Астана Медицицна Университеті АҚ Жалпы фармакология кафедрасы Орындаған

“Астана Медицицна Университеті” АҚ Жалпы фармакология кафедрасы Орындаған: Дербисалиева А Топ: 317 ОМ Тексерген: Уайсова Д. С. Астана – 2015 ж.

Жоспар: Кіріспе. Негізгі бөлім: Д витамині түзілуі Қолданылуы Жанама әсерлері, гипервитаминозды емдеу Фармакокинетикасы. Қорытынды: Пайдаланылған әдебиеттер.

КІРІСПЕ: • Витамин D — Биологиялық белсенді заттарға жататын препарат • Д витамині тағам рационында алмастыруға болмайтын топ препараты • Күнделікті қажеттілік: 10 -25 мкг.

D витамині • D 2 витамині Эргокальциферол Д-2 витаминінің провитамині – өсімдік тектес стериндерге жататын Эргостерин D 3 витамині Холекальциферол Д-3 витамині үшін бірқатар ануарлар тінінде кездесетін, соның ішінде теріде – 7 дегидрохолестерин

Альфакальцидол • Кальцитриолға ұқсас әсер етеді. Оған қарағанда шамадан тыс гиперкальциемия шақырады. Кальцитриол • Ішектен жақсы сіңіріледі. • Қандағы жоғары деңгейі 10 сағаттан соң байқалады. Бауырда метаболизмденеді. • Өт арқылы ішекке түседі. Ішке және көктамырға енгізеді.

Провитаминнен витаминдерге айналуы • Фотоизомеризация кезінде сәйкес витаминге айналады. • Теріде ультракүлгін сәуле әсерінен 7 дегидрохолестериннен Д-3 витамині түзіледі. • Холекальциферол метаболизмі келесі кезеңдерден тұрады:

• 7 - дегидрохолестерин Теріде(ультракүлгін сәуле) • Холекальциферол (Д-3 витамині) бауырда • Кальцифедиол (25 -гидроксивитамин Д-3) бүйректе • Секальцифедиол • (24, 25 -дигидроксивитамин Д-3) Кальцитриол (1, 25 -гидроксивитамин Д-3)

Сонымен қатар, сүт, бауыр да кездеседі.

Д витаминінің негізгі қызметі қан құрамында кальций мен фосфор деңгейін реттеу. Псориазды емдеуде, тері рагын емдеуде көмектеседі. Қанның ұюына қажет, ОЖЖ қозымдылығын реттеуде, қалыпты жүрек жұмысына қажет. Д тобының витаминдері гормондарға жататын белсенді метаболиттер түзілетін прогормондар болып табылады.

Кальцитриол - холекальциферолдың белсенділігі жоғары метаболиті, қасиеті бойынша гормон болып табылады. Ол жасушаішілік арнайы рецепторлармен байланысады және көптеген тіндерде кальций алмасуын реттейді. Кальцифедиол – холекальци – феролдың айналымдағы негізгі метаболиті. Кальципотриол препараты – псоркутан. Кальцитриолдың синтетикалық аналогы. Өсімдіктерде эргостеролдан түзілетін эргокальциферол. Эргокальциферолдың синтетикалық аналогы – альфа – кальцидол. Ол бауырда кальцитриолға айналады.

Д тобы витаминдерінің зат алмасуына әсері: Біртипті және негізінен кальций мен фосфат метаболизмі жағынан байқалады. 1. Д витаминінің маңызды әсерлерінің бірі – кальций және фосфаттар үшін ішек эпителиінің өткізгіштігін жоғарылату болып табылады. Бұл кезде олардың қандағы қажет мөлшері қамтамасыз етіледі. 2. Сүйек тіндерінің минерализациясын реттейді. 3. Сүйек өсуіне тиімді жағдай құру үшін қажет кальций ионының сүйектен мобилизациялану үрдісі де Д витаминінің бақылауында болады.

Фосфаттардың қажет концентрациясын ұстап тұру үшін бүйрек өзекшелерінде олардың реабсорбциясын жоғарылату қабілеті бар. Холекальциферол және оның метаболиттері кальций алмасуынан басқа, тері кератиноциттерінің пролиферациясын тежейді. Олардың дифференцировкасын белсендендіреді.

Қолданылу көрсеткіштері: Рахит, остеомаляция, остеопороз ауруларын емдеуде және алдын алуда тағайындалады. Сонымен қатар сүйек жүйесінің кей ауруларында – остеодистрофияда, хирургияда – сүйек кемігінің түзілуін ынталандыру үшін, қалқанша без жетіспеушілігінде, терінің және шырышты қабаттың қызыл жегісінде қолданады. Кальципотриол – псоркутан псориазда жағылма түрінде жергілікті қолданылады.

Фармакокинетикасы • Д витамині аш ішекте сіңіріледі. Лимфамен бауырға және жалпы қан ағымына түседі. Қан сарысуында оның әртүрлі тіндерге тасымалдануын қамтамасыз ететін, аглобулинмен байланысады. Д витамині сүйекте, май тіндерінде, бауырда, аш ішектің шырышты қабатында қорға жиналады. Алмасу өнімдері негізінен ішекпен және аз дәрежеде бүйрек арқылы шығарылады.

Жанама әсерлері: Артық мөлшерде тағайындау жедел және созылмалы уланулар – Д гипервитаминоздар шақыратынын ескерген жөн. Құсу, лоқсу, жүрек айну, Ыстықтау сезімдері. Сүйектің патологиялық деминерализациял ануын, кальцийдің бүйректе, тамырларда, жүректе, өкпеде, ішекте шөгуімен сипатталады. Бұл жағдай осы ағзалардың қызметі бұзылуымен жүреді, өлімге соқтыруы мүмкін. Мыс: Бүйрек жетіспеушілігі салдарынан уремиядан. ОЖЖ зардап шегеді. Симптоматикасы: селқостық, ұйқышылдық, күрт мазасыздық, тырысу.

Д гипервитаминозын емдеу: Д витаминін енгізуді тоқтату. Кортикостероидтарды Е витаминін Магний және калий препараттарын Аскорбин қышқылын

Пайдаланылған әдебиеттер: • “Фармакология” Д. А. Харкевич. Алматы 2004 ж. • Холодов Л. E. , Яковлев В. П. , Клиническая фармакокинетика. M. , 1985 • Соловьев В. H. , Фирсов А. А. , Филов В. А. , Фармакокинетика, М. , 1980. • Журнал «Фармакокинетика и Фармакодинамика»