К МIРСУЛАР АЛМАСУЫ. Ө ОРЫТЫЛУЫ. Қ СI

К МIРСУЛАР АЛМАСУЫ. Ө ОРЫТЫЛУЫ. Қ СI IРIЛУI. Ң АРАЛЫ АЛМАСУ. Қ

ЖОСПАР: 1. К мірсуларды р ліө ң ө 2. К мірсуларды орытылуы ө ң қ 3. Моносахаридтерді сі ірілуі ң ң 4. Тіндерде глюкозаны ң згерістері ө 5. Анаэробты гликолиз ж не ә оны энергиялы балансы ң қ

Метаболизм =(зат алмасуы) организмні тіршілік ң имылын амтамасыз ететін барлы биохимиялы қ қ процестерді жиынты ы. ң ғ Метаболизмге атысатын барлы заттар қ қ (белоктар, липидтер, к мірсулар, витаминдер, су ө ж не минералды заттар) бір -бірімен ты ыз ә ғ байланыс ан бір ж йені райды. қ ү құ

Метаболизм 4 сатыдан т радыұ : 1. Та амны ғ ң орытылуық. Ас орыту жолдарында қ та ғ амны механикалы , химиялы ж не ферменттік ң қ қ ә (гидролазалар ) т сілдермен мономерлерге (амин ә ыш ылдары, глюкоза ж не т. б. ) дейін ыдырауы. қ қ ә 2. Сі ірілу ң – орытылу німдеріні ішек уысынан қ ө ң қ а заны ішкі ортасына т суі. ғ ң ү 3. Аралы алмасу қ (жасуша ішілік метаболизм) екі фазадан : катаболизм (энергия алмасуы) ж не ә анаболизмнен т рады. ұ 4. Метаболизмні ң со ы німдеріні б лінуіңғ ө ң ө. Со ы ңғ німдері а задан з р, н жіс, тер , тыныс алу ар ылы ө ғ ә ә қ б лінеді. ө

Белок, липид ж/е к мірсулар ө катынасы та амда ғ (Б: Л: К) — 1: 1: 4 болуы керек. К мірсу та амдарыны т уліктік ө ғ ң ә м лшері ө 400 -500 г

К мө і рсуларды р лі: ң ө 1) энергия к з ө і — 1 г к мө і рсу тотыкканда 17. 2 к. Дж (4, 1 ккал) энергия б л ө і нед і ; 2) пластикалык ( НК, А , липидтер, Қ Kof , глюкуронат синтезі) 3) т і рект і к н/е структуралык — ГАГ, ГП ж/е бас ада қ белоктар 4) резервт ік — гликоген; 5) реттеуш і — к мірсулар рецепторлар ж/е бір атар ө қ гормондар рамына к құ і ред і , М/лы, ТТГ, ФСГ. 6) ор анысты (глюкурон ыш ылы, гепарин); қ ғ қ қ қ 7) та ам ғ клетчаткалары н жіс алыптасуына керек. ә қ

ТА АМ К МІРСУЛАРЫҒ Ө Крахмал, сахароза, мальтоза, Глюкоза, фруктоза. . . Жануар крахмалы―гликоге н етте, Лактоза с тте ү

К МIРСУЛАР ЖIКТЕЛУIӨ МОНОСАХАРИДТЕР ПОЛИСАХАРИДТЕР ОЛИГОСАХАРИДТЕР АЛЬДОЗА КЕТОЗА ГОМОПОЛИСАХАРИДТЕР ГЕТЕРОПОЛИСАХАРИДТЕР

К МІРСУЛАР КОРЫТЫЛУЫ НЕГІЗІНЕН Ө АУЫЗ УЫСЫ МЕН АЩЫ ІШЕКТЕ Қ Ж РЕДІ. Ү Ас-корыту жолдарында та ам ғ полисахаридтері мен дисахаридтері гликозидазалар серінен ә моносахаридтерге дейін ыдырайды(корытылады). Гликозидазалар ды біразы ішек жасушаларында ң бол анды тан со ы орытылу ішек ғ қ ңғ қ абыр асында теді. қ ғ ө Ас азанда глюкозидазалар жо. қ қ

Крахмал/ гликоген α-амилаза

Целлюлоза ортылмайды , қ себебі а зада ғ β (1 → 4) гликозидтік байланысты зетін фермент жо. ү қ Ол н жіс алыптасуына , ішекті ә қ ң жиырылуына сер етеді. ә

Мальтоза мальтаза серінен ә 2 глюкоза а ыдырайды ғ

Лактоза лактазаны серінен ң ә галактоза мен глюкоза а ыдырайды. ғ

Ішек с лі сахаразасы сахарозаны ө фруктоза мен глюкоза а ыдыратады. ғ Глюкоза фруктоза НП корытылуынан— пентозалар т зледі. ү

К МIРСУЛАР СI IРІЛУIӨ Ң IШЕК КУЫСЫ ЭНТЕРОЦИТ А ПА Қ Қ ВЕНАСЫ БАУЫР ЛКЕН АН Ү Қ АЙНАЛЫМЫжайже ілдетілген ңгглюкозалы қ

ГАЛАКТОЗА МЕН ГЛЮКОЗА― СИМПОРТ МЕХАНИЗМІ Б/ША АТФ ЭНЕРГИЯСЫН ПАЙДАЛАНЫП, КОНЦЕНТРАЦИЯ ГРАДИЕНТІНЕ АРСЫ 2–ШІ Қ РЕТТІК АКТИВТІ ТРАНСПОРТ ЖОЛЫМЕН СІ ІРІЛЕДІ. Ң

БАУЫР АН Қ гипергликемия гликогенез ГЛИКОГЕН ГЛЮКОЗА гликогенолиз гипогликемия глюконеогенез 3, 4 -6, 0 Ммоль/л

Сі ірілген Глюкозаны аннан ң ң қ жасушалар а тасымалдануы ғ арнайы тасымалдаушы белок ГЛЮТ ар ылы іске асады. қ

Бауырды ң глюкостатикалык функциясы 3 процесспен амтамасыз етіледі: қ ГЛИКОГЕНЕЗ ГЛИКОГЕНОЛИЗ ГЛЮКОНЕОГЕНЕЗ ГЛЮКОЗУРИЯ- З РДЕ ГЛЮКОЗАНЫ ПАЙДА БОЛУЫ Ә Ң ГЛЮКОЗАНЫН Б ЙРЕК ШЕГІ Ү -8. 8 Мм\л

ТIНДЕРДЕГI ГЛЮКОЗАНЫ Ң ПАЙДАЛАНЫЛУЫ 1. нерв тіні, (ми) глюкоза — энергия к зі; ө 2. б лшы ет (жиырылу шін энергия к зі); ұ қ ү ө 3. б йрек ; ү 4. ішек 5. Эритроциттер 6. Б йрек сті бездері ү ү 7. Бауыр 8. Май тіні 9. С т бездері…. . ү

Тіндерде глюкоза анаболизм ж/е катаболизм процесстеріне атысады. қ 65% тоты ып энергия беред ғ і ГЛЮКОЗА 30% липонеогенез, 5% гликогенез.

ГЛИКОГЕНЕЗ− ГЛИКОГЕН СИНТЕЗІ. ОЛ К РДЕЛІ, К П Ү Ө САТЫЛЫ ПРОЦЕСС. Гликоген оры бауыр мен б лшы етте болады. қ ұ қ

Гликоген тізбегі нің заруыұ (С 6 Н 10 О 5 ) гликоген (С 6 Н 10 О 5 ) УДФ п+1(гексокиназа) фосфоглюкомутаза Гликоген синтетаза праймер алды ы қ ғ Гликогенн і тарма талуы ң қ α (1 → 4) α (1 → 6)амило -4, 6 -трансглюкозидаза

Гликогенез ма ызы: ң Арты т скен к мірсуларды (глюкозаны) қ ү ө гликоген т рінде ор а жинап, ажет бол анда ү қ ғ біртіндеп пайдаланылып отырады. Глюкоза осмосты активті зат. қ Гликоген осмосты активті емес, Жасушада қ осмосты ысымны т ра тылы ын са тайды; қ қ ң ұ қ ғ қ Глюкозаны арты м лшері майлар а айналып ң қ ө ғ май тіндерінде жиналады.

Н 2 О Н 3 РО 4 ГЛИКОЛИЗ Гликогенолиз-гликогенні ыдырауың. Гликогенолиз 2 т рлі жолмен ж реді: ү ү 1 – Фосфоролиз, 2 — гидролиз. ТОТЫ У Ғ Б ЛШЫ ЕТ Ұ Қ БАУЫР

Бауырда гликогенні ыдырауы анда ң қ глюкозаны м лшері азай анда ң ө ғ ж реді; ү Б лшы етте гликогенолиз энергия ұ қ ажет бол анда ж реді. қ ғ ү

Гидролиз бауырда гамма-амилаза атысуымен ж реді. қ ү ГЛИКОГЕН

ГЛЮКОЗА ТОТЫ УЫҒ 2/3 ГЛИКОЛИТИКАЛЫК 1/3 ПЕНТОЗО-ФОСФАТТЫ (ГЕКСОЗОДИФОСФАТТЫ) (ФОСФОГЛЮКОНАТТЫ) АНАЭРОБТЫ ГЛИКОЛИЗ ( 36 -38 АТФ, СО 2 , Н 2 О) (2 ЛАКТАТ+2 АТФ) (12 НАДФН 2, ПЕНТОЗО-ФОСФАТТАР, 6 СО 2 )

АНАЭРОБТЫ ГЛИКОЛИЗ― ТІНДЕРДЕ ГЛЮКОЗАНЫ ОТТЕКСІЗ Ң ЛАКТАТ А (С Т ЫШ ЫЛЫ ) ДЕЙІН Қ Ү Қ Қ ЫДЫРАУЫ. «ГЛИКОЛИЗ “ ―грек с зі ө ”glycys”- т тті, ә “lysis”- еру, ыдырау. Цитоплазмада ж реді, 11 реакциядан т рады. ү ұ

8 Фр-1, 6 -дифос Субстраттан фосфорлану 1, 3 -дифосфо глицерат пжқС

1 реакция – глюкоза АТФ–пен фосфорланады, реакция айтымсызқ. Î Í O Î Í Í Î Î Í ÑÍ2 Î Í Ãë þ êî çà Î Í O Î Í Í Î Î Í ÑÍ2 Î ÐÎ3 Í2 Ãë þ êî çî 6 ô î ñô àò ÀÒÔÀÄÔ Mg 2+ Ãåêñî êè í àçà ( глюкокиназа)

2. Глюкозо-6 -фосфат фруктозо-6 -фосфат а қ изомер ленеді : Ãë þ êî çî -6 -ô î ñô àò- è çî ì åðàçà O ÑÍ2 Î ÐÎ3 Í2 ÑÍ2 Î Í Í Î Ô ðóêòî çî -6 -ô î ñô àò

3. Фруктозо-6 -фосфат АТФ–пен айтымсыз фосфорланып, қ фруктозо-1, 6 -дифосфат а қ айналады ÀÒÔ Mg 2+ ÀÄÔ 6 -Ô î ñô î ô ðóêòî êè í àçà O ÑÍ2 Î ÐÎ3 Í2 ÑÍ2 Î ÐÎ3Í2 Î Í Í Î Ô ðóêòî çî -1, 6 -ä è ô î ñô àò

4. Фруктозо-1, 6 -дифосфат альдолазаны серінен ң ә 2 фосфотриоза а– ФГА мен ДОАФ- а ғ қ ыдырайды, реакция айтымды қ. Àë üä î ë àçà ÑÍ2 Î ÐÎ3Í2 ÑÎ ÑÍ2Î Í + Ñ Í Î Í ÑÍ2 Î ÐÎ3Í2 Äè î êñè àöåòî í — ô î ñô àò 3 -ô î ñô î ãë è öåðè í àë üä åãè ä i (ДОАФ) (ФГА)

ÑÍ2 Î ÐÎ3Í2 ÑÎ ÑÍ2ÎÍ Äè î êñè àöåòî í — ô î ñô àò (ÄÎ ÀÔ ) Òðè î çî ô î ñô àòè çî — ì åðàçà Ñ Í Î ÍÑÎÍ ÑÍ2 Î ÐÎ3Í2 3 -ô î ñô î ãë è öåðè í àë üä åãè ä i (Ô ÃÀ)5. ТРИОЗОФОСФАТТАРДЫ Ң ИЗОМЕРЛЕНУІ. ДОАФ ФГА-не изомерленіп гликолизге 2 ФГА атысады. қ

6. Тоты у–тоты сыздану реакциясы. ғ қ ФГА коферменті НАД болатын фермент ж/е бейорганикалы фосфат атысуымен қ қ 1, 3 — дифосфоглицерат а қ тоты ады. Б л ғ ұ кездегі тоты у энергиясы ғ 1, 3 — дифосфоглицератта ы ғ макроэргиялы байланыс а ауысады. қ қ Í ÀÄ+ Í3ÐÎ4+ Ãë è öåðàë üä åãè ä ô î ñ- ô àòä åãè ä ðî ãåí àçà Ñ Î Î Í ÑÍ2 Î ÐÎ3Í2 1, 3 -ä è ô î ñô î ãë è öåðàò ÐÎ3Í2 Í ÀÄÍ

7. Субстраттан фосфорлану реакциясы. 1, 3 -дифосфоглицерат энергия а бай ғ фосфат алды ын қ ғ (1 -орында ығ ) АДФ-ке беріп, 3 -фосфоглицерат а айналады. қ н тижесінде АТФ т зіледі ә ү. ÀÄÔ Ô î ñô î ãë è öåðàòêè í àçà ÑÍ Í ÑÎ Í ÑÍ2 Î ÐÎ3Í2 3 -Ô î ñô î ãë è öåðàò Î ÀÒÔ 2 2 2 О

8 . Фосфоглицеромутазаны ң серінен ә фосфор ыш ылыны алды ы қ қ ң қ ғ С 3 -н С 2 –ге тасымалданып, 2 -фосфоглицерат т зіледі. ү Ô î ñô î ãë è öåðî ì óòàçà ÑÍ Î Í ÑÎÐÎ3Í2 ÑÍ2 Î Í 2 -Ô î ñô î ãë è öåðàò Î

9. 2 -фосфоглицерат енолаза ар ылық дегидратацияланып, молекула ішілік тоты у-тоты сыздану реакциясы н тижесінде ғ қ ә т зілген энергия макроэргиялы байланыс ү қ т рінде фосфоенолпируват а (ФЕП) ү қ жиналады. Åí î ë àçà -Í2Î +Í2Î ÑÍ Î Ñ ÑÍ2 Ô î ñô î åí î ë ï è ðóâàò Î ÎÐÎ3Í

10 . Субстраттан фосфорлану реакциясы. ФЕП фосфор ыш ылыны алды ын қ қ ң қ ғ АДФ-ке беріп, енолпируват а айналады ж\е қ АТФ т зіледі. Енолпируват здігінен ПЖ ү ө Қ ( пирож зім ыш ылы) айналады. Р/я ү қ қ айтымсыз. қ ÀÄÔ Ï è ðóâàòêè í àçà Mg 2+ ÑÍ Î Ñ ÑÍ3 Ï è ðóâàò Î Î ÀÒÔ

11. Анаэробты жа дайда ПЖ ЛДГ ғ Қ серінен с т ыш ылына (лактат) ә ү қ қ тоты ады ғ. 6 — реакцияда ы НАДН 2 ғ сутек доноры ретінде пайдаланылады. Í ÀÄÍ2 Ë àêòàòä åãè ä ðî ãåí àçà Ñ ÍÎ Ñ ÑÍ3 Ë àêòàò (cyò êû ø êû ë û ) Î ÎÍÍ Í ÀÄ+

ГЛЮКОЗА С 6 Н 12 О 6 +2 АДФ +2 Фн 2 СН 3 СН(ОН)СООН+2 АТФ+2 Н 2 О С Ү Т ЫШ ЫЛЫҚ Қ

Анаэробты гликолизд ің энергия балансы. Егер гликолиз глюкоздан басталса 4 АТФ (7, 10 реакция) т зілед ү í , оны екеуң í (1, 3 реакциялар а) глюкоза мен ғ фруктозо-6 -фосфат фосфорлануына ж мсалады. орда 2 молекула АТФ алады. ұ Қ қ Егер гликолиз гликогеннен басталса да 4 АТФ т злед ү í , онда 3−ші реакция фруктозо-6 -фосфатты фосфорлануына 1 ң АТФ ж мсалып орда 3 АТФ са талады. ұ қ қ

Анаэробты гликолизді со ы ң ңғ німі с т ыш ылы айда ө ү қ қ қ кетеді? ЛАКТАТ- ЫШ ЫЛДЫ НІМ Қ Қ Ө К БЕЙСЕ Ө АЦИДОЗДЫ ТУ ЫЗАДЫ. Ғ

Кори циклі, оны ма ызы. ң ң Б лшы етте ж/е эритроцитте т зілген ұ қ ү Лактат ан а одан бауыр а т седі. қ ғ ғ ү Бауырда глюкоза а айналады ғ (глюконеогенез ) н/е пируват а тоты ып қ ғ энергия береді. Глюкоза –аланин циклі. Б лшы етте ұ қ т зілген пируват трансаминдену ар ылы ү қ аланинге айналады. Аланин бауырда глюконеогенезге ж мсалады. ұ

БАУЫР АН Б ЛШЫ ЕТҚ Ұ Қ ГЛИКОГЕН ГЛ-6 -Ф ГЛЮКОЗА ГЛ-6 -Ф ПИРУВАТ ПИРУВАТ ЛАКТАТ АЛАНИН Г Л И К О Л И З Г Л Ю К О Н Е О Г Е Н Е З КОРИ ЦИКЛІ ГЛЮКОЗО-АЛАНИН ЦИКЛI

АНАЭРОБТЫ ГЛИКОЛИЗДІ Ң МА ЫЗЫ: Ң 1. ГИПОКСИЯ Н\Е АНОКСИЯ КЕЗІНДЕ М\ЛЫ, БИІК ТАУ А ШЫ АНДА , К П Ғ ҚҚ Ө Ж МЫС ЖАСА АНДА, УЛЫ ГАЗБЕН Ұ Ғ УЛАН АНДА, ТЫНЫС АЛУ Ж\Е Ж РЕК Ғ Ү АН ТАМЫРЛАР Ж ЙЕСІНІ Қ Ү Ң ПАТОЛОГИЯСЫНДА, АУЫР Т РДЕГІ Ү АНЕМИЯДА ОРГАНИЗМДІ ЭНЕРГИЯМЕН АМТАМАСЫЗ ЕТЕДІ. Қ

2. АНАЭРОБТЫ ГЛИКОЛИЗДІ КЕЙБІР Ң АРАЛЫ НІМДЕРІ Қ Ө ГЛЮКОНЕОГЕНЕЗГЕ, ЛИПОНЕОГЕНЕЗГЕ, АЛМАСТЫРЫЛАТЫН АМИН ЫШ ЫЛДАРЫНЫ СИНТЕЗІНЕ Қ Қ Ң Ж МСАЛУЫ М МКІН. Ұ Ү 3. ОРГАНИЗМДЕ КЕЙБІР МИТОХОНДРИЯСЫ ЖО Қ ЭРИТРОЦИТТЕР , К ЗДІ АСА КАБА Ы Ө Ң Қ Ң Ғ Т. Б. ТІНДЕР ГЛИКОЛИЗ АР ЫЛЫ Қ ЭНЕРГИЯНЫ (АТФ) НЕГІЗГІ Б ЛІГІН Ң Ө АЛАДЫ.

Глюкозаны аэробты ң гликолитикалы жолмен тоты уы қ ғ 1. ГЛИКОЛИЗ- глюкозаны ПЖ –на ң Қ дейін тоты уы. ғ 2. ПЖ Қ тоты удан ғ декарбоксилденіп АС Қ т зуі. ү 3. 90% АС – КЦ, БТ, ТФ барып Қ Ү толы тоты ып 36 -38 АТФ қ ғ , со ы ңғ нім ө су ж/е СО 2 т зеді; ү

ÑÍ3 Ñ Î ÑOOÍ Í ÀÄÍ2 HSKo. ACO 2 SKo. A C ÑÍ3 Î àöåòè ë Êî Àï è ðóâàò 1. Аэробты жа дайда ғ глюкозаны ПЖ –на ң Қ дейін тоты уы анаэробты гликолизбен сас, ғ ұқ цитоплазмада ж реді. (анаэробты гликолизді ү ара ыз). қ ң 2. ПЖ Қ тоты удан ғ декарбоксилденіп АСҚ т зуі ү митохондрияда пируват дегидрогеназды мультиферменттік комплексті (ПДК) атысуымен ң қ теді. ө РР В 3 в

ЦИТОЗОЛЬ ГЛИКОЛИЗ МИТОХОНДРИЯ ГЛЮКОЗА 2 ПЖ Қ Қ 2 НАДН 2 2 Н S Ко. А 2 НАД 2 CO 2 2 НАДН 2 БТ, ТФ= 2 АС Қ КЦ Ү 2 (2 СО 2 +3 НАДН 2 +ФПН 2 +АТФ) глицерофосфат малат БТ ТФ 9 АТФ 2 АТФ 12 х2 = 2 АТФ 6 АТФ 24 АТФ 6 АТФ 38 АТФ 2+4(6)+6+

Цитозольді НАДН 2 (6 реакцияда ы)ғ глицерофосфатты н/е малат ш рнек ө (челночный) механизмдері ар ылы қ митохондрия а тасымалданып ғ тоты ады. ғ Ш рнек механизміні р лі: ө ң ө цитоплазмалы НАДН қ 2 –дегі сутек атомдарын цитоплазмадан митохондрия а тасымалдау ғ

МАЛАТ Ш РНЕК МЕХАНИЗМІӨ СООН 2 СН 2 С Н О Н СООН БТ. ТФ=6 АТФС Қ Қ

ГЛИЦЕРОФОСФАТ Ш РНЕК МЕХАНИЗМІӨ СН 2 2 НАД Н 2 2 С=О СН 2 ОР ДОАФ СН 2 2 НАД 2 С Н О Н СН 2 ОР ГЛИЦЕРОФОСФАТ СН 2 2 С=О СН 2 ОР ДОАФ СН 2 2 С Н О Н СН 2 ОР ГЛИЦЕРОФОСФАТ 2 ФАД Н 2 БТ. ТФ=4 АТФЦИТОПЛАЗМА МИТОХОНДРИЯ

‘ ЭНЕРГИЯ БАЛАНСЫ ЦИТОПЛАЗМА ГЛИЦЕРОФОСФАТ 4 АТФ 2 НАД Н 2 (6 реакция) МАЛАТ 6 АТФ СУБСТАТТАН ФОСФОРЛАНУ (7, 10 РЕАКЦИЯ) 2 АТФ МИТОХОНДРИЯ БТ, ТФ 2 НАДН 2 3 АТФх2 = 6 АТФ (ПЖК ТОТЫ УДАН ДЕКАРБОКСИЛДЕНУДЕ)Ғ КЦ. БТ. ТФ Ү 2 АС 12 АТФ х Қ 2= 24 АТФ ЖИЫНЫ: 4(6)+2+6+24=36\38 АТФ

ГЛЮКОНЕОГЕНЕЗ – глюкозаны ң к мірсулар , липидтер, ө белоктар алмасуыны аралы ң қ німдерінен т зілуі. ө ү ( К мірсулар емес бас а заттардан ө қ глюкозаны ң т зілуі)ү Глюконеогенез нег ізінен бауырда , аз м лшерде б йрек , ішекте ж реді. ө ү ү

Глюконеогенез гликолизді ң 3 айтымсыз реакцияларын қ (гексокиназды, фосфофруктокиназды, пируваткиназды) бас а ферменттерді қ ң атысуымен айналып ж реді. қ ү Глюконеогенезді ма ызы ң ң : • анда глюкозаны де гейін т ра ты Қ ң ң ұ қ стап т рады. (ашты , антты диабет, ұ ұ қ қ к мірсулар аз т скенде ). ө ү • Гомеостазды т ра ты стап т рады. ұ қ ұ ұ

Глюконеогенезді айтымсыз ң қ реакциялары : 1. ПИРУВАТТАН ФОСФОЕНОЛПИРУВАТТЫ Т ЗІЛУ Ң Ү І 2. ФРУКТОЗО-1. 6 — ДИФОСФАТТЫ Ң ФРУКТОЗО-6 -ФОСФАТ А АЙНАЛУЫ Қ 3. ГЛЮКОЗО-6 -ФОСФАТТАН ГЛЮКОЗАНЫ Т ЗІЛУ Ң Ү І

Глюкозаны пентозофосфатты циклмен ң тоты уы. ғ Процесс цитоплазмада анаэробты жа дайда ж реді. Бауырда, май ғ ү тіні, б йрек сті безінде, лейкоциттер, ү ү эритроциттер, ал анша безінде, қ қ ры тарда интенсивті ж реді. ұ қ ү

2 сатыдан т рады: ұ 1. тоты у сатысы ғ кофермент і НАДФ болатын глюкозо-6 -фосфат дегидрогеназа атысуымен ж ред қ ү і. 2. структуралы рлымыны қ құ ң згеруі ө

6 АТФ 6 АДФ 12 НАДФН 2 6 Глюкоза 6 ГЛ-6 -Ф 6 ПЕНТОЗО-5 -Ф + 6 СО 2 4 ФРУК-6 -Ф 2 ФГА ГЛ-6 -ф ФРУК-6 -Ф 5 ФР-6 -Ф 5 ГЛ-6 -Ф ГЛИКОЛИЗ ГЛИКОГЕНЕЗ

Пентозофосфатты цикл ма ызы. ң 1. ЭНЕРГИЯ НАДФН 2 т рінде т зілуі; ү ү 2. пентозо-фосфаттардын к зі. ө НАДФН 2 — 1) БМ , ХСН, КС. азот оксиді Қ синтезі 2) улы заттарды залалсыздандыру 3) тоты ан глутатионды ққ тоты сыздандыру қ

пентозо-фосфаттар нуклеотидтер гистидин коферменттер(НАД. НАДФ. ФАД. Н S Ко. А) нуклеозидтер

БАУЫРДЫ Р ЛІҢ Ө СІ ІРІЛГЕН МОНОСАХАРИДТЕР БАУЫРДА ГЛЮКОЗА А АЙНАЛАДЫ; Ң Ғ ГЛЮКОСТАТИКАЛЫ ФУНКЦИЯ АТ АРАДЫ; Қ Қ ГЛИКОГЕНЕЗ ГЛИКОГЕНОЛИЗ ГЛЮКОНЕОГЕНЕЗ ГЛЮКОЗАНЫ ГЛИКОЛИТИКАЛЫ Ж/Е ПЕНТОЗОФОСФАТТЫ Ң Қ ТОТЫ УЫ; Ғ ГЛЮКОЗАНЫ ТУЫНДЫЛАРЫ ―ГЛЮКОЗАМИНДЕР, ГЛЮКУРОН Ң ЫШ ЫЛЫ Т ЗІЛЕДІ; Қ Қ Ү ГЛЮКОЗА ТОТЫ АНДА Т ЗІЛГЕН АРАЛЫ НІМДЕРДЕН ЛИПИДТЕР, ҚҚ Ү Қ Ө АМИН ЫШ ЫЛДАРЫ СИНТЕЗДЛЕДІ. Қ Қ

К МІРСУЛАР АЛМАСУЫНЫ СО Ы Ө Ң ҢҒ НІМДЕРІ: Ө СУ; К МІР ЫШ ЫЛ ГАЗЫ. Ө Қ Қ

дебиеттерӘ 1. Березов Т. Т. , Коровкин Б. Ф. «Биологическая химия» , 1998 — С. 169 -186, 319 -359. 2. Полосухина Т. Я. , Аблаев Н. Р. «Материалы к курсу биологической химии» , 1977 -С. 30 -44. 3. Плешкова СМ. , Абитаева С. А. , Ерджанова С. С, Петрова Г. И. «Практикум по биологической химии» , 2003 — лаб. раб. №№ 66, 61, 74. 4. Сеитов З. С. «Биохимия» , 2000 — С. 480 -506, 517 -522. 5. Зайчик А. Ш. , Чурилов Л. П. «Основы патохимии» 2000 — С. 218 -245. 6. Бышевский А. Ш. , Терсенов О. А. «Биохимия для врача» 1994 — С. 308 -312, 222 -224, 227, 75 -95 7. Harper’s Biochemistry — R. K. Murray, D. K. Granner, P. A. Mayes, V. W. Rodwell- APPLETON&LANGE, Stamford, Connecticut, 2000 8. Биохимия человека — P. Марри, Д. Греннер, П. Мейес, В. Родуэлл — М. , Мир, 1993 9. Шарманов Т. Ш. , Плешкова СМ. — Метаболические основы питания с курсом общей биохимии — Алматы,