Өрмекшілер Орындаған: Бітімбай Санжар Өрмекші Өрмекшілер

Өрмекшілер Орындаған: Бітімбай Санжар

Өрмекші • Өрмекшілер (лат. Araneae, лат. Aranei, көне грекше: ἀράχνη) — жануарлардың өте ежелгі топтарының бірі: олардың қазіргі кескіні өте ертеде, динозаврлар дәуірінде, жүздеген миллион жыл бұрын қалыптасқан. Қазіргі ғылымда 70 мыңан астам түрі белгілі және осыншасы, тіпті одан да көбі әлі белгісіз. буынаяқтылардың түрлер санынан екінші орын алатын отряды

• Айқышты өрмекшінің аналығы аталығынан ірілеу болады. Айқышты өрмекші күзде нәзік өрмектен тоқылған пілдеге ұрықтанған жұмыртқа салады. Пілдені ағаш қабырғаның арасына, тас астына және т. б. сондай оңаша жерлерге орналастырады. Күзде аналық өрмекшілер өледі. Жұмыртқалары жылы пілдеде қыстап, көктемде одан жас өрмекшілер шығады.

IKAZ. KZ — ашық мәліметтер порталы

IKAZ. KZ — ашық мәліметтер порталы. АРА РТҚ ҚҰ

IKAZ. KZ — ашық мәліметтер порталы. ЫРШАЯНҚ

Өрмекшітәрізділер • Бұлардың қазба қалдығы жоқ. Силурдан белгілі, ал карбонда өрмекшітәрізділердің осы кезде тіршілік ететін отрядының өкілдері табылған. Дене тұрқы 0, 1 мм-ден 17 см-ге дейін. Жер шарында кең тараған, 10 -нан астам отряды, 60 мыңға жуық түрі бар. Жиі кездесетін отрядының бірі – өрмекшілер (Araneі). 27 мыңдай түрі бар. Қазақстанда 19 тұқымдасы, 400 -ден астам түрі кездеседі. Өрмекші тәрізділер

• Бұлардың денесі бас-кеуде және бунақталмаған құрсақ бөлімінен тұрады. Осы екі бөлімі сабақшамен байланысқан (бас-кеуденің 7 -бунағы). Хелицераларының ұшы қозғалмалы тырнақ тәрізді буынмен аяқталады. Оның түбінде улы безінің тесігі орналасқан. Бездерден бөлінетін сөлімен қорегін өлтіреді. 4 жұп аяқтары қозғалу қызметін атқарады. Құрсақтың соңғы сегментінің аяқтары 2 – 4 жұп өрмек сүйелдеріне айналған. • Эволюция даму барысында байқалатын бір ерекшелік – өрмек сұйықтығы бөлініп шығатын өрмек бездерінің дамуы. Олардан бөлінген сұйық зат ауада тез қатады да, өрмек жібіне айналады. Бұларды өрмекшілер тор құру, ұстап алған жемтігін орап тастау, жұмыртқа пілләсін жасау үшін қолданады. Ас қорыту жүйесі эктодермальды алдыңғы, энтодермальды ортаңғы және эктодермальды артқы ішектен құралған. Зәр шығару жүйесіне мальпигий түтікшелері және коксальды бездер (жүретін аяқтарының 1 — және 3 -жұптарының бунақтарынан ашылатын бір не екі жұп бездер) жатады.

Өрмекшітәрізділердің анатомиясы • Өрмекшітәрізділердің ересектердің барлығында оларды басқа жәндіктерден ажыратып тұратын сегіз аяқтары болады. Олардың қанаттары мен мұртшалары жоқ. Бұлардың денесі просома (дененің алдыңғы) немесе бас кеуде-және опистосома (буынаяқтылардың денесінің артқы бөлігі) немесе «құрсақ қуысы» деп аталатын екі білімінен тұрады. Барлық буынаяқтылар секілді өрмекшітәрізділердің сыртқы қаңқасы болады, сонымен қатар олардың «эндостернит» деп аталатын жасуша сияқты шеміршек талшығының ішкі құрылысы бар.

Өрмекші кенелер • Өрмекші кенелер (Tetranychіdae) – өрмекшітәрізділер класының бір тұқымдасы. Табиғатта кең тараған. Қазақстанның барлық аймағында кездесетін 5 түрі (қауіптілері: кәдімгі Өрмекші кенелер, жемістің қызыл кенесі, бақтың Өрмекші кенелері) бар. Денесі түкті, ұзындығы 0, 3 – 0, 5 мм, түсі сарғылт-жасыл, қоңыр, аузы соруға бейім.

Әлемдегі ең ірі өрмекші • Терафоза Блонда (лат. Theraphosa blondi) — әлемдегі ең үлкен өрмекші болып табылады. Ол бақалармен, шағын жыландармен, тышқандармен, тiптi кесiрткелермен қоректене алады. Бұл түрдiң ең iрi өкiлін 1965 жылы Венесуэлада тапты: оның құлашы 28 сантиметрге жеткен (Гиннесстің рекордтар кiтабы).

Назаларыңызға рақмет!!!