Өмірге қауіп төндіретін жүрек-қантамыр жүйесі аурулары кезіндегі жедел

Өмірге қауіп төндіретін жүрек-қантамыр жүйесі аурулары кезіндегі жедел көмек көрсету және диагностикалау алгоритмі. Ересектердегі және балалардағы кененттен өлу синдромы. Ж. Ө. Р. К. м. н. , доцент Альмухамбетов Мурат Кадырович (рекомендации Европейского Совета по реанимации ERC’ 2010)С. Д. АСФЕНДИЯРОВ атындағы Қазақ Ұлттық Медицина университеті ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫ К МЕК К РСЕТУ КАФЕДРАСЫҚ Ө Ө

Жоспар Ма ыздылы ың ғ Кенеттен лу синдромы ө Балаларда ы кенеттен лу синдромы ғ ө Клиникалы лім қ ө Ж рек- кпелік реанимация ү ө Ж Р этаптары Ө Базалы ж не ке ейтілшген Ж Р қ ә ң Ө Ж Р тиімділігіні критерийлері Ө ң Ж Р-ді то тату Ө қ дебиеттер Ә

Маңызы 17 -61% нау астарды қ ң анайналымын айта алпына қ қ қ келтіруге болады Реанимациялы іс-шараларды қ ң с ттілігі 60%-дан жо ары ә ғ к рсеткішті алады, егер б л ө ұ іс-шараларды АВС рекеттерін ә білетін адамдармен ж ргізілсе. ү

Кенеттен өлім Осы уа ыт а дейін жа дайы т ра ты қ қ ғ ұ қ болып келіп, зін жайсыз сезіну ө симптомдары бастал аннан кейін бірден ғ немесе 60 минут ішінде Б л жерге жара ат салдарынан лтіру, ұ қ ө асфиксия, су а бату ж не улану кезіндегі ғ ә лімдер жатпайды ө Кардиогенді ж не кардиогенді емес генезді ә болуы м мкін. ү

Кенеттен бол ан коронарлы лімғ ө Ж ректі ишемиялы ауруы- кенет лімні негізгі бір ү ң қ ө ң себебі болып табылады. Кенет ж рек то тауы ү қ барлы лім ішінде 15— 30% жа дайда кездеседі. қ ө ғ Коронарлы лім жиілігі 1000 т р ын а ша анда ө ұ ғ ғ ққ 0, 36— 1, 28 райды. құ

Кенеттен қайтыс болған нәресте синдромы Тыныс алу жеткіліксіздігі кенеттен айтыс бол ан сау н ресте немсе сау қ ғ ә бала, онда кейінгі летальды лім қ ө себебін аны тай алмайды. қ Жиілігі 1000 жа а туыл ан ң ғ н рестелерге ша анда 0, 5 -7. ә ққ Басым жасы- міріні 1 -жылы, пик-2 -4 ө ң ай. Толы стемдік- ерлер (52 -60%) қ ү

Қауіп факторлары Жасы- міріні 2 -4 айы. ө ң Маусымы- мамыр ж не азан айынан ә қ Шала туыл ан ж не т мен салма та туыл ан балалар ғ ә ө қ ғ Q-T интервалыны зару синдромы ң ұ Баланы жату алпы- йы тар кезде ішке арай ң қ ұ қ қ Баланы ж мса т сек орын а жат ызу ұ қ ө ғ қ Отбасында т сініксіз себептерден н рестені кенеттен ү ә ң айтыс болуы қ Балалар цианоз ж не апноэ стамаларымен туылуы ә ұ Ж ктілік кезінде темекі ж не наркотикалы заттарды ү ә қ олдану қ Жас ана (17 жастан т мен). ө леуметтік т рмысы нашар, анасыны сапасыз тама тануы ә ұ ң қ

МКБ-10 бойынша коды: R 96 Белгісіз себептермен бол ан ғ лімні бас а т рлері ө ң қ ү R 95 Емшек жасында ы баланы ғ ң кенеттен лімі ө

Ж рек ызметі то тауыны механизмі: ү қ қ ң арынша фибрилляциясы Қ – жеке б лшы ет будаларыны ретсіз, р ұ қ ң ә уа ытта ы, тиімсіз жиырылуы. қ ғ арыншалы тахикардия Қ қ Асистолия біріншілік екіншілік Электромеханикалы диссоциация қ – ж рек б лшы еті ЭКГ-да тіркелетін та ы биоэлектрлік ү ұ қ ғ потенциалдар ндіреді, біра ж рек жиырылуы ө қ ү болмайды; Брадиаритмия Кардиогенді

4 «Г» Г ипоксия Г иповолемия Г ипер /гипокалиемия Г ипотермия 4 «Т» Т ампонада Т оксемия Т ромбоэмболия К штемелі ү пневмоторакс. КАРДИОГЕНДІ ЕМЕС: Ж рек ызметі то тауыны ү қ қ ң механизмі: :

Клиникалы лім – қ ө анайналымны ж не қ ң ә тынысты жедел ң то тауы(5 минут ішінде), осы қ кезде а заны мірге ма ызды ғ ң ө ң ызметтерін алпына қ қ келтіруге болады Б йры : Р-ны ДССМ ұ қ Қ ң № 372 9. 06. 2011 дан « Р Қ т р ындарына анестезиологиялы ж не ұ ғ қ ә реанимациялы к мек к рсететін мекемелеріне қ ө ө атысты Ережелерді бекіту туралы » қ

Жүрек өкпелік реанимация Б л кешенді т рде то та ан ұ ү қ ғ анайналымды ж не тынысты қ ә айта алпына келтіруге қ қ ба ыттал ан іс-шара. ғ ғ

СТАДИЯ I. Өмірді сақтап қалу ( реанимация бойынша Еуро. Одақтың жаңа ұсыныстары ERC’ 2010) A этап ( Air way) тыныс жолдарыны ткізгіштігін алпына ң ө қ келтіру B этап (Breathing) кпені жасанды желдету дісіне ту. Ө ә ө C этап (Circulation) анайналымды алпына келтіру, я ни Қ қ ғ ж рекке жабы массаж жасаудан ү қ бастау

15Қауіпсіздікті тексеру Жеке ауіпсіздікті қ амтамасыз ету қ ма сатында қ пациентті ж не ң ә бас аларды қ ң ауіпсіздігін тексеру қ

1)Ес жа дайын аны тау: ғ қ атты ай айлау ж не екі жа Қ қ ә қ иы ынан со ып арау ғ ғ қ

2)Қан айналымының бар- жоқтығын анықтау: Екі жа й ы артериясында ы қ ұ қ ғ пульс: олды с ж не орта ы қ ң ұқ ә ңғ сауса тарыны ішкі жа ымен қ ң ғ ал анша шеміршегінен т с- б ана қ қ ө ұғ –емізік т різді б лшы етіне арай ә ұ қ қ пальпациялау,

3)Тыныстың бар-жоқтығын анықтау : Кеуде торы экскурсиясын визуалды ба ылауқ

Көмек шақыру Жедел ж рдем бригадасын ә ша ыру қ Арнайы бір адамды к рсетіп ө ша ыру қ 103 телефонына о ырау шалу қ ң

Зардап шегушіні дайындау атты жерге ар асымен жат ызуҚ қ қ Кеуде торын киімінен босату Базалы жүрек-өкпе реанимациясын өткізуге кірісу

C этап (Circulation) Жүрекке тікелей емес массаж жасау (жабық) : Госпиталь а дейінгі этапта тек ғ ана жабы ж не тікелей емес қ қ ә массаж болуы м мкін( я ни ү ғ кеуде уысын ашпай); қ

Жүрек компрессиясын жүргізу: олды орналастыру ( бір олды Қ қ ң негізін екінші олды сырт жа ына ою, қ ң ғ қ шынта тар тікелей орналас ан, иы тар қ қ қ ала ан бойымен орналас ан) кеудені қ қ ң т менгі штен бір б лігіне (семсер ө ү ө т різді с йектен жо ары) ә ү ғ Кеуде уысын даусымызды шы ара қ ғ отырып 30 рет басу

Тере дігі 5 см-ге дейінң Жиілігі минутына 100 реттен кем емес р компрессиядан кейін Ә кеуде уысы толы қ қ алпына келу керек қ Компрессия аралы ында ы зілісті ғ ғ ү барынша ыс арту қ қ (10 сек-тан аз)Жүрек компрессиясын жүргізу:

Ж рекке тікелей емес ү массаж кезінде олды қ ң кеудеге орналасатын жері Ж рекке тікелей ү емес массажды ң схемасы а — олды кеудеге ою қ қ б — кеудені басу;

Балалардағы жүректің тікелей емес массажы: Кеудені орта ы штен бір б лігі ң ңғ ү ө (ересектерге ара анда ж регі жо ары қ ғ ү ғ орналас ан) қ Жа а ту ан балаларда бір немесе екі ң ғ сауса пен, ал кіші жаста ы балаларда бір қ ғ олмен орындалады. қ Компресті жиілігі минутына 120 рет ң Емізулі балаларды кеудесіне тере дігі 4 ң ң см, ал лкен жаста ы балаларда 5 см ү ғ (кеуде торыны 1\3 диаметрінде) енгіземіз. ң

Жүрек жабық массажының асқынулары абыр аларды сынуы- кеуде Қ ғ ң торыны б йір бетінен басу ң ү Т сті сынуы- семсер т різді сіндіден ө ң ә ө жо ары компрессия ғ регургитация – семсер т різді сіндіні ә ө ң т менгі жа ы комперессиясы ө ғ Бауыр жарылуы– семсер т різді ә сіндіден т мен басу ө ө

Этап A ( Air way) Тыныс жолдарының өткізгіштігін қамтама сыз ету Тыныс жолдарынң өткізгіштігін қалпына келтірудің алтын стандарты болып P. Safar бойынша үштік қабылдау және көмей интубацтиясы болып қалады.

Тыныс жолдарының өткізгіштігін қалпына келтіру зардап шегуші бір б йіріне немесе ү басын бір б йіріне б рып, аузын ашып ү ұ ауыз уысына ж не к мейге м рлі қ ә ө ә орал ан олмен немесе арнайы сорып ғ қ ал ыш трубкамен ауыз уысы ғ қ санациясы жасалады.

Орофарингеальды ауа жібергішті орнату

1 Басты арт а шал айтуқ қ 2 Т менгі жа ты ал а арай жылжыту ө қ ғ қ 3 Ауызды ашу Респираторлы жол а еркін туді қ ғ ө амтамасыз етеді қСафардың үштік әдісі

жо ар ы тыныс жолдарыны сызбалы к рінісі ғ ғ ң қ ө д рыс ұ емес (а) ж не д рыс ә ұ (б) нау асты басыны алпы. қ ң ң қ Нау асты басы мен т менгі жа ын И Ж қ ң ө ғ Ө барлы ткізу уа ытында осы қ ө қ позицияны орындау ажет!!! қ

Геймлих әдісі Тыныс жолдарында ы атты ғ қ затты алу кезінде Зардап шегушіні денесін ң толы ымен екі олымен ғ қ амтып ж не де эпигастр қ ә айма ына 1 -2 рет т рткі ғ ү т різді оз алыс ж ргізу ә қ ғ ү

КЕҢІРДЕК ИНТУБАЦИЯСЫ К рсеткіштері : ө Ж, апноэ, гиповентиляция, за Ө ұ қ уа ыт механикалы вентиляцияны қ қ ажет ету қ Жо ар ы респираторлы тыныс ғ ғ жолдарыны обструкциясы кезінде ң Тыныс жолдарын тазарту И Ж ж ргізу Ө ү

I-Gel интубациялық түтігі Ж мса гель т різді м лдір ұ қ ә ө материалдан Ке ірдек-ж т ынша ты на ты ң ұ қ қ ң қ н с асы, нау асты ауыз ұ қ қ ң уысында оз алусыз ж не қ қ ғ ә басылусыз т руын амтамасыз ұ қ етеді.

МИКРОКОНИКОТОМИЯ Ке ірдек интубациясы м мкін болма анда немесе ң ү ғ к мей айма ыны бітелуінде ө ғ ң Басты максималды арт а шал айтыл ан алыпта қ қ ғ қ орындалады Жауырын асты айма ына кішкене валик ою ғ қ

Коникотомияға көрсеткіштер Ке ірдек интубациясын жасау м мкін емес бол анда: ң ү ғ К лемдік ан кету ө қ То таусыз су қ құ К мей тарылуы ө Ауыз-ж т ынша ісінуінен жо ар ы тыныс ұ қ қ ғ ғ жолдарыны ткізгіштігіні б зылысы ң ө ң ұ Жо ар ы тыныс жолдарында ы б где зат ғ ғ ғ ө Тырысу кезіндегі ты ыз т йіскен тістер ғ ү Ірі т зілістер ү Бетті ауыр жара аты ң қ

ӨЖЖ-нің «ауыздан ауызға» жасалу әдісі Жан са таушы нау асты м рнын екі қ қ ң ұ сауса пен жауып, демді алып, аузын қ нау асты ерніне т йістіріп, демін оны қ ң ү ң тыныс жолдарына шы арады. ғ Ары арай жан са таушы кішкене қ қ алыстап, нау асты тыныс жолдарынан қ ң ауаны шы уына м мкіндік береді. ң ғ ү B кезең (Breathing) ӨКПЕНІҢ ЖАСАНДЫ ЖЕЛДЕТІЛУІ

Тыныс алуды оптимальды ң к леміні лшемі 400 мл-ден ө ң ө 600 мл-ге дейін (6 -7 мл/кг) райды. Оптимальды рлеу құ ү жиілігі минутына 10 -нан арты қ емес, кпе ө гипервентиляциясын болдырмау шін. ү

Бала жасына байланысты ӨЖЖ ерекшеліктері. ■ Бір жас а дейінгі бала: қ «ауыздан-ауыз а ж не м рын а» ғ ә ұ ғ Тыныс лшемі бет лшеміне с йкес ө ө ә болуы ажет қ Бір жас а дейінгі балаларда ы Амбу қ ғ дорбасы/ д рігер олыны білезік ә қ ң буыныны к лемі ересектерге арнал ан ң ө ғ Амбу дорбасына с йкес ә ■ Бір жастан ас ан бала: қ «ауыздан ауыз а» ғ

Нау асты кеуде уысы қ ң қ к терілмейді ө — ауа жолдарыны ң жеткіліксіз ткізгіштігі, респираторлы ө жолдарды б где денемен ң ө обструкциясы. Іш айма ыны ісінуі кезінде ғ ң – тыныс жолдарыны жеткіліксіз ткізгіштігі, ң ө атты ж не тез рлеу. қ ә үИӨЖ кезіндегі қауіптер мен асқынулар :

ИНГАЛЯЦИЯЛЫҚ ОТТЕГІ ТЕРАПИЯСЫ эндоназальды катетер, маскалар, эндотрахеальды немесе трахеостомикалы қ т тік ар ылы к мек. ү қ ө

Компрессия ара-қатынасы: урлеу BLS 2010 30 x 2 x Барлы пациенттерде, жа а туыл ан с билерден бас ақ ң ғ ә қ

BLS (медициналық қызметкерлер) 15 x 2 x Бір жас а дейінгі ж не одан лкен балаларда (екі реаниматор)қ ә ү

II-ші стадия — өмірін ары қарай сақтау

2010 -шы жылғы дәрілік препараттарды жүргізу ұсыныстары к ктамырішілік, ө орталы немесе қ перифериялы қ ем ар ылы қ с йекішілік, ү иы немесе қ асы ты жілік қ эндотрахеальды. D. Дәрілік заттарды жүргізу

α ж не β – адреномиметиктерә α-рецепторлар перифериялы ан тамырларды қ қ ң арсы т руын к шейтіп ынталандырады (миды қ ұ ү ң ж не коронарлы ан тамырларды спазмысыз), ә қ қ ң ж рекке массаж кезінде систолалы ж не ү қ ә диастолалы ысымды к тереді; қ қ ө β-рецепторлар – кенеттен пайда бол ан ж рек ғ ү жиырылысы кезінде миокардты жиырылуын ң жо арылатады. ғ Асистолия кезінде адреналин миокардты ң перфузиясы мен жиырыл ышты ын жо арылатады, ғ ғ ғ асистолияны фибриляция а аударады. ғ Адреналин

Амиодарон Антиаритмиялы препараттарды қ ң ІІІ класы—К каналдары блокаторы антиаритмиялы препарат бірінші қ атарда ы Ф/ Т кезінде пульссіз, қ ғ Қ Қ 3 -ші эффективсіз разряд кезінде рефракторлы электроимпульсті қ терапия. 300 мг (20 мл физ. ер-ді\5% глюкоза), айталап 150 мг-нан. қ

Лидокаин Антиаритмиялы препараттарды І В қ ң класы— натрий каналдарыны ң блокаторы Амиодарон болма ан кезінде ғ (амиодаронды толтыру ма сатында пайдаланбау) қ 100 мг (1– 1, 5 мг/кг) к/і, 50 мг ажет қ бол ан жа дайда толы тыру (жалпы ғ ғ қ м лшері 3 мг/кг 1 са ат ішінде т мен ө ғ ө болмау керек).

E. ЭКГ бағалау

Қарыншалар фибрилляциясы (ҚФ) Импульстерді к птеген эктопиялы миокард ң ө қ оша тарыны туіне байланысты қ ң ө кардиомиоциттерді йлесімсіз дайы емес ң ү ұ жиырылуы. ЭКГ-де толы ретсіздік, арыншалы қ қ қ комплекстерді реформациясы, р т рлі ң ә ү биктіктегі формада ы зынды та ы ғ ұ қ ғ f-тол ындарды болуы. қ ң

Пульссіз қарыншалық тахикардия Бір немесе екі эктопиялы қ оша та импульсті туіне қ ң ө байланысты, б лек миокард ө б лшы ет талшы тарыны ұ қ қ ң жиырылуы. ЭКГ-де бірдей формада ы ғ ж не ритмдегі арыншалы ә қ қ комплекстерді алы дауы ң қ ң мен деформациясы

АСИСТОЛИЯ Ж рекше мен арынша ү қ жиырылуы то тайды қ Жан са тау н тижесіні болжамы қ ә ң Ф- а ара анда нашар. Қ ғ қ ғ

Электромеханическая диссоциация Ж ректі электрлік белсенділігі ү ң са тал ан нау астарда пульс ж не қ ғ қ ә тынысты болмауы ж ректі ң ү ң электрлік белсенділігі са тал ан қ ғ (мониторда ритм к рінеді, біра ө қ пульс жо ) қ

F. Дефибрилляц ия арыншалар Қ фибриляциясы кезінде жасалады.

Электрлік дефибрилляция Монофазалы дефибрилляторлар- қ энергия разряды 360 Дж Бифазалы дефибрилляторлар қ – бірінші реттік энергия разряда 150 Дж (немесе одан т менірек де гей, ө ң дефибриллятор н с асына ұ қ байланысты) кейінгі энергияны 360 ң Дж дейін эскалациясы айта қ разрядтау кезінде

ДЕФИБРИЛЛЯЦИЯ — БАЛАЛАР 2 Дж/кг бірінші разряд, 3 Дж/кг — екінші разряд, 3, 5 Дж/кг — шінші ж не ал ан ү ә қ ғ разрядтар

Ж рек алды со ыү ққ Ересек нау асты қ ң ж регіні то тауы, ү ң қ ку гер барында ж не ә ә дефибриллятор жо қ бол анда ғ Ыр а ты мониторлау ғ қ кезінде Т/ Ф Қ Қ бекітіледі, ал пульс аны талмайды қ удар кулаком в область сердца (средняя треть грудины)

І стадия СЛР: элементарной поддержки жизни Этап С ( circulation his blood ) – искуственная поддержка кровообращения

РЕАНИМАЦИЯЛЫҚ ІШ – ШАРАЛАРДЫҢ ЭФФЕКТИВТІ КРИТЕРИЛАРЫ спонтанды тыныс оз алысы қ ғ бет пен ерінді бір реттік бояу арашы ты тарылуы қ қ ң й ы артериясында ы пульс ұ қ ғ оз алыс қ ғ есін жинау

Реанимациялық шараларды тоқтату Ж Р-ні 30 мин ішінде ж ргізеді, егер Ө ү тиімділік белгілері болмаса, шараны то татады қ Сал ын су а бату, гипотермия ж не д рі қ ғ ә ә д рмектермен улану кезінде 30 мин за ә ұ қ ж ргізіледі ү Реанимациялы шараларды то тат ан қ қ қ уа ытты лім уа ыты ретінде белгілейді. қ ө қ

Пайдаланылған әдебиеттер Неотложная кардиология В. В. Руксин, 6 -е издание, 2007 Руководство по скорой медицинской помощи, С. Ф. Багненко, А. Л. Верткин, М. Ш Хубутия, А. Г. Мирошниченко, 2015 Обзор рекомендаций Американской Ассоциации сердечных заболеваний по СЛР и неотложной помощи при сердечно-сосудистых заболеваниях от 2010 года Руководство для врачей скорой медицинской помощи, В. А. Михайловича, А. Г. Мирошниченко, 4 -е издание, 2012 http: //www. medtransport. ru/view_page. php? page=107 http: //meduniver. com/Medical/Neotlogka/520. html