“ Астана Медицина Университеті” Такрыбы:

“ Астана Медицина Университеті” Такрыбы: Рахит Астана 2016 ж

Жоспар Рахитті аны тамасың қ Этиалогиясы Патогенезі Классификациясы Клиникасы Диагностикасы Емі, алдын алу

Рахит – жалпы а за ауруы болып табылады. Е негізгі ғ ң белгісі болып ауру кезінде с йектерді згерісі болуы. Б л ү ң ө ұ ауру балаларда екі жас а дейін к п кездеседі. К бінесе қ ө ө к зде, ыста туыл ан балалар жиі ауырады. Жас спірім ү қ ғ ө ша ында ауруды салдарынан бойыны суіне сер етеді. ғ ң ң ө ә Рахитті серінен кальцийді , фосфорды , магниді а за а ң ә ң ң ң ғ ғ сі ірілуі б се дейді. Сонымен атар имунитетті т мендеуі, ң ә ң қ ң ө ас азанны ас орытылуы б зылып, іш ату, т жолдарыны , қ ң қ ұ қ ө ң 12 ішекті дискенезиясына ж не остеопороз, остемаляция, ң ә остеопения к бінесе омырт аны исаюына, тістерді ө қ ң б зылуына, ан азды а келеді. ұ қ ққ ә

Этиологиясы 1 Рахит дамуыны жа дайлары: ң ғ теріде холекальциферол т зілісіні б зылуы ү ң ұ бауырмен б йректе Р, Са алмасуыны б зылысы ү ң ұ та аммен Д витамині аз т суі ғ ң ү 2 Рахитті дамуына келетін осымша себептер: ң ә қ Балаларды туылу мерзімі (к бінесе к з ж не ыс айлары) ң ө ү ә қ Шала туылуы; Салма ы лкен болып туылуы (4 кг жо ары); ғ ү ғ Ал аш ы 3 -айында жас н рестені салма ыны те к п осуы; ғ қ ә ң ғ ң ө ө қ Ерте осымша тама тандыру; қ қ Таза ауада жеткілікті серуендемеу; Жеткіліксіз оз алыс ( атты орауы); қ ғ қ Перинатальды энцефалотапия бас мида ы шінші арыншаны за ымдануы; ғ ү қ ң қ Тері б йрек бауыр аурулары, мальабсорбция синдромы; ү Жиі (ЖРВИ) Жедел Респираторлы Вирусты Инфекция; қ Жиі тырысу а арсы д рілерді абылдау; ғ қ ә қ

Патогенез Д витаминi жетіспеуі анда иондал аан кальций ң қ ғ м лшеріні т мендеуіне келіп, ішек абыр асынан ө ң ө ә қ ғ кальцийді туін амтамасыз ететін, кальций ң ө қ байланыстырушы белокті т зілуі т мендейді. ң ү ө Организмде Д витамині азай анда, кальцийді ан а ғ ң қ ғ сорылуыда азайады.

Жиі рахитпен те жас аналардан туыл ан ж не 35 ө ғ ә жастан ас ан аналардан туыл ан балаларда қ ғ кездеседі.

Рахит классификациясы Негізгі кезе дері: ң Бірінші кезе — бастап ы кезе. ң қ ң Екінші кезе – ыз ан кезе. ң қ ғ ң шінші – айы у немесе жазылу кезе і. Ү ғ ң

Бастап ы кезе қ ң 1 айда немесе 2 -3 айынан бастап, бастап ы белгілер қ пайда болады. Себепсіз терше дік. Шарша ышты Бала басын ң ғ қ жасты а йкей береді, сол себепті, желке т біні шашы т се ққ ү ү ң ү бастайды. Бірте – бірте лкен е бекті шеті ж мсарып, лкейеді ү ң ң ұ ү Екінші кезе ң Б л кезе с йек згерісімен білінеді. лкен е бегі ұ ң ү ө Ү ң лкейіп, басс йек аралы ында ы тігісі ж мсарады, ма дайы томпаяды, ү ү ғ ғ ұ ң желке с йегі квадрат т різді болады, бала басын стай алмайды. ү ә ұ шінші кезе Ү ң Кеуде уысы бірте – бірте б шке немесе с т сі қ ө құ ө т різді болады. абыр алары ж мсарып, б лшы ет тонусы т мендеп, ә Қ ғ ұ ұ қ ө ішке тартылып, Гаррисон сайы п. б. Кеуде уысыны т менгі қ ң ө аппертурасы ке иді. Т с жа тан ысылады. Білезік с йектері ң ө қ қ ү ж мсарып, исы сіп, тері астында томпайып т рады. Оны мешелдік ұ қ қ ө ұ білезік деп атайды. Б лшы ет тонусы т мендеп, іші томпаяды. Оны ұ қ ө «ба а іші» деп атайды. Бала кеш отырады, кеш ж реді. Тістері исы қ ү қ қ болады. Ая тары исы сіп, Х немесе О т різді болады. Баланы қ қ қ ө ә ң физикалы ж не психикалы дамуы т мендеп, зат алмасу процесі қ ә қ ө б зылады. ұ

Клиникасы. 4 кезе і бар: ң 1. бастап ы кезе — вегетативті ж йке ж йесіндегі қ ң ү ү б зылыстар ж не с йек згерістері мен сипатталады. 2 -3 ұ ә ү ө айлы ауру балада лкен е бегіні ауданы лкейіп, боса қ ү ң ң ү ң болады, бас с йек жігі я ни желке ж мсарады (краниотабес). ү ғ ұ Бас с йекті ж мсаты ы ара сты ( желке с йегіні ) ү ң ұ ғ қ құ ң ү ң жалпаюына келеді. Б л кезде вегетативті ж йке ж йесіндегі ә ұ ү ү б зылыс терше дік, с би жасты а басын шай ап, йкей ұ ң ә ққ қ ү беретіндіктен желке шашты т суі, мазасызды , рей, ор у, ң ү қ қ йы тап жат анда селк ете т су сия ты згерістермен ұ қ қ ү қ ө бай алады. анда ы негіздік фосфатаза белсенділігіні қ Қ ғ ң жо арлап, з рде аммиак, амин ыш ылдары мен фосфор ғ ә қ қ к бейіп, ол ащы иісті болады. ө

2. Дер кезе і- с йек ж йесінде аны талатын згерістерімен сипатталады. ң ү ү қ ө а/ Бас с йектері жа ынан-с йек талшы тарыны шамадан тыс суіне байланысты т бе ү ғ ү қ ң ө ө мен ма дайды д естігі, лкен е бекті уа тынан кеш жабылуы, тістеріні кеш шы уы ң ң өң ү ң ң қ ң ғ бай алады қ б/ Кеуде с йектері жа ынан-5 -8 абыр аларында « мешелдік таспих» пайда болады. ү ғ қ ғ абыр алар ж мса , иілгіш, к кірек уысыны шет жа тары жалпайып, кеудені т менгі Қ ғ ұ қ ө қ ң ө апертурасы л аяды, к к етті бекітілген жола ына с йкес абыр а ішке арай майысады. ұ ғ ө ң ғ ә қ ғ қ Осылайша Гаррисон сайы – мешелдік патогномоникалы белгілеріні бірі к рініс қ ң ө табады. Баланы т сі « с т с» немесе «етікші т с» болып згереді. ң ө құ ө ө ө в/ Ая ы «Х» немесе «О» т різдес болып згереді, жамбасы ушы болады, табаны ғ ә ө қ қ жалпа «т йе табан» болып келеді, т тікше с йектерді згеруі –білек ж не балтыр қ ү ү ү ң ө ә с йектеріні бас жа ыны « мешелдік білезік» , сауса буындарыны жалпаюы « інжу ү ң ғ ң қ ң жіптер» білінеді. г/ Б лшы еттерді к ші т мендеп сі ірлері лсізденеді. рса шандырыны , ішектер ұ қ ң ү ө ң ә Құ қ ң тонусыны нашарлауынан (атония) с биді іші лкейеді « рба а іші» , оны уа ытында ң ә ң ү құ қ ң қ басын стауы, отыра бастауы, т руы, ж руі кешігеді. Бала отыр анда б кіше б ктеліп ұ ұ ү ғ ә ү алады. қ

3. Айы у (Реконвалесценция) кезе інде нерв ж йесіні ғ ң ү ң за ымдану белгілері жойылады, с биді с йегі атайып, қ ә ң ү қ тістері шы ады, т ру ж не ж руі алпына келеді. ғ ұ ә ү қ 4. алды згерістер кезе інде рахит процесі ая талып , Қ қ ө ң қ б лшы ет гипотониясы, анемия т. б згерістерді м лдем ұ қ ө ң ү жойылуы не оларды азайып, кейбіреулеріні тек ізі алуы ң ң қ м мкін. С йек згерістері мірлік алады. ү ү ө ө қ

Рахит диагностикасы • Рахитті аны тау шін рентгенологиялы ж не биохимилы зерттеу қ ү қ ә қ дістерін олданады. Е ерте бай алатын зертханалы белгі – ә қ ң қ қ остеобласт ферменті сілтілік фосфатазаны белсенділігіні ң ң жо арылауы ж не фосфор концентрациясыны т мендеуі. Рахитты ғ ә ң ө ң ал аш ы рентгенологиялы симптомы диафиз бен эпифиз ғ қ қ ара ашы ты ыны л аюы болып табылады. Ол метафизді суі, қ қ ғ ң ұ ғ ң ө зын с йекте сінді пайда болуы, остеопороз серінен згеріске ұ ү ө ә ө шырайды. Ары арай остеопороз л аяды, метафизарлы зона к лемі ұ қ ұ ғ ө седі, ктену айма ы т мпек т рден горизонталды а ауысады, с йек ө ә ғ ө ү ғ ү тіні б зылады. Ауруды ас ынуы кезінде зын с йектер мен “жасыл ұ ң қ ұ ү б та ” типі бойынша абыр алар сыны ы болуы м мкін. ұ қ қ ғ ғ ү Реконвалесценция кезе інде метафизде кальций фосфаты жі ішке ң ң ты ыз сызы т рінде ор а жиналады. Рахитты рецидивті а ымында ғ қ ү қ ғ ң ғ осындай бірнеше ктену сызы тары пайда болады. ә қ

Емі. Комплексті, ж йелі ж не жекебасты болуы керек. ү ә Витаминдер, минералды заттар, сіресе рамында кальциі ә құ бар та амдар беру, таза ауада жеткілікті серуендеу, массаж бен ғ гимнастиканы емдік ма ызы зор. Ультрак лгін с улесін ң ң ү ә олдану мешелді емдеуді серлі т сіліне жатады. Мешелде қ ң ә ә цитраттарды беруді м ні бар. Сауы у кезе інде немесе ң ә ғ ң мешелді алды тары ал анда т зы, ыл ан жапыра ты, ң қ қ қ ғ ұ қ қ қ мды ванналар, УФ с улесі, б лшы ет ж не с йек құ ә ұ қ ә ү диатермиясы, массаж бен гимнастика, те ізбен к н с улесі ң ү ә ванналар пайдалы. Кальций ж не фосфор препараттарын ә мешелді арнаулы ем ретінде, тек тым шала ту ан с билерге ң ғ ә береді.

Мешелді алдын алуы: ң Антенаталдын- алу-н ресте тумастан б рын ы алдын- алу шаралары: қ ә ұ ғ а/Жалпы, арнайы емес алдын-алу- ж кті йелді режим са тап с т, жеміс- жидек та амдар ү ә ң қ ү ғ абылдап, ма ызда ж не жеткілікті тама тану, таза ауада к п уа ыт болуымен штасады. қ ң ә қ ө қ ұ Арнайы алдын- алу. Ж ктілікті 28 -30 аптасынан бастап 6 -8 апта бойына к н сайын 400 -500 ү ң ү ХБ-тен Д витаминін береді. Ж ктілікті со ы 3 -4 айында гендевит поливитаминін к ніне 1 -2 ү ң ңғ ү дражеден беруге болады. Жасы 35 -тен ас ан, сонымен бірге ж рек ан тамырлары ж йесіні қ ү ң аурулары бар ж кті йелге Д витаминімен мешел профилактикасын ж ргігуге болмайды. ү ә ү 1. Мешелден постнаталды са тандыру-туыл аннани кейінгі мешел ауруымен к рес: қ қ ғ ү а/ дейіленбеген алдын-алу- міндетті т рде таби ат факторларын барынша мол ж не д рыс Ә ү ғ ә ұ пайдалан ан ж н: к н, ауа ж не су, сондай – а у алау мен гимнастика. Мешелді алдын-алуда ғ ө ү ә қ қ ң таби и тама тандыру, осымша тама тарды уа тылы енгізу, сонымен бірге баланы д рыс к те ғ қ қ ұ ү білу ж не режим са тау ма ызды орын алады. ә қ ң б/ Арнайы алдын-алу- Д витаминіні майлы ерітіндісін 1 айдан бастап ыс- к з айларында ң қ ү аптасына 2 рет (т улігіне 500 ХБ) 1 жас а тол анша беру. ә қ ғ

Д витаминіні профилактикалы дозасы 500 ХБ т улігіне ң қ ә ыс, к з айларында та айындалады. қ ү ғ Д витаминіні емдік дозалары: ң 1 д режелі рахитте курсты дозасы 500 000 -600 000 ХБ ә қ / 15 000 ХБ т улігіне 35 -40 к н бойы/ ә ү 2 д режелі рахитте курсты дозасы 600 000 -700 000 ХБ ә қ / 20 000 ХБ т улігіне 30 -35 к н/ ә ү 3 д режелі рахитте курсты дозасы 700 000 -800 000 ХБ ә қ / 25 000 ХБ т улігіне 30 -35 к н/ ә ү

олданыл ан дебиеттер: Қ ғ ә • “ Балалар ауруы”, авторы Балаш Т сiп алиев 477 -482 бетте ү қ • www. google. kz • www. yandex. kz

Назарлары ыз а рахмет!!!ң ғ