ара анды облысыны білім бас армасы

Скачать презентацию ара анды облысыны білім бас армасы Скачать презентацию ара анды облысыны білім бас армасы

dizaynyn_,_animaciyasyn_ұrlamandar!!!!.pptx

  • Размер: 5.8 Мб
  • Автор:
  • Количество слайдов: 36

Описание презентации ара анды облысыны білім бас армасы по слайдам

ара анды облысыны білім бас армасы    Қ ғ ң қ « ара андыара анды облысыны білім бас армасы Қ ғ ң қ « ара анды гуманитарлы колледжі» КМ К Қ ғ қ Қ КУРСТЫ Ж МЫС Қ Ұ Та ырыбы: қ «Жай с йлем ж не оны т рлерін мектепте о ыту ө ә ң ү қ дістемесі» ә Студент: нетбек Г. Ә Жетекші: Касимова А. Ж. аза тілі ж не дебиеті Қ қ ә ә п ндеріні о ытушысы ә ң қ 2016 — 2017 о у жылы қ

    МАЗМ НЫҰ КІРІСПЕ І ТАРАУ ЖАЙ С ЙЛЕМ Ж НЕ ОНЫ ЗЕРТТЕЛУІ МАЗМ НЫҰ КІРІСПЕ І ТАРАУ ЖАЙ С ЙЛЕМ Ж НЕ ОНЫ ЗЕРТТЕЛУІ Ө Ә Ң 1. 1. Жай с йлем ж не оны т рлері ө ә ң ү 1. 2. Жай с йлемні зерттелу жайы ө ң ІІ ТАРАУ ЖАЙ С ЙЛЕМДІ МЕКТЕПТЕ О ЫТУ Ө Қ 2. 1. Жай с йлемні мектепте о ытылу жайы ө ң қ 2. 2. Жай с йлемні т рлеріне арай талдау ө ң ү қ 2. 3. Тіл дамытуды ж ргізу жолдары ү ОРЫТЫНДЫ Қ ПАЙДАЛАНЫЛ АН ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ Ғ Ә ОСЫМША Қ

  Кіріспеде синтаксисті  т рлері жайлы айтылып,  курсты ң ү қ ж мысты Кіріспеде синтаксисті т рлері жайлы айтылып, курсты ң ү қ ж мысты ма саты, міндеті, зектілігі ж не болжамы ұ ң қ ө ә ай ындалады. қ Бірінші тарауда жай с йлем туралы аны тамалар, оны ө қ ң айтылу ма сатына арай ж не т рлаулы м шелерді атысу қ қ ә ұ ү ң қ атыспауына арай т рлері, жай с йлемді зерттеген алымдар қ қ ү ө ғ ж не оларды е бектері туралы айтылады. ә ң ң Екінші тарауда жай с йлемні мектепте о ытылу жайы, жай ө ң қ с йлемді талдау жолдары, синтаксистік жатты улар ж не жай ө ғ ә с йлемді о у ар ылы тіл дамыту жолдары арастырылады. ө қ қ қ орытындыда курсты ж мысты андай н тижелерге жетіп, Қ қ ұ ң қ ә жай с йлемні ж не о ан арнал ан жазба жатты уларыны ө ң ә ғ ғ ғ ң ма ызы, мектепте о ытылуы, орытындыланады. ң қ қ

   Курсты  ж мысты  ма саты:  қ ұ ң қ аза Курсты ж мысты ма саты: қ ұ ң қ аза тіл білімінде жай Қ қ с йлемні зіндік ерекшелігін, айтылу ма сатына, с йлем ө ң ө қ ө м шелеріні атынасына арай т рлерін таныту. Жай ү ң қ қ ү с йлемні зерттелу жайы туралы аза алымдарыны ө ң қ қ ғ ң е бектерімен таныстыру. Жалпы білім беретін орта ң мектептерде жай с йлемді о ытуда тиімді дістерді пайдалана ө қ ә білу, жай с йлемді т рлеріне арай талдауды таныстыру. ө ү қ

Курсты ж мысты міндеттері: қ ұ ң -  тілге атысты ылыми-практикалы жа алы тар аКурсты ж мысты міндеттері: қ ұ ң — тілге атысты ылыми-практикалы жа алы тар а с йене отырып, жай с йлемді о ыту қ ғ қ ң қ ғ ү ө қ барысында тіл дамыту ж мысын ж ргізуді мазм нын, жолдарын, діс-т сілдерін ай ындау. ұ ү ң ұ ә ә қ — жай с йлемді о ытуда ы тіл дамыту ж мыстарыны азіргі жа дайын аны тау; ө қ ғ ұ ң қ ғ қ — жай с йлемді зерттелуімен ж не зерттеуші алымдармен таныстыру ө ә ғ — жай с йлемні т рлеріне арай талдау ө ң ү қ Осы міндеттерді орындау ар ылы негізгі ма сат а ол жеткізіледі. қ қ

Зерттеуді  ылыми болжамы: ң ғ  Егер жай с йлемдерді о ыту ба дарламалы талаптарЗерттеуді ылыми болжамы: ң ғ Егер жай с йлемдерді о ыту ба дарламалы талаптар а сай ө қ ғ ж йелі ж ргізілсе; жай с йлемді о ытуда о ушыларды тілін ү ү ө қ қ ң дамыту, оларды жас ерекшеліктеріне с йкес материалдарды ң ә с рыптап, оны ме гертуді тиімді діс-т сілдері ар ылы ұ ң ң ә ә қ ж зеге асырылса; жай с йлемді о ыту о у- дістемелік ү ө қ қ ә кешендермен амтамасыз етілсе, онда о ушыларды тілін қ қ ң дамыту а негіз болады. ғ

І ТАРАУ ЖАЙ С ЙЛЕМ Ж НЕ ОНЫ ЗЕРТТЕЛУІӨ Ә Ң І ТАРАУ ЖАЙ С ЙЛЕМ Ж НЕ ОНЫ ЗЕРТТЕЛУІӨ Ә Ң

  Жай с йлем рылыс жа ынан аса к рделі ө құ ғ ү болма Жай с йлем рылыс жа ынан аса к рделі ө құ ғ ү болма анымен, к лемі, рамы р кез біркелкі ғ ө құ ә бола бермейді. Ж не жай с йлемдерді ә ө ерекшеліктеріне арай осындай топтар а б луге қ ғ ө болады: 1. 1. Жай с йлем ж не оны т рлері ө ә ң ү

ЖАЙ СӨЙЛЕ МЖа ты, қ жа сыз қ с йлемдер ө Жала ,  ң жайылмаЖАЙ СӨЙЛЕ МЖа ты, қ жа сыз қ с йлемдер ө Жала , ң жайылма с йлемдер ө Толымды, толымсыз с йлемдерө Атаулы с йлем ө

С йлемде бастауыш болу, ө болмауына арай қ Жа ты қ Жақсыз 1 B 07 12С йлемде бастауыш болу, ө болмауына арай қ Жа ты қ Жақсыз

Жақты сөйлем  Жа ты с йлем  рамына қ ө ‒ құ бастауышы атыс анЖақты сөйлем Жа ты с йлем рамына қ ө ‒ құ бастауышы атыс ан немесе жасырын қ қ т рса баяндауыш ар ылы табу а ұ қ ғ болатын жай с йлем т рі. ө ү

 1) Балалар кітапханаға кірді.  2) Айтқан тапсырмаларын уақытында орындадық.   1. Алғашқы сөйлемнің 1) Балалар кітапханаға кірді. 2) Айтқан тапсырмаларын уақытында орындадық. 1. Алғашқы сөйлемнің бастауышы ‒ балалар , баяндауышы ‒ кірді. 2. Екінші сөйлемнің баяндауышы ‒ орындадық сөйлемде анық тұрғанымен, бастауыш берілмеген. Дегенмен бастауышты баяндауыш арқылы тауып аламыз, орындадық етістігі 1 — жақта, көпше түрінде тұр, яғни бастауышы ‒ біз.

  Жа сыз с йлем  баяндауышты  зі қ ө ‒ ң ө ана Жа сыз с йлем баяндауышты зі қ ө ‒ ң ө ана сол с йлемге негіз, йыт ы болатын ғ ө ұ қ жай с йлем т рі. ө ү Мысалы: Саба тан кешігуге болмайды. қ Жа сыз с йлем қ ө

Жақсыз сөйлемнің баяндауыштары мынадай тұлғада келеді: 1. - ы, -кі, - ы, -гі ж рна тыЖақсыз сөйлемнің баяндауыштары мынадай тұлғада келеді: 1. — ы, -кі, — ы, -гі ж рна ты алау рай етістікке кел к мекші қ ғ ұ қ қ ө етістігі тіркесіп келеді: айт ысы келді. қ 2. Т йы етістікке керек, ж н, м мкін, тиіс сия ты с здер ұ қ ө ү қ ө тіркесіп келеді: баруы керек, айтуы тиіс т. б. 3. -ып, -іп, -п ж рна ты к семшеге бол (к біне болма т різді ұ қ ө ө ә болымсыз т рінде) к мекші етістігі тіркесіп келеді: айтып ү ө болмайды, ып болмайды. ұғ 4. Баяндауыш рамында бастауыш т л алы с зі бар, біра құ ұ ғ ө қ с йлем м шелеріне жіктеуге келмейтін т ра ты тіркестерден ө ү ұ қ болады: шек сілесі атты, шарасы алмады. қ қ

Жалаң •  Т рлаусыз м ше атыспа ан жай ұ ү қ ғ с йлемніЖалаң • Т рлаусыз м ше атыспа ан жай ұ ү қ ғ с йлемні т рі. ө ң ү • Мысалы: Біз барамыз, олар да келеді. Жайылм а • Тұрлаусыз мүше қатысқан жай сөйлемнің түрі. • Мысалы: Әбішті кім орысша оқытып жүргенін Ұлжан айтты.

  Айтылу а тиіс т рлаулы м шелерді барлы ы атыс ан ғ ұ ү Айтылу а тиіс т рлаулы м шелерді барлы ы атыс ан ғ ұ ү ң ғ қ қ жай с йлемні т рін ө ң ү толымды с йлем ө дейміз. Айтылу а тиісті с йлем м шелеріні бірі т сіп ал ан ғ ө ү ң ү қ ғ жай с йлемді ө толымсыз с йлем ө дейміз.

 Мысалы :  1) К лен бір ыт ып сырт а шы ты. ә қ Мысалы : 1) К лен бір ыт ып сырт а шы ты. ә қ қ қ 2) К пі сыртынан айыс белбеуін буып алды. ү қ 3) К зінен жасы ыршып кетті. ө Осы ш с йлемні алды ысы – толымды c йлем, йткені ү ө ң ңғ ө ө оны с йлем етіп т р ан баяндауышы (не істеді? — шы ты) да, ө ұ ғ қ бастауышы да (кім шы ты? – К лен) бар ж не с йлем қ ә ә ө білдіретін ой а атысты пысы тауыш ( айда шы ты? – ғ қ қ сырт а ж не алай шы ты – бір ыт ып ) та ж мсал ан. қ ә қ қ қ ұ ғ Екінші с йлемде баяндауышты (не істеді? – буып алды) ө ң иесі бастауыш жо , с йлемде т сіп ал ан, біра оны табу а қ ө ү қ ғ болады: кім буып алды? – ол (К лен). ә шінші с йлемде к зінен с зіні аны тауышы (кімні Ү ө ө ө ң қ ң к зінен? ) т сіп ал ан. Сонды тан екінші, шінші с йлемдер ө ү қ ғ қ ү ө толымсыз с йлемдер деп танылады. ө

 Атаулы с йлем ө ‒ ойды білдірмей, тек со ан ғ байланысты затты  былысты Атаулы с йлем ө ‒ ойды білдірмей, тек со ан ғ байланысты затты былысты , мезгілді , ң құ ң ң мекенні аты аталып к рсетілетін жай с йлемні ң ө ө ң ерекше т рі. ү Атаулы с йлем жеке дара олданылатынды ө қ қ ‒ тан, шартты т рде с йлем деп танылады. Біра ү ө қ оны м ні тек зінен кейін олданыл ан ң ә ө қ ғ с йлемдер ар ылы т сініледі. Атаулы с йлем з ө қ ү ө ө ішінде с йлем м шелеріне жіктелмейді. ө ү

 Мысалы:  Кеш. Ымырт жабыл ан кезі. К кшетау ма ы. ғ ө ң Айнадай Мысалы: Кеш. Ымырт жабыл ан кезі. К кшетау ма ы. ғ ө ң Айнадай т ны сулы К лш мекті асы. ұ қ ө ү ң қ К лш мекті жа асында ы к к ала амыс, судыр ө ү ң ғ ғ ө қ р а тар айнаны жиегіне салын ан құ ғ қ ң ғ ғ демі рнек сия ты. ә ө қ М нда берілген 4 с йлем мезгілді (1 -2 с йлемдері ұ ө ө кеш ж не ымырт жабыл ан кез) ж не мекенді (3 -4 ә ғ ә с йлемдер: К кшетау ма ы ж не айнадай ө ө ң ә К лш мекті асы) атап ана т р. ө ү ң қ қ ұ

1. 2. Жай с йлемні зерттелу жайыө ң 1. 2. Жай с йлемні зерттелу жайыө ң

Ахмет Байт рсын лұ ұ ы •  «Тіл та ылымы» ғ •  «Тіл- рал»Ахмет Байт рсын лұ ұ ы • «Тіл та ылымы» ғ • «Тіл- рал» құ • С. Жиенбаев • «С йлемні ө ң йірлі ү м шелері ү туралы» С. Аманжолов, Н. Сауранбаев • « аза тіліні Қ қ ң грамматикасы» С. Аманжолов • « аза тілі Қ қ ылыми ғ синтаксисіні ң ыс а курсы» қ қ дайберген Құ Ж банов ұ • « аза тілі Қ қ ж нінде ө зерттеулер» Н. Сауранбаев • « азіргі Қ аза тілі» қ қ О. Т легенов ө • «Жалпы модальді ж не ә ма сат м нді қ ә жай с йлем ө типтері» М. Бала аев қ • «Жай с йлем ө синтаксисі» Жай с йлемді зерттеген алымдар ж не ө ғ ә оларды е бектері ң ң

ІІ ТАРАУ ЖАЙ С ЙЛЕМДІ МЕКТЕПТЕ Ө О ЫТУ Қ  ІІ ТАРАУ ЖАЙ С ЙЛЕМДІ МЕКТЕПТЕ Ө О ЫТУ Қ

8 -сынып,  « аза тілі» Қ қ о улы ы, авторы – қ ғ С.8 -сынып, « аза тілі» Қ қ о улы ы, авторы – қ ғ С. Аманжолов, А. Аманжолов, Г. осымова. Қ Алматы, «Мектеп» 2004 жыл.

АЗА ТІЛІ П НІ Қ Қ Ә  8 - сыныпты  о у ба дарламасыАЗА ТІЛІ П НІ Қ Қ Ә 8 — сыныпты о у ба дарламасы бойынша ‒ ң қ ғ 102 са ат. Апталы са ат саны – 3 са ат. ғ қ ғ ғ О у жылыны ІІ то санында «Жай с йлем қ ң қ ө ж не оны т рлері» 10 са атта ткізіледі. ә ң ү ғ ө 8 -сынып а арнал ан « аза тілі» қ ғ Қ қ о улы ында «Жай с йлем» та ырыбына қ ғ ө қ 33 жатты у берілген. ғ

1)Жай с йлем ө туралы т сінік.  ү Жа ты, жа сыз қ қ с1)Жай с йлем ө туралы т сінік. ү Жа ты, жа сыз қ қ с йлемдер. ө 2 са. ғ Жай с йлем ө т рлерінен ү ткенді ө айталау. қ 1 са. ғ 2)Жала , ң жайылма с йлемдер. ө 2 са. ғ 3)Толымды, толымсыз с йлемдер. ө 2 са. ғ 4)Атаулы с йлем. ө 1 са. ғБа ылау қ диктант. 2 са. ғ

69 -жатты у. ғ С йлесуде с йлем басында ө ө жо қ пен иә 69 -жатты у. ғ С йлесуде с йлем басында ө ө жо қ пен иә олданыл анда, здерінен қ ғ ө кейінгі с здерден олар тірмен б лінеді. Диалогті о ып шы ы дар да, ө ү ө қ ғ ң рбір с йлемні жа ты с йлем екендігін д лелде дер. ә ө ң қ ө ә ң зі із с йлесесіз бе? ‒Ө ң ө И , зім с йлесемін. ‒ ә ө ө К шеге шы са деймін. ‒ ө қ Жо , сізді келетіні із жайында ол ма ан еш н рсе деген жо. ‒ қ ң ң ғ ә қ С уле кеді ме, апа? ‒ ә И , б гін келді. ‒ ә ү

71 -жатты у. ғ Бастауышы айтылмай т р ан с йлемдерді бастауышын баяндауыш ұ ғ ө71 -жатты у. ғ Бастауышы айтылмай т р ан с йлемдерді бастауышын баяндауыш ұ ғ ө ң ар ылы тауып, жа ша ішіне ойып, к шіріп жазы дар. қ қ қ ө ң Ж регімні т біне тере бойла, ү ң Мен бір ж мба адаммын, оны да ойла, ұ қ Со ты палы, со па сыз жерде стім, қ қ ө Мы мен жал ыз алыстым, кін ойма. ң ғ ә қ Абай болаша рпа а с зін осылай арнады. ткенні лазы ан қ ұ ққ ө Ө ң құ ғ асырларынан зіне бейтаныс, бас а, біра болаша а сенімді жол сал ан ғ ө қ қ ққ ғ а ынны айт ан с зі еді. Даланы торла а наданды т негіне шамшыра тай қ ң қ ө ғ қ ү қ с уле т кті ж не та ы атып, к ні шы атын жа а апаратын жолды з хал ына ә ө ә ң ү ғ ққ ө қ талмастан к рсетті. ө И , зі мір кешкен ж не ле жаз ан асыр шін Абай ж мба болды. Ал біз ә ө ө ә ө ң ғ ғ ү ұ қ шін ж мба па? ү ұ қ (М. уезов) Ә

72 -жатты у. ғ Берілген с здерді бастауыш етіп, баяндауышын р т рлі с з ө72 -жатты у. ғ Берілген с здерді бастауыш етіп, баяндауышын р т рлі с з ө ә ү ө табынан жасап, жа ты с йлем растыры дар. қ ө құ ң зім, олар, б л, сіз, жер, ел, оралмандар, шеуіміз Ө ұ ү.

 Жатты у ж мыстары. Синтаксистік жатты улар а с з тіркесі, жай ғ ұ ғ Жатты у ж мыстары. Синтаксистік жатты улар а с з тіркесі, жай ғ ұ ғ ғ ө с йлем т рлері, рамалас с йлем т рлері мен пунктуация а байланысты ө ү құ ө ү ғ жатты улар жатады. О ушыларды осы б лімдерден ал ан білімін бекіту ғ қ ң ө ғ ма сатында ж ргізілетін жатты улар а мынандай талаптар ойылады: қ ү ғ ғ қ 1) белгілі бір жатты уды орындау шін о ушыларда оны орындай ғ ү қ алатындай білім, білік болуы шарт; 2) о ушылар жатты уда не орындайтынын, оны андай пайдасы қ ғ ң қ барлы ын т сініп орында аны абзал; ғ ү ғ 3) жатты у о ушыны тілге ызы ушылы ын, ынтасын, ы ыласын ғ қ ң қ ғ ғ қ арттыру а тиіс; ғ 4) жатты улар кездейсо болмай, белгілі бір ж йемен орындалып ғ қ ү отырылуы ажет; қ 5) жатты у ж мыстары тек тілген материалдар а ана байланысты ғ ұ ө ғ ғ болмай, б рын тілген материалдарды да айталау а м мкіндік ұ ө қ ғ ү ту ызуы шарт; ғ

Жай с йлемні т рлеріне арай талдау оларды ма ынасы мен рылысына арай ө ң үЖай с йлемні т рлеріне арай талдау оларды ма ынасы мен рылысына арай ө ң ү қ ң ғ құ қ бірнеше т рге б лінеді: ү ө а) Жай с йлемдерді ма ынасына арай талдау. ө ғ қ С йлемдерді айтылу ма сатына арай ө қ қ салыстырып, зара айырмашылы тарын айт ызады ж не жасалу жолдарына арай ө қ қ ә қ талдатып, д лелдеттіреді. ә Ас ар ауыл а келді. Ас арды ауыл а келгендігін хабарлап т р. С йлем ая ында қ ғ қ ң ғ ұ ө ғ дауыс б се дейді. М ндай хабарлы с йлемдерді жаз анда, с йлемні со ына н кте ә ң ұ ө ғ ө ң ң ү ойылады. қ ) ә Жай с йлемдерді жала , жайылма болып б лінуіне арай талдау. ө ң ө қ М нда т рлаулы ұ ұ ж не т рлаусыз м шелерін таптырып, жала , жайылма с йлемдерді зіне т н белгісін ә ұ ү ң ө ә айт ызады. қ Біз табысты болды қ. Б л – жала с йлем. Бастауыш пен баяндауыштан ралып ұ ң ө құ т р. Бастауыш – біз, есімдіктен; баяндауышы – табысты болды , зат есім мен етістікті ұ қ ң тіркесінен бол ан. ғ б) Жай с йлемдерді т рлаулы м шелеріні толы болу-болмауына арай талдау. ө ұ ү ң қ қ Жай с йлемдерді толымды, толымсыз екенін ажыраттырып, толымды, толымсыз болуды ө ң ң шарттарын айт ызады. қ Абай бала а бар денесімен ш ыл б рыла арады ғ ұғ ұ қ. рылысы жа ынан ал анда – жай с йлем. Жай с йлем ішінде толымды Құ ғ ғ ө ө с йлем. ө Толымды с йлем болатын себебі: с йлемні бастауышы да, баяндауышы да бар. ө ө ң Бастауышы – Абай, зат есімнен, баяндауышы – арады, етістіктен. қ

 • в) Жай с йлемдерді с йлем м шелеріні  байланысына арай ө ө ү • в) Жай с йлемдерді с йлем м шелеріні байланысына арай ө ө ү ң қ талдау. М тіннен жа ты, жа сыз с йлемдерін таптырып, оны ә қ қ ө ң жа ты, жа сыз болу себептерін на тылы мысалдар ар ылы қ қ д лелдеттіреді. ә Е бек етсе , ерінбе. ң ң Б л – жа ты с йлем, белгілі бір жа та ұ қ ө қ айтылып, бастауышы мен баяндауышы иысып т р. Бастауышы қ ұ с йлем ішінде айтылма анмен, оны баяндауышына с ра ою ар ылы ө ғ ұ қ қ қ табу а болады. (Кім ерінбеу керек? Сен. ) ғ • г) Атаулы с йлемдерді т рлеріне арай талдату ж не оларды ө ү қ ә ң белгілерін зара салыстырып отыру – жай с йлемдерді талдауды ө ө ң бір т рі. ү • 1. Т н. 2. Айсыз аспан. ү Б лар – атаулы с йлемдер. С йлем ұ ө ө ретінде олданылып т р ан зат атаулары. Не? деген с ра а жауап қ ұ ғ ұ ққ болып, атау ма ынасында т р. ғ ұ

2. 1. Тіл дамытуды ж ргізу жолдарыү   Тіл  арым- атынас жасауды жолы болса,2. 1. Тіл дамытуды ж ргізу жолдарыү Тіл арым- атынас жасауды жолы болса, сол арым- атынас жасауда адамны қ қ ң з ойын жеткізуіні негізгі формасы – с йлем. Бас аша айт анда, с йлем – пікір ө ң ө қ қ ө алысуды, арым- атынас жасауды амтамасыз ететін тілдік материалды бірт тас қ қ қ ң ұ б лшегі. Б л жерде с йлемні жеке компоненттері, оларды зара байланысу ө ұ ө ң ң ө за дылы тары мен рылу принциптері, с йлемні с зден айырмашылы ы бар ң қ құ ө ң ө ғ лкен единица екенін аны тайтын басты белгілері туралы айтыпжатуды ү қ ң ажеттілігі жо деп ойлаймыз. қ қ Адам ойыны р алуанды ы оны айту шін ң ә ғ ү ж мсалатын с йлемдерді рамы мен т рлеріні рт рлі болып келуіне ы пал ұ ө ң құ ү ң ә ү қ етеді. Соны бірі – жай с йлем. Жай с йлем грамматиканы синтаксисі деп ң ө ө ң аталатын саласыны объектісі ретінде арастырылады. Ал орта мектепте аза тілін ң қ қ қ о ыту а арнал ан ба дарламада жай с йлем синтаксисі жеке курс ретінде қ ғ ғ ғ ө о ытылып, м нда о ушылар а жай с йлемі т рлері, с йлем м шелері, біры ай қ ұ қ ғ ө ң ү ө ү ңғ м ше, о шау с з т. б. грамматикалы белгілерін ажырата білуге, с здерді ү қ ө синтаксистік рылымда ауызекі с йлеу мен жазу тлдерінде д рыс олдану а құ ө ұ қ ғ да дыландырып, курс бойынша ж йелі, толы білім беру амтылады. ғ ү қ қ

 Жай с йлемді о ытумен байланысты тіл дамыту ж мысын йымдастыруды ө қ ұ ұ Жай с йлемді о ытумен байланысты тіл дамыту ж мысын йымдастыруды ө қ ұ ұ ң негізгі ма саты – жай с йлемні объектілерін о ыту т сында о ушыны с здік қ ө ң қ ұ қ ң ө орын жетілдіру ж не оны з ойын ауызша, жазбаша т рде де қ ә ө ү грамматикалы , тсилистикалы жа ынан д рыс бере білуге йрету. қ қ ғ ұ ү Жай с йлемді о ыту барысында ж ргізілетін тіл дамыту ж мысыны бір ө қ ү ұ ң б лімі – о ушыларды с здік орын жетілдіру ма сатында с здік ж мысын ө қ ң ө қ қ ө ұ йымдатыру болса, екіншісі – тілдегі грамматикалы амал-т сілдерді д рыс ұ қ ә ұ ж мсай білуге йрететін жатты у ж мыстары. О ушыларды ойын ауызша да, ұ ү ғ ұ қ ң жазбаша да сауатты жеткізе білуін амтамасыз ету шін б л екі ж мысты қ ү ұ ұ ң бір-бірінен ажарымай, атар ж ріп отыруы міндетті. қ ү Сонды тан жай с йлемді о ыту негізінде ж ргізілетін тіл дамыту қ ө қ ү ж мысыны бір тарма ы с здік ж мысына арналса, екіншісі – балалар а тілдегі ұ ң ғ ө ұ ғ грамматикалы амал-т сілдерді д рыс ж мсай білуді йрететін жатты у қ ә ұ ұ ү ғ ж мыстары. ұ

 орытынды: Қ  аза тілінде жай с йлем, оны Қ қ ө ң т рлері, орытынды: Қ аза тілінде жай с йлем, оны Қ қ ө ң т рлері, зерттелу жайы, о ытылу жолдарыны зіндік орны ү қ ң ө бар. Мектепте жай с йлемді о ыту ж йесі алыптас ан. ө қ ү қ қ К п жа дайларда о ушылар жай с йлемні т рлерін ө ғ қ ө ң ү ажырата алмай жатады. Жазба ж мыстарында тыныс ұ белгілерінен ате жіберіп жатады. Осы ретте синтаксистік қ жатты уларды ма ызы зор. Міне, синтаксис саласында ы ғ ң ң ғ с йлем, оны ішіндегі «Жай с йлем» та ырыбы к лемінде ө ң ө қ ө берілетін жатты уларды о ушылар а д рыс ме герту ғ қ ғ ұ ң ар ылы м ндай ателер жібермейтін болады. қ ұ қ

ПАЙДАЛАНЫЛ АН ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ: Ғ Ә 1. А. Байт рсынов. Тіл та ылымы – аза тіліПАЙДАЛАНЫЛ АН ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ: Ғ Ә 1. А. Байт рсынов. Тіл та ылымы – аза тілі мен о у-а арту а атысты ұ ғ қ қ қ ғ ғ қ е бектері, Алматы ‒ 1992. ң 2. А. Касимова Г. Муханова « аза тілі п нінен ж ргізілетін талдау Қ қ ә ү ж мыстары» , ара анды – 2016. ұ Қ ғ 3. Б. К тенбаева аза тілі саба тарында тіл дамыту (Методикалы ә Қ қ қ қ н с ау) ұ қ 4. Б. апасова « аза тілі» , 140 — 144 бет Қ Қ қ 5. « аза тілі» энциклопедия, Алматы ‒ 1998. Қ қ 6. . Ж банов. « аза тілі ж ніндегі зерттеулер» , Алматы ‒ 1999. Қ ұ Қ қ ө 7. М. Бала аев «Тіл м дениеті ж не аза тілін о ыту» – Алматы ‒ 1989. қ ә ә қ қ қ 8. Н. Сауранбаев. « азіргі аза тілі» , Алматы – 1954 Қ қ қ 9. Р. мір « аза лингвистикасы ж не лингводидактика м селелері» , Ә Қ қ ә ә Алматы ‒ 2006. 10. С. Аманжолов « аза деби ж ніндегі синтаксисіні ыс аша курсы» , Қ қ ә ө ң қ қ Алматы ‒ 1994. 11. С. Исаев «С йлемді грамматикалы талдауды т сілдері» , ө қ ң ә Алматы – 1985. 12. Т. ордабаев « аза тіл біліміні алыптасу, даму жолдары» , Қ Қ қ ң қ Мектеп – 1987. 13. Т. ордабаев « аза тіліндегі рмалас с йлем синтаксисі» , Қ Қ қ құ ө Алматы ‒ 1995. 14. www. google. kz

Назарлары ыз аң ғ рахмет!  Назарлары ыз аң ғ рахмет!

Зарегистрируйтесь, чтобы просмотреть полный документ!
РЕГИСТРАЦИЯ