Астрономия-аспан денелері туралы ғылым. Пән мұғалімі: Оңғарбай Жанғозы
Астрономия-сөзі гректің «астро» жұлдыз, «номос» ілім, ғылым сөзінен шыққан. Астрономия –табиғат туралы көне ғылымдардың бірі. Астрономия – ғарыш кеңістігіндегі жекелеген денелердің немесе денелер жүйесінде болып жатқан құбылыстарды зерттейді.
Аспан денелеріне жататындар: • Галактикалар, • Жұлдыздар, • ғаламшарлар, • Олардың серіктері, • Кометалар, • Метеорлар, • метеориттер, тб.
Біздің галактика «Құс жолы» деп аталады. Ол әлемнің бір кішкентай бөлшегі. Төбесінен қарағанда біздің галактика осылай көрінеді.
Примерно так выглядит наша Галактика сверху Әлемде галактикалардың саны шексіз көп.
Жылан шоқжұлдызындағы М 16 Қыран тұмандығы.
Үлкен Орион диффузиялық тұмандығы
Орион тұмандығының орталық бөлігі
«Темекі трубкасы» тұмандығы
Мысық көз тұмандық
Эскимос тұмандығы
«Ат бас» тұмандығы
Күн жүйесі- Күннен, сегіз ғаламшардан, ғаламшар серіктерінен, көптеген ұсақ аспан делерінен(астероидар, метеориттер), кометалардан тұрады. Барлық ғаламшарлар Күнді бір бағытта және бір жазықтық бойымен айналады.
Меркурий
Шолпан
Жер
Марс
Юпитер
Сатурн
Уран
Нептун
Плутон-Күн жүйесіндегі ең алыс аспан денесі
Астрономдарға мынадай сұрақ туындайды: «Күн жүйесінде өте алыста белгісіз ғаламшарлар бар ма? » Әрине, бар оларды тек ашу қажет!
Комета-құйрықты жұлдыз
Астрономия ғылымының салалары: ØКосмонавтика-әлем кеңістігіндегі ғарыш аппараттарының қозғалысын талдап зерттейді; ØКосмогония-аспан денелерінің пайда болуын және дамуын зерттейді. ØКосмология- Әлем және оның жалпы қасиеттерін зерттейді.
Астрономия ғылымының дамуы өте ертеден басталады. Ежелгі Египет l Ертедегі гигант пирамидалар астрономиялық дәл есептеулер нәтижесімен тұрғызылған.
Ежелгі Вавилон l Күннің қозғалысын бақылау арқылы ежелгі вавилондықтар, шеңберді 360° бөлді, әрбір градус - 60 минут, әр минуту – на 60 секундқа тең. Осы өлшемдерді біз қазір геометрияда қолданамыз.
Ежелгі Қытай l Алғашқы астрономиялық обсерватория біздің жыл санауымызға дейін 1100 жылы салынған. l Қытай календарьының дәлдігі осы күнге дейін таң қалдырады.
Астрономия ғылымының дамуына Орта азия ғалымдары да көп үлес қосты. Мұхаммед ибн Мұса әл Хорезми(787870 жж) l Әбу Әли ибн Сина (Авиценна)(9801037 жж), l Әбу Насыр әл-Фараби(870 -950 жж) l Әл-Бируни(973 -1050 жж), l Омар Хаям(1048 -1131 ж. ж. ) l Мұхаммед Тарағай Ұлықбек (13941449 жж) тб көптеген ғалымдар. l
Скачать презентацию Астрономия-аспан денелері туралы ғылым Пән мұғалімі Оңғарбай Жанғозы
7_3-4_astronom.pptx