L/O/G/OПРЕЗЕНТАЦИЯ Такырыбы : Афференттік иннервация а сер

L/O/G/OПРЕЗЕНТАЦИЯ Такырыбы : Афференттік иннервация а сер ғ ә ететін заттар. Жергілікті анестетиктер, армаушы, аптаушы, абсорбциялаушы ж не қ қ ә тітіркендіргіш заттар. Орындаған: Тұрғынбаева Ж. Тобы: 203 МПД Қабылдаған: Сырманова Н. Р. аза стан Республикасыны Қ қ ң Денсаулы Са тау ж не қ қ ә леуметтік Даму Министрлігі Ә О т стік аза стан ң ү Қ қ мемлекеттік Фармацевтика академиясы Фармакология, фармакотерапия ж не клиникалы фармакология кафедрасы ә қ Шымкент-

Алкадиендер — қанықпаған көмірсутектердің маңызды түрлерінің бірі. Алкадиендер — құрамында екі қ ос байланысы бар, жалпы формуласы С n Н 2 n-2 болатын қанықпаған көмірсутектер. Алкадиендерді кысқартып диен көмірсутектері деп те атайды. Диен көмірсутектерінің бірінші мүшесі пропадиен (аллен) СН 2 = СН 2. Диендерде қос байланыстардың өзара орналасуы әр түрлі болуы мүмкін. H 2 C = CH — CH 2 — CH 3 Жоспар: I Кіріспе Нейротропты д рілерә II Негізгі б лім ө 1. Афференттік ж йке ж йесіне сер ететін ү ү ә д рілер ә 2. Жергілікті анестетиктерді препараттары ң 3. Тітіркендіретін д рілер ә III орытынды б лім Қ ө Жалпы кесте т рінде берілуі ү IVПайдаланыл ан дебиеттер ғ ә

Циклоалкандардың изомерлері мен атаулары Циклоалкандарды сәйкес алкан атауының алдына цикло-деген сөз қосып атайды. Егер бүйір тізбектері , яғни радикалдары болса, олардың орны көрсетіліп, аты аталады. Циклоалкандардың изомерленуі: а) циклдің құрамындағы көміртек атомдарының санына; ә) көмірсутек молекулаларындағы орынбасарлардың түрі мен олардың орындарына байланысты; б) алкендер мен класаралық изомері болады. Нейротропты д рілерә Жеке фармакология б лімі а заны ызметін ж йкелік реттелуіне сер ө ғ ң қ ү ә ететін д рілік заттар а арналады. Осындай заттарды к мегімен ОЖЖ-ні ә ғ ң ө ң р т рлі де гейінде, сонымен атар шеткерілік ж йені афферентті ж не ә ү ң қ ү ң ә эфферентті жолдарына озуды берілуіне ы пал жасау а болады. қ ң қ ғ Нейротропты заттарды жіктелуі оларды серлеріні шо ырлануына ң ң ә ң ғ негізделген. Я ни, оларды орталы немесе шеткі ж йке ж йесіне серіні ғ ң қ ү ү ә ң орын алуына байланысты болады. Орталы ж йке ж йесіне сер етуіне байланысты олар ОЖЖ-ні қ ү ү ә ң ызметін ынталандыратын ( оздыратын) ж не т мендететін д рілік қ қ ә ө ә заттар а жіктеледі. оздыратын топ а: аналептиктер, адаптогендер, ғ Қ қ психолептиктер: психо уаттандыр ыштар, антидепрессанттар, ноотроптар қ ғ жатады. Тыныштандыратын топ а: нейролептиктер, транквилизаторлар, қ тыныштандыратын заттар, анальгетиктер, наркоз а арнал ан д рілер, ғ ғ ә йы тататын д рілер, эпилепсия а ж не паркисонизмге арсы д рілер ұ қ ә ғ ә қ ә жатады.

Кіріспе Қаныққан көмірсутектердің та ғы бір тобына циклоалкандар жатады. Циклоалкандар — құрамындағы көміртек атомдары өзара дара байланыстар арқылы байланысқан, жалпы формуласы С n Н 2 n болатын циклді қаныққан көмірсутектер. Жалпы формуладағы n ≥ 3. Циклоалкандар — молекуладағы көміртек атомдары өзара σ-байланыс арқылы жалғасқан алициклді көмірсутектер. Циклоалкандағы көміртек атомдары алкандардағы сияқты гибридтелген күйде болады. Циклоалкандарды циклопарафиндер немесе нафтендер деп те атайды. Жалпы формуласынан циклоалкандар құрамының сәйкес алкандардан айырмашылығы — олардың молекуласында сутектің екі атомы кем болатынын байқауға болады. Ең қарапайым циклоалкан үш мүшелі сақинасы бар циклопропан С 3 Н 6. Келесі мүшелері: циклобутан С 4 Н 8 және циклопентан С 5 Н 10 , циклогександар С 6 Н 12 , т. б.

Алкадиендердің -1, 3 химиялық қасиеттеріШеткерлік ж йке ж йесіне сер ететін д рілік заттарү ү ә ә Рефлекторлы до аны т рлі, б лімдеріні рылым- қ ғ ң ү ө ң құ ызметтік ерекшеліктеріне с йене отырып, афферентті қ ү ж не эфферентті заттардан сер ететін д рілік заттар а ә ә ә ғ б лінеді. ө Афферентті иннервация а сер ететін д рілер. Б л ғ ә ә ұ тежегіш ж не оздыр ыш асиеті бар д рілік заттарды ә қ ғ қ ә ң асиетін сипаттайды. Тежегіш д рілік асиеті бар заттар қ ә қ келесі т рде сер етуі м мкін: а) афферентті ж йке ү ә ү ү штарыны сезімталды ын т мендетеді; б) сезімтал ж йке ұ ң ғ ө ү штарын оздыр ыш агенттерден са тайды; в) афферентті ұ қ ғ қ ж йке талшы тары бойымен озуды туін тежейді. Ал ү қ қ ң ө оздыр ыш асиеті бар препараттар сезімтал ж йкелерді қ ғ қ ү ң штарын та дамалы оздырады. ұ ң қ

Циклоалкандардың табиғатта кездесуі мен алынуы Бес және алты мүшелі циклопарафиндер (циклопентан, циклогексан) және олардың гомологтары мұнайдың кейбір түрлерінің құрамында болады. Сондықтан оларды «нафтендер» деп те атайды. Циклоалкандарды мұнайдан бөліп алады, сонымен қатар синтездік жолмен де алады. 1. Құрамындағы галоген атомдары екі шеткі көміртек атомдарында орналасқан алкандардың дигалогентуындыларына мырышпен немесе натриймен әсер етіп алады. 2. Циклоалкандар мен олардың туындыларын бензолды және оның сәйкес туындыларын катализатор қатысында гидрлеп алуға болады: C 6 H 6 + 3 H 2 → C 6 H 12 Жергілікті анестетиктер (грек тілінен аудар анда, an-болмау, ғ aesthesis-сезімталды ) сезімтал ж йке қ ү ж йелеріні озу м мкіндігін ү ң қ ү т мендетін, ж йке ж йесіндегі ө ү ү афферентті импульстарды тежеп, ауырсынуды жою шін пайдаланылады. ү Б л топ а жататын бірінші рал- ұ қ құ кокаинді 1860 жылы Альберт Ньюман Erythroxylon coca атты О т стік ң ү Америкалы б таны жапыра тарынан қ ұ ң қ жасап шы арады. Ньюман ткен ғ ө заманны ата ты химиктері секілді ң қ жа а ойлап табыл ан затты д мін ң ғ ң ә татып к ріп, тіл шыны жаны ө ұ ң кететінін бай айды. қ

Химиялық қас иеттері Циклоалкандардың тұрақтылығы мен химиялық қасиеттері көбінесе циклдегі көмірсутек атомдарының санына байланысты болады. Бұл көмірсутектердің ішіндегі химиялық ең тұрақтылары — құрамында бес және алты көміртек атомы бар циклоалкандар. Циклоалкандардың көміртек атомдары sp 3 гибридтенген күйде болады. Молекуласының құрамында үш және төрт көміртек атомдары бар циклопропан мен циклобутандардың валенттік бұрыштары 109° 28’-тан едәуір ауытқитын (кіші) болғандықтан, циклде кернеу пайда болады да, олар бес және алты мүшелі циклоалкандардай тұрақты бола алмайды. Б л факторлар: ұ 1. А уыздарды синтезі рибосомада ж реді. қ ң ү 2. А уыздарды синтезі шін ажет энергия АТФ қ ң ү қ ж не ГТФ ар ылы амтамасыз етіледі, айта кету ә қ қ керек, бір пептидтік байланыс т зілу шін 4 ү ү макроэргтік осылыс ажет. қ қ 3. 20 — а жуы амин ыш ылдары. ғ қ қ қ 4. 20 -дан астам аминоацил –т-РН синтетаза Қ ферменті. 5. 20 — а жуы т-РН. ғ қ Қ 6. Mg +2 ионы, конц 5 -8 m. M ажет. қ Сонымен барлы ы 200 -ге жуы ғ қ макромолекулалар, а уызды факторлар ажет. қ қ қ Кокаин -халы медицинасында қ белгісіз бол ан кейбір аурулар а ғ ғ арсы олдану шін ылыми қ қ ү ғ медицинада олданыл ан д рілік қ ғ ә рал болды. О т стік Америка құ ң ү халы тары коканы жапыра тарын қ ң қ эйфория тудыратын апиын ретінде пайдаланып келді. И. Н. Кацауров кокаинды к з ө алмасыны энуклеациясынан, ң катаракта а байланысты к з жанарын ғ ө алу кезінде де тиімді пайдаланады.

Физикалық қасиеттері Диендердің физикалық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары алкендердің қасиеттеріне ұқсас. Алкадиендер-1, 3 түссіз зат. Гомологтық қатардың алғашқы мүшелері газдар мен төменгі қайнаудағы сұйықтық болып келеді. сер ету механизмі. Ә Жергілікті анестетиктер штік ү азотты негіздерден т рады. Олар бір-бірімен эфирлі ұ ж не амидті байланыстармен біріктірілген гидрофилді ә ж не липофилді б ліктерден т рады. сер ету ә ө ұ Ә механизмін ароматты рылымы бар липофильді б лігі құ ө ай ындайды. қ Шырышты абат а ж не теріге жа у, қ қ ә ғ парентеральды енгізу шін жергілікті анестетиктерді ү ң хлорсутекті т здарыны сулы ерітіндісі олданылады. ұ ң қ

Адамантан. Түссіз, әлсіз комфора иісі бар кристалды зат. Ол 270°С балқиды, бірақта қалыпты жағдайда-ақ оның кристалдары буланып ұша бастайды, яғни бірден буланады-возгондалады. Тұңғыш рет 1993 жылы мұнайдан алынған. Адмантанның кейбір туындылары медициналық практикада дәрі-дәрмек ретінде қолданылуда, оның вируске күшті қарсы әсері бар. Жергілікті анестетиктерді препараттарың Жергілікті анестетиктер к рделі эфирлер (анестезин, дикаин, ү новокаин) ж не орын бас ан амидтер (лидокаин, тримекаин, ә қ бупивакаин) болып жіктеледі. Жергілікті анестетиктер- к рделі ү эфирлер анны жал ан холинэстеразасымен гидролизге шырап, қ ң ғ ұ 30 -60 мин. ішінде сер етеді. Олар антихолинэстеразды д ріні ә ә ң (прозерин) серін зартады. Гидролиз німі-n-аминобензой ыш ылы ә ұ ө қ қ сульфаниламидтерді бактериостатикалы серін лсіретеді. ң қ ә ә

3. Дегидрлену реакциясы айырылу реакциясына жатады. Цикло- алкандар дегидрлену ( сутек бөлінетін) реакцияларына түседі. Мысалы, өршіткі қатысында циклогександы дегидрлегенде бензол түзіледі. 4. Циклоалкандардың жануы. Құрамы алкандар сияқты көміртек пен сутек атомдарынан тұратындықтан, циклоалкандар да жанады. Оттек жеткілікті болса, нәтижесінде , көміртек (IV) оксиді мен су түзіледі. Оттек жетіспесе, реакция нәтижесінде көміртек (II) оксиді немесе күйе түзіледі. Сақинадағы орынбасушылардың орналасу жағдайына қарай болатын изомерия: 3. Бүйір тізбектің изомериясы: 4. Бүйір тізбектердің кеңістікте орналасуынан болатын геометриялық цис- және транс-изомерия: Терминалды ( стірт ж не со ы) анестезия ү ә ңғ шырышты абаты немесе жарада болатын липофильді қ жергілікті анестетиктерді сезімтал ж йке ж йесіне ң ү ү сер етуі кезінде дамиды. Терминалды анестезия ә кезінде бупивакаин, лидокаин, мепивакаин, пиромекаин, тримекаин т менгі уытты мен ажетті ө қ тиімділікті тудырады. Б л ралдар мынадай анестезия ұ құ кезінде пайдаланылады: • Кератит кезіндегі к з шарайнасына; ө • Стоматологиялы рекеттер кезіндегі ауыз уысында; қ ә қ • Интраназалды интубация кезіндегі м рын жолдарына ұ ж не гайморлы уысын тесуде; ә қ қ • Бронхоскопиясында тыныс жолдарыны , ас азанды ң қ зондпен тексеруде, уретраны цистоскопиясында. ң

Диендердің қосылу реакцияларында, негізінен, екі қос байланыс үзіліп, галогендер мен галогенсутектерді молекуланың екі шетіне қосады (1, 4 -қосылу). Броммен әрекеттесуі. Бутадиен-1, 3 -ті бромды су (бромның судағы ерітіндісі) арқылы өткізгенде, ерітінді түссізденеді. Бромның мөлшері жеткілікті болған жағдайда барлық қос байланыстар үзіліп, бромның екі молекуласы қосылады. Диендердің броммен әрекеттесіп, бромды суды түссіздендіруі еселі байланыстың сапалық реакциясы екендігін алкендер тақырыбынан білесіңдер. Полярограф рылысы: құ 1. Полярографиялы яшы қ ұ қ 2. Тамшылауыш сынап электорды 3. Вольтметр 4. Микроамперметр 5. Реостат 6. Потенциал беретін батарея Жергілікті анестетиктерді олдану қ

Алкадиендердің химиялық қасиеттері Молекулаларында қос байланыстары болғандықтан, диендердің химиялық қасиеттері алкендерге ұқсас, бұлар да қосылу және полимерлену реакцияларына оңай түседі. Қосылу реакциялары Алкадиендер галогендерді, сутекті , галогенсутекті қосып алады. Молекулаларындағы қос байланыстары дара байланыспен бөлінген диендер қасиеттерінің ерекшеліктері бар. Бұл диендер реагенттерді бір немесе екі қос байланыстары бойынша (1, 2 және 3, 4 қосылу) да, молекуланың екі шетіне де (1, 4 қосылу) қосып алады. Кокаинмен улану ОЖЖ-ні — лкен жарты ң ү шарды ж лын а дейінгі озуымен ң ұ ғ қ ай ындалады. Эйфория, мазасызды , қ қ психомоторлы озу, ж рек айну, гипертермия, қ ү тремор, клинико-тоникалы діріл, тыныс қ алуды жиілігі, т ж тамырларыны тарылуы, ң ә ң ж лын рефлекстеріні к шейуі, тахикардия, ұ ң ү аритмия, артериялы гипертензия, к з қ ө арашы ыны лкендеуі туындайды. озу қ ғ ң ү Қ симптомдары есті тануымен, арефлексиямен, ң б лшы ет атониясымен, коллапспен алмасады. ұ қ лім тыныс алу орталы ыны тежелуінен Ө ғ ң немесе миокард инфарктыны н тижесінде ң ә туындайды.

Циклоалкандардың біраз қасиеттері алкандарға ұқсас: химиялық белсенділіктері төмен, жану және орынбасу реакцияларына түседі. Алкандардан айырмашылығы — циклоалкандар қосылу реакцияларына түсе алады. 1. Цикл ашылу арқылы жүретін реакциялар (қосылу реакциялары). Циклдегі көміртек атомдарының арасындағы байланыстар үзілген жерге басқа элемент атомдары (галогендер, сутек, т. б. ) қосылады. Кіші циклді қосылыстар үлкен циклді қосылыстарға қарағанда қосылу реакцияларына оңайлау түседі. Мысалы, гидрлену реакциясының (сутектің қосылуы) әр түрлі циклоалкандарда жүру жағдайлары (температурада) өзгеше. 2. Орынбасу реакциялары. Бес және одан да көп мүшелі циклді қосылыстарға орынбасу реакциялары тән.

Циклдердің мөлшеріне қарай олардың тұрақтылығы да әр түрлі болады. Yш және төрт мүшелі циклдер бес және алты мүшелі циклдерге қарағанда тұрақсыздау келеді. Циклді қосылыстар тұрақтылығының әр түрлі болу ce 6 e 6 iн түсіндіру үшiн неміс химигі А. Байер өзінің «кернеу теориясын» (1885 ж. ) ұсынды. Байер циклдің тұрақтылығын олардың құрылысының ерекшеліктерімен байланыстыруға тырысты. Бірінішіден, ол циклді қосылыстар жазық құрылысты болу керек деп есептеді, екіншіден, кернеу (тұрақтылық) өлшемі ретінде валенттік бұрыштың қалыпты тетраэдрлік бұрыштан (109° 28′) ауытқу шамасын алды. Байер теориясы бойынша валенттік бұрыштың ауытқу шамасы циклді түзілу мүмкіндігін анықтайды және молекуланың тұрақтылығын төмендететін кернеу туғызады. Мысалы, циклоалканның қарапайым өкілі циклопропан тең қабырғалы үшбұрыш түрінде өрнектеледі. Соған сәйкес валенттік байланыстардың бағыттары α-бұрышқа ауытқиды: Осы жолмен басқа циклді системалар үшін валенттік бұрыштың ауытқу шамасын есептеп шығаруға болады. Кокаинизмді емдеу шін ү мынадай д рілік ралдарды ә құ олданады: қ • шциклді антидепрессант- ү десипрамин; • антидепрессант Кокаин мен рамында құ алкалоид бар д рілік ә ралдарды та айындау тек құ ғ д рігерді р сатымен болуы ә ң ұқ керек.

Тұйықалкандардың құрылысы Бырыстыратын заттар сері жергілікті абыну а арсы ә қ ғ қ препараттар а жатады. Оларды шырышты абаттарды ж не ғ қ ң ә теріні абыну рдістерін емдеу шін олданады. Б л ң қ ү ү қ ұ препараттарды енгізген жер жасушадан тыс с йы ты ты , ұ қ қ ң шырышты , экссудатты , жасуша бетіні (жасуша ң ң ң мембранасы) коллоидтарыны ты ыздалуы (а уызды ң ғ қ ң жартылай коагуляциясы) бай алады. Осылай пайда бол ан қ ғ абы сезімтал ж йке штарын тітіркенуден са тайды ж не қ қ ү ұ қ ә ауырсыну сезімі т мендейді. Сонымен атар жергілікті ө қ тамырларды тарылуын, оларды ткізгіштігіні т мендеуін, ң ң ө экссудатты азаюын, сонымен атар ферменттерді ң қ ң ыдырауын ша ырады. Осы к ріністі б рі абыну қ ө ң ә қ рдістеріні дамуына кедергі жасайды. ү ң

Қолданылуы Циклопропан. Түссіз газ (қайнау тем. -34, 5°С), органикалық еріткіштерде жақсы ерімтал, суда нашар ериді. Оттек немесе азот ( IY ) оксидінде тұтанады, қопарылуға бейім. Медицинада ингаляциялық наркоз үшін қолданылады. Циклопентан. Түссіз сұйықтың(қайнау тем. 43, 3°С). Суда ерімейді, органикалық еріткіштерде ерімтал, целлюлоза эфирлері үшін жақсы еріткіш болады. Наркотикалық әсері бар. Органикалық синтезде пайдаланады. Циклогексан. Түссіз сұйықтық, (қайнау тем. 80, 7°С) суда ерімейді, органикалық еріткіштерде ериді, еріткіш ретінде кең қолданылады. Ол сондай-ақ капролактам мен адипин қышқылын алу үшін шикізат көзі ретінде де қолданылады. Бырыстыр ыш заттар келесі топтар а б лінеді: ғ ғ ө а) Органикалы қ Танин Емен абы ыны айнатпасы қ ғ ң қ б) Бейорганикалы қ ор асын ацетаты Мырыш сульфаты Қ ғ Мырыш тоты ы Мыс сульфаты ғ К міс нитраты Ашудас ү Висмутты негізгі нитраты ң

«Кресло» пішіндес циклогексан молекуласындағы әp 6 ip көміртек атомында екі түрлі байланыс болады: экваторлық (е) және аксиалдық (а). Аксиалдық байланыстар циклогексан сакинасының жазықтығына перпендикуляр ось бойымен бағытталған, ал экваторлық байланыстар сақина жазықтығына радиалды бағытталған. «Кресло» формасындағы байланыстардың осылай бөліну тәртібi, оны «ванна» формасына қарағанда тиімді етеді. Циклогексан молекуласының «кресло» формасы Циклогексан 6 ip-6 ipiнe ауыса алатын «кресло» пішіндес екі конформация түрінде болады және ауысу барысында аксиалдық байланыстар экваторлық байланыстарға өтеді. Циклогексан туындыларындағы орынбасушылардың орналасу жағдайы олардың химиялық қасиеттеріне әсер етеді. Егер сутек атомын басқа топпен, мысалы, метил топшасымен алмастырса, ол не аксиалдық, не экваторлық жағдайда орналасады. Электрондық дифракция әдісінің керсетуіне қарағанда, егер мүмкіндік болса, орынбасушылар экваторлық күйде ораналасуға тырысады. Қорыта айтқанда, қосылыстардың химиялық касиеттері әрекеттесуші молекулалардың конформацияларының салыстырмалы тұрақтылығына тәуелді болады Танин- галлоилікті (галлодубильная) ыш ыл. Кіші азиялы еменні немесе қ қ қ ң сумах т ымдас сімдіктерді скіншегі ұқ ө ң ө болып келетін сия жа а тарынан ңғ қ (чернильные орешки) (Gallae turcicae) алынады. Ерітінділер ж не жа ар май ә ғ т рінде та айындалады. Емен абы ынан ү ғ қ ғ дайындал ан айнатпада бырыстыратын ғ қ сер к рсететін заттарды айтарлы тай ә ө ң қ м лшері бар. ө

Б ркейтін заттарү шырышты абаттарды қ жаба отырып, сезімтал ж йке штарын ү ұ тітіркенуден са тайды. Б ркейтін заттар а қ ү ғ крахмалды шырышы, зы ыр д ніні ң ғ ә ң шырышы ж не т. б. жатады. Оларды ә к бінесе ас азан-ішек жолдарыны ө қ ң абыну рдістерінде, сонымен атар қ ү қ тітіркендіргіш асиеті бар заттармен бірге қ олданады. аптаушы заттар резорбтивті қ Қ сер к рсетпейді. ә ө

Қорытынды Тұйық алкандар деп – тұйықты түзетін барлық көміртек атомдарының бәрі sp 3 — будандасқан күйінде болатын жабық тізбекті көмірсутектерді атайды. Тұйық алкандарды тұйық өлшемі бойынша кіші тұйыққа (үш, төрт мүшелі), кәдімгі жай тұйыққа (бес, алты, жеті мүшелі), орташа тұйыққа (сегіз- он бір мүшелі) және макро не үлкен тұйыққа (он екі және одан да көп мүшелі) бөлінеді. Молекула құрамына енетін тұйықтардың санына орай, тұйықалкандарды моно- бір тұйыққа және поли- көп тұйыққа бөлінеді. Диенді көмірсутек молекуласында екі қос байланыс болады, яғни оларға сәйкес болатын қаныққан көмірсутектен төрт сутек атомына кем. Алкадиендердің жалпы формуласы С n H 2 n-2. Алкадиендерді жүйелік атаулар бойынша атайды. Сол сияқты оны этилендік атаумен де атай береді, тек мұнда ен жалғауы диен дегенмен алмасады. Тітіркендіретін д рілерә тері мен шырышты абаттарды сезімтал ж йке штарын та дамалы қ ң ү ұ ң тітіркендіретін ж не орша ан лпаларды ә қ ғ ұ за ымдамайтын заттар. қ Осындай типті негізгі д рілік заттар келесі топтар а ә ғ жіктеледі: Тітіркендіретін заттар ( ыша а азы, ментол, тазартыл ан Қ қ ғ ғ терпентин майы, аммиак ерітіндісі) Рефлекторлы серлі а ыры т сіретін заттар ә қ қ қ ү Рефлекторлы серлі ащы, іш ж ргізетін ж не т айдайтын ә ү ә ө заттар.

сімдіктен алын ан тітіркендіретін д рілерӨ ғ ә Ментол- жалбыз б рышынан алын ан ұ ғ терпентинді спирт. Суы рецепторлаына қ оздыр ыш сер беріп, м здау сезімін тудырады, қ ғ ә ұ ол жергілікті анестезиямен ауысады. Ауыз уысын қ ментолмен оздыру стенокардия кезінде ан қ қ тамырларыны рефлекторы ке еюімен ж не ж рек ң ң ә ү айну а арсы рал болып табылады. Ментолды ғ қ құ ң бір ралы – ВАЛИДОЛ (25% ментолды құ ң изовалирианды ыш ылыны метил эфиріндегі қ қ ң ерітіндісі) невроз а, истерия а, те із ж не уе ғ ғ ң ә ә ауруларына, стенокардияны ауыр емес озуына ң қ арсы олданылады. қ қ Ментол оздыр ыш сер беретін кейбір қ ғ ә майларды рамында кездеседі (бомбенге, ң құ бороментол, эфкамон, меновазин)

ыша- Қ майсыз ыша жа ыл ан қ ғ ғ а аз, рамында синигрин гликозиді қ ғ құ бар. ышаны 37 -40° Қ температурада ы су а салып ал анда ғ ғ ғ мирозин ферменті белсендіріліп, синигрин ериді. рамында капсаицин бар б рыш Құ ұ жемісі нокофлекстен бас а, б рыш қ ұ т нбасыны , б рыш пластырыны ұ ң рамында олданылады. Капсаицин құ қ каннабиоидті антинацицептивті ж йені медиаторлары секілді ү ң ваниллоидті циторецепторларды ң агонисті болып табылады.

Синтетикалы тітіркендіретін д рілерқ ә «Финалгон» майы- рамында нонивамид терілік оздыр ышы мен құ қ ғ этинилникотинат- ан тамырларын ке ейтетін ралы бар. қ ң құ Аммиак ерітіндісі (м с тір спирті) ұ ә естен тануда ж не атты мас ә қ бол анда есті жинату шін олданылады. ғ ү қ Метилсалицилат- салицил ыш ылыны метил эфирі, метилсалицилат қ қ ң линименті ж не левомиколь майларыны рамында олданылады. ә ң құ қ Б л топ а а ыры айдайтын, ащы заттарда жатады. ұ қ қ

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 1. А. А. Петров, Х. В. Баль, А. Т. Трощенко. 2001 ж (183 б) 2. Бірімжанов, Нұрахметов. 2003 ж (254 б) 3. Патсаев Ә. Қ, Шытыбаев С. А, Дәуренбеков К. Н. 4. Жалпы химия, бейорганикалық және физколойдтық химия. 2004 ж (205 б) 5. интернет материалдары: google. kz Wikipedia. kz Пайдаланыл ан дебиеттер ғ ә тізімі 1. Орманов Н. Ж. «Фармакология» 1 том 129 -151 бет 2. Орманов Н. Ж. «Д рілерді ә ң аны тамасы» қ 3. Машковский М. Д. «Лекарственное средство» 1 том 4. Харкевич Д. А. «Основы фармакологии» 5. www. google. kz веб сайты

L/O/G/OНазарлаңызға рахмет!!!Назарлары ыз а ң ғ РАХМЕТ!!!