К А Н А Д А

К А Н А Д А

Канада Жеріні ауданы – 9 млн 970 мы шаршы км. ң ң Хал ы- 34, 1 млн адам. қ Астанасы –Оттава Мемлекеттік рылымы-Британ Бірлестігі құ рамында ы парламенттік конфедерация құ ғ Мемлекеттік басшысы – лыбритания королевасы Ұ кімет басшысы- премьер-министр. Ү За шы арушы органы-екі палаталы парламент. ң ғ Мемлекеттік тілі- а ылшын ж не француз тілдері ғ ә А ша бірлігі – канада доллары қ кімшілік- аума ты бірлігі- провинциялар ж не Ә қ қ ә аума тар қ

Канада – Солт стік Америка рлы ында ү құ ғ орналас ан алып мемлекет. Астанасы – Оттава қ аласы. Канада зіні жеріні ке -байта ты ымен қ ө ң ң ң қ ғ ана емес, сондай-а к птеген арктикалы ғ қ ө қ архипелагты аралдарымен ерекшеленеді. Канаданы ң жа алауларын Атлант м хиты, Тыных м хиты ғ ұ ұ ж не Солт стік М зды м хит шайып жатыр. ә ү ұ ұ К рші елдеріні е лкені А Ш, одан бас а ө ң ң ү Қ қ Даниямен (Гренландия аралы) ж не Франциямен ә (Сен-Пьер и Микелон (франц. Saint-Pierre-et-Miquelon) аралдары ауымдасты ы) к ршілес орналас ан. қ ғ ө қ Канаданы А Ш-пен шектесетін о т стік ж не ң Қ ң ү ә Альяскада ы солт стік батыс шекарасыны ғ ү ң зынды ы 8893 км. райды. Таби аты керемет. ұ ғ құ ғ Ормандар мен таулы айма тар а, туристік қ ғ мекендерге толы лемні с лу бір мекені ә ң ұ

Географиялы орналасуық Территориясыны ауданы 9 984 670 шаршы км. . Оны ішінде ң ң рлы ты жері 9 093 507 шаршы км. , сулы жері 891 163 шаршы құ қ ң км. . Канаданы территориясыны басым б лігі жазы ты болып ң ң ө қ қ келеді. Канада жеріні аума ы бойынша (суларымен оса анда) ң ғ қ қ лемде екінші орынды иеленеді, ал Солт стік Америка материгінде ә ү е лкен ел болып табылады. Канада атал ан материкті ң ү ғ ң солт стігін т гелімен алып жатыр деп айту а болады, тек А Ш- а ү ү ғ Қ қ тиесілі Альясканы оспаса. Елді солт стігіндегі жерлерді к бі қ қ ң ү ң ө Арктикалы айма а кіреді. Олжерлерде немі м з жатады немесе қ ққ ү ұ екі жылдай уа ыт бойы температура н лден т мен болып қ ө ө са талады. Канаданы та ы бер географиялы ерекшелігі – қ ң ғ қ лемдегі е зын жа алау шекара Канада а тиесілі. Жалпы ә ң ұ ғ ғ зынды ы 202 080 км. -ге те жа алаулы шекарасы бар. ұ ғ ң ғ қ Канаданы таулы айма тары мен жазы жерлері геологикалы ң қ қ қ жа ынан сезімтал келеді. Жер сілкінісі мен вулкандарды ғ ң ат ылауы алыпты жа дай. Мигер тауларында ж не Эдзиза қ қ ғ ә тауларында лкен жанартаулар (вулкандар) орналас ан. ү қ

Астанасы – Оттава

К А Н А Д А Т У Ы ж неә ЕЛТА БАСЫ Ң

О т стіктегі Онтарио ж не Квевек провинцияларында ң ү ә йе кіні бірнеше т рі, соны ішінде ант йе кесі ү ң ң ү ң қ ү ң седі. йе кі а ашын жергілікті халы те жо ары ө Ү ң ғ қ ө ғ ба алайды. ндістер мен ал аш ы оныс аударушылар б л ғ Ү ғ қ қ ұ а ашты с регінен й салып, ант йе кісінен оймалжы ғ ң ү ү қ ү ң қ ң т тті шырын ал ан. 1956 жылы ресми т рде абылдан ан ә ғ ү қ ғ Канада мемлекетіні лтты байра ында йе кі жапыра ы ң ұ қ ғ ү ң ғ ызыл т спен бейнеленген. қ ү

Орасан зор Канада жерінің табиғат жағдайлары әркелкі. Климаты аса қатал болғандықтан елдің солтүстік бөлігінде Канада Арктикалық топаралы мен жағалық жазықтар орналасқан. Бұл аймақтың көпшілік бөлігінде тұрғын халық мүлде жоқ. Соңғы жылдары мұнда алтын, темір, уран және мұнай кен орындары табылған. Канаданың Британ Колумбиясы деп аталатын провинциясы орналасқан қиыр батысы таулы болып келеді. Тынық мұхит жағалауының ылғалды, жұмсақ климаты жағдайында қызыл самырсын, алып боз арша, көгілдір шыршалар мен майқарағайлар өседі. Бұл осында орман шаруашылығына негіз болған. Канадалық Кордильера қойнауы пайдалы қазбаларға өте бай. Мұнда мыс , алтын, күміс, сирек кездесетін металдар, мұнай газ өндіріледі. Тынық мұхитына құятын қысқа, мол сулы өзендерде су энергиясының мол қоры бар. Су қорының молдығы суды көп қажет ететін алюминий өндірісін орналастыруға мүмкіндік береді

Табиғаты Ниагара сар ырамасық Альберттегі Банф лтты паркі ұ қ

Халқы мен діні 2006 жылы жүргізілген санақтың нәтижесі бойынша Канаданың халқының саны 31 612 897 адамды құраған. Негізінен, халықтың басым бөлігі иммигранттардың есебінен артып отырған. Канадалық халықтың этникалық құрамы жағынан ағылшындар алғашқы орында (21%), одан кейінгі орындарда француздар (15, 8), шотландықтар (15, 2%), ирландиялықтар (13, 9%), немістер (10, 2%), итальяндар (5%), қытайлар (3, 9%) және украиндар (3, 6%). Бұлардан бөлек канадалық Аборигендер де бар. Олардың үлес салмағы 3, 6% болады. Қазіргі кездегі деректер бойынша Канада халқының саны 34 миллионға жеткен. Канаданың жері ұлан-байтақ болғанымен, халықтың орналасу тығыздығы бойынша ең төменгі көрсеткішке ие елдердің қатарына кіреді. Халықтың орналасу тығыздығының орташа көрсеткіші: бір шаршы км. -ге 3, 3 адамнан ғана келеді.

1961 жыл мен 2010 жылдар арасындағы Канада халық санының өсуі

Эскимостар мен үндістер

Ақша бірлігі – канадалық доллар Луни деп аталатын тиын доллары

йе кі а ашыҮ ң ғ Лишайник ара ай Қ ғ йе кі Ү ң жапыра ы ғ

алаларыҚ Торонто – йгілі ә хал ы е к п қ ң ө алаларыны бірі қ ң Т нгі ала ү қ Ванкувер – жас ала қ

Монреаль аласы 1642 жылы улие Лаврентий зеніні сол жа қ Ә ө ң қ жа алауында Монт-Ройяль т бесіні етегінде бой к терді. ала аума ы ғ ө ң ө Қ ғ бірнеше террасаларда орналас ан. М нда коптеген шіркеулер бар. Оларды қ ұ ң е ежелгісі- Париждегі дай ана соборыны кішірейтілген к шірмесі ң Құ ң ө іспеттес Нотр-Дам. алада бірнеше университеттер, киностудиялар мен Қ кітапханалар орналас ан. Монреаль ма ында ы кішігірім алалармен бірге қ ң ғ қ Монреаль агломерациясын райды. М нда 3 млн-нан арты халы т рады құ ұ қ қ ұ

Торонто аласы елді аржы орталы ы болып табылады. Осында ы қ ң қ ғ ғ Бей-стрит к шесіні бойында елдегі аса ірі банктер мен аржы ө ң қ йымдары орналас ан. Торонта ма ында ы бес серіктес аламен бірігіп, 4 ұ қ ң ғ қ млн-нан аса хал ы бар лкен Торонто агломерациясын райды. қ Ү құ

Батыстағы Фрейзер өзенінің сағасында тұрған Ванкувер қаласы жан – жағынан таулармен қоршалған. Қала орналасқан жер елдегі климаты жұмсақ жер болып табылады. Мұнда 2 млн-ға жуық халық тұрады

ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ § 41. Канада. Мемлекетті алыптасуы мен ң қ рылымы. Хал ы. Таби ат жа дайлары мен құ қ ғ ғ ресурстары. Мемлекетті алыптасуы мен ң қ рылымына ша ын конспект жазып құ ғ келу. осымша материалдар арастыру Қ қ.