АМАР ХАЯМ (рус. Омар Хайям) Годы жыцця 18 мая 1048 – 4 снежня 1131 Персідскі і таджыкскі паэт і вучоны. Жыў у Самаркандзе, Ісфахане, Бухары і інш. Род дзейнасці: паэт, філосаф, астраном, матэматык
Гіясаддін Абу-ль-Фатх Ама р ібн Ібрахім аль-Хайя м Нішапурі ﻏیﺎﺙ ﺍﻟﺪیﻦ ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﺘﺢ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﺍﺑﺮﺍﻫیﻢ ﺧیﺎﻡ ﻧیﺸﺎﺑﻮﺭﻯ ﻏیﺎﺙ ﺍﻟﺪیﻦ Гійяс ад-Дын — «Дапамога рэлігіі» . ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﺘﺢ Абу-ці-Фатх - «бацька Фатх» . ﻋﻤﺮ Амар - (асабістае імя). ﺑﻦ ﺍﺑﺮﺍﻫیﻢ ібн Ібрахім - «сын Ібрахіма» . ﺧیﺎﻡ Хайям - «намётавы майстар» (як мяркуецца, указанне на рамяство бацькі; ад слова «Хайма» палатка, ад гэтага ж словы як мяркуецца адбываецца старорусском «хамовник» Тэкстыльшчык). ﻧیﺸﺎﺑﻮﺭﻯ Нішапурі — «з Нишапура» .
Жыццё Амара Хаяма Ураджэнец горада Нішапура ў Харасане (цяпер іранская правінцыя Х арасан-Рэзаві). Амар быў сынам палатачніка, таксама ў яго была малодшая сястра Аіша. У 8 гадоў грунтоўна займаўся матэматыкай, астраноміяй, філасофіяй. У 12 гадоў Амар стаў вучнем Нішапурскага медрэсэ. Ён бліскуча закончыў курс па мусульманскаму праву і медыцыне, атрымаўшы кваліфікацыю лекара. Але медыцынская практыка мала цікавіла Амара. Ён вывучаў творы вядомага математыка і астранома Сабіта ібн Курры, працы грэчаскіх матэматыкаў.
Амара Хаяма лічаць вяшчуном з-за яго вершаў
Гэтыя вершы мне таксама падабаюцца
Жыццё Амара Хаяма Ва ўзросце шаснаццаці гадоў Хаям перажыў першую ў сваём жыцці страту: падчас пошасці (эпідэміі) памёр яго бацька, а патом і маці. Амар прадаў бацькоўскі дом і майстэрню і адправіўся ў Самарканд. У тыя часы гэта быў прызнаны на Усходзе навуковы і культурны цэнтр. У Самаркандзе Хаям становіцца спачатку вучнем аднаго з медрэсэ, але пасля некалькіх прамоў на дыспутах ён так уразіў усіх сваёю вучонасцю, што яго адразу ж зрабілі настаўнікам. У 1074 годзе яго запрасілі ў Ісфахан, цэнтр дзяржавы Санджараў, да двара сельджукскага султана Мелік-шаха I. Па ініціатыве і пры заступніцтве галоўнага шахскага візіра Нізам аль-Мулька і Амар становіцца духоўным настаўнікам султана.
Амар Хаям (паэт, філосаф, астраном, матэматык) Грабніца Амара Хаяма ў Нішапуре, Іран Карціна «На магіле Амара Хаяма»