АЛЬДЕГИДТЕР Ж Ә НЕ КЕТОНДАР Альдегидтер.

АЛЬДЕГИДТЕР Ж Ә НЕ КЕТОНДАР

Альдегидтер. Альдегидтер дегеніміз — молекуласында ы карбонилғ тобы к мірсутек ө радикалымен ж не сутекпен байланыс ан ә қ органикалы заттар: қ Альдегидтер молекуласына кіретін, к мірсутек радикалымен ж не сутекпен ө ә байланыс ан карбонил тобын алъдегидтік қ топша деп атаймыз.

Физикалы асиеттері. қ қ мырс а альдегидінен бас асы Құ қ қ с йы заттар, жо ары кілдері ұ қ ғ ө атты заттар. қ Сонды тан атар бойынша қ қ біртіндеп айнау температуралары қ да артады. Т менгі кілдері (С ө ө 1 — С 8 -ге дейін) ткір иісті болады. ө Суда ерігіштіктері де біртіндеп радикалда ы к міртекті саны ғ ө ң арт ан сайын кемиді. қ Альдегидтер тыныс жолдарын, к з ө абы шаларын тітіркендіреді, қ қ ж йке ж йесіне зиянды серін ү ү ә тигізеді.

Кетондар дегеніміз – карбонил тобы арқылы байланысқан екі көмірсутек радикалынан тұратын органикалық заттар. Оларды құрамына кіретін радикалдар атына “кетон” сөзін қосып атайды, ал халықаралық атау бойынша құрамындағы көміртек атомына сәйкес алканның атына – он жұрнағын жалғау арқылы айтылады. Кетондардың ең қарапайым өкілі — ацетон. Ол — өткір иісті, түссіз сұйықтық, судан жеңіл, бірақ суда жақсы ериді, ұшқыш. Көптеген органикалық заттарды жақсы ерітеді. Мысалы, лакты, нитроцеллюлозаны, т. б. Ацетонды агашты құрғақ айдау арқылы, сондай-ак сірке қышқылы мен оның тұздарынан да алады:

Құрамында карбонил С=0 тобы бар қосылыстарды екі топқа бөледі: алъдегидтер және кетондар. Бұлардың бір-бірінен айырмашылығы — альдегидтерде карбонил тобы радикалмен және сутек атомымен байланысқан, ал кетондар екі радикалмен байланысқан. Альдегидтер мен кетондарға қосылу реакциясы тән, қосылу реакциясы С=0 қос байланысты үзу арқылы жүреді.