Физиология Гипоталамо –гипофиз –б йрек сті безі ж

Физиология Гипоталамо –гипофиз –б йрек сті безі ж йесіү ү ү Орында андар: Пернебек сел ғ ӘОрында андар: Пернебек селғ Ә Сабыр Тол ын қСабыр Тол ынқ С лтанбек Сара ұС лтанбек Сараұ абылда ан: Са ымбаев Қ ғ ғ Қ ЖМ -315 Перейти на последний слайд Перейти на следующий слайд

Жоспар: 1. Кіріспе 2. Гипоталамо –гипофиздік ж йеү 3. 3. Орталы ж йке ж йесіні ішкі с лініс қ ү ү ң ө бездерге сері ә 4. Гипофизді б лімдері ң ө 4. Гипофизді б лімдерің ө орытынды ҚорытындыҚ

азіргі кезде эндокриндік бездерді секрециялы Қ ң қ ызметіне орталы ж йке ж йесіні барлы қ қ ү ү ң қызметіне орталы ж йке ж йесіні барлы қ қ ү ү ң қ б лімдеріні сері(ми сы арларларыны ыртыстары, ө ң ә ң ң қб лімдеріні сері(ми сы арларларыны ыртыстары, ө ң ә ң ң қ гипоталамус, лимбия ж йесі т, б) р д режеде зерттеліп ү ә ә аны талып отыр. Оларды ішінде гипоталамус ерекше қ ң орын алады. Гипофиз бен гипоталамусты арасында ы ң ғ ж йкелік гуморальды байланыс екеуіні ат аратын ү қ ң қ ызметтеріні бір екенін д лелдейді. Гипоталамусты қ ң ә ңызметтеріні бір екенін д лелдейді. Гипоталамусты қ ң ә ң супраоптикалы ж не паравентрикулярлы нейрондар қ ә қ аксондары гипофиз ая шалары ар ылы оны арт ы қ қ ң қ б ліміне теді ө өб ліміне тедіө ө. . Гипоталамусты атал ан ядролары ң ғ нейросекрециялы ызмет ат арады қ қ қнейросекрециялы ызмет ат арадық қ қ , , я ни олар т рлі ғ ү нейросекрециялы гармон т різдес заттар т зеді қ ә үнейросекрециялы гармон т різдес заттар т зедіқ ә ү

Гипоталамус -гипофиздік ж йеү Эндокринология ішкі с лініс бездерді ө ң физиологиясы мен патологиясы ылым ретінде ғ 19 асырды 2 –ші жартысында алыптас ан. ғ ң қ қ Б л ба ытта ы ылыми зерттеулерді негізін А. ұ ғ ғ ғ ң Бертольд салды. Ол еркек жануарларды жыныс ң бездерін сылып алып таста анда негізгі ж не ғ ә осымша жыныс белгілеріні згеріп, ал б л қ ң ө ұ безді айтадан денесіне орнат анда, оны қ қ ң жа дайы айтарлы тай жа саратынын аны тады. ғ қ қ қ

Оларды ж йке талшы тары ар ылы б лінетіндігі ң ү қ қ ө нейрогистологиялы қнейрогистологиялық , , физиологиялы ж не биохимиялы қ ә қ дістермен д лелденген ә ә. . Нейрогипофизді гормондары белок ң нейрофизинмен осылыста болып қнейрофизинмен осылыста болыпқ , , ан а ткенде б л қ ғ ө ұ байланыстан босайды. . Гипоталамусты т зетін заттары гормон ң ү емес , , прогормон болып саналады. . Гипофизді арт ы б лімінде ң қ ө олар бден жетіліп гормон а айналады я ни гипофизді арт ы ә ғ ғ ң қ б лімі гипоталамус бірт тас рылымды ж не рекеттік ө ұ құ қ ә ә рылым болып саналады құрылым болып саналадықұ. . Гипофизді алды ы ж не орта ы ң ңғ ә ңғ б лімдері гипоталамуспен ан тамырлары ар ылы я ни ө қ қ ғ гуморалды жолмен байланысады. . Виллизи ше берінен ң тарайтын жо ар ы гипофиз артериясы алдымен ілмектер мен ғ ғ т йіндерден т ратын ал аш ы капиллярлы торды т зеді ү ұ ғ қ үт йіндерден т ратын ал аш ы капиллярлы торды т зедіү ұ ғ қ ү. . Б л ұ тор а гипоталамусты нейросекрециялы жасушалары келіп ғ ң қ штары нейрокапиллярлы т йіспелер т зетін ж йкелік тор ұ қ ү ү ү жасайды. .

Гипоталамус ж йке ж йесіні б лігіү ү ң ө. . М нда ж йкелік реттеу эндокриндік ұ ү реттеуге ауысады. . Гипоталамус ядроларыны нейрондары б ліп ң ө шы аратын нейропепидтер либирин ж не статин деп аталады ғ әшы аратын нейропепидтер либирин ж не статин деп аталадығ ә. . Со ы ңғ кездегі химиялы зерттеулерді н тижежінде гипоталамуста қ ң ә полипептидтерден рал ан бірсыпыра бологиялы белсенді заттар құ ғ қ т зілетіні аны талды. Оларды р айсысы гипофизді алды ы ж не ү қ ң ә қ ң ңғ ә аралы б лімдерінде белгілі бір гармонны т зілу жылдамды ына сер қ ө ң ү ғ ә етеді. Либерин (лат. Liber- босбос деген ма ынада) босатушы, к шейтуші, ғ ү деген ма ынада) босатушы, к шейтуші, ғ ү ал статин –то татушы, тежеуші(а ыл. қ ғал статин –то татушы, тежеуші(а ыл. қ ғ State- тежеу) факторлар. азіргі Қ кезде 7 либерин мен 3 статин аны талып отыр. Либериндер тобына қ кортиколиберин, триолиберин, люлиберин, фольлиберин, соматолиберин, меланолиберин ж не пролатрлиберин жатады. ә

Орталы ж йке ж йесіні ішкі с лініс қ ү ү ң ө бездерге сері вегетативтік ж йке ә ү ж йесіні талшы тары мен гипоталамус ү ң қ гипофиз ж йесі ар ылы іске асады. ү қгипофиз ж йесі ар ылы іске асады. ү қ

Гипофиз Гипофиз миды т п жа ында ы т рік ершігінде орналас ан ң ү ғ ғ ү қ салма ы 0, 5 -0, 6 г алды ы, орта ы, арт ы б ліктерден т рады. ғ ңғ ңғ қ ө ұсалма ы 0, 5 -0, 6 г алды ы, орта ы, арт ы б ліктерден т рады. ғ ңғ ңғ қ ө ұ Алды ысы аденогипофиз, орта ысы меланогипофиз, арт ы б лігі ңғ ңғ қ ө нейрогипофиз деп аталады. рылысы мен ызметі жа ынан олар Құ қ ғ р т рлі сонды тан оларды р айсысын б лек без деуге де болар ә ү қ ң ә қ ө еді. Адам ж не жануарлар тірлігі шін ай безді андай ма ызы ә ү қ ң қ ң бар екенін білу ма сатымен зерттелетін безді сылып алып қ тастайды. Гипофизді алып тастаса сімтал жас бала спей алады, ө ө қтастайды. Гипофизді алып тастаса сімтал жас бала спей алады, ө ө қ жыныс бездері кеш жетіледі, ал ересек адамны бездерін алып ң тастаса жынысты шабыты т мендейді. Белок, май, к мірсу алмасу қ ө ө б зылады, ал анша без, б йрек сті бездері кішірейеді, ызметі ұ қ қ ү ү қ нашарлайды. Гипофизді алды ы б лігі –аденогипофиз ш т рлі, ң ңғ ө ү үнашарлайды. Гипофизді алды ы б лігі –аденогипофиз ш т рлі, ң ңғ ө ү ү атап айт анда ацидофилдік, базофилдік ж не хромофиллік қ ә жасушалардан т рады. Со ылары бас жасушалар осы ұ ңғ жасушалардан дамиды. Бастап ы атал ан екеуі б йрек сті безі қ ғ ү ү стіндегі бездерді ызметін к шейтіп, рылымды сипатын ү ң қ ү құ қ жа сартады. қжа сартады. қ.

Гипофизді арт ы б лігі –нейрогипофиз пирамида ң қ ө т різді лкен жасушалар –питуициттерден ж не ә ү ә гипоталамусты нейросекрециялы жасушаларыны ң қ ңгипоталамусты нейросекрециялы жасушаларыны ң қ ң талшы тарынан т рады. Нейрогипофизді екі қ ұ ң гармоныны екеуі де (вазопрессин мен окситоцин) ң гипоталамуста т зіліп, нейросекрециялы ү қгипоталамуста т зіліп, нейросекрециялы ү қ нйрондарыны бойымен гипофизге жетеді де сонда ң са талады. Вазопрессин б йректі несеп жиналатын қ ү ң т тігінде суды айтадан денеге сі уін детіп несеп ү ң қ ң ү к лемін азайтады, сонды тан оны антиурездік ө қ гармон дейді. Вазопрессин шектен тыс азайса, несеп алыптан тыс к п шы ады. Окситоцин жатыр еттерін қ ө ғ жиырылтады, жатырды жиырылуы, сіресе тол а ң ә ғ қжиырылтады, жатырды жиырылуы, сіресе тол а ң ә ғ қ кезінде к шейеді. Б л гармон рса та ы н рестені ү ұ құ қ ғ ә ңкезінде к шейеді. Б л гармон рса та ы н рестені ү ұ құ қ ғ ә ң тууын тездетеді, с т т зілуін, оны шы уын детеді. ү ү ң ғ ү ФОТО 3.

Гипофизді орта ы б лігінде меланотропин ң ңғ ө т зіледі. Б л гормон терідегі жасушаларды ү ұ бояушы т йіршіктерді к бейтіп жасуша ү ө талшы ын ке ейтеді ж не оларды біркелкі ғ ң ә ң орналасуын амтамасыз етеді. М ны қ ұ ңорналасуын амтамасыз етеді. М ны қ ұ ң салдарынан тері арайып кетеді. Адамны қ ңсалдарынан тері арайып кетеді. Адамны қ ң к нге к йген кезде тоты уы осы ан ү ү ғ ғ байланысты. К н с улесіні сер нен ү ә ң ә ә интермедин сері к шейіп теріде ара зат ә ү қ фусцин т зілуі дейді. Интермедин т зілуін ү ү ү де гипоталамус реттейді

Пайдалан ан дебиеттер: ғ ә Неврология” І-том С. Қайшыбаев Алматы 1999 “ “ Неврология” ІІ-том С. Қайшыбаев Алматы 2003 www. google. ru youtube. ru

Назар салып тыңдағандарыңызға рахмет!!!