң қ ғ қ ерекшеліктеріне негізделген: алыптастыруды о амды қ ң қ ғ қалыптастыруды о амды қ ң қ ғ қ ынтыма тасты ы, іс- рекетті қ ғ ә ңынтыма тасты ы, іс- рекетті қ ғ ә ң орталы сыздандырылуы (б лшектенуі), қ өорталы сыздандырылуы (б лшектенуі), қ ө йымдастыруды міндетті нысаны — б лар ұ ң ұ барлы азаматтар а ажетті медициналы қ ғ қ қбарлы азаматтар а ажетті медициналы қ ғ қ қ к мек беруді кепілдіктерін амтамасыз ө ң қ етеді.

Пайдалан ан дебиеттерғ ә • E-mail: obrasheniya@ffoms. ru Веб-сайт: www. ffoms. ru • ↑ “ аза стан”: лтты энцклопедия/Бас редактор . Нысанбаев – Алматы Қ қ Ұ қ Ә “ аза энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5 -89800 -123 -9 Қ қ • ↑ лпыбаев С. , Ынтыкбаева С. Ж. , Мельников В. Д. аржы: О улы / — Құ Қ қ қ Алматы. Экономика, 2010 — 522 бет ISBN 978 -601 -225 -169 -2 • http: //yvision. kz/post/212857 Жуйриков К и др. Страхование: теория, практика, зарубежный опыт: Учебник. – Алматы: БИС, 2000 -384 с. Корнилов И. А. Основы страховой математики. – М. : ЮНИТИ-ДАНА, 2004 -400 с аза стан Республикасы кіметіні 1999 жыл ы 30 маусымда ы № 905 Қ қ Ү ң ғ ғ аулысымен бекітілген “Салауатты мір салты” кешенді ба дарламасы. қ ө ғ