Джихадқа қатысты Құран аяттары Орындаған: Ислям

Джихадқа қатысты Құран аяттары Орындаған: Ислям Ерасыл Тексерген: Мұхитдинов Рашид

Жихад деген не? «Жи ад» с зі араб тілінде белгілі бір н тижеге, ма сат а жету шін яки бір істі һ ө ә қ қ ү істеу шін бар ажыр- айраты мен ынта-жігері ді т гу, тырысу, к ресу деген ү қ қ ң ң ө ү сия ты ма ыналарды білдіреді. қ ғ

«Жи ад» ымыны аясы те ау ымды. Б гінгі та да теріс ба ытта ы а парат һ ұғ ң ө қ ү ң ғ ғ қ салдарынан к птеген адамдар жи адты ару алып со ысу деп біржа ты т сінеді. ө һ қ ғ қ ү рине, м ндай т сінік жи адты ма ынасын шектейді. ранда «жи ад» с зі 35 Ә ұ ү һ ң ғ Құ һ ө жерде ткенімен т рт жерде ана тікелей со ыс ма ынасында келген. ранда ө ө ғ ғ ғ Құ со ыс ымы «харб» , «мухараб » , «ма рака» , « итал» терминдерімен ғ ұғ ә ғ қ білдірілген. Біра , жи ад с зі со ысты да амты анды тан, к пшілік жи ад қ һ ө ғ қ ө һ делінген кезде тікелей со ысты т сінеді. ғ ү

Алла ризалы ы шін істелген рбір іс- арекет «жи ад» саналады. андай да ғ ү ә қ һ Қ болсын иын жа дайлар а арамастан к н сайын здіксіз бес уа ыт намаз о у, қ ғ ғ қ ү ү қ қ кейде аптап ми айнатар ысты та ораза стау, Алла Та аланы зге жандар а қ қ ұ ғ ө ғ т сіндіру шін істелген рбір іс, о амда ыкейбір керітартпа келе сіздіктерді ү ү ә қ ғ ғ ң т зету шін ат арыл ан лкенді-кішілі барлы шара исламда ы жи ад ү ү қ ғ һ ымыны аясына кіреді ұғ ң

Хаж сүресі, 39 -40 аят Шынында шабуыл жасалып, з лымды а шыра андар а, со ысу шін р сат ұ ққ ұ ғ ғ ғ ү ұқ берілді. К діксіз Алланы , олар а ж рдем етуге, к ші толы жетеді. ү ң ғ ә ү қ Олар, сондай жазы сыз: “Раббымыз Алла” дегендіктерінен ана ж рттарынан қ ғ ұ шы арыл андар. Егер Алла адамдарды, бірін-бірі ар ылы ор амаса, ғ ғ қ қ ғ манастырлар, шіркеулер, я удилерді лшылы орындары ж не ішінде һ ң құ қ ә Алланы аты к бірек зікір етілетін мешіттер латылар еді. Кім Алла жолына ң ө құ ж рдем етсе, Алла о ан ж рдем етеді. Ш ксіз Алла, аса к руші, тым стем. ә ғ ә ә ө ү

Тәпсірі М шріктерді жан шыдатпас ауыр азаптары к н санап артып жатты. Осыдан кейін ү ң ү м сылмандар ибадаттарын емін-еркін ат арып, жа а дінні анат жаюын ұ ғ қ ң ң қ амтамасыз ету шін Меккедегі ту ан жерлерін, бар д ние-м лік, ту ан-туыстарын қ ү ғ ү ү ғ тастап, М дина аласына хижрет етті (к шті). С йтіп м сылмандар М динада екі ә қ ө ө ұ ә жылдай мыр кешті. Мекке м шріктері оларды Меккеде ал ан бар мал-м ліктерін ғұ ү ң қ ғ ү талан-тараж а салып, ртейтінін ртеп, ртатынын ртты. ал ан д ниелерін ғ ө ө құ құ Қ ғ ү лкен керуендермен Шам а, Сирия а сату а жіберді. М сылмандар б ларды ү ғ ғ ғ ұ ұ ң б рінен хабардар еді. Енді олар М дина аласыны ма айынан тіп бара жат ан ә ә қ ң ң ө қ м шріктерді керуенінен здеріні мал-м ліктерін айтарып алуды ниет етті. Алайда, ү ң ө ң ү қ м ны білген Меккелік м шріктер м сылмандар а арсы лкен скер жіберді. Я ни, ұ ү ұ ғ қ ү ә ғ м сылмандарды ниеттері со ыс емес, здеріні талан-тараж а т скен д ниелерін ұ ң ғ ө ң ғ ү ү айтарып алу болатын. Біра м шріктер со ысты алады. Міне, Алла Та ала осыдан қ қ ү ғ қ ғ кейін ана м сылдандарды рухын к теріп, лсіздермен ор ансыздар а ор ан болу ғ ұ ң ө ә қ ғ ғ қ ғ ма сатында к н санап иянат жасауда шектен шы ан к пірлерді шамасын қ ү қ ққ ә ң к здеріне к рсету шін со ыс а ал аш ы рет мына аят ар ылы р сат берді. Демек, ө ө ү ғ қ қ ұқ здеріне ешбір себепсіз з лымды жасап, сан-алуан иыншылы тар а душар етіп, ө ұ қ қ қ ғ елінен-жерінен кетуге м жб рлеп, мал-м ліктерін талан-тараж а сал ан адамдар а ә ү ү ғ ғ ғ арсы со ысу а тек он бес жылдан кейін ана р сат етілді қ ғ ғ ғ ұқ

Ниса сүресі, 90 аят Біра , сендермен аралары да келісім бол ан бір елге осыл андар, немесе қ ң ғ қ ғ сендермен здері со ысу а, не з елдерімен со ысу а ж ректері сы ылып, ө ғ ғ ү ғ сендерге келгендер бас а. (М ндайлар а со ты па дар) Егер Алла аласа, қ ұ ғ қ қ ң қ оларды сендерге ктем ылар еді. Сонда олар сендермен со ысар еді. Ал егер ө қ ғ сендерден бой тежесе, сондай-а олдарын тыйып, здері е келісім сынса, қ қ ө ң ұ онда Алла, сендер шін олар а арсы бір жол оймады. ү ғ қ қ Т сініктеме: ү Алла Та ала зге дін кілдерімен бейбіт мыр кешуді былай ғ ө ө ғұ ой анда, м сылмандарды олар а жа сылы рі ділдік танытуларына арсы қ ғ ұ ң ғ қ қ ә ә қ еместігін білдірген.

Бақара сүресі, 190 -аят Өздеріңмен соғысқандармен Алла жолында соғысыңдар да шектен шықпаңдар. Негізінен Алла (Т. ) шектен шығушыларды жақсы көрмейді. Түсініктеме: Исламда қарулы соғысқа тек мынандай жағдайларда ғана рұқсат етіледі: 1. Қорғану мақсатында. 2. Өзіңе шабуыл жасайтыны нақты анықталған дұшпанға соғыс тактикасы бойынша бірінші болып шабуыл жасауға рұқсат етіледі. 3. Жазалау мақсатында. 4. Түрлі зұлымдықтарға жол бермеу мақсатында.

Жай кезді былай ой анда, со ыс жа дайында да Ислам озбырлы рекеттерге қ ғ ғ ғ қ ә жол бермейді. Айталы , со ыста йелдерді, жас балаларды, со ыс а атыспа ан қ ғ ә ғ қ қ ғ арт кісілер мен ешкіммен шаруасы жо монахтарды лтіруге ата тыйым қ қ ө қ ң салды. сіп т р ан а аштар мен егін ал аптарын ртеуге, т йе, сиыр сия ты Ө ұ ғ ғ қ ө ү қ малдарды лтіруге, рт рлі зге дінні ибадатханаларын ирату а жол бермеді. ө ә ү ө ң ғ қ ғ Д шпан скерлеріні лі денелерін тілгілеп, к здерін ойып, м рындарын кесуге ұ ә ң ө ө ұ де ата тыйым салды. Пай амбарымыз со ыс а кетіп бара жат ан қ ң ғ ғ қ қ олбасшыларына мынандай ескертулер жасады: «Алланы атымен жол а қ ң ғ шы ы дар. Алла жолында к ресі дер. Со ысатын адамдары мен аралары да ғ ң ү ң ғ ң ң келісімдер бар болса, оны ада ала дар. Шектен шы па дар, со ыс кезінде қ ғ ң қ ң ғ лтірген адамдар а «м сле» ( лі денелерін тілгілеп, к здерін ойып, м рындарын ө ғ ү ө ө ұ кеспе дер) жасама дар. Балаларды, йелдерді, арт кісілерді, ң ң ә қ ибадатханаларда ы адамдарды лтірме дер» ғ ғ ө ң

Бақара сүресі, 191 аят Оларды айдан тапса дар да лтірі дер. здері, сендерді (Меккеден) шы ар андай қ ң ө ң Ө ғ ғ оларды шы ары дар. Б за ылы , кісі лтіруден иын. Месжіт Харамны жанында ғ ң ұ қ қ ө қ ң олар сендермен со ыспайынша, ол жерде олармен со ыспа дар. Егер олар ғ ғ ң сендерді лтірсе, сендер де оларды лтірі дер. К пірлерді жазасы осылай. ө ө ң ә ң Т сініктеме: ү Б л аят со ысты ызып т р ан кезінде олына ару алып, ұ ғ ң қ ұ ғ қ қ м сылмандарды лтіру ниетімен со ыс майданына шы ан д шпан скерін ұ ө ғ ққ ұ ә «сендер де лтірі дер» деген ма ынаны білдіреді. йтпесе, бейбіт жат ан кез ө ң ғ Ә қ келген зге діндегілерді « айда к рсе дер, сол жерде лтірі дер!» деген ма ынаны ө қ ө ң ғ білдірмейді. Исламда м сылман лкесінде т ратын зге дін кілдерін лтіру былай ұ ө ө ө т рсын, олар а м сылман болма анын желеу етіп, титтей де болса ділетсіздік ұ ғ ә жасау д рыс емес ұ

Пай амбарымызды (с. а. у. ) бір хадисінде: «Кім де кім бір зимми а (м сылман ғ ң ғ ұ елінде т ратын зге дін кілдері) иыншылы к рсететін болса, мен ол адамны ұ ө ө қ қ ө ң д шпанымын. Ал мен кімні д шпаны болсам, онымен а ырет к ні жеке ұ ң ұ қ ү есептесемін» , – делінген

Бас а бір хадисте: «Кімде кім бізді арама ымызда ы зиммиді лтірсе, ж ннатты қ ң қ ғ ғ ө ә ң иісін де иіскемейді» , – деп, келісім бойынша м сылман лкесінде т рып жат ан бас а ұ ө ұ қ қ дін кілін лтірген адамны ж ннаттан ма рым алатынды ын білдірген. Міне, ө ө ң ә құ қ ғ дінімізді осы ке шілігіні ар асында асырлар бойы м сылман елдерінде ң ң ң қ ғ ұ христиандар бейбіт мыр кешуде. Оларды діни р сімдері мен жеке істеріне ғұ ң ә м сылмандар араласпа ан. Олар а пікір, ж не сенім бостанды ы берілген. азірге ұ ғ ғ ә ғ Қ дейін Мысыр, Т ркия, Сирия сия ты м сылман мемлекеттерінде шіркеулерді ү қ ұ ң мешіттермен атар терезелері те т р. Б л исламны зге дін кілдеріне деген қ ң ұ ұ ң ө ө толерантты к з арасыны ай ын к рінісі. Исламда м сылманшылы ты қ ө қ ң қ ө ұ қ абылдама аны шін адам лтіру деген ым жо. Ислам а ркім з еркімен саналы қ ғ ү ө ұғ қ ғ ә ө т рде кіруі тиіс. Алла Та ала ранда б л туралы «Дінде зорлы жо » [15] деп кесіп ү ғ Құ ұ қ қ айтады. асырлар бойы м сылмандарды ранны осы бір мірше а идасынан Ғ ұ ң Құ ң ө ң қ ғ айныма анына тарих ку. Б л а и атты батысты зі мойындайтынды ына ай а ғ ә ұ қ қ ң ө ғ ғ қ ретінде С. Арнольдты мына с здерін келтірейік: «М сылмандарды христиандарды ң ө ұ ң же геннен кейінгі жаса ан толерантты арым- атынастары ауыз толтырып айту а ң ғ қ қ қ ғ т рарлы жайт. Оларды б л арым- атынастары кейінгі рпа тарда да жал асын ұ қ ң ұ қ қ ұ қ ғ тапты. Шынды ын айтар болса , христиан тайпалары кейіннен ислам а кірген ғ қ ғ уа ытта здеріні дербес ерік- алауларымен кірген еді. Б гінге дейін қ ө ң қ ү м сылмандарды арасында христиандарды мыр кешуі – оларды осы ұ ң ң ғұ ң толерантты рекеттеріні ай ын к рінісі» қ ә ң қ ө

Пай амбарымызды (с. а. у. ) бір хадисінде: «Махшар к ні со ыста ғ ң ү ғ а ызыл ан шейіт аны мен ылым а ж мсал ан алымдарды сиясы ғ ғ қ ғ ғ ұ ғ ғ ң таразы а тартыл ан с тте алымдарды сиясы басым т седі» делінеді ғ ғ ә ғ ң ү

Қорытынды азіргі мір талабына сай озы ралдармен жабды тал ан білім ордаларын Қ ө қ құ қ ғ ашып, ол жерде сауатты білім беру, лкен зертханалар рып, ылыми ү құ ғ жа алы тар ашу, ыс асы, ж ректері діни та ылыммен, лтты ндылы тармен ң қ қ қ ү ғ ұ қ құ қ т рбиеленген, рухани біліммен н рленген, ал а ыл-ойлары азіргі озы ылыммен ә ә қ қ қ ғ сусында ан е сесі биік рпа жетілдіру – міне, азіргі м сылмандарды кезек ғ ң ұ қ қ ұ ң к ттірмей іске асыратын е лкен жи ады болма. Б л жолда олымызда ы бар ү ң ү һ қ ұ қ ғ м мкіншілігімізді сарп етуіміз л зім. Бай байлы ын, м алім білімін, т рбиеші ү ә ғ ұғ ә т лім-т рбиесін берсе, лауазымды орынды та отыр ан кісілер де олдарынан ә ә қ ғ қ келген барлы олдауларын к рсетсе, ыс асы, ел болып ркім з лесіне тиген қ қ ө қ қ ә ө ү міндетін, м мкіншілігін Алла ризашылы ы шін ат арса, міне, сонда ана ү ғ ү қ ғ м сылмандар з проблемаларын сауатты шеше алады. лдебіреулерді саяси ұ ө Ә ң ойыншы ы болудан, пікір боданды ынан, экономикалы т уелділіктен тылады. ғ ғ қ ә құ Сонда ана м сылман лемі к шейіп, лемдегі барлы озбырлы рекеттер мен ғ ұ ә ү ә қ қ ә ділетсіздіктерге батыл арсы т ра алады. Сонда ана м сылман лемі ә қ ұ ғ ұ ә мемлекеттер арасында ы тепе-те дікті са талуына, лемде бейбітшілікті ғ ң ң қ ә ң орны уына тарихта ы орны толмас з лестерін та ы да к рсете алма ғ ғ ө ү ғ ө қ

Пайдаланылған әдебиеттер 1. Хаж сүресі, 39 -40 аят 2. Ниса сүресі, 90 аят 3. Бақара сүресі, 190 -191 аят