Қ. А. Ясауи атындағы қазақ- түрік

Қ. А. Ясауи атындағы қазақ- түрік университеті Қабылдаған: Таубекова. М Орындаған: Бобеева. С Тобы : ЖМ-

Жедел және созылмалы жүрек жеткіліксіздігінің патофизиологиясы. Жас балалардағы ерекшеліктері.

Жоспар 1. Жүрек жеткіліксіздігі кезіндегі компенсациялық механизмдер 2. Компенсацияның кардиальдық механизмдері 3. Компенсацияның экстракардиальдық механизмдері 4. Жүректің дилятациясы , оның жүрек жеткіліксіздігі кезіндегі маңызы 5. Жүрек жеткіліксіздігін емдеу дің және алдын алудың жалпы принциптері 6. Жас балаларда жүрек жеткіліксіздігі көріністерінің ерекшеліктері

Қандай түрдегі жүрек жеткіліксіздігі болмасын ол басталысымен компенсациялық механизмдер жұмыс істей бастайды. Олар кардиалдық (жүректік) және экстракардиалдық (жүректен тыс) болып екі түрге бөлінеді. Кардиалдық компенсация механизміне 1, тахикардия 2, тоногендік кеңею(дилятация) 3, миогендік кеңею(дилятация) жатады.

ж. ж компенсациялық механизмдеріКадиалдық Экстракардиал дық

Тахикардия – жүрек соғуының жиілеуі, зақымдалған жүректе рефлекторлы түрде адреналдық механизм көмегімен жүзеге асады. Қанның минуттық көлемін қалпына келтіреді. Тоногенді кеңею- икемделуші түрде көмек ете алады. Жүзеге гетерометриялық және гомеометриялық механизмдер арқылы асырылады.

Гетерометриялық механизм кезінде миофибрилдер ұзарып, жүректің жиырылу күші ұлғаяды. Талшық ұзын болған сайын, жиырылу да күшті болады. Гомеометриялық механизм кезінде талшық ұзындығы өзгермейді. Бұл кезде катехоламиндер, кальци иондары, креатинфосфат көмегімен қосымша жиырылу жүзеге асырылады. Катехоламиндер Ca+ үшін каналдарды ашып жиырылу күшін көбейтеді. Компенсацияның бұл түрі жүрек қуыстарының кеңейіп, көлемі ұлғаюымен сипатталады. Миогендік кеңею кезінде миокард гипертрофиясы байқалады. Бұл ұзақ уақыт дамитын механизм. Жүрек бұлшықеттерінің өсіп, салмағы артуымен сипатталады.

Гипертрофияның физиологиялық және патологиялық түрлері болады. Физиологиялық гипертрофия кезінде жүрек бұлшықеттері салмағы қаңқа бұлшық еттерімен пропорционалбды түрде артады. Ал патологиялық гипертрофия жағдайында жүрек бұлшықеттерінің салмағының артуы, қаңқа бұлшықеттерінің дамуына байланысты болмайды. бұл кезде миокардтың энергия түзу және жиырылғыш құрылымдарының ұлғаюы байқалады.

Қалыпты жағдайдағы жүрекке қарағанда гипертрофияға ұшыраған жүректің артық мүмкіндіктері өте аз. Бұл бірқатар себептерге байланысты. 1. Гипертрофия коронарлық тамырларға байланысты емес. Ал миокард бетіндегі капиллярлар саны аз. 2. Гиперторфияланған бұлшықет талшықтарының көлемінің ұлғаюы клеткалардың меншікті алаңын кішірейтеді, сондықтан қоректік заттардың клеткаларға түсуі нашарлайды. 3. Жүректің нервтік жүйесі гипертрофияланбайды, сондықтан жүрек бұлшық еттерін нервтік жолмен реттеу ісі төмендейді.

КОМПЕНСАЦИЯНЫҢ ЭКСТРКАРДИАЛДЫҚ МЕХАНИЗМДЕРІ 1. Нейрогуморальдық 2. Тыныс алу аппараттың іске қосылуы 3. Қан жүйесі

Жүрек қызметінің созылмалы жеткіліксіздігін (жқсж) емдеу шаралары ЖҚСЖ-ін емдеу шараларының негізінде симпатикалық жүйке жүйесі мен ренин- ангиотензин жүйелерінің артық белсенділігін азайту жатады. организмде су мен тұздардың жиналуын шектеу үшін оларды сусынмен, тағаммен пайдалануды азайту қажет. Сонымен бірге несеп айдатқыларды пайдаланып организмнен артық сұйықтықты шығару арқылы денедегі қанның көлемін азайту керек. Осылармен бірге, шеткері қан тамырлардың кеңейтетін дәрі-дәрмектер қолданып, жүректің атқаратын жұмысын жеңілдету қажет.

Бірақ бұл келтірілген шаралар ЖҚСЖ-нің ары қарай дамуын тоқтатпайды. Оны тоқтату бета- адрено- рецепторлардың тежегіштерін, ангиотензинге ауыстыратын ферменттің тежегіштерін, альдестеронның тежегіштерін, қабыну туындататын цитокиндердің тежегіштерін қолдану керек. Ангиотензинге ауыстыратын ферменттің тежегіштері жүректің қызметіне қолайлы ықпал етеді, коронарлық қанайналымды жақсартады, аритмия дамуына қарсы әсер етеді.

Жас нәрестелерде бірінші белгісі ретінде ему кезіндегі қиындықтар; 1 -2 минуттан кейін нәресте емуден бас тартады, мазасызданады, кейде ентігу мен цианоз пайда болады. II сатысында ентігу мен тахикардия тыныштық кезінде байқалады. Жас балалар қарапайым физикалық күш түскенде шаршағыш болып келеді. Бұл сатыда веналық қанның іркілгенін байқауға болады. Оң жақ қарыншаның жеткіліксіздігінде бауырдың ұлғаюы байқалады, ал нәрестелерде – анорексия, жүрек айну, іш аймағының ауырсынуы, ал сол қарыншаның жеткіліксіздігінде – ентігу байқалады.