АЛЫПТЫ Қ ФИЗИОЛОГИЯ

АЛЫПТЫ Қ ФИЗИОЛОГИЯ Д ріс № 18 ә Д ріс № 18ә Б ЛІП ШЫ АРУ Ө Ғ ФИЗИОЛОГИЯСЫ Доцент Сайдахметова А. С.

Б ліп шы ару ө ғ ж йесіні негізгі ү ң ерекшеліктерімен танысасыздар. Ма сат: қ

Жоспар: 1. Бөліп шығару мүшелері, олардың ішкі орта тұрақтылығын ұстап тұрудағы маңызы 2. Бүйректердің гомеостазды ұстап тұрудағы маңызы 3. Нефрон, түрлері, функциялары 4. Зәр түзілуі механизмі, оның көлемі және құрамы 5. Бүйректер қызметінің реттелуі

Б ліп шы ару процестері а зада ы ө ғ ғ ғ зат алмасуыны со ы б лігі болып ң ңғ ө табылады, оны н тижесінде а зада ң ә ғ енді жарамсыз деп табыл ан алмасу ғ німдері шы арылып тасталады. ө ғнімдері шы арылып тасталады. ө ғ Б л осылыстарды шы арылуы ұ қ ң ғ а за мен орша ан орта арасында ы ғ қ ғ ғ зат алмасуыны со ы сатысы ң ңғ болып саналады.

Бұйректердің функциясы Олар қоршаған ортадан түскен бөгде және улы заттарды зат алмасуының өнімдерін қоршаған ортаға шығарып отырады. Ағзаның сулы тепе-теңдігін реттеуге ат салысады. Ағзаның ішкі ортасының қышқылды-сілтілі теңдігі бір деңгейде ұстап тұрұға қатысады. Na, K+, CI- , P 2+ және олардың тұрақтылығын сақтауды реттейді. Артериалды қысым деңгейіне әсер ететін физиологиялық әрекетшіл зат ренин синтезге қатысады. Сол арқылы бүйректерді ішкі секреция мүшесіне жатқызуға болады. Бүйректер қандағы әртүрлі органикалық заттар, мысалы глюкоза, амин қышқылдары және т. б. деңгейін реттейді. Бүйректердің ең негізгі атқаратын қызметі – зәр тұзу.

рбір нефрон ос абатты тоста анша Ә қ қ ғ пішінді капсуладан т рады – ұ Шумлянский-Боумен капсуласы. Оны ңШумлянский-Боумен капсуласы. Оны ң ішінде капиллярлар шума ы – ғ Мальпиги шума ы орналасады. ғМальпиги шума ы орналасады. ғ Капсуланы екі абыр алары арасында ң қ ғ ке істік бар, одан т тікшелер ң ү басталады. Шумлянский-Боумен капсуласын ос- ішкі ж не сырт ы қ ә қ абаттар райды. қ құабаттар райды. қ құ

Капсуладан з р т тіктері ә ү басталады; олар 3 т рлі: үбасталады; олар 3 т рлі: ү проксималды немесе бірінші ретті иірімделген т тіктер. ү Генле ілмешегі ж не дисталды ә немесе екінші ретті иірімделген т тіктер. Генле ілмешегі т мен ү ө ж не жо ары ба ыттал ан ә ғ ғ ғ б ліктерден т рады ө үб ліктерден т радыө ү. .

КАПСУЛАДАҒЫ ҚАННЫҢ СҮЗІЛУІ

ыртысты ж не Қ ә суперорциалды нефрондармен атар, қнефрондармен атар, қ б йректе орналасу мен ү анмен амтамасыз етуіне қ қ байланысты згеше – ө юкстамедулярлы нефрондар да бар.

Юкстамедуллярлы нефрондар сипаты Негізінен толы ымен б йректі милы абатында орналасады. ғ ү ң қ Оларды шума тары ыртысты ж не милы абаттар ң қ қ ә қ арасында орналасады. Генде ілмешегі б йрек т бекшесі шекарасында жай асады. ү ү ғ анды келетін ж не кететін тамырлар диаметрді бірдей. Қ ә ә ә анды капсуладан алып кететін тамыр екінші д ркін Қ ү т тікшелер айналасында капиллярлы тор рамайды, ү қ құт тікшелер айналасында капиллярлы тор рамайды, ү қ құ кішкене ж ріп ткен со веналы ж йеге ауысады. ү ө ң қ үкішкене ж ріп ткен со веналы ж йеге ауысады. ү ө ң қ ү

Сұрақтар: 1. Б ліп шы ару ө ғ м шелеріне не жатады? ү 2. Нефрон деген не? 3. З р т зілуіні андай ә ү ң қ механизмін білесі дер ? ң

Зейін қойып тыңдағандарыңыз ға рахмет!