ҚАН ФЕРМЕНТТЕРІН АНЫҚТАУДЫҢ КЛИНИКАЛЫҚ МАҢЫЗЫ Орында ан: Тохтасунов

ҚАН ФЕРМЕНТТЕРІН АНЫҚТАУДЫҢ КЛИНИКАЛЫҚ МАҢЫЗЫ Орында ан: Тохтасунов Зғ абылда ан: Ашимбекова Б Қ ғ Тобы: ЖМ-312. А. Ясауи атында ы Халы аралы аза -Т рік Қ ғ қ қ Қ қ ү Университеті Т ркістан 2016 ж ү

Жоспары I. Кіріспе II. Негізгі б лімө ан ферменттері ж не оларды жіктемесі Қ ә ң Бауыр ауруларында ан ферменттерін қ аны тауды ма ызы қ ң ң ан ферменттерін лабораториялы зерттеу Қ қ III. орытынды Қ Пайдаланыл ан дебиеттер ғ ә

Ма сатық ан сарысуында ферменттерді Қ аны тау диагностикалы ма сатта қ қ қ олданылады. қ Осы ферменттерді аны тау ар ылы қ қ а за м шелеріні ғ ү ң за ымдануын, сонымен атар қ қ функционалды жа дайына ба а қ ғ ғ береді.

Тірі а залар немі оз алыста ж не тепе те дікте болад, я ни ғ ү қ ғ ә ң ғ а за а сырттан оректік заттар еніп т рады ж не керексіз ғ ғ қ ұ ә німдер сырт а шы арылады. Б л былысты зат алмасу деп ө қ ғ ұ құ атайды. Зат алмасудыі алыпты ж руін орталы ж йке ж йесі қ ү ү ж не эндокрин бездеріні гормондары реттейді. Эндокрин ә ң бездері з серін ферменттер ар ылы іске асады ө ә қ. • А заны ғ ң барлы клеткасында бір мезгілде белгілі ретпен ж не зара қ ә ө йлесімді де алуан т рлі химиялы реакциялар ж ріп жатады. ү ү қ ү Ал ферменттер осы реакцияларды миллионда ан есе ғ жылдамдатады. Тіршілікті ма ынасы да осында. Егер ң ғ ферменттер атыспаса, а зада ы химиялы реакциялар те қ ғ ғ қ ө баяу да т ртіпсіз ж ретін еді. М ндай жа дайда тіршілікті зі ә ү ұ ғ ң ө де болмайды. Сонды тан да ферменттер барлы тіршілік қ қ процестеріні негізі болып табылады. Ал ферменттер серіні ң ә ң андай болмасын б зылуы р т рлі жайсыз былыстар а сер қ ұ ә ү құ ғ ә етеді.

ан ферменттері ж не оларды жіктемесіҚ ә ң Функционалды қ • немесе плазмотал амды ғ • ферменттер • Индикаторлы қ немесе органотал амды ғ ферменттер • Экскреторлы ферменттер

Функцоналды ферменттер к бінесе бауырдан б лініп қ ө ө ан а т седі қ ғ ү Б л ферменттерді атарына: ұ ң қ Лецитин — холестерин ацилтрансфераза — холестеринні зіні эфиріне ң ө ң айналуын ж зеге асыратын фермент ү ( ТЖЛП ) Бауырлы қ липопротеинлипаза — хиломикрондарды , ты ыз ң ғ ды ы те т мен липопротеинлипаза ғ ө ө рамында ы ТАГ гидролиздеуші фермент құ ғ Холинэстераза — ацетилхолинді ыдыратушы фермент

ИНДИКАТОРЛЫ НЕМЕСЕ ОРГАНОТАЛ АМДЫ Қ Ғ Қ ФЕРМЕНТТЕР Оларды диагностикалы м ні зор. ң қ ә Б л ферменттерді анда ы ұ ң қ ғ белсенділігін аны тау, андай қ қ м шені аншалы ты за ымдалуын ү ң қ қ қ к рсетеді. ө рбір м шеде зіне ана т н Ә ү ө ғ ә ферменттер тобы бар, енді осы м шеде алыпты жа дайдан ауыт у ү қ ғ қ бай алса, осы ферментті анда ы қ ң қ ғ белсенділігі згереді ө

Индикаторлы немесе органотал амды ферменттерқ ғ қ. Б л ферменттер тінде жасушаішілік ызметін ат арып, ан а теді ұ қ қ қ ғ ө. Жасуша цитолизіне қатысады: ЛДГ Альдолаза Митохондрияда: Глутаматдегидрогеназа Лизосомада: β-глюкуронидаза ыш ыл фосфатаза Қ қ

Органатал амдығ ферменттерге жатады: аргиназа Орнитинкарба- Моилтрансфе- разаистидаза, Сорбитолдегид- рогеназа, Б л ферменттерді белсенділігіі ұ ң ң жо арылауы бауырды за ымдалуын ғ ң қ к рсетеді ө

ЭКСКРЕТОРЛЫ ФЕРМЕНТТЕР • Негізінен бауырда синтезделеді ( лейцинаминопептидаза, сілтілік фосфатаза, ж не т. бә ). • Физиологиялы к йде тпен бірге б лінеді. қ ү ө ө • т капиллярларында б л ферменттерді бауыр а т су Ө ұ ң ғ ү механизмі толы зерттелмеген. қ • К птеген патологиялы процестерде экскреторлы ө қ ферменттерді тпен бірге т суі ауыт иды да, ан ң ө ү қ қ плазмасында ы белсенділігі жо арылайды. ғ ғ

креатинкиназа, Ас. АТ, ЛДГ оксибутиратдегидрогеназа. Осы ферменттер белсенділігі артады Миокард инфаркты кезінде зерттеуді қажет ететін ферменттер:

Бауыр ауруларында ан ферменттерін қ аны тауды ма ызы қ ң ң Бауыр ауруларында, соның ішінде вирусты гепатитте, Боткин ауруында Қан сары суында мына ферменттер жоғарылайды Ал. АТ Ас. АТ сорбитолдегидрогена за глутаматдегидрогеназ а

Бауыр тканінде спецификалы ферменттер бар: қ ГГТ ні активтілігіні ң ң жо арылауы ғ инфекциялы қ гепатитте, бауыр циррозында, бауырд ы алкогольдік ң за ымдалуында, т қ ө жоларыны ң бітелуінде болады. γ- глутамилтранспе птидаза, немесе γ- глутамилтрансф е-раза (ГГТ). Б л фермент бауыр ұ ауруларында сезімталдылы ы ғ жо ары индикатор ғ болып саналады

ан Қ фермент терін лаборат ориялы қ зерттеу ЛДГ изоферменттеріні ң активтілігін зерттеу Жедел миокард инфарктында ЛДГ 1 и ЛДГ 2 изоферменттері бірден жо арылайды ғ Паренхиматозды гепатитте ЛДГ 4 мен ЛДГ 5 активтілігі жо арылайды, керісінше ғ ЛДГ 1 мен ЛДГ 2 т мендейді ө.

Лабораторияда зерттелет ін негізгі ферменттер аспартатаминотрансфераза (Ac. AT) аланинаминотрансфераза (АЛАТ) глутаматдегидрогеназа (ГЛД) лактатдегидрогеназа (ЛДГ) креатинкиназа (КК) щелочная фосфатаза (ЛФ) кислая фосфатаза (КФ) альдолаза (АЛД) холинестераза (ХЕ) ά-амилаза (AM) липаза (ЛП) аланинаминопептидаза (ААП) глюкозо-6 -фосфатаза γ-глутамилтрансфераза (ГЛТ) аргиназа (Ар) сорбитолдегидрогеназа (СД) алкогольдегидрогеназа (АДГ)

Амилаза анда Қ α- амилазаны белсенділігі жо арыласаң ғ Гиперамилаземия, ал т мендесе гипоамилаземия деп аталады. ө Гиперамилаземия мына ауруларда бай алады: қ • Жедел панкреатиттің бастапқы сатысында • Созылмалы панкреатиттің өршуі • Ұйқы безінде қатерлі ісік болса немес тас болса • Жедел вирустық инфекция • алкогольдік интоксикация • Жатырдан тыс ж ктілік ү Т мендеуі болса ө Жедел панкретит стамасы кезінде ұ панкреонекрозде, муковисцидозде.

Липаза • анда липаза белсенділігі жо арыласаҚ ғ • Жедел панкреатит • Холецистит • Холестаз • ант диабеті Қ • Подагра • Семіру • Кейбір д рілерді олдану ә қ Т мендесе ө • атерлі ісіктерде Қ • й ы безін алып тастаса Ұ қ • Д рыс тама танбаса ү қ • Туа біткен триглицеридемияда

ЛДГ анда ЛДГ белсенділігі жо арыласаҚ ғ • инфаркт миокарда • жедел гепатит • цирроз печени • (тератома, дисгерминома) • Бұлшықет травмасы • Пиелонефрит • гломерулонефрит • гемолитикалық анемия • лейкоз ЛДГ т мендесе уремия ө

: 1. Т. С. Сейтембетов, Б. И. Т леуов, А. Ж. Сө ейтембетова Биологиялы қ химия, ара анды Қ ғ 2007 ж 2. Тапбергенов С. О. Медицинская биохимия, Астана 2001 ж 3. Строев Е. А. Биологическая химия, 1986 Москва олданыл ан дебиеттер Қ ғ ә