фрика — Жерорта мен ызыл ААҚ те іздерден

фрика — Жерорта мен ызыл ААҚ те іздерден о т ст кке ал Атлант ң ң ү ң м хитыны шы ысы, нді ұ ң ғ Ү м хитыны батысында орналас ан ұ ң қ материк. лкендігі жа ынан Ү ғ Евразиядан кейінгі екінші материк. Африка аума ы 30 065 000 км², ол ғ рлы ты 20, 3 % алып құ қ ң жатыр. аралдарымен— 30, 2 миллиона км², я ни жер шары ғ бетіні 6 % ж не рлы ты 20, 4 % ң ә құ қ ң алып жатыр. Африка Территорииясында 53 мемілекет, 4 егемендігі танылма ан елдер ж/е 5 ғ ба ынышты-отар территория бар ғ (аралды ). қ

Африка жалпы хал ы 960 млн қ адам. Африка адамзатты ң шы ан ққ жері саналады : осы рлы тан е құ қ ң ежелгі гоминид ж/е одан да б рын ы ұ ғ а а лар табыл ан. Со ысы 7 қ ңқ ғ ңғ миллион жыл б ры ы — ұ ңғ Sahelanthropus tchadensis, Australopithecus africanus, А farensis, Homo erectus, . Н abilis. ergaster оса қ есептегенде. Е ежелгі ң Homo sapiens Эфиопиядан табыл ан жасы екіж з ғ ү мы жыл б ры ы. ң ұ ңғ Африка рлы ы экваторды ж/е құ ғ к птеген климатты зоналарды кесіп ө қ теді; Африка солт стік о ыржай ө ү қ ң белдеу мен о т о ыржай белдеу ң қ ң кесіп тетін жал ыз материк. ө ғ

Жер бедері К п б лігі — жазы ты, солт батысында ө ө қ Атлас тауы, Сахарада — Ахаггар ж/е Тибести ыраттары. Шы ысында — қ ғ Эфиопия ыраты, одан о т стікте — қ ң ү Килиманджаро жанартауы (5895 м) — рлы ты е биік жер орналас ан. құ қ ң ң ң қ О т стігінде Кап ж/е Айда ар тауы бар. ң ү Һ Е т мен н ктесі (-157 м ) Джибутиде ң ө ү орналас ан, Ассаль т зды к лі. қ ұ ө

Пайдалы азбаларық Африка е алдымен зіні бай ң ө ң алмаз кендерімен белгілі (ОАР, Зимбабве) ж/е алтын (ОАР, Гана, Конго). М най кен ұ орны Алжирде; бокситті Гвинея мен Гана ндіреді. ө Фосфорит, марганец, темір ж/е ор асын-мырыш кені қ ғ солт стік Африка ү жа алауларында тарал ан. ғ ғ

Ішкі сулары Африкада зынды ы ж нінен лемдегі екінші зен — ұ ғ ө ә ө Ніл орналас ан, зен о т стіктен солт стікке арай қ ө ң ү ү қ а ып жатыр. Бас а ірі зендері — Нигер батысында, ғ қ ө Конго орталы та ал Замбези, Лимпопо ж/е қ Оранжевая о т стікте. Е ірі к лі — Виктория. Бас а ң ү ң ө қ ірі к лдері— Ньяса ж/е Танганьика, литосфералы ө қ жары тарда орналас ан. Олар солт стіктен қ қ ү о т стікке арай созыла орналас ан. ң ү қ қ Крупные телекомм уникацио нные прокладк и под водой

Климаты Орталы Африкиа ж/е Гвинея шы ана ы қ ғ ғ жа алы аудандары экваторлы ғ қ қ белдеуде орналас ан ол жерге қ ыл ал мол ғ т седі, жыл мезгілдері ауыспайды ү. Экваторлы белдеуден солт стікке ж/е қ ү о т стікке арай субэкватор белдеуі ң ү қ орналас ан. М нда жазда ыл алды қ ұ ғ экваторлы қ ауа массы (жа бырлы мезгіл), ң ал ыста — тропикалы пассатты қ қ ң р а құ ғ қ ауасы ( р а мезгіл) келеді. құ ғ қ Солт стік ж/е о т стік субэкваторлы ү ң ү қ белдеулерден кейін солт стік ж/е о т стік ү ң ү тропикалы белдеу орналас ан. Б л қ қ ұ жерде жо ары температура мен ғ ыл алды ғ ң аздылы ы ш лденуге негіз болады. ғ ө Солтстігінде лемдегі е лкен Сахара ә ң ү ш лі , о т стігінде— Калахари ш лі ө ң ү ө орналас ан. Материкті солт стік ж/е қ ң ү о т стік шеткі б ліктері субтропикалы ң ү ө қ белдеуге кіреді.

Жануарлары: антилопа (дукер, бонго), кішкене бегемот, леопард, лемур ( Мадагаскар), шимпанзе, горилла ж/е т. б. ; стар: попугайлар, турако, Құ цесарка, м йізт мсы — с (калао), ү ұ қ құ какаду, марабу. . Рептилиялар: питон, кобра, мамба, афр. гадюкасы, крокодилдер. . т. б Жер бетінде Африка саваннасында ыдай жануарларды ғ ң к п ж/е лкен т рлері кездеспейді: ө ү ү Пілдер, бегемоттар, м йізт мсы тар, арыстандар, керікте ү ұ қ р, гепардтар, антилопалар (канн, гну), зебрлер, , афр. т йе стары, буйволдар кездеседі. ү құ А аштардан алып баобаб а ашы. ғ ғ Саванналарда кішкентай а аш ғ б талар (акация, терминалия, буш) ұ кездеседі.