Бала з м ддесіне атысты кез-келген отбасылы

• Бала з м ддесіне атысты кез-келген отбасылы м селелерді шешу ө ү қ қ ә кезінде з пікірін еркін білдіруге ылы. М селен, андай мектепте ө құқ ә қ о у, жаз ы демалысты айда ткізу, т. б. Бала зі ала ан йірмелерді қ ғ қ ө ө қ ғ ү ж не спорт секцияларын жеке зі аны тай алады. Біра барлы ә ө қ қ қ м селелерді зі шеше алмайды. Оны жасын ж не шеше алатын ә ө ң ә м селелерін ескеру ажет. 10 жас а тол ан баланы жеке пікірін ә қ қ ғ ң міндетті т рде ескеру ажет. М селен , аты-ж ні, тегін згерткенде, ү қ ә ө ө асырап ал анда немесе асырап алудан бас тарт ан кезде. Ата-аналар ғ қ ажырас ан жа дайда баланы оларды айсысымен алатынды ы қ ғ ң ң қ қ ғ ж ніндегі пікірін ескеру ажет. ө қ

• Бала шін билологиялы ата-ананы ам орлы ы аса ажет. Егер ата-аналары жо ү қ ң қ қ ғ қ қ болса м мкіндігінше ба ып- а умен баланы туыстары айналысуы керек. Ал ү ғ қ ғ ң туыстары арасында баланы орналастыру а м мкіндік болмаса, ондай жа дай зге ғ ү ғ ө отбасыларды л ( ыз) асырап алуы д рыс болма. Егер баланы з елі жа ында ң ұ қ ң ө ғ ам орлы а алатын ешкімі болмаса, онда ата-анасыны арауынсыз ал ан қ қ ққ ң қ қ ғ баланы зге біреуді асырап алуы баланы орналастыруды баламалы дісі ретінде ө ң ң ә арастарылуы м мкін. Бар м мкіндігінше рбір бала отбасында мір с руге ж не қ ү ү ә ө ү ә т рбиеленуге ылы. Бала з ата-анасымен ж не бас а да туыстарымен отбасында ә құқ ө ә қ т ру а, олармен арым- атынас жасау а ылы. рбір бала з ата-анасын білуге ұ ғ қ қ ғ құқ Ә ө ж не оларды ам орлы ын сезінуге, сондай-а , ке-шешесімен бірге т ру а ә ң қ қ ғ қ ә ұ ғ ылы. Б -ны “Баланы ы тары туралы” халы аралы Конвенциясы құқ ҰҰ ң ң құқ қ баланы ң з ата-анасынан ажырап алмауын міндеттейді. Ал егер ажырап алса, ө қ қ ата-аналарыны біреуімен, немесе екеуімен де арым- атынас жасап отыру а ң қ қ ғ м мкіндік береді. Бала з ата-анасыны т рбиесін алу а, оларды ү ө ң ә ғ ң ызы ушылы тарын, жан –жа ты дамуын амтамасыз етуге, оны адамды адір қ ғ қ қ қ ң қ қ асиетін сыйлау а ылы. қ ғ құқ

• Бала ы тары туралы Конвенция а с йкес, оларды р айсысы құқ қ ғ ә ң ә қ зіні даралы ын са тау а ылы. Даралы ты белгісіне оны есімі, ө ң ғ құқ қ ң ң тегі, кесіні аты жатады. Бала а есім ата-анасыны келісімі бойынша ә ң ғ ң беріледі. детте, ата-аналар з балаларына кез келген атты ойлап оя Ә ө қ береді. Дегенмен, ондай та дауды шегі бар. Баланы м ддесін ескере ң ң ң ү отырып, ата-аналар з ы тарын пайдаланып, баланы м ддесіне ө құқ қ ң ү арама- айшы келетін, айналасына к лкі, не жа ымсыз жа дай қ қ ү ғ ғ туындататын есімді та дамау керек. Баланы кесіні аты лтты ң ң ә ң ұ қ д ст р ескеріле отырып, кесіні есімімен жазылады. М селен, ә ү ә ң ә ата-аналарыны алауына арай кесіні атына “ лы”, “ ызы” с здері ң қ қ ә ң ұ қ ө осылып жазылуы м мкін. Егер баланы кесіні аты ос аттан т рса қ ү ң ә ң қ ұ (м селен ділм рат) ата-аналарыны алауына арай екі атты бірі ә Ә ұ ң қ қ ң баланы кесіні аты болып жазылады. Егер кесіні аты белгісіз ң ә ң болса, шешесіні н с ауымен баланы кесі ретіндегі адамны есімі ң ұ қ ң ә ң жазылады, ал тегі шешесіні тегімен к рсетіледі. ң ө

• ы тары мен за ды м дделерін ор ау шін баланы ы ы за мен Құқ қ ң ү қ ғ ү ң құқ ғ ң бекітіледі. ы ор ауды ата-аналар, ба ып- а у ж не ам орлы а алу Құқ қ қ ғ ғ қ ғ ә қ қ ққ органдары, сот, прокурор ж зеге асырады. За баланы озбырлы ты ү ң қ ң т рлерінен оны абройын т мендетуден, ата-аналар тарапынан болатын ү ң ө иянаттан ор айды. Р-да балаларды м ддесі ор ала отырып, ондай қ қ ғ Қ ң ү қ ғ ата-аналарды ата-аналы ы тан ж не баланы ба ып- а у а беруден айыру а қ құқ қ ә ғ қ ғ ғ ғ байланысты шараларды олдану за ды т р ыда арастырыл ан. Бала м ліктік қ ң қ ұ ғ қ ғ ү ы а да ие. Ол к бінесе з ата-аналарыны ж не отбасыны зге де құқ ққ ө ө ң ә ң ө м шелеріні к тіп ба уы ы тарына байланысты болма. Алименттер, ү ң ү ғ құқ қ қ зейнета ы мен ж рдема ылар ата-ананы атына келіп т седі, алайда, ол аржы қ ә қ ң ү қ баланы к тіп-ба у а, білім беруге ж не т рбиелеуге ж мсалады. За бала а ү ғ ғ ә ә ұ ң ғ сый а немесе м ра а ал ан м лікті меншігіне алу ы ын береді, сондай- а ғ ұ ғ ғ ү құқ ғ қ е бекпен айналыса отырып, зіні жеке е бегіні кірістерін алу а, жекеленген ң ө ң ң ң ғ п терді иесі болу а, т. б. м мкіндік береді. Балалар а ам орлы жасай ә ң ғ ү ғ қ қ қ отырып, мемлекет бала ту ан кезде ж рдема ы т лейді. К п балалы ғ ә қ ө ө отбасыларын т рлі жа ынан ор ау а алын ан. ү ғ қ ғ ғ ғ

• Р “ Р-сында ы бала ы тары туралы” за ыны 20 бабына с йкес Қ Қ ғ құқ ұ ң ң ә рбір бала Р Конститутциясын ж не за дарын са тау а, зге ә Қ ә ң қ ғ ө адамдарды ы тарын, еркіндіктерін, ары мен абройын, ң құқ қ республиканы мемлекеттік символдарын сыйлау а, е бекке ң ғ ң жарамсыз ата-ана а ам орлы жасау а, тарихи ж не м дени ғ қ қ қ ғ ә ә м раларды, ескерткіштерді ор ау а, таби атты са тап, таби и ұ қ ғ ғ ғ қ ғ байлы тар а ыппен арау а міндетті. қ ғ ұқ қ ғ • Бала ы тары туралы Конвенция тек баланы ы тары мен құқ қ ң құқ қ оларды ор ауды арастырады. қ ғ қ

• Адам ы тарыны жалпы а орта Декларациясы. құқ қ ң ғ қ • Бала ы тары туралы Конвенция. құқ қ • йелдерге атысты кемісітушілікті барлы т рлерін жою Ә қ ң қ ү туралы Конвенция. • аза стан Республикасыны Конститутциясы. Қ қ ң • “ Р-да ы бала ы тары туралы” Р За ы Қ ғ құқ қ Қ ң • “ Неке ж не отбасы туралы” Р За ы. ә Қ ң

• Бала дегеніміз-. . . жас а толма андар? қ ғ • Бала — жетім болып табылады, егер. . ? • анша жасынан баланы з атын, кесіні Қ ң ө ә ң атын, тегін иеленуге ы ы бар? құқ ғ

1. анша жастан т менгі т л алар сот м жілісіні залына Қ ө ұ ғ ә ң жіберілмейді? 2. андай жа дайларда 16 жаста ы т л алар сот а атыса алады? Қ ғ ғ ұ ғ қ қ 3. Иск деген не? 4. Истец деген кім? 5. Жауапшы деген кім? шы у ғ

1. К мелеттікә арт а қ

2. Ата-анасыны екеуі де айтыс ң қ болса. арт а қ

Ата-анасы, асыраушысы, ам оршысы. қ қ арт а қ

3. И , теә ң арт а қ

4. Туыл ан жасынан бастапғ арт а қ

6. Жо , туыл ан кезден бастапқ ғ арт а қ

7. Жо , барлы ына да жарияланады, 2 б. қ ғ арт а қ

1. Тек, сот шешімі бойынша арт ақ

2. аза тілінде, ажет жа дайларда орыс Қ қ қ ғ ж не бас а да тілдерде. ә қ арт а қ

3. з- зімізге, ж байымыз а, Ө ө ұ ғ ту ан-туыстарымыз а, т. б. за ды т рдегі жа ын ғ ғ ң ү қ адамдарымыз а. ғ арт а қ

4. 16 жастан арт ақ

5. Егер ол адам іске атысты немесе ку гер қ ә болса арт а қ

6. Арыз арт ақ

7. Арыз беруші азамат немесе за ды т л аң ұ ғ арт а қ

8. Жауап а тартыл ан азамат немесе за ды қ ғ ң т л а. ұ ғ арт а қ