Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Фармацевтика Академиясы Орындаған: Тобы: Қабылдаған: L/O/G/O
Тақырыбы: Вирустар – грипп, парагрипп қоздырғыштары, патогенділік қасиеттері. L/O/G/O
Жоспар 1 Кіріспе 2 Негізгі бөлім 3 Грипп вирусы 4 Парагрипп вирусы 5 Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе Вирус (лат. vīrus - «у» ) – тірі организмдердің ішіндегі жасушасыз тіршілік иесі. Олар рибонуклеин қышқылынан немесе дезоксирибонуклеин қышқылынан құралған нуклеопротеидтерден, сондайақ ферментті нәруызбен қапталған қабықшадан – кабсидтерден тұрады. Бұл қабықша вирустың құрамындағы нуклеин қышқылдарын сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларынан корғайды.
Orthomyxovirus Вирус таптастыруы Тобы: Group V ((-)ss. RNA) Сабы: Unassigned Тұқымдасы: Orthomyxovirus Genera Influenzavirus A Influenzavirus B Influenzavirus C Isavirus Thogotovirus Ортомиксовирустар тұқымдастығы – бұл РНҚ – құрамды вирустар, нуклеокапсид симметриясы спираль тәрізді. Суперкапсиді бар, оның құрамына липидтер кіреді, сондықтан эфирге сезімтал.
А В С Грипп вирусы
Құрылысы. Грипп вирусы РНҚ-құрамды вириондар, сфера формалы, диаметрі 80120 нм. Вирионның ішінде бір жіпшелі нуклеин қышқылдың сегіз (8) фрагменті бар. Вирионның қабықшасы екі қабатты.
Ішкі қабаты мембраналық төменгі молекулалы белоктан тұрады, ол форма түзуші роль атқарады, сыртқы екі қабаты – липидтерден тұрады. РНҚ-сы «минус жіпше» көрсетілген РНҚ-мен байланысты РНҚ-полимераза ферментінің көмегімен ақпараттық РНҚ функциясын атқарады. «плюс - жіпшелі» РНҚ-ның ретикативтік формасы құрастырылады.
Вирустың нуклеопротеидімен байланысшы 2 геномдық фермент бар эндонуклеаза репликаза
Антигендік құрылысы: Терең орналасатын капсидтік қабықша антигені рибонуклеопротеид және М-белоктарымен байланысады. Осы антиген құрылысы бойынша грипп вирусының А, В және С типтерін ажыратады. Суперкапсидтің қабықшадағы беткейлі антигендер гемагглютинин және нейраминидазавариант спецификалық антигендер бар.
Дақылдандыру: Грипп вирусы ұлпа дақылдарында және тауық эмбрионында жақсы өседі. Репродукциялануы адам эмбрионының бүйрек клеткалар дақылында өтеді. • Қоршаған ортада вирус 560 С, ултракүлгін сәулелер, детергенттер және дезинфектанттардың әсерінен жойылады, бірақ 700 С сақталады. • Инфекция көзі – науқас адам, таралу жолы – ауа-тамшылы. А грипп вирусы адамға және жануарларға патогенді; В және С грипп вирусы адамға ғана патогенді.
Клиникасы. Адам ағзасында вирустың негізгі таралуы (локализациясы) – трахея, бронхлардың тыныс алу эпителийі, ауру жалпы симптомдарымен басталады; қызба, дене қалтырау, бас және бұлшықеттерінің ауруы, көз симптомдары (көзден жас ағу, көздің ашуы т. б. ). Кейін респираторлық белгілері қосылады; жөтел, мұрыннан су ағу, фарингит, ларингит, 3 -4 күннен соң жазылу байқалады.
Патогенезі. Төменгі тыныс алу жолдарының эпителиальдық клеткаларының микопротеиндік рецепторларын да грипп вирусы гемагглютининнің көмегімен адсорбциялайды. Нейраминидазаның қатысуымен эндоцитоз арқылы клеткаға енеді. Зақымдалған клетканың ядросында вирустық РНҚ-ның репликациясы, вирустық белоктардың синтезі, жаңа вириондардың жиналуы өтеді.
Клеткадан вирус бүршіктенумен шығады. Тыныс алу жолдарының шырышты қабатындағы эпителиоциттердің мембранасының бұзылуынан эрозиялар пайда болады. Эрозияланған беткейлерден вирус қанға өткен соң вирусемия дамиды. Ол жоғарғы температурамен, бұлшық еттер мен сүйектердің ауруымен, цитоксикациямен білінеді.
Лабораторлық диагностика: вирусологиялық серологиялық генетикалық анализ экспрессдиагностикалық әдіс • вирусологиялық әдіс – грипп вирусы аурудың алғашқы бес күнінде науқастардың мұрын-жұтқыншақ шайындысынан бөлінеді. 10 -11 күндік тауық эмбриондарының амнион және аллантоистық қуыстарына жұқтырады. ГАР және ГАТР қояды. Адамның, маймылдардың бүйректің біріншілік дақылдарына жұқтырады. • серологиялық әдіс – жұпты сарысуларды зерттейді, ГАТР. • генетикалық анализ әдістері. • экспресс-диагностикалық әдіс – 1. ритоцетоскопея – Романовскии. Гимзе әдісімен жұғынды таңба дайындап бояйды 2. РИФ
Арнайы – алдын алу шаралары: Гриппоздық вакциналар гуморальдық иммунитеттің және әлсіз (клеткалық) иммунитетті индуцирлейді. • Тазартылған тірі гриппоздық вакцина • Инактивирленген вакцина • Полимерлі тривалентті суббірліктік сұйық вакцина • Векстрит • Инфновак Ремантидин, оксолин, интерферондар (неовир), реальдерон, гамма-глобулин. Грипптен кейін дамитын бактериальдық асқынулардан сақтандыру үшін антибиотиктер және сульфаниламидтерді қолданады.
Парамиксовирустар — құрамында РНҚ бар вирустар тұқымдастығы. Диаметрі 100 — 300 нм. РНҚ-ы сыңар тізбекті„ сызықты, м. с. 7 000, өз бетімен ауру туғыза алмайды, нуклеокапсид құрамына кіреді. Вириондар цитоплазма мембранасында бүршіктеніп жетіледі. Сыртында екі антигені (Ғ-белок, НІМ) бар липопротеид қабатымен жабылған. Парамиксовирустар тұқымдастығына 3 туыстық: парамиксовирустар, морбиливнрустар, пневмовирустар кіреді.
Парагрипп вирустарының биологиялық ерекшеліктері. Бұл РНҚ-геномды вирустар, пішіні сфера тәрізді, мөлшері 150 -300 нм. Вирустар геномы – 6 ген және геномдық белок ферменттерінен тұрады: РНҚ, Р, альфаполимеразалармен көрсетілген. Капсидтің қабықшасы – М белок, суперкапсидтік қабықша – N, H, F- белок және липидтер бар. N-белок – нейраминидаза, Н-белок – гемагглютинин, F-белок – гемолизға синцитий түзілуіне, вирустық суперкапсидтық қабықшаның клеткалық мембранамен бірігуіне, клетка лизисіне жауапты.
Парагрипп қоздырғыштары 1 -4 типке жататын парагрипп вирустары, Paramyxoviridae тұқымдастыққа жатады. Этиологиясы. Қоздырғышы-парамиксовирустар тұқымдасқа кіретін, құрамында РНК-сы бар вирус. 4 серовары белгілі. Клеткаға цитолитикалық әсер етеді. Сыртқы ортада төзімді. • Антигендер: парагрипп вирусында нуклеопротеидпен байланысқан, терең орналасатын S антигендері және беткейлік Н пен N-белоктардан тұратын Y-антигені бар.
Инфекция көзі – науқас адам және вирус тасымалдаушы, берілу жолы – ауа-тамшылы. NН, F- белоктар көмегімен тыныс алу трактысының сезімтал эпителиоциттердің гликопротеиндік рецепторларында вирустың адсорбциясы өтеді. Фагосома кезеңінен соң вирус цитоплазмада репродуцирленеді. Ацидофильдік цитоплазматикалық қосындылар түзіледі.
Парагриппоздық аурулар – тыныс алу жолдарының жиі кеңірдектің зақымдануымен сипатталатын жедел инфекция (тамақтың жыбырлауы, жөтел, афония, дауыстың қырылдауы). Аурудың ағымының ауырлығы паргрипп вирусының типіне байланысты. 1, 2 типтерімен шақырылған парагрипптің жеңіл формасы сияқты өтеді, 3, 4 типтерімен – бронхтың ауыр формасы түрінде, кеңірдектің стенозы және интоксикациямен өтеді.
Микробиологиялық диагностикасы: • вирусологиялық әдіс – адамның біріншілік және ауыспалы ұлпа дақылдарына жұқтырып, вирустың индикациясын цитопатогендік әсері бойынша жасайды. Вирустың типін БР, КБР, ГАТР-да анықтайды. • иммуноиндикация – вирусты бейтарап реакциясы (БР), КБР, ГАТР, ИФА, ИФР – вирустардың АГ мұрын -жұтқыншақ шайындысында және тыныс алу трактысының шырышты эпителииінің қырындысынан анықтайды. серологиялық – науқастың жұпты сарысуларынан ГАТР, КБР, ИФА әдісімен АД анықтау; • АД титрі 3 -4 аптадан кейін анықталады, кейін 2 -4 есе үлкейеді.
Әдебиеттер тізімі: • Борисов Л. Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология. - М. : МИА, 2001. - 734 с. • Коротяев А. И, Бабичев С. Л. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология. - СПб. : Спец. лит, 2000. - 591 с. • Медицинская микробиология /Гл. ред В. И. Покровский, O. K. Поздеев. - М. : ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2006. — 1200 с. • Компьютерная программа "Диаморф" - "Медицинская микробиология" - атласруководство по бактериологии микологии, протозоологии и вирусологии под редакцией акад. проф. Воробьева А. А. • Маянский А. Н. Микробиология для врачей. - Нижний Новгород: Издательство Нижегородской государственной медицинской академии, 1999. — 400 с. • Котова А. Л. Клиническая микробиология: Методические указания. -Алматы, 2004. - 162 с. • Тец В. В. Справочник по клинической микробиологии – СП Стройлеспечать. – 1994. – 224 с. • Определитель бактерий Берджи /Под ред Д. Хоулта, Н. Крига, П. Снитаи др. // М. : Мир, 1997. - В 2 томах.
Назарларыңызға рахмет!!! L/O/G/O
Скачать презентацию Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Фармацевтика Академиясы Орындаған Тобы Қабылдаған
вирус.ppt