ФИЛОСОФИЯНЫ НЕГІЗГІ Ң М СЕЛЕЛЕРІ Ә. А

Скачать презентацию ФИЛОСОФИЯНЫ  НЕГІЗГІ Ң М СЕЛЕЛЕРІ Ә. А Скачать презентацию ФИЛОСОФИЯНЫ НЕГІЗГІ Ң М СЕЛЕЛЕРІ Ә. А

filosofiyanyң__negіzgі_mәselelerі.pptx

  • Размер: 434.4 Кб
  • Автор: Откір Серікбаев
  • Количество слайдов: 40

Описание презентации ФИЛОСОФИЯНЫ НЕГІЗГІ Ң М СЕЛЕЛЕРІ Ә. А по слайдам

ФИЛОСОФИЯНЫ  НЕГІЗГІ Ң М СЕЛЕЛЕРІ Ә. А Ясауй атында ы аза т рік халы аралыФИЛОСОФИЯНЫ НЕГІЗГІ Ң М СЕЛЕЛЕРІ Ә. А Ясауй атында ы аза т рік халы аралы Қ ғ қ қ ү қ қ университеті Орында ан: айназарова А ғ Қ Тексерген: Садуов Б Т ркістан 2015 ү

мақсаты: Студенттерді философияны ң негізгі м селерімен ә таныстыру. мақсаты: Студенттерді философияны ң негізгі м селерімен ә таныстыру.

Д ә р і с Ж О С П А Р Ы: 1.  «Адам –дүние»Д ә р і с Ж О С П А Р Ы: 1. «Адам –дүние» қатынасы болмыс құрамындаѓы іргелі қатынас ретінде. 2. Онтология болмыс туралы ілім ретінде , онтология мәселелері 3. Онтологияныњ негізгі типтері. болмыс және болмыс емес мәселесі 4. Болмыс адам болмысы хақында , адам болмысының заттар дүниесінен принципті айырмашылығы

азіргі заман ы философияны Қ ғ ң басты б лімдері ө Онтология ( болмыс ілімі) Гносеологияазіргі заман ы философияны Қ ғ ң басты б лімдері ө Онтология ( болмыс ілімі) Гносеология (таным туралы ілім) Антропология (адам туралы ілім) Аксиология ( нды тар туралы ілім) құ қ Этика (мораль туралы ілім) Логика (ойлау за дары туралы ілім) ң Эстетика (с лулы ты за дары мен ұ қ ң ң канондары туралы ілім)

Аталған бөлімдер бойынша қарастырылатын сұрақтар:  болмыс мәні; болмыстың шығуы; материя, оның формалары; материя мен сананыңАталған бөлімдер бойынша қарастырылатын сұрақтар: болмыс мәні; болмыстың шығуы; материя, оның формалары; материя мен сананың өзара қатынасы; бейсаналық; адам, адам тіршілігі, тіршілік мәні; адамның рухани өмірі, жан; қоғам және адам; табиғат; табиғат және қоғам; қоғам өмірінің рухани саласы;

қоғам өмірінің материалды экономикалық саласы; қоғамның әлеуметтік сферасы; қоғамдық экрномикалық формациялар,  өркениеттер;  Адам, қоғамқоғам өмірінің материалды экономикалық саласы; қоғамның әлеуметтік сферасы; қоғамдық экрномикалық формациялар, өркениеттер; Адам, қоғам келешегі; экология, амандық мәселелері; таным ерекшеліктері; танушы субьекттің таным процесіне ықпалы және оның нәтижелер; таным шектілігі мен шексіздігі; қозғалыс; философиялық ұғымдар; диалектика және оның заңдары; басқа да сұрақтар;

Философияны ң дәстүрлі негізгі сұрағы деп болмыстың ойлауға қатынасын айтады. Философияны негізгі с ра ың ұФилософияны ң дәстүрлі негізгі сұрағы деп болмыстың ойлауға қатынасын айтады. Философияны негізгі с ра ың ұ ғ

Сұрақтың негізгі болуының мәні,  маңыздылығы:  адамның (философияның басты міндеті болып табылатын) қоршаған дүние жәнеСұрақтың негізгі болуының мәні, маңыздылығы: адамның (философияның басты міндеті болып табылатын) қоршаған дүние және ондағы адам орны туралы тұтас білім жинақтау, қандай сипаттағы жүйе құруын – дәл осы сұраққа беретін жауабына тікелей байланыстылығында. Материя және сана (рух) – болмыстың қарама-қарсы және ажырамас екі сипаты. Осыған байланысты философияның негізгі сұрағынан оның екі – онтологиялық және гносеологиялық жақтары туындайды.

онтологиялы (болмысты ) жа ы қ қ ғ •  «не бірінші: материя ма,  лде,онтологиялы (болмысты ) жа ы қ қ ғ • «не бірінші: материя ма, лде, сана ма? » ә деген с ра пен беріледі. ұ қ гносеологиялы (танымды ) жа ы қ қ ғ • «Д ние таныла ма, лде танымнан тыс ү ә па? Таным процесінде не бірінші? » — деген с ра «Д ние таныла ма, лде ұ қ ү ә танымнан тыс па? Таным процесінде не бірінші? » — деген с ра ұ қФилософияны негізгі с ра ыны ң ұ ғ ң

. Философияның негізгі сұрағына беретін жауаптарына қарай адамдар:  Материалистерге Идеалистерге Дуалистерге 27 09 0112 2011. Философияның негізгі сұрағына беретін жауаптарына қарай адамдар: Материалистерге Идеалистерге Дуалистерге

Материализм ( «Демокрит ба ыты» деген атпен белгілі) – ғ материя мен сана атынасында «материя бірінші»Материализм ( «Демокрит ба ыты» деген атпен белгілі) – ғ материя мен сана атынасында «материя бірінші» деп қ санайтын философиялы ба ыт. қ ғ Материалистер пікірінше: 1 М а т е р и я р е а л д ы т і р ш і л і к е т е д і , ш ы н , а қ и қ а т ; 2 М а т е р и я с а н а ғ а т ә у е л с і з т і р ш і л і к е т е д і ( я ғ н и м а т е р и я ө з і т у р а л ы о й л а у ш ы л а р д а н ж ә н е ө з ә т у р а л ы қ а н д а й д а б і р о й л а у д а н а з а т ) ; 3 М а т е р и я д е р б е с с у б с т а н ц и я – ө з т і р ш і л і г і н д е ө з і н е н б а с қ а н ы қ а ж е т п е й д і ; 4 М а т е р и я ө з і н і ң і ш к і з а ң д а р ы б о й ы н ш а д а м и д ы ж ә н е т і р ш і л і к е т е д і ; 5 С а н а ( р у х ) д е г е н і м і з – ж о ғ а р ы ұ й ы м д а с қ а н м а т е р и я н ы ң ө з і н — ө з і ( м а т е р и я н ы ) б е й н е л е у қ а с и е т і ( м о д у с ы ) ; 6 С а н а м а т е р и я с и я қ т ы т і р ш і л і к е т і н д е р б е с с у б с т а н ц и я е м е с ; 7 С а н ы қ т а й т ы н – м а т е р и я ( б о л м ы с ).

 • Демокрит;  Милет мектебінің философтары (Фалес,  Анаксимандр, Анаксимен);  Эпикур, Бэкон, Локк, Спиноза, • Демокрит; Милет мектебінің философтары (Фалес, Анаксимандр, Анаксимен); Эпикур, Бэкон, Локк, Спиноза, Дидро, т. б. француз философтары; Герцен, Чернышевский, Мркс, Энгельс, Ленин; Материал истік бағыттың негізгі өкілдері: • ғылымға, әсіресе нақты және жаратылыстану ғылымдарына (физика, математика, химия, т. б. ) сүйенуі, қағидаларының логика тұрғысынан берілетін түсініктердің жеткіліксіздігі. Материал измнің артықшы лығы

Идеализм өз ішінде екі ағымға бөлінеді: Объективті идеализм (Платон,  Лейбниц,  Гегель, т. б. )Идеализм өз ішінде екі ағымға бөлінеді: Объективті идеализм (Платон, Лейбниц, Гегель, т. б. ) Субъективті идеализм (Беркли, Юм). ИДЕАЛИЗМ ( «ПЛАТОН БА ЫТЫ» ) – МАТЕРИЯ МЕН САНА АТНАСЫ Ғ Қ М СЕЛЕСІНДЕ САНАНЫ, (РУХТЫ) БІРІНШІ ДЕП АРАСТЫРАТЫН Ә Қ ФИЛОСОФИЯЛЫ БА ЫТ. Қ Ғ

Объективті идеализм концепциясы бойынша:  1 Тек идея ғана реалды тіршілік ете алады 2 Идея біріншіОбъективті идеализм концепциясы бойынша: 1 Тек идея ғана реалды тіршілік ете алады 2 Идея бірінші 3 Бүкіл дүние «идеялар әлемі» және «заттар әлемі» болып екіге бөлінеді; 4 «эйдостар» — «идеялар әлемі» Әлемдік ақылда бастапқыдан бар; 5 «заттар әлемі» — материалды дүние дербес тіршілік ете алмайды, олар «идеялар әлемінің» көрінісі ғана; 6Әрбір жеке-дара зат сол заттың идеясының (эйдосының) көрінісі (мысалы, үй –жалпы үй идеясының көрінісі, кеме – кеме идеясының, ат-ат идеясының, т. б. ); 7 «таза идеяның» нақты затқа айналуында бсты рөлді Жаратушы – Құдай атқарады.

Объективті идеалистерге керісінше,  субъективті идеалистер (Беркл, Юм, т. б. ) пікірінше: жеке адамны сапасынан тысОбъективті идеалистерге керісінше, субъективті идеалистер (Беркл, Юм, т. б. ) пікірінше: жеке адамны сапасынан тыс ң материя да, рух та жо. қ 1 Барлық білім, құбылыс – танушы субъектінің (адамның) санасында орын алған; 2 Идеялар адам ақылында тіршілік етеді; 3 Материалды заттардың образдары (идеялары) да тек адамның ақылында болады.

ИДЕАЛИЗМНІ  ЛСІЗ ЖА ТАРЫҢ Ә Қ «таза идеялардың» бар екендігіне және олардың нақты заттарға айналуынаИДЕАЛИЗМНІ ЛСІЗ ЖА ТАРЫҢ Ә Қ «таза идеялардың» бар екендігіне және олардың нақты заттарға айналуына (материя мен идеялардың пайда болу механизмі туралы) қисынды (логикалық) түсіндірмесінің болмауы.

Философияда ы негізгі полярлы б секелес ғ ә ба ыттар – материализм, идеализммен ғ атар, аралыФилософияда ы негізгі полярлы б секелес ғ ә ба ыттар – материализм, идеализммен ғ атар, аралы (комформистік) а ымдар қ қ ғ (дуализм, деизм) да бар. Деизм жақтаушылары (негізінен VIII ғасырдағы француз ағартушылары) Құдайдың бар екенін мойындағанмен дүниені жаратқаны болмаса жаратушы Құдай одан кейінгі дүние дамуына, адамдар әрекеті мен тағдырына қатыспайды деп түсінетін философиялық бағыт. Яғни, адамгершілік символы ретінде ғана болмаса, ешбір «билігі» , «құзыры» жоқ Құдайды мойындау. Сонымен қатар деистер материяны жанды деп есептейді және материя мен рухты (сананы) қарсы қоймайды.

Дуализмні негізін алаушы Декарт болды. ң қ Дуализмні мынада: ң ә 1 Бір-біріне тәуелді екі –материалдыДуализмні негізін алаушы Декарт болды. ң қ Дуализмні мынада: ң ә 1 Бір-біріне тәуелді екі –материалды және рухани – субстанция бар; 2 Материалды субстанция дәйектілікке (протяженность) ие, ал рухани субстанция – ойлау қасиетіне ие; 3 Дүниедегінің бәрі осы аталған екі субстанцияның туындысы (модусы): материалды заттар – материалды субстанциядан, идеялар – идеалды субстанциядан туындайды; 4 Адамда осы екі – материалды және рухани – субстанциялар қатар және бірдей; 5 Материя және сана (рух) – бәртұтас болмыстың қарама-қарсы және өзара байланысты екі жағы; 6 Философияның негізгі сұрағы ( «не бірінші – материя ма, әлде сана ма? » ) деген жоқ, өйткені материя мен сана бірін-бірі өзара толтырады және әрдайым бірге өмір сүреді деп санайды.

№ Философиял ық бағыт (мектеп) Философияның негізгі сұрағының мәні Өкілдері Дәуірі 1 Буддизм Жердегі бұл дүниелік№ Философиял ық бағыт (мектеп) Философияның негізгі сұрағының мәні Өкілдері Дәуірі 1 Буддизм Жердегі бұл дүниелік азаптан қалай құтылуға болады Гаутама, Будда, т. б. Ежелгі дүние Жаңа заман 2 Үнді ортоксалды мектеп Сансарадан, кармадан құтылып, мокшаға, рухани дүниелердегі ажалсыздыққа қалай жетуге болады? Капила, Патанджал и, Вьяса, Канада, Шанкара, т. б. Ежелгі дүние Жаңа заман 3 Даосизм Даоны тану және ажалсыздыққа жету Лао-Цзы, т. б. Ежелгі дүние Жаңа заман. Философия тарихында ы философияны негізгі ғ ң с ра ыны арастырылуы: ұ ғ ң қ

4 Антикалық философиялық мектептер Барлық заттар негізінде  не жатыр?  (нағыз болмыс деген не? )4 Антикалық философиялық мектептер Барлық заттар негізінде не жатыр? (нағыз болмыс деген не? ) Фалес, Пифагор, Анаксимен, Анаксиманд р, Гераклит, Парменид, Демокрит, Платон, Аристотель, т. б. Ежелгі дүние 5 Христиандық философия Құдай деген не (кім)? Августин, Ориген, Ұлы Василий, Фома Аквинский Орта ғасыр 6 Суфизм Құдаймен бірігу Әл-Мысри, Әл-Мухасиб и, т. б. Орта ғасыр Жаңа заман

7 Оккульттік философия Адам мәнінің трансмутациясы және рухани ажалсыздыққа жету жолы Ұлы Альберт, Раймонд Луллий, Никола7 Оккульттік философия Адам мәнінің трансмутациясы және рухани ажалсыздыққа жету жолы Ұлы Альберт, Раймонд Луллий, Никола Фламмель, Якоб Беме, Парацельс, Евгений Филалет Жаңа заман 8 Эмпиризм және рационализ м Ғылыми және философиялық танымның ең дұрыс әдістері қандай? Бэкон, Декарт, Спиноза, Лейбниц. Жаңа заман 9 Неміс классикалы қ философия сы Мен не біле аламын? Мен не істеуім керек? Мен неден үміттене аламын? Кант Жаңа заман

10 Неміс классикалық философиясы Абсолютті рухты тану және оның дамуының диалектикалық логикасы Гегель Жаңа заман 1110 Неміс классикалық философиясы Абсолютті рухты тану және оның дамуының диалектикалық логикасы Гегель Жаңа заман 11 Диалектикалық материализм (марксизм) Материя мен рухтың арақатынасы: а) не бірінші: материя ма, әлде рух па? б) рух материяны тани алады ма? Маркс, Энгельс, Ленин, т. б. Жаңа заманҚазір гі заман 12 Неопозитивизм Нағыз ғылыми таным Шлик, Карнап, Нейрат, Рассел, т. б. Қазіргі заман 13 Лингвистік философия Тіл мәселесі Хайденгер, Камю, Сартр, Марсель, Ясперс, т. б. Қазіргі заман

14 Экзистенциали зм Адам мәселесі Хайденгер ,  Камю,  Сартр,  Марсель,  Ясперс, 14 Экзистенциали зм Адам мәселесі Хайденгер , Камю, Сартр, Марсель, Ясперс, т. б. Қазіргі заман 15 Эзотерикалық философия (теософия, Храм ілімі, Жанды этика, т. б. ) Дүниені тану. Адамды және дүниені жетілдіру Махатма, Блаватска я, Ла Дью, Рерих, т. б. Ежелгі дүние Қазіргі заман

Философияны негізгі с ра ыны гносеологиялы ң ү ғ ң қ жа ына атысты екі баФилософияны негізгі с ра ыны гносеологиялы ң ү ғ ң қ жа ына атысты екі ба ыт туындайды ғ қ ғ эмпиризм (сенсуализм) Эмпирзм ( «эмприо» сезімдік тәжірибе» )-біліміміз дің қайнар көзі –сезімдік тәжірибе деп түсінетін философиялық бағыт. Негізін қалаған – Фр. Бэкон. эмпиристер таным негізін сезімдер мен тәжірибе ғана құрайды деп санайды-(Сезім мен тәжірбеде болмаған нәрсе ойлауда (ақылда) да болмайды» . Яғни ойлауда бар нәрсе тек сезімдік тәжірбе арқылы алынады, тек сезім арқылы өтеді рационализм Рационализмнің (латынның ratio- «ақыл» сөзінен) негізін қалаушы Р. Декарт деп саналады. Рационализмнің басты идеясы – ақиқат білім тек ақылдан, тікелей ақылдан алынады және сезім мен тәжірибеге тәуелсіз. Өйткені біріншіден, реальды тіршілік ететін (нәрсе, құбылыс) – күмәндану ғана, ал күмандану – ойлаудың әрекеті. Екіншіден, ақылға ғана тән, ешбір тәжірибелік дәлелді қажет етпейтін ақиқаттар (аксиомалар) бар. «Құдай бар» . «квадраттың бұрыштары тең» , «бүтін өзінің бөліктерінен үлкен. Т. б. » аталған бағыттардың ішінде иррационализм (Ницше, Шопенгауэр) айрықша сипатымен ерекшеленеді. Иррационалистер түсінігінде дүние дегеніміз -ішкі логикасы жоқ, ақылмен танылуы мүмкін емес хаос

Гностицизм өкілдері (әдетте материалистер) пікірінше : 1 дүние танылады 2 таным мүмкіндіктері шексіз Агностиктер (әдетте идеалистер)Гностицизм өкілдері (әдетте материалистер) пікірінше : 1 дүние танылады 2 таным мүмкіндіктері шексіз Агностиктер (әдетте идеалистер) түсінігінде : 1 дүние танылмайды; 2 таным мүмкіндіктері адам ақылының мүмкіндіктеріен шектеледі

Философияны даму тарихында философиялы ң қ зерттеулерді іске асуына рал ретінде ң құ пайдаланыл ан жФилософияны даму тарихында философиялы ң қ зерттеулерді іске асуына рал ретінде ң құ пайдаланыл ан ж не пайдаланылатын дістер: ғ ә ә диалектика метафизика Догматизм Эклектика Софистика герменевтика

Диалектика • – заттар мен құбылыстардың ішкі қайшылықтарын, олардың өзгеру, даму ерекшеліктерін, себеп салдарлық байланыстарын, Диалектика • – заттар мен құбылыстардың ішкі қайшылықтарын, олардың өзгеру, даму ерекшеліктерін, себеп салдарлық байланыстарын, қарама – қарсылықтың бірлігі мен күресін ескере отырып, қарастыратын зерттеу әдісі. Метафизика • диалектикаға қарама қарсы әдіс. Метафизика обьектілері: • 1 байланыста емес, жеке-дара; • 2 статикалық сипатта (обьектілердің тоқтаусыз, өзіндік қозғалыстары, өзгереді, дамуы ескерілмейді); • 3 абсолютті ақиқатты іздестіруде қайшылықтарға мән бермей, қарама- қарсылықтардың бірлігін елемей, біржақты қарастырады. Догматизм • қоршаған дүниені догматтар шеңберінде – «жоғарыдан берілген» , абсолютті дәлелдеуді қажет етпейтін мызғымас сенімдер, көзқарастар тұрсынан ғана қарастыратын және қабылдайтын ойлау әдісі. Бұл әдіс ортағасырлық теологиялық философияға тән.

Эклектика • біртұтас творчествоға енбейтін түрлі, еркінше алынған фактілерді, ұғымдарды, концепцияларды біріктіру нәтижесінде сырт қарағанда шынЭклектика • біртұтас творчествоға енбейтін түрлі, еркінше алынған фактілерді, ұғымдарды, концепцияларды біріктіру нәтижесінде сырт қарағанда шын көрінгенмен үстірт ақиқаттан алыс жатқан тұжырымдар жасау. Әдетте эклектика бұқаралық санаға ықпал ету мақсатында, реалды онтологиялық, гносеологиялық негіз бен құндылығы жоқ көзқарастарды, идеяларды насихаттауда пайдаланылады. (ортағасырларда – діни мақсатта, қазіргі заманда- жарнамалауда). Софистика • ақиқат болмаса да ұтымды құрастырылған жалған алғышарттардан жаңа, логикалық тұрғадан дұрыс, бірақ мағынасы жалған ойқортынды жасау әдісі. Софистика Ежелгі Грецияда кең тарады: шешендік өнердің ақиқат білім алу жолы емес, пікір – сайыстарда «кімге болмасын, ненің болмасын дұрыстығын» дәлелдеу тәсілі ретінде арнайы оқытылды Герменевтика • мәтіндер мағынасын дұрыс оқу және түсіндіру әдісі. Геременевтика Батыстық философияда кең таралған.

РІ ФИЛОСОФИЯДА Ы БА ЫТТАР,  РІ Ә Ғ Ғ Ә ФИЛОСОФИЯЛЫ  ДІСТЕР ДЕП: РІ ФИЛОСОФИЯДА Ы БА ЫТТАР, РІ Ә Ғ Ғ Ә ФИЛОСОФИЯЛЫ ДІСТЕР ДЕП: Қ Ә Материалистік әдіс • дүниені реальды тіршілік ретінде, ал материяны- бастапқы субстанция, сананы- материяның модусы- материяның көрінісі деп қарастырады. Материалистік – диалектикалық әдіс Советтік (Кеңестік) философияда үстемдік етті және қазіргі ресейлік философияда кең тараған Эмпиризм • таным процесі мен білімнің негізінде сезімдік таным- түййсік арқылы алынатын тәжірибе жатады деп түсінетін танымдық әдіс және бағыт. ( «сезім мен тәжірибеден өтпегеннің ойда болуы мүмкін емес» ). Рационализм • философиядағы бағыт және философиялық әдіс. Рационализм «нағыз шын білім сезім мен тәжірибенің әсерінсіз, қатынасынсыз, тек ақыл арқылы (яғни, ақылдың өзінен) алынады» деп есептейді. ( «Барлық нәрсеге күмән келтіруге болады, ал күмәндану- ойдың, ақылдың жұмысы» )

Философияда ы басты ғ а ымдар ғ Көп ғасырлы философия тарихында пайда болған түрлі ілімдердің саныФилософияда ы басты ғ а ымдар ғ Көп ғасырлы философия тарихында пайда болған түрлі ілімдердің саны өте көп болғандықтан философиялық мектептер мен ағыдарды қандай да бір негізге сүйене отырып қана бқлуге болады. Онтологияда болмыстың бастапқы негіздерінің екі сипатына: санына және сапасына – негізделген екі классификация қабылданған.

ФИЛОСОФИЯЛЫ ІЛІМДЕРДІ Қ БАСТАП Ы НЕГІЗДЕРНІ САНЫ БОЙЫНША Қ Ң КЛАССИФИКАЦИЯЛАУ Н ТИЖЕСІНДЕ: Ә ФИЛОСОФИЯЛЫ ІЛІМДЕРДІ Қ БАСТАП Ы НЕГІЗДЕРНІ САНЫ БОЙЫНША Қ Ң КЛАССИФИКАЦИЯЛАУ Н ТИЖЕСІНДЕ: Ә

болмыста бір ғана бастапқы негіздің болуы мойындалатын философиялық ілім. Философия тарихындағы барлық дәйекті материалистер (Августин, болмыста бір ғана бастапқы негіздің болуы мойындалатын философиялық ілім. Философия тарихындағы барлық дәйекті материалистер (Августин, Фома Аквинский, Гегель)- монистер болып табылады Монизм болмыста екі бастапқы негіздің болуы мойндалатын философиялы қ ілім. Философия тарихындағы ең алғашқы дуалист- Аристотель. Дуалистер қатарына Декартжәне Кант жатады. Дуализ м болмыста екіден көп бастапқы негіздердің болуы мойындалатын философиялық ілім. Плюрализм негізінен Ежелгі дүние философиясында жиі кезедеседі: мысалы, Эмпедокл түпнегіз ретінде төрт стихияны (Жер, От, Су, Ауа) және екі күшті атаған (Махаббат және Араздық) Плюрализ м

Онтология, гносеология ж не леуметтік ә ә философияда ы «монизм» ,  «дуализм» ,  «плюрализм»Онтология, гносеология ж не леуметтік ә ә философияда ы «монизм» , «дуализм» , «плюрализм» ғ терминдері Онтологияда Болмыстағы бастапқы негіздер санының сипаттамасы Гносеологияд а Танымкөздерінің санының сипаттамасы Әлеуметтік философияда Жетекші саяси күштер немесе әлеуметтік факторлар санының сипаты

Философиялы ілімдері бастап ы негіздеріні қ қ ң сапасына арай классификациялау қ • Ежелгі заманда ҮндініңФилософиялы ілімдері бастап ы негіздеріні қ қ ң сапасына арай классификациялау қ • Ежелгі заманда Үндінің чарвака мектебінде дамыды. Европалық философиядағы материализмнің бастауында Демокрит тұр. Әйтсе де мәнді рольді материализм Ағарту дәуірінен атқара бастады (Дидро, Гольбах, Фейербах, Маркс, т. б). Матери ализм • болмыстың бастапқы негізі ретінде обьективті тіршілік ететі, яғни адам санасынан тыс және тәуелсіз өмір сүретін иделды мән мойындалатын философиялық бағыт. Материализм және идеализм- біріне қайшы келетін екі қарама- қарсы бағыт. Идеали зм • болмыстың бастапқы негізі ретінде обьективті тіршілік ететін, яғни адам санасынан тыс және тәуелсіз өмір сүретін идеалды мәннің болуын мойындайтын философиялық ағым. Обьект ивті идеали зм • болмыстың бастапқы негізі ретінде адам санасы, адами «мен» мойындалатын философиялық ағым. Барынша толық көрінісін субьективті идеализм Ежелгі Үндіде пайда болған буддистік философиядан тапты. Ал, европалық философияда субьективті идеализмнің негізін қалаушы –Беркли деп санады. Бқл ағымға сонымен қатар Юмді, Кантты, экзистенциализм мен феноменологиялық философия өкілдері жатқызады. Субьек тивті идеали зм

ПАНТЕИЗМ, ГИЛОЗОИЗМ Ж НЕ Ә ДЕИЗМ Пантеизм • Құдай (идеалды бастама ) және табиғат (материалды бастама)ПАНТЕИЗМ, ГИЛОЗОИЗМ Ж НЕ Ә ДЕИЗМ Пантеизм • Құдай (идеалды бастама ) және табиғат (материалды бастама) теңестірілетін философиялық ағым: «Құдайдан тыс табиғат жоқ, табиғатитан тыс Құдай да жоқ» . Пантеизм Қайта Өрлеу дәуірінде пайда болды. Оның идеяларын кузалық Николай, Джордано Бруно дамытты. Ал, Жаңа Замандық пантеистік сарындар Шелингтің, Гегельдің, В. Л. Соловьевтің философиялық жүйелерінде көрініс тапты. Гилозоизм • тірі және өлі табиғаттың жандылығын насихаттайтын философиялық ілім. Г илозоизм Ежелгі Заманда (мысалы, Фалестің, Гераклиттің, Стоиктердің ілімдерінде) пайда болды. Антикалық гилозоизм пантеизмге теориялық фундамент болды Деизм • «Құдай дүниені жаратушы» деп, бірақ «дүниені жаратып, және оның заңдарын қоса шығарып бергенмен Құдай одан кейінгі пәнилік істерге араласпайды, бұл дүние өз заңдарымен дамиды» деп санайды. Деизм — обьективті идеализмнің ерекше түрі және обьективті идеализм мен матиериализмге баратын жолдағы өтпелі кезең болды. Деизм ХУІІ ғасырда пайда болғанмен ағартушылық дәуірде ерекше кең таралды. Деизмнің бастауында Декард, Ньютон, Локк тұр. Көрнекті деистердің қатарына Вольтер, Руссо, Кант, Ломоносов жатады.

ОНТОЛОГИЯНЫ НЕГІЗГІ ЫМДАРЫҢ ҰҒ Космос - ежелгі грек тілінен аудар анда «т ртіп» деген ғ әОНТОЛОГИЯНЫ НЕГІЗГІ ЫМДАРЫҢ ҰҒ Космос — ежелгі грек тілінен аудар анда «т ртіп» деген ғ ә ма ына береді. Космос немесе т ртіп антикалы ғ ә қ философияда, т ртіпсіздік, ж йесіздік ретіндегі хаос а ә ү қ арсы ойылды. қ қ Космология – арыш ж не д ние рылысы туралы ілім. ғ ә ү құ Космогония -д ниені шы у, алыптасу азіргі жа дай а ү ң ғ қ қ ғ ғ дейінгі даму процесі туралы ілім. Космогения — д ниені пайда болу, алыптасу процесі ү ң қ

Д ниені танылу ү ң м селесі ә Агностицизм Дүние еш танылмайды Релятивизм Дүниенің бір бөлігіД ниені танылу ү ң м селесі ә Агностицизм Дүние еш танылмайды Релятивизм Дүниенің бір бөлігі ғана субьективті түрде танылуы мүмкін (ақиқат әрдайым салыстырмалы) Дүние танылады Ежелгі Дүние дәуірі Буддизм Антикалық скептицизм (Пиррон, Секст Эмпирик) Ежелгі Дүние дәуірі Софистика Ежелгі Дүние дәуірі Дүниенің жоғарғы мәнін идеяларды адым жаны оларды еске түсіру арқылы таниды (Платон). Дүние сезімдік және рационалды таным арқылы танылады (Аристотоель) Ортағасырлық дәуір Христиандық ислам Ислам Ортағасырлық дәуір Табиғат (жаратылған дүние) танылады, ал Жаратушыны тану мүмкін емес. Қайта Өрлеу Ренессанстық скептицизм (Монтень) Қайта Өрлеу Жаратушы да оның жаратқан дүниесі де интеллектуалды интуиция арқылы танылады (Николай Кузанский) Жаңа Заман Дәуірі (Юм, Кант) Жаңа Заман Дәуірі Позитивизм Прагматизм Жаңа Заман Дәуірі Дүниеде танылмайтын нәрсе жоқ, тек әзірше танылмаған құбылыстар ғана бар (Ленин).

Әдебиеттер: Негізгі: 1. Антология мировой философии. В 4 -х. Т. М: Мысль, 1969 -1972. 2. БарулинӘдебиеттер: Негізгі: 1. Антология мировой философии. В 4 -х. Т. М: Мысль, 1969 -1972. 2. Барулин В. С. Социальная философия. М. , 2000. осымша: Қ 1. Альжанова У. К. , Бегалинова К. К. История философии. Алматы, 2001. 2. абитов Т. Х. Философия алматы, 2005. Ғ 3. бішев . Философия. Алматы. 2001. Ә Қ 4. Бегалинова К. К. История восточной философии. Семипалатинск, 2000. 5. Ж. Алтай, А. асабек, . М амбет ли. Филолсофия тарихы. Қ Қ ұқ ә Алматы, 1999. 7. Спиркин А. Г. Философия М. , 2 8. Т р ынбаев . Х. Философия Алматы, 2001. ұ ғ Ә

Проблемалық сұрақтар (пікір-таласқа арналған):  Болмыс дегеніміз не ? Болмыс пен болмыс еместі ара- атынасы ңПроблемалық сұрақтар (пікір-таласқа арналған): Болмыс дегеніміз не ? Болмыс пен болмыс еместі ара- атынасы ң қ Болмыс ымын философия а ал аш енгізген кім? ұғ ғ ғ Онтология дегеніміз не ? Онтологияны негізгі т рлерін ата ыз ? ң ү ң Болмыс ж не болмыс емес м селесі турасында не ты ыз ? ә ә ұқ ң Адам болмысыны зіндік ерекшеліктері неде ? ң ө

НАЗАР АУДАР АНДАРЫ ЫЗ А Ғ Ң Ғ РАХМЕТ!!! НАЗАР АУДАР АНДАРЫ ЫЗ А Ғ Ң Ғ РАХМЕТ!!!