– Мектептен йге арай ж гіріп келе ү

– Мектептен йге арай ж гіріп келе ү қ ү жат анда, алды нан бір лкен кісі қ ң ү шы ты. Сен не істер еді ? қ ң – зі нен лкен кісілер гімелесіп Ө ң ү әң отыр ан кезде сен не істеуі керек? ғ ң – К шеде біреу ж н немесе жол с раса не ө ө ұ істер еді ? ң – Автобуста, о амды орындарда егде қ ғ қ адамдарды к рсе не істеген ж н? ө ң ө – лкен кісілермен алай с йлесу керек? Ү қ ө – дептілік деген не? Ә

— Адам а ар- ят не шін керек? ғ ұ ү — Пейіл білдіру ажет пе? қ — Сыпайгершілік деген не? — андай адамды т рбиелі адам дейді? Қ ә — Адам бойында ы жа сы ж не жаман ғ қ ә ркеттерді ата ә

1. Сауса тары ызды бір-бірімен ай астыры ыз. қ ң Егер о олы ызды бас барма ы сол олы ызды ң қ ң ң ғ қ ң ң бас барма ыны стінде жатса, пара а ғ ң ү ққ « 2» деп жазы ыз, егер сол олы ыз стіде жатса — ң қ ң ү « 1» .

2. Бір к зі ізді ж мып, кез келген нысана а д лдеп ө ң ұ ғ ә к зде із. ө ң Егер сол к зі із ашы алса, « 1» санын жазы ыз, егер ө ң қ қ ң о к зі із ашы алса — « 2» . ң ө ң қ қ

3. олы ызды кеуде ізге ай астыры ыз, ай олы ыз Қ ң ң қ қ ң стіде жатыр? ү Егер сол олы ыз сауса тары о олы ызды қ ң қ ң ң стінде жатса, « 1» санын жазы ыз, ү ң егер о олы ыз стіде жатса — « 2» . ң қ ң ү

4. К лдене шапала та ызө ң қ ң. Егер сол олы ыз стіде болса — « 1» , егер о олы ыз қ ң ү ң қ ң болса, онда « 2» . орытындысын сандарды Қ ң орналасу т ртібі бойынша аны та ыз: ә қ ң

« 2222» — (ж з пайыз о а ай) – мінезі т ра ты, ү ң қ ұ қ консерватизм, біреулермен шиеленісуден, рсысудан ашады. ұ қ « 2221» — е лкен кемшілігі – батылсызды , тартынша ты. ң ү қ қ қ « 2212» — те ашы , кез келген адаммен тіл табысып кетеді. ө қ « 2111» — т ра сызды , жалта та ыш, біреуді олдауы мен ұ қ қ қ ғ ң қ пікіріне т уелді, зіне сеніп йрену керек. ә ө ү « 2211» — м ндай йлесім к п кездесе бермейді. ұ ү ө Ашы адамдар, жа сы арым- атынас жасайды, қ қ рі мінездері ж мса. ә ұ қ « 2122» — б ндай адамдарда аналитикалы а ыл-ой ж йесі ұ қ қ ү алыптас ан, мінезі ж мса. Б ріне са ты пен арайды, қ қ ұ қ ә қ қ қ адамдармен зін сал ын анды стайды. ө қ қ ұ « 2121» — б л тіркес те сирек кездеседі, ор ансызды , ұ қ ғ қ адамдарды ы палына шырап т рады. ң қ ұ ұ « 1112» — те сершіл, айратты рі батыл адамдар. ө ә қ ә

« 1222» — жиі кездесетін мінез. сершіл, алайда мірлік Ә ө с ра тарды шешуде жігерлік пен батылды ұ қ қ жетпей жатады, бас аларды ы палына к ніп кетеді. қ ң қ ө те ашы , адамдар здері тартылады. Ө қ ө « 1221» — сершіл, батылды жетіспейді, мінезі ж мса , а ал. ә қ ұ қ ңғ « 1122» — досжанды адамдар, біра сонымен атар а ал ж не қ қ ңғ ә арапайым. қ Істерін саралап, з- зін азбалау а мар. ызы ушылы ы ө ө қ ғ құ Қ ғ ғ к п, біра уа ыты жете бермейді. ө қ қ « 1121» — адамдар а атты сенеді ж не мінезі те ж мса. К біне ғ қ ә ө ұ қ ө шы армашылы а бейім адамдар. ғ ққ « 1111» — (ж зпайыз сола ай) – кертартпа адамдар. ү қ Шы армашылы а те бейім. ғ ққ ө К птеген заттар а ерекше к з араспен арайды. те сершіл, ө ғ ө қ қ Ө ә дарашылды , эгоизм басым. қ ы ыр рі зімшіл, біра б л олар а мір с руге кедергі емес. Қ ң ә ө қ ұ ғ ө ү « 1212» — рухы мы ты адамдар. Бірбеткей десе де болады, ой ан қ қ ғ ма саттарына жетеді. қ

« 1211» — з- зін азбалау а мар, т йы адамдар, ө ө қ ғ құ ұ қ к пке ашылмайды, біра рухы мы ты, алдына ма сат ө қ қ қ ойса еште еден тайсалмайды. қ ң « 2112» — жайдары, еркін мінезді, достарды тез табады, танысуы да о ай ж не ызы ушылы тарын да жиі ң ә қ ғ қ ауыстырады.

Шылым шегуді зияны туралы…ң • Темекіні т тіні автомилдерді шы аратын зиянды заттарынан да 4 -есе к п ң ү ң ғ ө зиянды болады. • Бір куб миллиметр темекі т тіні 3 млн. ысты б лшектерін райды. ү ң ө құ • рбір сигарет денедегі 25 мг С витаминін нейтрализдейді, б л дегеніміз бір Ә ұ апелсинні рамында ы С витаминіне те болады. ңқұ ғ ң • Герман алымдарыны зерттеуінше бір сигарет адам мірін 12 минут а кемітеді. ғ ң ө қ • 20 сигар тарту ар ылы, адам к ніне бір сигаретті т тінінен 580 -1100 есе арты кір қ ү ң ү қ ауамендем ал андай болады. ғ • Темекі тартатын адамны кпесі темекіні т тінінен смола а сап кетеді. Бір ң ө ң ү ғ ұқ жылда темекі тарт ыш адамны кпесіне 800 г. темекі смоласы жиналады. қ ң ө • Егерде адам 15 жасынан бастап темекі тартса онын мір с ру жасы 8 жыл а ө ү ғ ыс арады. 15 жасында темекі тарта баста ан адамдар 5 есе к п кпе атерлі ісігінен қ қ ғ ө ө қ айтыс болады, 25 жасында темекі тарта баста ан адамдар а ара анда. қ ғ ғ қ ғ

Темекіні таста ан адамнығ ң • 24 – са аттан кейін ж рек талмасы аупі азаяды. ғ ү қ • 2 – к ннен кейін д м мен иіс сезу жа дайы деттегі адамдамен те еседі. ү ә ғ ә ң • 3 – к ннен кейін тыныс алу алыпты жа дай а жетеді. ү қ ғ ғ • 3 – айдан кейін кпе деттегіден 30 пайыз арты ж мыс жасайды. ө ә қ ұ • 1 – жылдан кейін ж рек ауыру аупі 50 пайыз а азаяды. ү қ ғ • 10 – жылдан кейін кпе рагіне шалды у аупі темекі шекпеген адамдікмен ө ғ қ те еседі. ң • 15 – жылдан кейін ж рек пен ан ысымы еш ашан темекі шекпеген ү қ қ қ адамдармен бірдейболады.

• Есірткіге уестенген адамны мірі ыс а ә ң ө қ қ болады дейді. Оны себебі неде? ң • Наша орлы пен ауратындарды мірі за а қ қ ң ө ұ ққ бармайды. Ал аш ыда ляззат алу шін, ғ қ ү кейіннен ауырмау шін ана олданатын ү ғ қ болады. Демек, ал аш ыда ляззат алу шін ғ қ ү к ніне 0, 1 грамм кететін болса, кейін 0, 2 грамм ү олдануы керек болады. С йтіп, дозаны бірден қ ө сіріп алады да, денелерін улап тастайды ө н тижесінде миды тыныс алу орталы ы ә ң ғ то тайды. қ

Наша орлы салдарық қ

Ішімдік туралы ми а бден сі іп ал ан мына теріс ымдардан ғ ә ң қ ғ ұғ са таны ыз: қ ң «Ішімдік – к шті у емес, онымен улану лімге келмейді» . ү ө ә Б л те ауіпті ұ ө қ адасушылы. Ішімдік орталы ж йке ж йесін лсіретеді. Оны те к п қ қ ү ү ә ө ө м лшерде пайдаланса, ми ыртысыны орасан зор б лігін, оны ішінде ө қ ң ө ң тыныс алу ж не ж рек ызметіне жауап беретін б ліктерін ту ызып етеді. ә ү қ ө ғ Б л ая астынан ж ректі то тауына одан лімге кеп со тыруы м мкін. ұ қ ү ң қ ө ә қ ү «Сыра ж не р а шарап ара секілді зиян емес» . ә құ ғ қ қ Кейбір сыра мар жандар құ сыраны да алкогольдік ішімдік екенін мытып кетіп жатады. Тіпті, кейбір ң ұ ата-ананы ішінде зіні кішкентай балаларына да сырадан ауыз тигізіп ң ө ң жататындары кездеседі. Б л м лдем а ыл а онбайтын рекет. Есі ізде ұ ү қ ғ қ ә ң са та ыз: бір шиша сыра, бір ста ан шарап ж не ж з грамды рюмка ара қ ң қ ә ү қ қ рамында ы алкаголь м лшері шамалас болып келеді. құ ғ ө

«Кофе немесе сал ын душ айы у а к мектеседі» . қ ғ ғ ө А ылшынны мынадай ғ ң ма алы бар: «сал ын судан мас адам тек ыл ал болады, ал кофеден сергек қ қ ғ болады, біра айы пайды» . Шын м нінде де, мас адам аныны рамында қ қ ә қ ң құ алкоголь к лемі т мендемейінше айы пайды, ал ол бірнеше са аттан ерте ө ө қ ғ т мендемейді. ө «Маск нем «шамамен» ішіп йрене алады» . ү ү Б л е ауіпті, біра , кінішке ұ ң қ қ ө орай ке тарал ан адасушылы. Маск немдікке бейім келетін адамдар осы ң ғ қ ү алдаушылы а жаны жа ын келеді: ара пен м гілікке оштас ысы ққ қ қ әң қ қ келмей, олар «шамамен» , « депті» ішуді йренем деп міттенеді. Мынаны ә ү ү есте са та ан ж н: спирттік ішімдіктерден толы тай бойын аула стаса қ ғ ө қ қ ұ ана маск немдіктен тылу а болады. ғ ү құ ғ «Ішімдік сал ын кезде жылыну а к мектеседі» . қ ғ ө Шын м ніне келгенде ә алкоголь дене ызуын т мендетеді. Ішімдікті ішкеннен кейінгі ал аш ы қ ө ғ қ с ттерде дене жылын ан сия ты бол анмен, шамалыдан кейін-а б л ә ғ қ ұ б рыннан да арты то дырады. ұ қ ң «Ара ішуді кез келген уа ытта тастау а болады, тек зі б ны аласа қ қ ғ ө ң ұ қ ң бол аны» . ғ Ия, рине, ара ішуді ою а деген ынта – маск немдіктен ә қ қ ғ ү айы уды е басты шарты. Біра , кінішке орай, тек ынталы болу аз. ғ ң ң қ ө Маск немдікті ауру екендігін ж не одан емделу шін медициналы ү ң ә ү қ к мекті керектігін мытпа ан ж н ө ң ұ ғ ө

деп са тап манда, Ә қ ә Ынтыма а осыл да, ққ қ рбір адал адам а Ә ғ Ы ылас ой досы да. қ қ ң Жасаса бір жа сылы , ң қ қ Ар-ма саты ны болсын, қ ң қ айтарады са ан да. Қ ғ А ылы нан тосылма. қ ң Кішілерді аяла, А ылы бар қ баласы , ң Кісілерден аянба. Айт ан тілді аласы. қ ң Адамды ы к рінсін ғ ң ө намысты боп ссе сен, ө ң Анадай жан сая да. ң На ыз адам боласы !ғ ң