Дәріс № 5 Тақырыбы: Көмірсулар “ Жалпы

Скачать презентацию Дәріс № 5 Тақырыбы:  Көмірсулар “ Жалпы Скачать презентацию Дәріс № 5 Тақырыбы: Көмірсулар “ Жалпы

№_5_lekciya_uglevody_kaz.ppt

  • Размер: 1.4 Мб
  • Автор:
  • Количество слайдов: 39

Описание презентации Дәріс № 5 Тақырыбы: Көмірсулар “ Жалпы по слайдам

Дәріс № 5 Тақырыбы:  Көмірсулар “ Жалпы медицина”, “Стоматология” Мамандықтарының  1 курсДәріс № 5 Тақырыбы: Көмірсулар “ Жалпы медицина”, “Стоматология” Мамандықтарының 1 курс студенттеріне арналған «Химия» пәні

Мақсаты:  • Органикалық қосылыстардың маңызды кластарының бірі көмірсулар туралы білімді қалыптастыру.  Мақсаты: • Органикалық қосылыстардың маңызды кластарының бірі көмірсулар туралы білімді қалыптастыру.

Өзектілігі : • Көмірсулар барлық өсімдіктердің және жануарлар ағзаларының жасушалары мен ұлпаларының құрамына кіреді.Өзектілігі : • Көмірсулар барлық өсімдіктердің және жануарлар ағзаларының жасушалары мен ұлпаларының құрамына кіреді. Массасы бойынша көмірсулар жер шарындағы органикалық заттың негізгі бөлігін құрайды.

Дәріс жоспары:  • Көмірсулардың табиғатта таралуы, олардың биологиялық ролі. Жіктелуі.  • АшықДәріс жоспары: • Көмірсулардың табиғатта таралуы, олардың биологиялық ролі. Жіктелуі. • Ашық және циклді формалары. • Күрделі көмірсулар.

 «Көмірсулар» – деген не? Көмірсулар немесе сахаридтер  - жалпы формуласы келесі түрде «Көмірсулар» – деген не? Көмірсулар немесе сахаридтер — жалпы формуласы келесі түрде боалтын, атауы айтып түрғандай көміртек пен судан тұратын табиғи қосылыстар: С n (H 2 O) m

Көмірсулардың биологиялық қызметтері : Көмірсулардың биологиялық қызметтері :

1. Олар лкен энергия  оры болады: 1 г ү қ к мірсу тоты1. Олар лкен энергия оры болады: 1 г ү қ к мірсу тоты анда 4, 2 ккал энергия ө ққ босатылады. 2. А заны рылымды материалы, ғ ң құ қ сімдіктерде – целлюлоза, ө бактерияда-мурамин, са ырау ла тарда-хитин; ң құ қ к рделі ү а уыздарды , нуклеин қ ң ыш ылдарыны , к рделі липидтерді қ қ ң ү ң т. б. заттарды рамына кіреді. ң құ 3. Мукополисахаридтер деп аталатын к рделі к мірсулар д некер тканді ү ө ә “цементтеп“, а заны ауру тудыратын ғ микроорганизмдерден ор ап т рады қ ғ ұ ( ор аныш ызмет). қ ғ қ

4. К рделі к мірсу гепарин  анды ү ө қ йып алудан са4. К рделі к мірсу гепарин анды ү ө қ йып алудан са тайды, я ни ұ қ қ ғ антикоагулянт болып табылады. 5. Кейбір полисахаридтер анны қ ң топтарын ажырату а м мкіндік ғ ү береді. 6. Кейбір к мірсуларды атары ө ң қ ж не оларды туындылары ә ң медицинада д рілік заттар ретінде ә ке інен олданылады: глюкоза, ң қ сахароза, кальций глюконаты, гепарин, гликозидтер ж не т. б. ә

Көмірсулар Көмірсулар

Ф о т о с и н т е з x C O 2Ф о т о с и н т е з x C O 2 + y H 2 O + С о л н е ч н а я э н е р г и я C x ( H 2 O ) y у г л е в о д ы + x O 2 М е т а б о л и з м x C O 2 + y H 2 O + Э н е р г и я. C x ( H 2 O ) y у г л е в о д ы + x O 2 К мірсулар энергияны химиялы ө ң қ к зі ө

Көмірсутектердің жіктелуі К мірсутектер ө Жай (моносахаридтер) К рделі ү (полисахаридтер) Олигосахаридтер (моносахаридтерді ңКөмірсутектердің жіктелуі К мірсутектер ө Жай (моносахаридтер) К рделі ү (полисахаридтер) Олигосахаридтер (моносахаридтерді ң 2 -10 молекуласы ) Полисахаридтер Глюкоза ( ж зім анты) ү қ Фруктоза Рибоза С 6 Н 12 О 6 (гидролизденбейді) Сахароза ( ызылша қ немесе амыс анты) қ қ Лактоза (с т анты) ү қ С 12 Н 22 О 11 (моносахаридтерді ң 2 -10 молекуласына гидролизденеді) Крахмал Целлюлоза Гликоген (С 6 Н 10 О 5 ) n (моносахаридтерді к п ң ө молекуласына гидролизденеді)

Моносахаридтерді жіктелуің  Оксотопты таби аты бойынша ң ғ глюк оза фрукт оза галактМоносахаридтерді жіктелуің Оксотопты таби аты бойынша ң ғ глюк оза фрукт оза галакт оза С 6 — гексоздар риб оза дезоксириб оза С 5 — пентоздар. К міртек тізбегіні ө ң зынды ы бойынша ұ ғ Альдегидті ← Оксогруппа → Кетонды Альдоза [ альдегид + оза ] Кетоза [ кетон + оза ]3 — триоздар, 4 – тетроздар, 5 – пентоздар ж не т. б. т. д. ә

К мірсуларды  арапайым кілдеріө ң қ ө CHO CH 2 OH OHH CHК мірсуларды арапайым кілдеріө ң қ ө CHO CH 2 OH OHH CH 2 OH O * Глицеральдегид (альдотриоза) Диоксиацетон (кетотриоза)

Тетроздар мен пентоздарды  кілдерің ө C H O O H O H CТетроздар мен пентоздарды кілдерің ө C H O O H O H C H 2 O D — р и б о з а C H O O H C H 2 O D — к с и л о з а. O H C H 2 OC H O D — э р и т р о з а D — т р е о з а

Фруктоза (гексоза, кетогексоза)C H O H H O H C H 2 O HФруктоза (гексоза, кетогексоза)C H O H H O H C H 2 O H O H C H 2 O H 1 2 3 4 5 6 Глюкоза (гексоза, альдогексоза) Моносахаридтерді сызы ты формуласы ң қ Э. Фишерді проекциялы формуласы деп ң қ аталады. Гексоздарды кілдері ң ө

Стереоизомерия    Стереоизомерлер - атомдарды  ж не ң ә атомдар тобыныСтереоизомерия Стереоизомерлер — атомдарды ж не ң ә атомдар тобыны ке істікте орналасуымен ң ң ерекшеленетін изомерлер. «Хиральділік» с зі ө (а ылшынша ғ chirality , грекше. χειρ — ол) екі затты айнада ы к рінісі қ ң ғ ө т рінде болатын, ке істікте біріне с йкес ү ң ә келмейтін деген с зді білдіреді. ө

М. А. Розановтың ережесі: • Моносахаридтердің  D - немесе L  –стереохимиялық қатарғаМ. А. Розановтың ережесі: • Моносахаридтердің D — немесе L –стереохимиялық қатарға жатуы аға топтан (карбонилді) ең алыс жатқан ассиметриялық (хиральді) өміртек атомының конфигурациясы бойынша анықталады.

D ж неә L - моносахаридтер C H O H H O H CD ж неә L — моносахаридтер C H O H H O H C H 2 O H O H C H 2 O HH O H C H 2 O HC H O D — г л ю к о з а D — г л и ц е р и н о в ы й а л ь д е г и д D — ф р у к т о з а C H O O H H O C H 2 O H L — г л ю к о з а H O C H 2 O HC H O L — г л и ц е р и н о в ы й а л ь д е г и д C H 2 O H O O H H O C H 2 O H L — ф р у к т о з а

Цикло-оксо- (сақиналы - тізбекті) таутомерия.  OHH HHO OHH CH 2 OH H CЦикло-оксо- (сақиналы — тізбекті) таутомерия. OHH HHO OHH CH 2 OH H C OHH HHO OHH H CH 2 OH H OH O C OHH HHO OHH H CH 2 OH HOH O β — D -глюкопираноза D -глюкоза — D -глюкопираноза Колли-Толленс формуласы Фишер формуласы

СН 2 ОНН О Н Н ОНОНОН ОНССН 2 ОН ОС Н Н ОНСН 2 ОНН О Н Н ОНОНОН ОНССН 2 ОН ОС Н Н ОН ОН Н

Фуранозалы ж не пиранозалы циклдік қ ә қ жартылай ацетальді т зілуі ң үФуранозалы ж не пиранозалы циклдік қ ә қ жартылай ацетальді т зілуі ң ү O CH O O H H O OO CH O H 1 1 O O H H 2 2 3 34 4 4 45 5 Фуранозалы рылым қ құ Пиранозалы рылым қ құ пиран фуран

C O HH HH O O HH OH C H 2 O HH OC O HH HH O O HH OH C H 2 O HH O H 1 2 3 4 5 6 β — D- глюкопираноза C OHH HHO OHH OH CH 2 OH HOH 1 2 3 4 5 6 α — D- глюкопираноза Гликозид-т ік топ Аномерлі хиральді орталы қ Гликозид-т ік топ «со ы» ңғ хиральді орталы қ

Хеуорс формуласы O H O H HH O HHO HC H 2 O HХеуорс формуласы O H O H HH O HHO HC H 2 O H HO H H O HHO HC H 2 O H H 1 1 2 2 3 3 4 5 5 6 6 4 β — D- глюкопиранозаα — D- глюкопираноза

Са иналы-тізбекті немесе қ цикло-оксо-таутомерия C O HH HH O O HH C HСа иналы-тізбекті немесе қ цикло-оксо-таутомерия C O HH HH O O HH C H 2 O H D — г л ю к о з а о т к р ы т а я ф о р м а ( 0 , 0 2 % )HO H H H O HH O HOH H O C H 2 O H O H O H HH O HHO HC H 2 O H H O HHO HC H 2 O H H 1 11 OH 44 4 5 5 5α — D- глюкофураноза ( < 0, 1% ) β — D- глюкофураноза ( < 0, 1%) β — D- глюкопираноза (64%)α — D- глюкопираноза (36%)

 • К мірсуларды ө ң физи калы -химиялы  асиеттері.  қ қ • К мірсуларды ө ң физи калы -химиялы асиеттері. қ қ қ Моносахарид тер – атты кристалл қ заттар, суда жа сы ериді, т тті д мі қ ә ә бар. Функционалды рамына құ байланысты моносахаридтер к п ө атомды спирттерді , карбонилді ң осылыстарды , циклді жартылай қ ң ацетальдарды асиеттерін ж не ң қ ә арнайы асиеттерді к рсетеді. қ ө

Моносахаридтерді тоты сыздануы: ң қ Моносахаридтерді карбонилді тобыны  ң ң Ni немесе Моносахаридтерді тоты сыздануы: ң қ Моносахаридтерді карбонилді тобыны ң ң Ni немесе Pd сутегімен тоты сыздануы қ альдиттер деп аталатын к п атомды ө спирттерді т зілуіне келеді: ң ү ә глюкоза-сорбит (Д-глицит) , манноза –маннит, Д-ксилоза-ксилит, галактоза-дульцит. Ксилит пен сорбит — т тті д мі бар кристалды заттар ә ә , суда жа сы ериді, қ ант диабетімен ауыр анда қ ғ антты алмас-тырады қ. Сорбит аскорбин ыш ылын (витамин С) алуда аралы қ қ қ нім болады. ө

Дисахаридтер • Дисахаридтер – 2 моносахаридтің қалдығынана тұрады, олардың 2 түрі бар: 1) бірДисахаридтер • Дисахаридтер – 2 моносахаридтің қалдығынана тұрады, олардың 2 түрі бар: 1) бір моносахаридтің жартылай ацетальді (гликозидтік) ОН-тобымен екінші моносахаридтің бір спирттік ОН-тобы есебінен түзілген дисахаридтер (тотықсыздандыратын дисахаридтер); 2) екі моносахаридтің де жартылай ацетальді (гликозидтік) ОН-тобы есебінен түзілген дисахаридтер (тотықсыздандырмайтын дисахаридтер); под действием ферментов, содержащихся в солоде.

Тотықсыздандыратын дисахаридтер • Мальтоза (солодовый сахар Мальтоза, лактоза, целлобиоза  –тотықсыздандыратындисахаридтер – бос жартылайТотықсыздандыратын дисахаридтер • Мальтоза (солодовый сахар Мальтоза, лактоза, целлобиоза –тотықсыздандыратындисахаридтер – бос жартылай ацетальді гидроксил тобы болғандықтан циклдің ашылуға қабілеттілігі сақталады, яғни цикло-оксо-таутомерия бар.

α- D -глюкопиран озил -1, 4 -α- D -глюкопираноза. O OH OH OH CHα- D -глюкопиран озил -1, 4 -α- D -глюкопираноза. O OH OH OH CH 2 OH OH O C H Oα — Мальтоза Жартылай ацеталь: циклді ң ашылу орны α -конфигурация

Сахароза – тотықсыздандырмайтын дисахарид. O O HC H 2 O HO H O OСахароза – тотықсыздандырмайтын дисахарид. O O HC H 2 O HO H O O -Д-глюкопиран озил -1, 2 — — D -фруктофуран озид.

Полисахаридтер құрамы бойынша бөлінеді: Гомополисахаридтер - биополимерлер, бір моносахаридтерді  алды тарынан ң қПолисахаридтер құрамы бойынша бөлінеді: Гомополисахаридтер — биополимерлер, бір моносахаридтерді алды тарынан ң қ қ т зілген: крахмал, гликоген, клетчатка, ү пекті ыш ылы, декстран. қ қ Гетерополисахаридтер — биополимерлер, рт рлі моносахаридтерді алды тарынан ә ү ң қ қ т зілген: хондроитин-сульфаттар, гиалурон ү ыш ылы, гепарин. қ қ

Полисахариды  Крахмал – өсімдіктер полисахариді. Оны өндірістерде картоптан алады.  Полисахаридтер Полисахариды Крахмал – өсімдіктер полисахариді. Оны өндірістерде картоптан алады. Полисахаридтер

Полисахаридтер  Целлюлоза (к летчатка) – табиғатта кең таралған:  өсімдік ұлпасының, ағаштың құрамПолисахаридтер Целлюлоза (к летчатка) – табиғатта кең таралған: өсімдік ұлпасының, ағаштың құрам бөлігі — целлюлоза, мақта, фильтр қағазы — таза целлюлоза (96%-ға дейін).

Полисахаридтер Гликоген – жануар крахмалы, бауырда жиналады және адам ағзасы мен жануарда энергия қорыПолисахаридтер Гликоген – жануар крахмалы, бауырда жиналады және адам ағзасы мен жануарда энергия қоры болады.

Қорытынды : В сбалансированном питании углеводы составляют 60 от суточного рациона К мірсулар өҚорытынды : В сбалансированном питании углеводы составляют 60% от суточного рациона К мірсулар ө жетіспесе а зада ғ а уызбен қ майларды ң энергетикалы қ м мкіндіктері ү олданыла қ бастайды, б л ұ кезде оларды ң ыдырауы артып, а за а ғ ғ зиянды заттар б лінеді. ө рамы бойынша Құ жіктеледі К рделі ү крахмал (С 6 Н 10 О 5 )n Жай глюкоза С 6 Н 12 О 6 Они содержат две функциональные группы: 1) гидроксогруппу, структурная формула которой -ОН 2) карбонильную, структурная формула которой -НС=О Избыток углеводов в пище вреден и приводит к ожирению. Обильное потребление сахара отрицательно сказывается на функции кишечной микрофлоры, приводит к нарушению обмена холестерина и повышению его уровня в сыворотке крови. глюкоза С 6 H 12 O 6 СО 2 газаы мен Н 2 О су а дейін тоты ып, ғ ғ энергия б леді ө с выделением энергии (1 г. к мірсудан– 4, 1 ккал. ) ө

Зарегистрируйтесь, чтобы просмотреть полный документ!
РЕГИСТРАЦИЯ