ара анды мемлекеттік медицина университетіҚ ғ Офтальмология, оториноларингология

ара анды мемлекеттік медицина университетіҚ ғ Офтальмология, оториноларингология кафедрасы С Ж Ө Риногенді к з ішілік ас ынулар ө қ ОРЫНДАҒАН: Жаппар А. Ж. 4 -053 топ ОМФ ҚАБЫЛДАҒАН:

Жоспар • Кіріспе • Негізгі бөлім 1. Риногенді к з ішілік ас ынуларө қ 2. Клиникалық көрінісі 3. Диагноз қою 4. Емі • Қорытынды • Пайдаланылған әдебиеттер

Риногенді к з ішілік ас ынуларө қ • М рын аурулары ж не м рын ойнаулары ұ ә ұ қ аурулары р т рлі ас ынулар а келеді. ә ү қ ғ ә К зішілік ж не бас с йек ішілік ө ә ү ас ынулар а бірнеше себептер келеді: қ ғ ә • К з алмасыны анатомиялы ерекшелігі – ө ң қ ол ш жа ынан ойнаулармен шектесіп ү ғ қ жатыр:

1. Төменгі — жоғарғы жақ

2. Ішкі жағынан — тор сүйек ұялары

3. Үстінен – маңдай қойнауынан.

• Тамыр – ж йкелер ж йесімен: м рын уысынан веналар ү ү ұ қ б рышты вена ж не жо ар ы к з венасы ар ылы кавернозды ұ ә ғ ғ ө қ синус а ж не атты ми абаттарыны венасымен жал асады. қ ә қ қ ң ғ • Инфекция к з ішіне рт рлі жолмен таралады: абыр алы , ө ә ү қ ғ қ гематогенді, периневралды, лимфогенді. Е жиі тетін жолы – ң ө абыр алы. қ ғ қ • Насу астарда к з ішілік ж не бас ішілік ас ынуларда қ ө ә қ жа дайы ауыр болады, сонды тан жедел т рде арнайы ғ қ ү хирургиялы операция ж ргізу керек, я ни офтальмолог, қ ү ғ нейрохирург атысу ажет. қ қ

Риногенді к з ішілік ас ынулар а жатадыө қ ғ • аба ты , к з алмасыны реактивті ісінуі Қ қ ң ө ң • Орбиталды остепериостит • аба ты ірі дігі Қ қ ң ң • Субпериостальді ірі дік ң • К з флегмонасы ө • Ретробульбарлы ірі дік ң • К з веналарыны трамбозы ө ң

Клиникалы к рінісіқ ө • К з ішілік ас ынулар кезінде жергілікті белгіліер ө қ к з алмасыны ж мса тіндеріні ісінуіне, ө ң ұ қ ң коньюнктивиттерді ызаруына, ал кейде ісік ң қ к бейсе ө хемоз а келедіғ ә.

К з алмасы сыртка ы ысады: экзофтальм, к з ө ғ ө алмасыны оз алысыны шектелуі, ауырсыну ң қ ғ ң бай алады. М рыннан б ліністер б лінеді. Тыныс алу қ ұ ө ө иындайды. К зді к ру абілеті жылдам т мендейді, қ ө ң ө қ ө кейде к зді к рмей алуы м мкін. Дене ызуы ө ң ө қ ү қ к теріледі, бас ауруымен, сумен, жалпы лсіздікпен ө құ ә ж реді. ү

• Реакивті ісіну аба та ж не к зді қ қ ә ө ң ж мса лаларында аба ты ұ қ қ ң ісінуімен кейде к з алмасыны ал а ө ң ғ ы ысуы (экзофтальм), бас ан кезде – ғ қ ауырсыну болады. Реактивті ісіну к з ма айында ы 2 сермен ж реді: ө ң ғ ә ү • Коллатералді атынасты б зылуы қ ң ұ • ойнауларда б ліністерді жиналуы, Қ ө ң оларды к з ішіне таралуы ң ө бай алады. қ

• Субериосталды ірі дік ң жо ар ы жа ойнауыны ғ ғ қ қ ң жо ар ы жа ында болса, ғ ғ ғ к з алмасы жо ары, ө ғ экзофтальмге ы ысады, ғ т менгі аба ты ісінуі ө қ қ ң хемоз а келеді. аба ты ғ ә Қ қ ң абсцесі кезінде к з алмасы ө ісінген, инфильтративті аба пен жабылады. қ қ Бас ан кезде аттты қ қ ауырсыну бай алады. қ

• Ретробульбарлы ірі дікте ірі ді ң ң ошақ к з ө алмасыны арт ы жа ында жиналып, флегмона а ң қ ғ ғ айналуы м мкін – ол жайыл ан ірі ді абыну ү ғ ң қ к зді лпа тіндерді ыдырауына келеді. ө ң ұ ң ә Ауруды на ты белгісі ауырсынумен, к з ң қ ө алмасыны оз алуыны шектелуімен немесе ң қ ғ ң оз алмай алуымен (офтальмоплегия)т ж ретін қ ғ қ ү экзофтальм , диплопия , к зді к руіні мендеуі ө ң ө к з т біндегі згерістер болып табылады. абыну ө ү ө Қ дерістерін ірі дікті орналасуына байланысты ү ң ң пресептальді деп ажыратамыз, фасциальді к з ө орталы ыны алдында немесе артында ғ ң орналас анда хирургиялы т сілге ж гінеді. қ қ ә ү

• К зді ж мса тіндеріні тромбозы кезінде ө ң ұ қ ң нау асты ауыр жа дайы, дене ызуыны қ ң ғ қ ң к терілуіні гектикалы т рі, аба тарды ісінуі, ө ң қ ү қ қ ң бір к зден екінші к зге тарал ан инфильтрация ө ө ғ бай алады. К з ма айында атты к кшіл қ ө ң қ ө тамырлар білінеді. абынуды кавернозды Қ ң синус а таралу аупі болады қ қ

Диагноз оюқ Диагнозы к з ішілік ас ынуларды ө қ рентгенологиялы к ріністер мен осал ы қ ө қ қ ойнауларды КТ, нау асты ша ымдарына, қ ң ғ анамнездеріне, сыртынан арау а, риноскопия а қ ғ ғ байланысты. Егер керек болса тесу жасалады, к зді к ру абілетін ж не к ру айма ын ө ң ө қ ә ө ғ ай ындайды. қ Дифференциалды диагнозды бетті рожасынан, ң аба ты гематомасынан, эмфиземасынан, к з қ қ ң ө алмасыны ісіктерінен ажырату керек. ң

Емі • К з ішілік ас ынуларды тек ана хирургиялы жолмен, ө қ қ қ жалпы абыну а арсы еммен ж ргізеді. Хирургиялы ем қ ғ қ ү қ ш ыл жасалуы керек, ол ойнауларда ы ірі дікті ұғ қ ғ ң ң ал аш ы оша ын ашуы керек. Ол шін за ымдал ан ғ қ ғ ү қ ғ ойнауларды ке ашып, патологиялы тіндерді тазалап, қ ң қ м рын уысымен са а жасалады. Радикалды операция ұ қ ғ к зді ж мса тіндерін эндоскопиялы ашумен ө ң ұ қ қ ж рзіледі. Хирургиялы кірісулер к здегі абынулар а ү қ ө қ ғ байланысты р т рлі болады. К з алмасыны ірі дігінде, ә ү ө ң ң флегмонасында, субпериосталді ірі дік кезінде оша ты ң қ сыртынан ашып, к з шарасы лпасына резиналды дренаж ө ұ ояды. Эндоназалді эндоскопиялы т сілмен к зді қ қ ә ө ң ж мса тіндерін ашу жа сы н тиже береді. ұ қ қ ә

орытындыҚ • Риногенді көз ішілік асқынулар – көз шарасы жұмсақ тіндерінің инфильтративті және флегманозды қабынуы. Инфекцияның мұрын қуыстарының көз ұясына өтуінің негізгі себептері тамырлар мен нервтер өтетін анатомиялық байланыс жолдарының болуы.

Қолданылған әдебиеттер • В. Т. Пальчун, М. М. Магомедов, Л. А. Лучихин «Оториноларингология» Мәскеу, 2015 ж. • Интернет желісі